Sprawy międzynarodowe

Spotkanie przewodniczących parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej zostało zorganizowane w ramach polskiego przewodnictwa. Jego gospodarzami byli marszałkowie Sejmu i Senatu Ewa Kopacz i Bogdan Borusewicz. W obradach wzięli udział: przewodniczący Rady Narodowej Słowacji Pavol Paška, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér, wiceprzewodniczący Senatu Czech Přemysl Sobotka oraz sekretarz generalny czeskiej Izby Deputowanych Petr Kynštetr. Podczas spotkania opowiedziano się za budowaniem silnego regionu Europy Środkowo-Wschodniej; dzięki temu głos Polski, Czech, Słowacji i Węgier będzie lepiej słyszany w Unii Europejskiej. Szefowie parlamentów opowiedzieli się także za jak najszybszym powołaniem – zgodnie z Traktatem o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w Unii Gospodarczej i Walutowej – międzyparlamentarnej konferencji, która zajmie się polityką budżetową i gospodarczą. Uzgodniono wspólne stanowisko w kwestii składu tej konferencji przed zbliżającym się szczytem szefów parlamentów państw Unii Europejskiej na Cyprze.

Jak mówiono podczas obrad, Unia Europejska zmienia się – pogłębia się integracja gospodarcza i walutowa, co przekłada się na sytuację obywateli poszczególnych państw członkowskich. Dlatego parlamenty narodowe, które decydują o krajowych budżetach i podatkach, powinny mieć kontrolę nad unijnym zarządzaniem gospodarczym. Zgodzono się, że w związku z tym ważne jest najszybsze powołanie międzyparlamentarnej konferencji i zapewnienie silnej demokratycznej legitymacji w obszarze zarządzania gospodarczego.

Marszałek Bogdan Borusewicz podkreślił, że nie można dopuścić do powstania Europy dwóch prędkości. Dlatego proponował przyjęcie jak najbardziej otwartej i szerokiej formuły konferencji międzyparlamentarnej. Uczestnicy spotkania zgodzili się, że powinna ona być otwarta zarówno dla wszystkich parlamentów państw członkowskich Unii Europejskiej, jak i dla tych, które nie ratyfikowały Traktatu o stabilności. Zgodzono się, że konferencja powinna zostać utworzona zgodnie z tzw. polską formułą. W myśl tej propozycji, każdy parlament reprezentowałaby 6-osobowa delegacja, Parlament Europejski – 16-osobowa, a 4 delegatów liczyłyby delegacje państw obserwatorów. Taką kompromisową formułę przyjęto w odniesieniu do Międzyparlamentarnej Konferencji ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa podczas konferencji przewodniczących parlamentów w Warszawie, w kwietniu 2013 r.

Przewodniczący słowackiej Rady Narodowej Pavol Paška przekonywał, że parlamenty bardziej powinny zajmować się gospodarką i to nie tylko na poziomie Grupy Wyszehradzkiej, ale także kontaktów bilateralnych. Wskazywał, że nacisk powinien być położony m.in. na uzdrawianie finansów. W jego ocenie, decyzje Komisji Europejskiej często zapadają w oderwaniu od stanowiska parlamentów krajowych, a przecież dotyczą milionów ludzi. Na znaczenie regionalnego wpływu Grupy Wyszehradzkiej w Unii Europejskiej uwagę zwrócił wiceprzewodniczący czeskiego Senatu Přemysl Sobotka. Jego zdaniem, obecnie najważniejszym tematem dla Unii jest gospodarka. Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér uznał, że Grupa Wyszehradzka stanowi doskonałe forum, by sprostać m.in. takim wyzwaniom jak bezpieczeństwo energetyczne. Według niego, „regionalizmy to budulec Unii Europejskiej”, a po wyjściu z obecnego kryzysu gospodarczego Europa Środkowa może się stać najlepiej rozwijającym się regionem we Wspólnocie.

Uczestnicy spotkania podkreślali, że bardzo ważne jest, iż do dyskusji w ramach Grupy Wyszehradzkiej dochodzi właśnie przed zbliżającym się szczytem szefów parlamentów Unii Europejskiej na Cyprze. Pozwoli to na zaprezentowanie wspólnego stanowiska państw grupy podczas tej konferencji. Zgodnie z propozycją wiceprzewodniczącego Senatu Czech Přemysla Sobotki, do szefów parlamentów członkowskich zostanie rozesłane wspólne stanowisko z obecnego spotkania wraz z propozycją jego wsparcia.

Podczas warszawskiego spotkania dyskutowano również o rozwoju kontaktów między państwami i społeczeństwami Grupy Wyszehradzkiej w wymiarze gospodarczym, infrastrukturalnym i kulturalnym. Odniesiono się do inicjatywy wzmocnionej współpracy w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Wiele miejsca poświęcono skutkom obecnego kryzysu gospodarczego.

W przyjętym na zakończenie spotkania wspólnym stanowisku podkreślono, że dotychczasowa współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej przynosi rezultaty. Jak oceniono, grupa jest coraz bardziej liczącą się „marką polityczną” nie tylko w Europie. Zwrócono uwagę na rolę, jaką odgrywa współpraca parlamentarna krajów V4 i zadeklarowano wsparcie jej rozwoju także na szczeblu komisji. Uczestnicy szczytu opowiedzieli się za rozwojem współpracy gospodarczej i współdziałaniem w kwestii projektów infrastrukturalnych, a także za rozwojem kontaktów między społeczeństwami państw grupy. Ma temu służyć m.in. przyjęta wspólnie inicjatywa zorganizowania Wyszehradzkiego Rajdu Rowerowego, który odbędzie się w połowie maja 2013 r. Zgodzono się również, że jak najszybciej należy powołać konferencję międzyparlamentarną, która – zgodnie z art. 13 paktu fiskalnego – będzie zajmować się polityką budżetową i gospodarczą Unii Europejskiej. Jak podkreślono, udział w tej konferencji powinni wziąć przedstawiciele parlamentów wszystkich krajów Unii Europejskiej.

Grupa Wyszehradzka została utworzona w 1991 r. W jej skład wchodzą 4 państwa: Polska, Czechy, Słowacja i Węgry. Od 10 lat współpraca w grupie ma także wymiar parlamentarny. Celem grupy jest m.in. pogłębianie współpracy między krajami członkowskim. Do czerwca 2013 r. przewodnictwo w grupie sprawuje Polska.