Sprawy międzynarodowe

28 kwietnia 2022 r., w ramach 41. posiedzenia, senatorowie – w formule wideokonferencji – spotkali się z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej (KE) Marošem Šefčovičem, odpowiedzialnym za stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie. Punktem wyjścia do dyskusji był program prac KE na 2022 r. pod hasłem „Razem czynimy Europę silniejszą”, ale zdominowała ją sytuacja związana z wojną w Ukrainie.

Witając wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej, Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki zapewnił, że spotkanie w Senacie jest dowodem na to, iż Izba „stoi na niezłomnym gruncie budowania solidarności europejskiej, opartej na fundamencie wspólnoty narodów”.

„Doceniam i podziwiam to, w jaki sposób Polacy poradzili sobie z tym, największym od czasów II wojny światowej, kryzysem humanitarnym, jakim są wojna w Ukrainie i jej konsekwencje. Podziwiam ogromny wysiłek, jaki wkładacie w pomoc uchodźcom. Obywatele polscy i całe państwo są w tym względzie wzorem”– mówił wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič. Jak podkreślił, w obecnym czasie i sytuacji na plan pierwszy powinna wyjść autonomia, taka siła i odporność Europy, by mogła ona dać odpór naciskom militarnym i politycznym i pozostać kontynentem pokoju. „My, Europejczycy, musimy wyciągnąć wnioski z sytuacji geopolitycznej i gospodarczej i poszukać sposobu, aby razem stać się silniejsi” – powiedział wiceprzewodniczący.

„Polska przemawiała również mocnym głosem w kwestii dotkliwych sankcji dla rosyjskiego agresora” – zaznaczył wiceprzewodniczący KE. Poinformował, że Unia Europejska przygotowała ok. 70 aktów prawnych, mających ograniczyć gospodarczo Rosję. Opracowano i wdrożono 5 pakietów sankcji, trwają prace nad szóstym. „Chcemy, żeby te sankcje były bardziej restrykcyjne dla Rosji. Nie wolno nam pomagać jej wzmocnić się gospodarczo. Musimy wykazać się naszą odpornością i siłą gospodarczą” – podkreślił.

„Polska staje się prawdziwym hubem gazowym w Europie i następuje to w momencie, kiedy jest to niezwykle potrzebne. Polska odgrywa i będzie odgrywać bardzo istotną rolę w dywersyfikacji dostaw gazu do Europy. Jest pod tym względem bardzo dobrze przygotowana i silna w Europie” – powiedział wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič. Przypomniał, że 27 kwietnia rosyjski Gazprom naruszył kontrakt i przerwał dostawy gazu do Polski i Bułgarii, co pokazało, że Rosja nie jest wiarygodnym dostawcą. „Nie możemy pomagać Rosji, wzmacniając jej walutę, to byłoby naruszeniem zarówno sankcji, jak i europejskiej polityki” – mówił. Jak dodał, Komisja Europejska prowadzi intensywne rozmowy z USA, które już zwiększyły dostawy gazu LNG do Europy do 22 mld m³, w przyszłym roku ta ilość się zwiększy. „Podejmiemy wysiłki, aby uniezależnić się od gazu rosyjskiego. Pracujemy nad infrastrukturą dostaw gazu dla Polski i całej Europy. Szukamy dodatkowych źródeł na całej planecie” – zaznaczył. „Stawiamy na modernizację naszych polityk. Europa, jako największy klient zakupów gazu na świecie, powinna być jednym z głównych graczy w łańcuchu zależności dostaw. Musimy też być konkurencyjni w dziedzinie alternatywnych źródeł energii, aby zapewnić sobie niezależność od dostawców paliw i surowców kopalnych” – podkreślił wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič.

Odpowiadał również na pytania senatorów. Wicemarszałek Bogdan Borusewicz pytał o TurkStream – gazociąg biegnący z Rosji do Turcji, „obchodzący” Ukrainę. W przedsięwzięciu tym uczestniczą m.in. Węgry, które zgodziły się płacić Rosji rublami za gaz. Wiceprzewodniczący KE stwierdził, że nie jest to inwestycja Unii Europejskiej, która przestrzega zasady, by infrastruktura była dostępna dla krajów trzecich, co ma zapewniać bezpieczeństwo energetyczne całej Europie.

Odpowiadając na pytanie senatora Bogdana Klicha o unijną gotowość do wprowadzenia kolejnego pakietu sankcji dla Rosji, wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič opowiedział się za zwiększaniem represji wobec agresora, bo w 2014 r. „nie byliśmy restrykcyjni, co zaostrzyło apetyt Rosji na Ukrainę”.

Senator Stanisław Gawłowski pytał o bezpieczeństwo energetyczne Europy, które, jego zdaniem, wymaga wspólnej strategii. Z opinią tą zgodził się wiceprzewodniczący KE. Jak stwierdził, powinniśmy mieć wspólnotowy system zakupu, nad jego przygotowaniem pracuje już specjalna grupa.

W odpowiedzi na pytanie senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego o unijne środki dla Polski, przeznaczone na pomoc uchodźcom z Ukrainy, wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič poinformował, że 560 mln euro jest przekazywane naszemu krajowi. „Cała Europa jest pod wielkim wrażeniem waszej gościnności. Zdajemy sobie sprawę, że to ogromny wysiłek, także finansowy, rządu i wszystkich obywateli” – ocenił.