Sprawy międzynarodowe

24 października 2006 r. w Budapeszcie marszałkowie Sejmu i Senatu Marek Jurek i Bogdan Borusewicz wzięli udział w uroczystościach związanych z 50. rocznicą rewolucji węgierskiej 1956 r. Rewolucja węgierska 1956 roku rozpoczęła się 23 października od wiecu studentów w Budapeszcie na znak solidarności z Polską. Zryw ten był próbą uwolnienia się spod sowieckiej dominacji. Został krwawo stłumiony przez wojska sowieckie, które wkroczyły do Budapesztu 4 listopada.

Główne uroczystości upamiętniające wydarzenia z 1956 roku odbyły się 23 października; uczestniczył w nich prezydent Lech Kaczyński.

Marszałkowie Sejmu i Senatu złożyli wieńce na cmentarzu Koeztemetoe, gdzie pochowano co najmniej 330 ofiar powstania - ujętych na ulicach węgierskiej stolicy i rozstrzelanych na miejscu, a także zakatowanych w pobliskim więzieniu dla więźniów politycznych. Ostatnie wyroki śmierci wykonywano w 1962 r.

Następnie marszałkowie złożyli kwiaty na polskiej kwaterze, gdzie znajdują się groby ponad 130 polskich żołnierzy - uchodźców z czasów II wojny światowej.

Podczas wizyty w Budapeszcie marszałkowie M. Jurek i B. Borusewicz zostali przyjęci w Pałacu Sandora na Wzgórzu Zamkowym przez prezydenta Węgier Laszlo Solyoma.

W gmachu węgierskiego parlamentu odbyły się rozmowy z przewodniczącą Zgromadzenia Narodowego Katalin Szili.

Przewodnicząca, dziękując marszałkom za wizytę, podkreśliła, że jest to dla niej "wielki polski tydzień", na który złożył się także udział prezydenta Lecha Kaczyńskiego w uroczystościach upamiętniających węgierską rewolucję.

Marszałek M. Jurek wyraził przekonanie, że obecna wizyta i wspólne upamiętnienie wydarzeń sprzed 50 lat ugruntowują przyjaźń polsko-węgierską. Marszałek B. Borusewicz podkreślił, że historia Węgier jest częścią historii Polski. "W walce z komunizmem w Polsce wyciągnęliśmy wnioski z wydarzeń w Budapeszcie" - powiedział. "Węgrom życzę wszystkiego dobrego i żeby z dzisiejszych kłopotów wyszły wzmocnione, bo silne Węgry są potrzebne nowej zjednoczonej Europie" - stwierdził marszałek Senatu.

Podczas spotkania mówiono także o współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej, rozszerzeniu strefy Schengen oraz bezpieczeństwie energetycznym Europy.

W obecności marszałków Sejmu i Senatu przewodnicząca Zgromadzenia Narodowego Węgier K. Szili została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej z Gwiazdą za zasługi w pielęgnowaniu stosunków polsko-węgierskich

Marszałkowie B. Borusewicz i M. Jurek złożyli także wizytę prymasowi Węgier kardynałowi Erdo. Podczas spotkania prymas powiedział, że w ciągu kilku ostatnich lat trzeba było przebudować całe węgierskie prawo, żeby dać wyraz podstawowym wartościom i prawom ludzkim.

Na prośbę marszałka B. Borusewicza doszło do spotkania z szefem klubu parlamentarnego największej opozycyjnej partii Fidesz Zsoltem Nemethem. Spotkanie to nie było zaplanowane w oficjalnym programie wizyty na Węgrzech.

Z. Nemeth przedstawił polskim politykom sytuację po starciach między manifestantami a policją, do których doszło 23 października, w dniu oficjalnych uroczystości z okazji 50. rocznicy rewolucji węgierskiej 1956 roku. Marszałkowie Sejmu i Senatu podkreślali, że Polska "jest zainteresowana, aby Węgry wyszły z kryzysu jak najszybciej". Marszałek B. Borusewicz stwierdził, że przyjechał do Budapesztu, aby łagodzić i prowadzić do porozumienia. "Nie przyjechaliśmy tutaj, by poprzeć kogokolwiek, ale by uczcić rocznicę węgierskiej rewolucji" - podkreślił.

Podczas spotkań odbytych w Budapeszcie rozmawiano także o polityce zagranicznej i współpracy Polski i Węgier w ramach UE i Grupy Wyszehradzkiej.

Na zakończenie wizyty marszałkowie Sejmu i Senatu wzięli udział w koncercie pod patronatem prezydentów Polski i Węgier, zorganizowanym dla uczczenia polsko-węgierskiej solidarności okazanej w 1956 roku. Wykonane zostały utwory m.in. Krzysztofa Pendereckiego, Witolda Lutosławskiego i Wojciecha Kilara napisane ku czci rewolucji węgierskiej 1956 roku oraz na cześć "Solidarności" w Polsce. Po koncercie marszałek B. Borusewicz długo rozmawiał z Węgrami - uczestnikami walk o wolne Węgry w 1956 r.

Podczas pobytu w Budapeszcie marszałkowie B. Borusewicz i M. Jurek spotkali się także z węgierską Polonią oraz kombatantami polskiego Czerwca '56 i węgierskiej rewolucji.