Posiedzenia Senatu

8 czerwca 2022 r. zakończył się pierwszy dzień 44. posiedzenia Senatu. Izba rozpatrzyła 3 ustawy i przyjęła je z poprawkami. Do nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Senat wprowadził zmiany, które m.in. podnoszą wysokość limitu odpisu na rzecz organizacji pożytku publicznego z 1 do 1,5% i przywracają prawo do wspólnego rozliczenia się samotnego rodzica z dzieckiem na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2021 r.

Senat wprowadził 30 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Senatorowie opowiedzieli się za przywróceniem obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. zasad wspólnego rozliczenia się podatkowego dla osób samotnie wychowujących dzieci, które zostały zlikwidowane przez zmiany podatkowe wprowadzone przez „Polski Ład” i zastąpione ulgą w wysokości 1500 zł. Z prawa tego nie będą mogły skorzystać jedynie osoby samotnie wychowujące dzieci będące pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze. Oznacza to, że dzięki senackiej poprawce osoby samotnie wychowujące nie tylko dzieci z orzeczoną niepełnosprawnością, jak uchwalił Sejm, będą mogły określać podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów, które nie mogą przekroczyć 120 tys. zł. Senatorowie przyjęli też poprawkę, która umożliwia samotnemu rodzicowi na jego wniosek zastosować do rozliczenia podatkowego za rok 2022 ulgę w wysokości 1500 zł. Senat zdecydował też o likwidacji skomplikowanego modelu rekompensaty dla organizacji pożytku publicznego (OPP) za mniejsze wpływy z 1% podatku z PIT i zastąpieniu go zwiększonym do 1,5% limitem odpisu na OPP. Jest to rozwiązanie, o które zabiegały organizacje społeczne, w tym także te największe, które wystosowały w tej sprawie list otwarty do premiera Mateusza Morawieckiego. Senatorowie wprowadzili też poprawkę, która stanowi, że niezależnie od tego, czy uprawniony podatnik skorzysta z zaliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodów, czy ich odliczenia od dochodu –przysługuje mu jeden limit odliczenia w wysokości 8 700 zł. Przyjęta została też poprawka rozszerzająca obowiązek obliczania hipotetycznego podatku należnego za 2022 r. na wszystkich podatników, którzy w 2022 r. uzyskali przychody w łącznej maksymalnej wysokości 153 600 zł, a nie jak uchwalił Sejm – tylko w stosunku do podatników uprawnionych do tzw. ulgi dla klasy średniej. Do ustawy wprowadzono też poprawki modyfikujące zasady obliczania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, tak aby umożliwić przedsiębiorcom odliczenie strat z lat ubiegłych i tzw. złych długów. Senat wprowadził także poprawkę, która dotyczy upubliczniania informacji o zawieranych umowach przez jednostki sektora finansów publicznych w Centralnym Rejestrze Umów tak, aby przepisy te weszły w życie 1 stycznia 2024 r. Wydłużenie czasu dojścia do pełnej jawności ma dać tym jednostkom czas na lepsze przygotowanie. Skreślono ponadto przepisy, zgodnie z którymi do 31 grudnia 2022 r. do zamówień na usługi lub dostawy udzielanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w związku z realizacją określonych przepisów ustawy, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. Ustawa m.in. obniża stawkę podatku PIT z 17 do 12% przy zachowaniu kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł i drugiego progu podatkowego w wysokości 120 tys. zł. Wiąże się to z likwidacją ulgi dla klasy średniej. Będzie można ją jednak zastosować wyjątkowo przy rozliczeniu za rok podatkowy 2022, jeśli okaże się dla podatnika korzystniejsza niż nowe zasady. Zgodnie z nowelą przedsiębiorcy rozliczający się na zasadzie podatku liniowego, ryczałtu i karty podatkowej będą mogli odliczać część składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania. Tzw. liniowcy będą mogli zaliczyć do kosztów prowadzenia działalności zapłacone składki zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 8700 zł. Dla „ryczałtowców” limit ten wyniesie 50% zapłaconych składek zdrowotnych, a dla podatników na karcie – 19%. Przedsiębiorcy, którzy chcieliby powrócić na skalę podatkową, a na początku roku wybrali podatek liniowy lub ryczałt, będą mogli to zmienić w trakcie roku podatkowego 2022. Podatnicy mający kilka różnych źródeł dochodu równocześnie będę mogli upoważnić maksymalnie 3 płatników (pracodawcy, zleceniodawcy, ZUS) do zmniejszania zaliczek na PIT o 3600 zł. W wypadku jednej umowy kwota zmniejszająca podatek wyniesie 300 zł miesięcznie, dwóch – po 150 zł, a przy trzech po 100 zł. Nowela likwiduje ulgę w wysokości 1500 zł dla rodziców samotnie wychowujących dzieci i przywraca możliwość wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci, ale z wyjątkiem tych, którzy sprawują opiekę naprzemienną. Samotni rodzice wychowujący niepełnosprawne dziecko będą mogli obliczać podatek w podwójnej wysokości od połowy dochodu, pozostali – tylko 1,5 kwoty zmniejszającej podatek. Ustawa zwiększa z 3089 zł do 16 061,28 zł w 2022 r. (12-krotność renty socjalnej) kwotę zarobków, jakie może osiągnąć dziecko bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców. Renty rodzinne małoletnich dzieci nie będą doliczane do dochodów rodziców. Nowela określa też zasady wyrównania ubytku dochodów jednostek samorządów terytorialnych z podatku PIT oraz organizacji pożytku publicznego, które korzystają z mechanizmu 1% podatku.

Izba z 1 zmianą, wprowadzającą dodatkowy warunek w postaci obowiązkowego dołączenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach albo pozwolenia na budowę, przy zachowaniu którego pozostaną w mocy dotychczasowe umowy o przyłączeniu do sieci dla określonych w przepisie kategorii instalacji odnawialnego źródła energii, przyjęła ustawę o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Nowela dotyczy transpozycji dyrektywy Komisji UE 2021/1226 i 2020/367, wprowadza również zmiany przepisów o ochronie środowiska przed hałasem. Podmioty sporządzające strategiczne mapy hałasu (zarządzający głównymi drogami, liniami kolejowymi i lotniskami, prezydenci miast powyżej 100 tys. mieszkańców) będą musiały stosować zaktualizowane metody oceny hałasu, określone w przepisach unijnych. Te podmioty i organy ochrony środowiska, czyli marszałkowie województw, uzyskają narzędzie, umożliwiające dokonanie w jednorodny sposób oceny szkodliwych skutków hałasu drogowego, kolejowego i lotniczego. Marszałkowie województw będą też mogli zobowiązywać zarządzających drogami innymi niż autostrady i drogi ekspresowe, usytuowanymi w miastach na prawach powiatu, do sporządzania i przedkładania przeglądu ekologicznego. Dostarczy on informacji na temat faktycznego oddziaływania konkretnego obiektu na środowisko, a gdy nie spełnia on wymogów przepisów o ochronie środowiska, będzie też zawierać propozycje działań naprawczych. W rozporządzeniu zostanie uregulowany sposób ustalania bezpiecznej odległości nowych zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. W rozporządzeniu będą określone np. rodzaje poważnych awarii przemysłowych i parametrów granicznych oddziaływania potencjalnych skutków takich awarii. Nowela wydłuża także z 30 czerwca 2022 r. do 16 lipca 2024 r. termin na wprowadzenie energii z OZE do sieci energetycznej, aby z wytwórcami takiej energii określonych kategorii nie zerwano umów o przyłączenie do sieci, jeśli nie rozpoczną wprowadzania tej energii do sieci do 30 czerwca 2022 r.

Senatorowie z 5 poprawkami legislacyjnymi poparli ustawę o portowych urządzeniach do odbioru odpadów ze statków (projekt rządowy). Ma ona ograniczyć zanieczyszczenie Bałtyku przez statki wpływające do portów. Wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2019/883 w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków. Zakłada, że podmiot zarządzający portem lub przystanią morską zapewnia statkom korzystającym z nich dostęp na jego terenie do portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków. Za odbiór i przetwarzanie odpadów ze statków armatorzy wniosą opłaty: pośrednią, dodatkową i specjalną. Opłatę pośrednią, czyli opłatę za świadczenie usług portowych w zakresie portowych urządzeń do odbioru odpadów ze statków, uiszcza się za każdy statek niezależnie od faktycznego odprowadzania odpadów ze statków. Zgodnie z ustawą opłata pośrednia obejmuje koszty pośrednie oraz co najmniej 30% całkowitych kosztów bezpośrednich rzeczywistego odprowadzania i przetwarzania odpadów ze statków w roku poprzedzającym, z możliwością uwzględnienia również kosztów związanych z przewidywanym natężeniem ruchu w roku następnym.