Narzędzia:

41. posiedzenie Senatu – pierwszy dzień

27.04.2022
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu

Wieczorem 27 kwietnia 2022 r. zakończył się pierwszy dzień 41. posiedzenia Senatu. Senatorowie omówili 7 ustaw i przeprowadzili drugie czytanie 8 projektów ustaw. Kilka godzin trwała dyskusja nad projektem ustawy o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. 

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie uczcili minutą ciszy pamięć górników, którzy zginęli w katastrofach w kopalniach „Pniówek” i „Zofiówka”, a także zmarłego 23 kwietnia 2022 r. Tadeusza Rzemykowskiego, wicemarszałka Senatu IV kadencji, senatora III–V kadencji.

Senatorowie przeprowadzili kilkugodzinną debatę nad  projektem ustawy o zmianie ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym. To inicjatywa grupy senatorów, która ma na celu zapobieżenie zmianom w strukturze właścicielskiej spółek o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa w wypadku zagrożenia integralność terytorialnej Polski, niezależności politycznej lub bezpieczeństwa kraju. Zgodnie z projektem, w przypadku wystąpienia przez Polskę z wnioskiem o podjęcie konsultacji w trybie art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego w okresie 9 miesięcy od jego złożenia nie mogłyby być zbywane należące do Skarbu Państwa akcje, udziały, prawa z akcji i prawa z udziałów w spółkach o strategicznym znaczeniu dla państwa lub należące do nich przedsiębiorstwa lub ich części i nieruchomości.

Dyskusja w trakcie debaty ogniskowała się przede wszystkim na fuzji Orlenu z Lotosem. Wicemarszałek Bogdan Borusewicz, sprawozdawca tego projektu,  argumentował, że  ma on zabezpieczać interesy Skarbu Państwa, szczególnie teraz, kiedy toczy się pełnowymiarowa wojna w Ukrainie. Senatorowie  Koalicji Obywatelskiej wskazywali, że sprzedaż części aktywów rafineryjnych Lotosu, jak i części stacji benzynowych jest sprzeczna z interesem państwa. Zwracali m.in. uwagę na to, że stacje ma przejąć węgierski MOL, który - jak przekonywali - ma bliskie kontakty z Rosją. Według senatora  Stanisława Gawłowskiego wspieranie sprzedaży części aktywów Lotosu  to "zdrada narodowa".

Przeciwnego zdania byli przedstawiciele rządu oraz senatorowie PiS. Według wiceministra aktywów państwowych Jana Kanthaka fuzja Orlenu z Lotosem to realizacja budowy dużego koncernu multienergetycznego, który pozwoli też zdywersyfikować dostawy ropy do Polski. Aktywa rafineryjne ma przejąć Saudi Aramco, które ma dostarczać saudyjską ropę do rafinerii w Gdańsku. Senator Jerzy Czerwiński podkreślił, że jeśli ten projekt wszedłby w życie, to de facto zablokowałby funkcjonowanie kluczowych spółek państwowych.  Dodał, że Senat nie ma kompetencji władzy wykonawczej, aby np. decydować, na jakich warunkach ma odbyć się fuzja Orlenu z Lotosem.

Izba pierwszego dnia  rozpatrzyła ustawy.

Ustawa o Zespole Pomocy Humanitarno-Medycznej (projekt rządowy) powołuje zespół, mający zapewniać natychmiastową i niezbędną pomoc poza terytorium Polski osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub tym, u których – w razie opóźnienia wysokospecjalistycznej pomocy – może dojść do stanu zagrożenia zdrowia. Zespół ma się składać z 60 specjalistów, podzielonych na grupy i pełniących dyżury, aby w ciągu kilku godzin stawić się w określonym miejscu. Będzie prowadzić m.in. akcje ratunkowo-ewakuacyjne polskich obywateli będących ofiarami wypadków i innych zdarzeń nagłych, zapewniać wsparcie medyczne akcji pomocy obywatelom polskim i członkom ich rodzin oraz obywatelom innych państw będących członkami ich rodzin, w tym ewakuacji zagrożonych osób do bezpiecznego miejsca, a także pomagać innym państwom w działaniach ratunkowych na ich terytorium. Członkowie zespołu, wybierani w ramach otwartego naboru, ogłaszanego w Biuletynie Informacji Publicznej, będą musieli mieć wiedzę i doświadczenie z zakresu ratownictwa medycznego lub udzielania pomocy humanitarnej. Za obsługę Zespołu Pomocy Humanitarno-Medycznej (ZPMH) i jego funkcjonowanie będzie odpowiadać szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Szefa ZPMH ma powoływać i odwoływać prezes Rady Ministrów.

Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (projekt rządowy) ma zapobiegać tzw. kradzieży spółek, czyli przejęciu kontroli nad spółką poprzez dokonanie podstępem wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) przy użyciu sfałszowanych dokumentów. Nowela wzmacnia funkcję informacyjną KRS i akt rejestrowych, a tym samym bezpieczeństwo obrotu prawno-gospodarczego. Umożliwia zainteresowanym podmiotom, w szczególności członkom organów podmiotów wpisanych w KRS, uzyskanie informacji o wpływie do akt rejestrowych wniosków lub innych dokumentów. W razie posłużenia się sfałszowanymi dokumentami osoby uprawnione będą mogły uczestniczyć w toczącym się postępowaniu, zaskarżyć orzeczenie o wpisie, a także powiadomić organy ścigania o usiłowaniu tzw. kradzieży spółki. Nowelizacja wprowadza usługę newslettera, czyli automatycznego powiadamiania o zarejestrowaniu sprawy w postępowaniu rejestrowym oraz dokonaniu wpisu w rejestrze. Po wprowadzeniu zmian subskrybenci newslettera będą również mogli ustalać etapy procedowania sprawy przez sąd rejestrowy. Informacje będą przesyłane nie dłużej niż przez rok albo do chwili rezygnacji z ich otrzymywania, ten okres będzie można przedłużać każdorazowo na rok.

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego (projekt rządowy) zakłada wstrzymanie z urzędu prawomocnego sądowego postanowienia o wydaniu dziecka do państwa stałego pobytu przy wniesieniu skargi kasacyjnej. Zmienia przepisy dotyczące postępowania w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie Konwencji Haskiej z 25 października 1980 r., dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę. W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez uprawniony organ (Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich) nastąpi obligatoryjne wstrzymanie z urzędu wykonania prawomocnego postanowienia sądu, które nakazuje w określonym terminie zapewnienie powrotu dziecka do państwa będącego miejscem jego stałego pobytu. Organy składające kasację będą mieć 2 tygodnie od dnia uprawomocnienia się postanowienia na wystąpienie z takim na żądaniem, a w wypadku określenia przez sąd krótszego terminu na powrót dziecka termin ten będzie krótszy. Z kolei na złożenie skargi kasacyjnej skutkującej wstrzymaniem wykonania postanowienia uprawnione organy będą miały 2 miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia. Skierowanie kasacji przedłuży wstrzymanie wykonania postanowienia o wydaniu dziecka do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego w Sądzie Najwyższym. Jeśli nie zostanie wniesiona skarga, wstrzymanie się zakończy.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) ustanawia medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”, który minister edukacji i nauki będzie mógł nadawać za szczególne zasługi dla szkolnictwa wyższego i nauki, w tym za wybitne osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej lub organizacyjnej. Nowelizacja do podstawowych zadań prezesa Głównego Urzędu Miar dodaje ponadto prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych, upoważnia go do występowania jako wnioskodawca w konkursach na realizację projektów badawczych, ogłaszanych przez narodowe centra: Nauki oraz Badań i Rozwoju. Nowela zawiera też zapisy o trybie wznowienia postępowania o nadanie stopnia doktora, doktora habilitowanego i tytułu profesora, a także wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności postępowania o nadanie tytułu profesora. Przedłuża do 31 grudnia 2023 r. okres realizacji umów zawartych w ramach programu Regionalna Inicjatywa Doskonałości i przekazywania na nie środków finansowych.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (projekt rządowy) reguluje kwestie dotyczace uzyskania kategorii naukowej B w danej dyscyplinie przez podmioty doktoryzujące. Będą mogły dokończyć postępowania w sprawie nadania stopnia doktora, wszczęte przed dniem przyznania tej kategorii naukowej przy równoczesnym utrzymaniu zakazu wszczynania nowych postępowań do czasu uzyskania kategorii naukowej co najmniej B+ w wyniku drugiej ewaluacji. Przeniesienie doktoranta z jednej szkoły doktoranckiej do innej – w wypadku zaprzestania kształcenia w danej dyscyplinie – może się odbyć tylko za zgodą samego doktoranta. W razie jej braku podmiot prowadzący szkołę doktorską będzie musiał pokryć osobie, która utraciła możliwość ukończenia kształcenia, koszty postępowania w sprawie nadania stopnia doktora w trybie eksternistycznym. Tak samo będzie w sytuacji, gdy istnieje inna szkoła doktorska kształcąca w danej dyscyplinie, ale nie ma możliwości przeniesienia do niej doktoranta. Zgodnie z nowelą minister edukacji i nauki będzie mógł nałożyć na uczelnię albo inny podmiot prowadzący szkołę doktorską administracyjną karę pieniężną z powodu naruszenia zapisu wynikającego z ustawy – Prawo o szkolnictwo wyższym i nauce. Jeśli podmiot habilitujący straci uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego jeszcze przed powołaniem komisji habilitacyjnej, postępowanie zostanie przekazane do prowadzenia podmiotowi wskazanemu przez Radę Doskonałości Naukowej, a jeśli po powołaniu komisji habilitacyjnej – komisja ta będzie kontynuowała swoje prace, a podjęta przez nią uchwała zostanie przekazana podmiotowi wyznaczonemu przez Radę Doskonałości Naukowej, która zdecyduje o nadaniu albo o odmowie nadania stopnia doktora habilitowanego.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje, że w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 egzamin ósmoklasisty i matura zostaną przeprowadzone na podstawie wymagań egzaminacyjnych, stanowiących zawężony katalog wymagań, określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Likwiduje też bezterminowo egzamin z przedmiotu do wyboru. Od roku szkolnego 2022/2023 na stałe przesuwa z kwietnia na maj termin egzaminu ósmoklasisty. W latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 absolwent zda egzamin maturalny i uzyska świadectwo dojrzałości, jeżeli otrzyma z każdego przedmiotu obowiązkowego co najmniej 30% punktów możliwych do uzyskania i przystąpi do egzaminu z co najmniej 1 przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Na egzaminie z przedmiotu dodatkowego nie będzie w tych latach progu punktowego przesądzającego o zdaniu egzaminu maturalnego z tego przedmiotu. Nowela wprowadza także przepisy o zatrudnianiu w szkołach i przedszkolach specjalistów: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych. W latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 łączna liczba etatów specjalistów nie może być niższa niż: 1,5 etatu, który powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100; 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100; 0,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 50; 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 30. Na ten cel w 2022 r. subwencja oświatowa będzie zwiększona o 514,5 mln zł. Lata szkolne 2022/2023 i 2023/2024 są okresem przejściowym, docelowo od roku szkolnego 2024/2025 normy mają być inne. W noweli umożliwia się też samorządom powierzenie szkole lub placówce niebędącej jednostką prowadzoną przez samorząd prowadzenie zadań związanych z pełnieniem funkcji wiodącego ośrodka rehabilitacyjno-koordynacyjno-opiekuńczego w ramach kompleksowego programu wsparcia dla rodzin „Za życiem”. Nowelizacja wprowadza również możliwość prowadzenia nauki zdalnej z innych powodów niż COVID-19, jeśli zajęcia stacjonarne zostały zawieszone na dłużej niż 2 dni.

Ustawa o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) reguluje zasady doliczania pracy cywilnej do emerytury mundurowej i wojskowej. Nowe przepisy obejmą żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy, którzy zostali przyjęci do służby po raz pierwszy po 1 stycznia 1999 r., a przed 1 października 2003 r. i mają co najmniej 25 lat służby. W wysłudze emerytalnej będą mogli uwzględnić tzw. okresy pracy cywilnej. Funkcjonariusze i żołnierze, których dotyczy zmiana, gdy zdecydują o przejściu na emeryturę, będą mieli 2 możliwości: doliczenia stażu cywilnego do wysługi i pobierania tylko emerytury mundurowej albo pozostania na dotychczasowych zasadach, czyli pobierania emerytur mundurowej i z ZUS za pracę cywilną po osiągnięciu wieku emerytalnego. Nowela przewiduje też, że podstawą pozbawienia funkcjonariusza prawa do świadczenia motywacyjnego będzie wszczęcie przeciw niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, a także postępowania dyscyplinarnego – do czasu prawomocnego zakończenia tego postępowania.

Senat przeprowadził drugie czytanie projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) doprecyzowuje zasady stosowania przymusowego leczenia lub rehabilitacji skazanych uzależnionych od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych. Zgodnie z proponowanymi przepisami w razie braku zgody skazanego na leczenie lub rehabilitację decyzję w tej sprawie podejmie sąd penitencjarny po wysłuchaniu opinii: psychiatry i psychologa lub specjalisty psychoterapii uzależnień albo psychiatry i lekarza seksuologa lub psychologa seksuologa. Określi też czas trwania leczenia lub rehabilitacji; maksymalnie 2 lata, ale nie więcej niż okres pozostały skazanemu do odbycia kary. Na konieczność uzupełnienia kodeksowej regulacji dotyczącej przymusowego leczenia skazanego, u którego stwierdzono uzależnienie, wskazał Trybunał Konstytucyjny w rozstrzygnięciu z 11 marca 2021 r. (sygn. akt SK 9/18).

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) wydłuża z 14 do 30 dni termin wniesienia apelacji w postępowaniu karnym w sprawach zawiłych i skomplikowanych, w których sąd przy uzasadnieniu wyroku korzystał z przedłużenia terminu do jego sporządzenia. Na potrzebę wydłużenia tego terminu zwrócił uwagę rzecznik praw obywatelskich.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) wprowadza do przepisów regulujących procedury: administracyjną, cywilną, karną, podatkową i sądowoadministracyjną jednolite rozwiązania dotyczące skutków nadania lub złożenia w określony sposób pism procesowych. Termin na złożenie pisma w sprawie będzie zachowany m.in. wtedy, gdy przed jego upływem pismo zostało nadane w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie UE, Konfederacji Szwajcarskiej, państwa członkowskiego EFTA.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) ujednolica zasady wypłaty odszkodowań właścicielom nieruchomości w związku z uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmianą. Przewiduje, że w przypadku wprowadzenia nowego planu zagospodarowania przestrzennego po tzw. luce planistycznej gmina zapłaci sprzedającemu nieruchomość odszkodowanie w wysokości różnicy między planem sprzed 1995 r. a nowym, nie zaś różnicy między wartością wynikającą z faktycznego wykorzystania nieruchomości a nowym planem. Projekt dostosowuje przepisy prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 maja 2019 r. (sygn. akt SK 22/16).

Projekt ustawy o zmianie ustawy o kinematografii (inicjatywa grupy senatorów) ma zwiększyć dostępność filmów rozpowszechnianych w kinach dla osób z niepełnosprawnościami wzroku. Wprowadza obowiązek wytwarzania audiodeskrypcji i napisów w wersji audio do filmów wprowadzanych na polski rynek, jeżeli w ciągu 3 pierwszych miesięcy po ich pierwszym publicznym pokazie w Polsce mają być rozpowszechniane co najmniej w 10 kinach.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe (inicjatywa Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej) wprowadza nowy wzór obliczania wysokości zwrotu kosztów jednorazowego przewozu przez rodziców dzieci, młodzieży i uczniów z niepełnosprawnościami do przedszkoli, szkół i innych placówek oświaty.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy – Prawo oświatowe (inicjatywa grupy senatorów) umożliwia m.in. kształcenie uczniów z Ukrainy w języku ukraińskim i z ukraińską podstawą programową, zwolnienie ich z wymogu oceniania, klasyfikowania i promowania, a także z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty. Projekt zakłada też utworzenie w roku szkolnym 2022/2023 oddziałów międzynarodowych dla uczniów z Ukrainy. Przewiduje ponadto możliwość tworzenia domowych punktów wychowania przedszkolnego dla dzieci uchodźców z Ukrainy i organizowania dla nich przez dyrektorów szkół kolonii i półkolonii.


 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?” w Żyrardowie

28 marca 2024 r. w Żyrardowie kontynuowano dyskusję o samorządzie w ramach cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”.

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.

Konkurs „Poznajemy Senat Rzeczypospolitej Polskiej”

Kancelaria Senatu wspólnie z biurami senatorskimi organizuje ogólnopolski konkurs wiedzy o historii i działalności Senatu RP, jego roli w polskim systemie konstytucyjnym, mający przybliżyć funkcjonowanie władzy ustawodawczej.