Posiedzenia Senatu

Podczas 43. posiedzenia Senat rozpatrzył 6 ustaw i przyjął je bez poprawek.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie minutą ciszy uczcili zmarłego 3 czerwca 2017 r. senatora V kadencji Władysława Bułkę.

Ustawa o zmianie ustawy o obligacjach – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Izba 81 głosami, przy 1 – przeciw i 2 wstrzymujących się, przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną na 43. posiedzeniu Sejmu, 8 czerwca 2017 r., z inicjatywy rządu. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Wprowadzane zmiany pozwolą zakładom ubezpieczeń i zakładom reasekuracji zainteresowanym emisją obligacji podporządkowanych na zwiększenie wysokości posiadanych środków własnych stanowiących pokrycie wymogów kapitałowych i rozwój rynkowy tych podmiotów. Zrównają pozycje podmiotów rynku ubezpieczeniowego z podmiotami rynku kapitałowego i ubezpieczeniowego pod względem emitowania obligacji. Podmioty rynku ubezpieczeniowego uzyskają takie same warunki, jakie mają te podmioty rynku bankowego i kapitałowego. Nowelizacja umożliwia zakładom ubezpieczeń i zakładom reasekuracji emisji obligacji podporządkowanych, mających cechy jakościowe określone w rozporządzeniu delegowanym Komisji Europejskiej.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych – przyjęta bez poprawek

Ograniczenie procedur administracyjnych przy budowie stacji radarowych ostrzegających głównie przed burzami to cel nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu poselskiego podczas 42. posiedzenia, 25 maja 2017 r. Ustawa ułatwi proces inwestycyjny przy budowie radarów meteorologicznych państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej, a także umożliwi Instytutowi Meteorologii i Gospodarki Wodnej prowadzenie takich inwestycji.

Obecnie w Polsce działa 8 radarów meteorologicznych, których głównym zadaniem jest wykrywanie zjawisk burzowych. Radary działające w ramach państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej obejmują swym zasięgiem atmosferę w promieniu 200 km, czyli pozwalają na prowadzenie pomiarów na obszarze o powierzchni 125.600 km². Aby w pełni kontrolować sytuację dzięki stacjom radarowym w Polsce trzeba wybudować jeszcze przynajmniej 4 takie stacje: na Górze św. Anny, w Polsce północno-wschodniej, centralnej i na Lubelszczyźnie.

Wniosek Komisji Środowiska i Komisji Infrastruktury o przyjęcie ustawy bez poprawek poparło 56 senatorów, 9 było przeciw, a 15 wstrzymało się od głosu. W trakcie debaty senator Piotr Florek zaproponował 5 poprawek do nowelizacji.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił z inicjatywy prezydenta podczas 43. posiedzenia, 8 czerwca 2017 r., dostosowuje prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do obowiązującej od 1 stycznia 2017 r. ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Uzupełnia uprawnienia Prokuratorii Generalnej o możliwość podjęcia czynności przed sądami administracyjnymi za organy administracji rządowej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz podmiot reprezentujący Skarb Państwa. Nowela wprowadza ponadto regulację potwierdzającą, że w wypadku czynności podejmowanych przez Prokuratorię Generalną za te podmioty nie stosuje się wymogu sporządzenia skargi kasacyjnej przez adwokata lub radcę prawnego.

Za wnioskiem Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o przyjęcie nowelizacji bez poprawek głosowało 78 senatorów, 2 wstrzymało się od głosu.

Ustawę może teraz podpisać prezydent.

Ustawa o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Rozwiązania proponowane wnowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 43. posiedzeniu, 8 czerwca 2017 r., na podstawie projektu rządowego, mają wzmocnić kontrolną i pomocniczą wobec samorządu terytorialnego funkcję regionalnych izb obrachunkowych, co ma pozwolić na skuteczniejsze przeciwdziałanie niekorzystnym tendencjom związanym z nadmiernym zadłużaniem się jednostek samorządu terytorialnego, a dzięki temu wzmocnić pozycję gospodarczą samorządu terytorialnego. Regionalne izby obrachunkowe to państwowe organy nadzorujące i kontrolujące jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki finansowej i zamówień publicznych. Do ich zadań należy m.in. nadzór nad uchwałami budżetowymi jednostek samorządu terytorialnego, w ramach którego wskazują ewentualne nieprawidłowości i termin ich usunięcia. Zmiany proponowane w ustawie m.in. wprowadzają możliwość kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego również na podstawie kryterium gospodarności i rzetelności, a wykonywania przez nie zadań administracji rządowej zleconych ustawami lub na mocy porozumień – także z uwzględnieniem kryterium celowości. Nowela tworzy też instrument pozwalający prezesowi izby poinformować właściwy organ sprawujący nadzór nad kontrolowaną jednostką o braku zawiadomienia o wykonaniu przez nią wniosków pokontrolnych bądź o nieuzasadnionym ich niewykonywaniu. Ustawa przewiduje m.in., że premier nie będzie już musiał zasięgać opinii sejmików wojewódzkich przed wydaniem rozporządzenia w sprawie siedzib izb, zasięgu terytorialnego ich działania, organizacji izb czy liczby członków kolegium w każdej z nich.

Ustawa wprowadza też zmiany w zasadach przeprowadzania konkursu na prezesa izby. Umożliwia jego powoływanie i odwoływanie przez premiera na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej. Określa również, że prezesem izby może zostać osoba, która spełnia określone w ustawie wymogi pozwalające na zasiadanie w kolegium izby, a ponadto może się wykazać znajomością obowiązujących przepisów prawa w zakresie działania izb, wiedzą prawną i ekonomiczną z zakresu finansów publicznych, ma też kompetencje kierownicze. W noweli ograniczono możliwość sprawowania funkcji prezesa izby do 2 następujących po sobie kadencji, ustanowiono też 6-letnią kadencję wszystkich członków kolegiów regionalnych izb obrachunkowych.

W wyniku głosowania (49 głosów za, 32 ‒ przeciw, 2 wstrzymujące się) Izba przyjęła ustawę bez poprawek, co postulowały komisje: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Wcześniej odrzuciła wniosek mniejszości tych komisji o odrzucenie noweli (27 głosów za, 55 ‒ przeciw, 2 wstrzymujące się). Podczas debaty mniejszość tych komisji oraz senatorowie: Grzegorz Bierecki, Jerzy Czerwiński, Arkadiusz Grabowski, Robert Mamątow, Marek Martynowski, Andrzej Pająk i Barbara Zdrojewska wnieśli o wprowadzenie łącznie 18 zmian.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Opinia o niezgodności z zasadą pomocniczości projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE COM(2017)253

Projekt dyrektywy to pierwszy akt legislacyjny opracowywany w ramach koncepcji europejskiego filaru praw socjalnych. Jego głównym celem ma być realizacja zasady równości mężczyzn i kobiet pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy. Dyrektywa ta ma także umożliwić rodzicom i innym osobom sprawującym opiekę lepsze godzenie pracy zawodowej z obowiązkami opiekuńczymi. Zawiera ona szereg regulacji, które w polskim prawie są już realizowane od lat; m.in. proponuje: wprowadzenie urlopu ojcowskiego, wzmocnienie roli urlopu rodzicielskiego, wprowadzenie urlopu opiekuńczego, rozszerzenie możliwości korzystania z elastycznych form pracy dla pracujących rodziców opiekującymi się dziećmi w wieku do 12. roku życia, dla pracowników opiekujących się poważnie chorymi, wprowadzenie rozwiązań z tzw. dyrektyw równościowych, zakaz dyskryminacji, ochronę przed zwolnieniem i ciężar dowodu, sankcje, ochronę przed negatywnym traktowaniem, rozszerzenie praw pracowniczych.

Projekt opinii, który przedstawiła Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, Senat przyjął głosami 59 senatorów, przy 8 – przeciw i 17 wstrzymujących się. Jako niezgodne z zasadą pomocniczości wskazano w nim m.in. zapisy dyrektywy zakazujące przeniesienia co najmniej 4 miesięcy urlopu rodzicielskiego na drugiego rodzica. W praktyce takie zapisy mogą spowodować, że w razie niewykorzystania przez mężczyznę przypadającej na niego części urlopu o tę część może być skrócony wymiar urlopu, który mogłaby wykorzystać matka. Zdaniem Senatu Komisja Europejska nie wywiązała się z obowiązku wykazania, że cele dyrektywy, a więc m.in. dążenie do równego traktowania i równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, zostaną w lepszy sposób osiągnięte na poziomie Unii Europejskiej, więc konieczna jest ingerencja w systemy prawne państw członkowskich.

Ustawa o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 84 głosami, przyjęła bez poprawek ustawę, uchwaloną z jej inicjatywy na 43. posiedzeniu Sejmu, 8 czerwca 2017 r., o co wnosiły komisje: Budżetu i Finansów Publicznych, Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Nowe przepisy zaczną obowiązywać, jeśli ustawę podpisze prezydent.

Nowela zmienia definicję osoby represjonowanej, zasady przyznawania świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej oraz wydawania legitymacji i nadawania odznaki działacza opozycji lub osoby represjonowanej. Nowa definicja obejmuje osoby represjonowane w okresie od 1 stycznia 1956 r. do 31 lipca 1990 r., a nie – jak obecnie – do 4 czerwca 1989 r. Świadczenie pieniężne ma być przyznawane w dotychczasowej wysokości, ale nie raz na 12 miesięcy, lecz bezterminowo i bez względu na dochód osoby uprawnionej. Jeśli chodzi o pomoc pieniężną, to oprócz jednorazowej będzie można też udzielić pomocy okresowej, do 6 miesięcy, w wysokości najniższej emerytury miesięcznie.

Zgodnie z ustawą działacze opozycji i osoby represjonowane będą mogli korzystać poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach, a także z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza.

Nowe przepisy przewidują utworzenie Rady ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych przy szefie Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych jako organu opiniodawczo-doradczego, a także powołanie wojewódzkich rad kombatanckich. Zmienione zostały też zasady powoływania szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanychzrezygnowano z trybu konkursowego. Szef będzie powoływany i odwoływany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego.

Ustawa poszerza ponadto zakres podmiotowy ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego o żołnierzy pełniących służbę w polskich organizacjach podziemnych do października 1963 r. (dotychczas – do końca 1956 r.).

Sprawozdanie z działalności Rady Dialogu Społecznego za 2016 r.

Sprawozdanie przedstawiła przewodnicząca Rady Dialogu Społecznego Henryka Bochniarz. Przypomniała, że rada została powołana w 2015 r. i zastąpiła Trójstronną Komisję ds. Społeczno-Gospodarczych, która przestała funkcjonować w 2013 r. na skutek wyjścia z niej reprezentantów związków zawodowych. W RDS zasiadają przedstawiciele rządu, organizacji związkowych (OPZZ, Forum Związków Zawodowych, „Solidarność”) i organizacji pracodawców (BCC, Pracodawcy RP, Związek Rzemiosła Polskiego, „Lewiatan”).

W swoim wystąpieniu przewodnicząca Rady Dialogu Społecznego wskazała na różnice w funkcjonowaniu rady i jej poprzedniczki, takie jak równorzędność partnerów, polegającą na tym, że co roku radzie przewodniczy przedstawiciel jednej ze stron, większe kompetencje, zastąpienie zasady konsensusu przy zajmowaniu stanowiska przez RDS zasadą większości. Zwróciła też uwagę na potrzebę uporządkowania działalności zespołów branżowych w ministerstwach i ich współpracy z zespołami problemowymi rady.

Przewodnicząca Henryka Bochniarz przedstawiła też zmiany w przygotowywanym projekcie nowelizacji ustawy o RDS. Najważniejsze z nich dotyczą finansowania wojewódzkich rad dialogu społecznego, prawa Rady Dialogu Społecznego do występowania do resortu finansów o ogólną interpretację przepisów podatkowego i . Zmiany mają wzmocnić rolę wojewódzkich rad dialogu społecznego i ułatwić funkcjonowanie rady. Przewodnicząca RDS wyjaśniła, że wojewódzkie rady zostały afiliowane przy marszałkach, ale bez środków w budżecie, bo ten jeszcze był przygotowywany, kiedy działała komisja trójstronna. RDS zaproponowała, aby finansowanie odbywało się poprzez zadania własne samorządów. Przewodnicząca Henryka Bochniarz poinformowała, że w tej kwestii partnerzy społeczni mają inne zdanie niż rząd; minister pracy chciałaby mieć kontrolę nad tym budżetem. Nie ma też jednolitego stanowiska w sprawie funkcjonowania biura RDS. „Solidarność” opowiada się za powołaniem rzecznika dialogu społecznego zamiast dyrektora biura rady. Rzecznik byłby niezależny od resortu pracy. Obecnie dyrektor jest powoływany na wniosek rady, ale pozostaje w strukturach ministerstwa pracy.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją programu „Za życiem” – przyjęta bez poprawek

Izba, zgodnie z wnioskiem Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, przyjęła ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 44. posiedzenia, 22 czerwca 2017 r., na podstawie przedłożenia rządu. Stanowisko takie poparło 77 senatorów, 6 wstrzymało się od głosu.

Nowela przewiduje m.in. wsparcie dla rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi. Rodzina opiekująca się dzieckiem z niepełnosprawnością będzie mogła wystąpić do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej o udzielenie wsparcia w pełnieniu obowiązków domowych w wymiarze 10 godzin tygodniowo. Mają też powstać ośrodki koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńcze, których zadaniem będzie wspomaganie rozwoju dzieci, zwłaszcza od momentu wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do czasu podjęcia nauki szkolnej. Ustawa przewiduje też powstanie ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych, których zadaniem będzie wspomaganie rozwoju dzieci, zwłaszcza od momentu wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością do czasu podjęcia nauki szkolnej. Ponadto asystenci rodziny otrzymają wsparcie w przygotowaniu do pełnienia funkcji koordynatora poradnictwa dla rodzin wychowujących dzieci z niepełnosprawnościami lub spodziewających się przyjścia na świat chorego lub niepełnosprawnego dziecka.

Nowe przepisy mają też pomóc opiekunom osób niepełnosprawnych powrócić na rynek pracy. Przewidziano m.in. preferencyjne warunki do zakładania działalności gospodarczej przez opiekunów osób niepełnosprawnych oraz zachęcanie innych bezrobotnych do zakładania żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub do świadczenia usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania.

Ustawa ma ponadto ułatwić zakładanie spółdzielni socjalnych. Maksymalną wartość środków, jaką będzie można otrzymać na założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej, zwiększono do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Rozwijana ma być też sieć mieszkań chronionych, w tym wspieranych i treningowych.