Narzędzia:

Delegacja Parlamentu Europejskiego z wizytą w Senacie

sprawy międzynarodowe 22.02.2022
Fot. Łukasz Kamiński, Kancelaria Senatu

22 lutego 2022 r. wizytę w Senacie złożyła delegacja Parlamentu Europejskiego, w skład której weszli posłowie z Komisji Wolności Obywatelskich Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) oraz Komisji Spraw Konstytucyjnych (AFCO). Delegacja spotkała się z Marszałkiem Senatu RP Tomaszem Grodzkim, Wicemarszałkinią Senatu RP Gabrielą Morawską-Stanecką, z senatorami z Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Nadzwyczajnej ds. wyjaśnienia przypadków nielegalnej inwigilacji, ich wpływu na proces wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej oraz reformy służb specjalnych.

Tematami spotkania były praworządność w Polsce oraz podejrzenia o wykorzystanie przez polskie służby specjalne systemu Pegasus do inwigilowania obywateli - w tym osób publicznych - oraz ingerowania w proces wyborczy.

Przewodniczący Komisji LIBE Juan Fernando López Aguilar podkreślił, że członkowie delegacji jako demokratycznie wybrani posłowie do Parlamentu Europejskiego, działają w imieniu obywateli wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym także obywateli Polski. Wyjaśnił, że celem rozmów prowadzonych przez delegację jest zebranie informacji o stanie praworządności w Polsce, a także dążenie do weryfikacji doniesień o wykorzystaniu systemu Pegasus. Zaznaczył, że doniesienia te wskazują na możliwość istotnego naruszenia art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który stanowi, że niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustawie i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie. Zaakcentował, że zarówno polski rząd, jak i parlamentarzyści go wspierający unikają spotkań z delegacją PE.

Wiceprzewodnicząca Komisji AFCO Gabriele Bischoff poprosiła senatorów o wskazanie wątków, które posłowie do Parlamentu Europejskiego powinni zaakcentować w raporcie dotyczącym oceny praworządności w Polsce. Prosiła również o wskazówki, na co należy zwrócić szczególną uwagę przy powoływaniu komisji ds. inwigilacji w Parlamencie Europejskim. Poseł do Parlamentu Europejskiego Beata Kempa opisała z kolei istniejące w Polsce ramy prawne działalności operacyjnej służb specjalnych.

Przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej senator Bogdan Klich, podkreślając znaczenie praworządności dla wielu pokoleń Polaków, ocenił, że zmiany wprowadzone przez rząd i sejmową większość w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości były ingerencją w dorobek legislacyjny NSZZ Solidarność. Wyliczył zmiany wprowadzone w polskim prawie w ostatnich latach dotyczące Trybunału Konstytucyjnego, Krajowej Rady Sądownictwa, adwokatury, Sądu Najwyższego i połączenia stanowiska ministra sprawiedliwości ze stanowiskiem prokuratora generalnego. Odnotował też fakt nierespektowania przez polski rząd wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ocenił, że Komisja Europejska powinna wzmocnić i przyśpieszyć swoje działania w kwestii praworządności. Chodzi tu o przyjęcie wytycznych do rozporządzenia o warunkowości, do czego Parlament Europejski mógłby zmobilizować Komisję Europejską.

Omawiając funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości Wicemarszałkini Senatu Gabriela Morawska-Stanecka szczególną uwagę zwróciła na nieprawidłowości związane z Trybunałem Konstytucyjnym, tj. niepowołanie sędziów wybranych prawomocnie, zaprzysiężenie „sędziów-dublerów”, niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez premier Beatę Szydło. Zaakcentowała, że zmiany w przepisach regulujące funkcjonowanie Krajowej Rady Sądownictwa, w szczególności sposób wyboru jej członków, doprowadziły do wykluczenia w 2021 r. tej instytucji z Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. Zwróciła również uwagę, że obecnie w sądach powszechnych orzeka nowe pokolenie sędziów wykształconych po 1989 r., którzy mają odwagę przeciwstawiać się działaniom rządu mającym na celu ograniczenie niezawisłości sędziowskiej. Sędziowie ci ponoszą jednak konsekwencje swojej postawy i są odsuwani od orzekania lub oddelegowywani do pracy w odległych miejscowościach. Wicemarszałkini oceniła, że przedstawiony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę projekt ustawy o Sądzie Najwyższym, poprzez który Polska miałaby sprostać oczekiwaniom Komisji Europejskiej w zakresie reformy wymiaru sprawiedliwości, tylko częściowo rozwiązuje problem. Poinformowała o wniesieniu do Sejmu obywatelskiego projektu ustawy, który nie został dotąd uwzględniony w porządku obrad Izby. W opinii Wicemarszałkini Gabrieli Morawskiej-Staneckiej, jeżeli doszłoby do uchwalenia ustawy zgodnej z obywatelskim projektem, spełnione zostałyby również podstawowe warunki przywrócenia praworządności. Żeby ją całkowicie przywrócić, „konieczne będzie jeszcze wiele lat dalszej pracy” – dodała.

Marszałek Tomasz Grodzki zauważył, że najwyraźniej prezydencki projekt ustawy o Sądzie Najwyższym nie ma poparcia rządu, skoro w Sejmie zostały złożone dwa kolejne, konkurencyjne z prezydenckim projekty ustaw – jeden Rady Ministrów, a drugi sporządzony w Ministerstwie Sprawiedliwości. Wspomniał również o kwestii wolności mediów, o którą walczył Senat RP m. in. odrzucając ustawę o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, tzw. lex TVN.

Przewodniczący Komisji Nadzwyczajnej ds. wyjaśnienia przypadków nielegalnej inwigilacji, ich wpływu na proces wyborczy w RP oraz reformy służb specjalnych, senator Marcin Bosacki, poinformował, że choć komisja nie ma uprawnień śledczych, ale jej członkowie – jako senatorowie – mają narzędzie w postaci dostępu do informacji niejawnych, które mogliby wykorzystać w pracach komisji. Podsumował dotychczasowe prace Komisji, która w ciągu pięciu tygodni zebrała się na dziesięciu posiedzeniach. Jak powiedział, z dotychczasowych prac komisji wynika, że system Pegasus jest wykorzystywany w Polsce do inwigilowania obywateli, podczas gdy inne państwa stosują go do zagranicznej działalności wywiadowczej. Zakup systemu Pegasus został przeprowadzony w taki sposób, aby sejmowa Komisja do Spraw Służb Specjalnych nie mogła ingerować w tę sprawę. Senator Bosacki przekazał, że w opinii Najwyższej Izby Kontroli i Rzecznika Praw Obywatelskich zakupu systemu Pegasus dokonano w sposób niezgodny z prawem. System ten nie jest jedynie podsłuchem, lecz bronią cybernetyczną. Pozwala na manipulowanie treściami w telefonach osób inwigilowanych. Takie wykorzystanie systemu stoi w sprzeczności z polskim prawem i ma daleko idące konsekwencje. Jako przykład Senator Marcin Bosacki podał 33  ataki przeprowadzone w 2019 r. na telefon senatora Krzysztofa Brejzy, kiedy był on szefem sztabu wyborczego Koalicji Obywatelskiej. Wyjaśnił, że zdobyte w ten sposób informacje były następnie przekazane telewizji publicznej, która je zmanipulowała i wykorzystała, co narusza zasadę wolności wyborów. Jak dodał, włamywano się do telefonów osób inwigilowanych poprzez wysyłanie do osób inwigilowanych linków do fałszywych stron internetowych imitujących na przykład strony operatorów telefonii komórkowej albo strony sklepów internetowych.

Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki ocenił, że unikanie spotkania z delegacją PE przez członków polskiego rządu, jest naruszeniem konstytucyjnej zasady współdziałania władz. Jak mówił, 2 kraje spośród 27 członków Unii Europejskiej zostały zainfekowane wirusem braku poszanowania dla praworządności oraz tendencją do autorytaryzmu. Skonkludował, że Unia Europejska musi stanowczo reagować, aby ten szkodliwy wirus nie rozprzestrzeniał się. Zadeklarował chęć dalszej współpracy Senatu RP z komisjami Parlamentu Europejskiego i zapewnił, że demokratyczna większość w Senacie dołoży wszelkich starań, aby przywrócić praworządność w Polsce.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.

Konkurs „Poznajemy Senat Rzeczypospolitej Polskiej”

Kancelaria Senatu wspólnie z biurami senatorskimi organizuje ogólnopolski konkurs wiedzy o historii i działalności Senatu RP, jego roli w polskim systemie konstytucyjnym, mający przybliżyć funkcjonowanie władzy ustawodawczej.

Senatorowie na 71. sesji plenarnej COSAC

Senatorowie Grzegorz Schetyna oraz Kazimierz Ujazdowski wzięli udział w 71. posiedzeniu plenarnym COSAC w Brukseli.