Narzędzia:

27. posiedzenie Senatu

legislacja zdrowie budżet i finanse rolnictwo środowisko rodzina polityka społeczna administracja gospodarka 23.07.2021

21–23 lipca 2021 r. odbyło się 27. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 13 ustaw, 1 odrzuciła, do 9 wprowadziła poprawki. Zdecydowała o wniesieniu do Sejmu 4 projektów ustaw. Senat wyraził ponadto zgodę na powołanie Marcina Wiącka na rzecznika praw obywatelskich i Karola Nawrockiego na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Senatorowie zapoznali się również z informacją o działalności Rzecznika Praw Dziecka za 2020 r. wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka; ze sprawozdaniem Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z petycji rozpatrzonych w 2020 r.; sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2020 r., a także z informacją o działalności Rady Mediów Narodowych w 2020 r.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć zmarłego 10 lipca 2021 r. Tadeusza Lewandowskiego, senatora IV i VI kadencji.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., na podstawie projektu rządowego, porządkuje i racjonalizuje system ubezpieczeń społecznych. Wprowadza jednolite rozwiązania dotyczące przyznawania i wypłaty świadczeń. Usprawnia też funkcjonowanie ZUS w zakresie gospodarki finansowej i rozliczeń z płatnikami składek.

Ustawa m.in. ujednolica zasady objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników 1-osobowych spółek z o.o. i spółek jawnych, partnerskich lub komandytowych, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i ich wypłaty. Rozwiązuje też problem tzw. emerytur czerwcowych, wprowadzając zasady ustalania wysokości emerytury w tym miesiącu w taki sam sposób, jak w maju danego roku, jeśli to korzystniejsze dla ubezpieczonego.

W wyniku głosowań Izba wprowadziła do noweli 10 spośród 11 poprawek, zaproponowanych przez Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (3 zmiany), jej mniejszość (7) i w trakcie dyskusji przez senatora Wojciecha Koniecznego (1). W opinii senatorów ustawa dąży do ograniczenia kosztów, ale w niektórych kwestiach w sposób zbyt daleko idący. Senatorowie usunęli uściślenia dotyczące okresów objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym wspólników 1-osobowych spółek z o.o., spółek jawnych, partnerskich lub komandytowych, uznając je za nieuzasadnione. Negatywnie ocenili zmiany dotyczące wliczania do okresu zasiłkowego każdej niezdolności do pracy, jeżeli nie było pomiędzy nimi przerwy dłuższej niż 60 dni i zdecydowali o ich wykreśleniu. Usunęli również przepisy dotyczące przeliczania emerytur z tzw. starego i nowego systemu dla tych emerytów, którzy pozostają aktywni zawodowo, i pozostawili dotychczasowy, zróżnicowany sposób przeliczania ich świadczeń. Uznali także za niewystarczające uregulowanie w noweli kwestii tzw. emerytur czerwcowych i pominięcie osób, którym obliczono wysokość emerytury w czerwcu w latach poprzedzających rok 2020. Dlatego uzupełnili przepisy dotyczące osób, którym przyznano emeryturę w czerwcu 2009 r. i w czerwcu kolejnych lat aż do 2019 r. Wprowadzili także gwarancję nie tylko przeliczenia wysokości pobieranego świadczenia, ale także przyznania go tej grupie osób z wyrównaniem za okres od daty przyznania świadczenia do dnia złożenia wniosku o jego przeliczenie według zasad mających obowiązywać w roku bieżącym i w przyszłości. Senat uchwalił też zmianę o charakterze redakcyjnym.

Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

Podczas prac nad nowelizacją ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej dostrzegła potrzebę wprowadzenia zmian legislacyjnych wykraczających poza jej materię i na podstawie art. 69 ust. 1 Regulaminu Senatu, czyli tzw. szybkiej ścieżki legislacyjnej, bez pierwszego czytania, przygotowała projekt nowelizacji.

Projekt ma na celu ograniczenie negatywnych społecznych i gospodarczych skutków epidemii COVID–19, podniesienie poziomu ochrony zdrowia, a także zapewnienie prawidłowości funkcjonowania systemu PPK.

Zakłada, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii COVID-19 oraz w ciągu roku od ich odwołania wezwanie do podmiotu zatrudniającego do zawarcia umowy o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi (PPK) będzie mogło być wysyłane z wykorzystaniem profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a nie − jak obecnie − za pośrednictwem poczty.

Izba jednomyślnie, głosami 88 senatorów, zdecydowała o wniesieniu projektu do Sejmu i upoważniła senatora Ryszarda Majera do reprezentowania Senatu podczas dalszej pracy nad nim.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

Na wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Izba wprowadziła 1 poprawkę, zapewniającą spójność między przepisem dodawanym do nowelizowanej ustawy a przepisami już w niej zawartymi. Jednomyślnie 98 senatorów opowiedziało się za przyjęciem w takim kształcie ustawy, uchwalonej przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z inicjatywy poselskiej.

Nowelizacja, która wróci teraz do Sejmu, przedłuża kadencje organów statutowych związków zawodowych, związku lub organizacji przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy do czasu wyboru nowych organów, jeżeli ich kadencja upływa w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19 albo w ciągu 30 dni po ich odwołaniu, nie dłużej jednak niż do 90 dni od dnia odwołania tych stanów.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe

Senat, zgodnie z wnioskami Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (4 poprawki) i senatora Jacka Burego (4 zmiany), wprowadził 8 poprawek do nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z przedłożenia rządowego. Senatorowie usunęli z wymóg posiadania przez wierzyciela statusu podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny w dniu poprzedzającym dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się tej korekty, jako warunku skorygowania podstawy opodatkowania i podatku należnego VAT. Zdecydowali, aby w razie przekazania środków pieniężnych na rachunek techniczny podatnik VAT mógł nie tylko wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o zgodę na ich wypłatę, ale także zawrzeć w tym wniosku dyspozycję wypłaty środków na wskazany rachunek. Senat wprowadził też przepisy przejściowe. Zgodnie z pierwszym zmienione przepisy ustawy o podatku VAT będą stosowane również do wierzytelności powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy. Drugi przepis przejściowy odnosi się do dostaw komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych i części akcesoriów do nich. Jednomyślnie98 senatorów głosowało za wprowadzeniem tych zmian do ustawy.

Teraz do senackich poprawek odniosą się posłowie.

Ustawa upraszcza rozliczenia przez podatników podatku od towarów i usług, wprowadzając tzw. pakiet SLIM VAT 2. Z 2 do 3 lat wydłuża termin stosowania ulgi na tzw. złe długi, upraszcza sposób obłożenia podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości. Umożliwia również przesyłanie środków pomiędzy rachunkami VAT w różnych bankach i płacenie składek na KRUS z rachunku VAT.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z inicjatywy rządu, reguluje status prawny zwierząt w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, Siłach Zbrojnych RP, Służbie Więziennej i Straży Marszałkowskiej.

Nowe przepisy zapewniają psom i koniom służbowym m.in. dożywotnie utrzymanie i opiekę weterynaryjną, finansowaną przez państwo. Po wycofaniu ze służby zwierzęta pozostaną na stanie formacji, a pierwszeństwo przejęcia opieki nad nimi będzie miał dotychczasowy opiekun.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała 15 poprawek o charakterze legislacyjnym. Senatorowie jednomyślnie, 99głosami, poparli ich wprowadzenie do nowelizacji.

Ustawa wraz z senackimi zmianami ponownie trafi do Sejmu.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw − przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, przyjął bez poprawek (52 głosów za, 47 wstrzymujących się) ustawę, uchwaloną przez Sejm podczas 34. posiedzenia, 8 lipca 2021 r., na podstawie pilnego projektu rządowego.

Nowelizacja, która trafi teraz do podpisu prezydenta, zmienia termin wydawania dowodów osobistych zawierających oprócz podpisu także odciski palców posiadacza. Zapewni to gotowość techniczną, gwarantującą bezpieczeństwo przetwarzanych informacji. Zgodnie z nowelą nowy termin, zamiast planowanego 2 sierpnia 2021 r., zostanie ogłoszony w osobnym komunikacie w Dzienniku Ustaw.

Ustawa o zmianie ustawy o Agencji Badań Medycznych oraz niektórych innych ustaw − odrzucona

Na wniosek Komisji Zdrowia Senat –53 głosami za, przy 43 – przeciw i 2 wstrzymujących się – odrzucił nowelizację, uchwaloną przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z przedłożenia rządowego. Izba, podejmując taką decyzję, nie negowała potrzeby wspierania rozwoju nauki, innowacyjności i wiedzy, w tym badań i eksperymentów badawczych. Stanęła na stanowisku, że rozwój ten nie powinien odbywać się jednak kosztem świadczeń zdrowotnych dla obywateli. W opinii Senatu korzystanie przez Agencję Badań Medycznych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia oznacza uszczuplenie środków ze składek na ubezpieczenie zdrowotne, które powinny być przeznaczone za zapewnienie świadczeń zdrowotnych i zwiększenie ich dostępności. W ocenie Senatu należy poszukiwać innych źródeł finansowania działalności Agencji, zwłaszcza w kontekście nieustannie zwiększającego się zapotrzebowania obywateli na świadczenia zdrowotne, będącego efektem trwającej epidemii COVID-19. Do stanowiska Senatu ustosunkuje się teraz Sejm.

Nowelizacja rozszerza zakres zadań Agencji Badań Medycznycho wspieranie działalności innowacyjnej w ochronie zdrowia dzięki umożliwieniu dofinansowania na realizację eksperymentów badawczych w rozumieniu ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, np. dotyczących zapobiegania rozprzestrzenianiu się epidemii COVID-19. Zgodnie z założeniamipowinno to wpłynąć na pobudzenie tego rodzaju działalności, a tym samym przyczynić się do wprowadzenia nowych rozwiązań w zakresie ochrony zdrowia, a także zwiększyć konkurencyjność Polski jako miejsca prowadzenia badań klinicznych i eksperymentów badawczych.

Ustawa wprowadza ponadto zmiany w zakresie dokumentów potwierdzających prawo wykonywania zawodu. Umożliwia też m.in. kontynuowanie refundacji leku stosowanego w ramach programu lekowego lub chemioterapii, którego refundacji nie przedłużono, a brakuje alternatywy.

Ustawa o zmianie ustawy o partiach politycznych – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, przyjął bez poprawek nowelę, uchwaloną przez Sejm podczas 33. posiedzenia, 24 czerwca 2021 r., na podstawie projektu poselskiego. Głosowało za tym jednomyślnie 98 senatorów.

Nowelizacja, którą może teraz podpisać prezydent, reguluje zakres informacji zawartych w ewidencji partii politycznych, wprowadza obowiązek ich ujawnienia w biuletynie informacji publicznej oraz ogranicza jawność informacji o adresach zamieszkania osób fizycznych, których personalia zawarte są w ewidencji. Z zasady jawności ewidencji partii politycznych wyłącza informację o adresach osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz i do zaciągania zobowiązań majątkowych. Wyłącza z udostępniania również adresy tysiąca osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny

Komisje: Ustawodawcza oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaproponowały 2 poprawki redakcyjne do nowelizacji, które senatorowie przyjęli w wyniku głosowania, i jednomyślnie, 99 głosami, poparli ustawę wraz z nimi.

Poprawki wprowadzone przez Senat rozpatrzy teraz Sejm.

Nowela, uchwalona podczas 33. posiedzenia Sejmu, 24 czerwca 2021 r., na podstawie projektu prezydenckiego, ustanawia podstawę prawną odpowiedzialności cywilnej za krzywdę najbliższych członków rodziny poszkodowanego. Przewiduje, że sąd będzie mógł przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednie zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinne.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z inicjatywy poselskiej, dostosowuje polskie prawo do wyroków TSUE dotyczących ochrony konsumentów. Przewiduje, że jeśli konsument zostanie pozwany na podstawie weksla, który wystawił np. bankowi, sąd z urzędu będzie musiał zbadać umowę, stanowiącą podstawę wystawienia tego weksla, pod kątem nieuczciwych postanowień.

Nowela znosi ponadto monopol Poczty Polskiej na dokonywania za jej pośrednictwem czynności procesowych z dniem oddania pisma w placówce pocztowej i umożliwia oddanie pisma procesowego w placówce dowolnego operatora pocztowego, świadczącego usługi powszechne, co będzie równoznaczne z wniesieniem go do sądu.

Ustawa przewiduje ponadto zmiany odnoszące się do terminów zaspokojenia roszczeń zgodnie z nakazem zapłaty lub wniesienia środków zaskarżenia.

W wyniku głosowań Izba poparła 7 poprawek, zaproponowanych przez komisje: Ustawodawczą oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji i – w trakcie dyskusji – przez senatora Aleksandra Pocieja. Senatorowie uchwalili, że jeżeli dłużnikiem jest konsument, do rozpoznania sprawy w postępowaniu nakazowym do pozwu należy dołączyć umowę, z której wynika roszczenie zabezpieczone wekslem. Uzupełnili regulację w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej przedsiębiorców i przesądzili, że odpowiedzialności karnej nie podlega przedsiębiorca, który przyjął weksel zawierający zastrzeżenie równoznaczne z zastrzeżeniem „nie na zlecenie”, ani kredytodawca, przyjmujący czek z takim zastrzeżeniem. Wprowadzili też poprawki porządkujące terminologię ustaw i doprecyzowujące. Za przyjęciem noweli w takim kształcie głosowało jednomyślnie 97 senatorów.

Do senackich poprawek odniesie się teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm podczas 33. posiedzenia, 24 czerwca 2021 r., na podstawie projektu komisyjnego, dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r. (sygn. akt P 46/13). Zakłada, że nie będzie można uchylić żadnej decyzji administracyjnej, nawet tej wydanej z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli od jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 10 lat. Z mocy prawa mają też być umarzane wszystkie postępowania administracyjne, jeżeli od wydania decyzji upłynęło 30 lat.

Komisje: Ustawodawcza oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaproponowały 1 poprawkę, którą wycofały na posiedzeniu plenarnym. W trakcie dyskusji zmiany zgłosili senatorowie: Marek Borowski, Wojciech Konieczny, Jan Filip Libicki i Kazimierz Michał Ujazdowski. Izba poparła 3 z nich i 98 głosami za, przy 1 wstrzymującym się, opowiedziała  się za ustawą w takim kształcie.

Senatorowie zmodyfikowali przepis przejściowy, określając, że gdy postępowanie administracyjne zostało wszczęte po upływie 30 lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji lub postanowienia, stwierdza się wydanie zaskarżonej decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa. Ta zmiana otwiera stronie takiego postępowania drogę do dochodzenia odszkodowania przed sądem cywilnym. Do przyczyn, wyłączających możliwość stwierdzenia nieważności decyzji, senatorowie dodali sytuację, gdy w dniu wydania była ona niewykonalna i miało to charakter trwały, a także kiedy wykonanie decyzji wywołałoby czyn zagrożony karą. Wydłużyli ponadto z 30 dni od dnia ogłoszenia do 3 miesięcy termin wejścia ustawy w życie.

Nowelizacja wraz z senackimi poprawkami ponownie zostanie rozpatrzona przez Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o gatunkach obcych

Zgodnie z wnioskiem komisji: Środowiska oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba wprowadziła 2 poprawki o charakterze legislacyjnym do ustawy, uchwalonejpodczas33. posiedzenia Sejmu, 24 czerwca 2021 r., na podstawie projektu rządowego.

Nowelizacja, która z senackimi poprawkami trafi teraz ponownie do Sejmu, dostosowuje krajowy system zwalczania inwazyjnych gatunków obcych do kompleksowego podejścia Unii Europejskiej. Wprowadza do polskiego porządku prawnego nowe definicje, a także określa zasady zwalczania inwazyjnych gatunków obcych: roślin, zwierząt i innych organizmów, które zagrażają rodzimym ekosystemom, żywności, mogą też negatywnie wpływać na zdrowie człowieka. Ma to zapobiegać wpuszczaniu takich gatunków przez granicę i służyć informowaniu społeczeństwa.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw

Izba jednomyślnie, 87 głosami, przyjęła z 9 poprawkami legislacyjnymi i redakcyjnymi ustawę, uchwaloną z inicjatywy rządu na 33. posiedzeniu Sejmu, 24 czerwca 2021 r., o co wnosiły komisje: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Nadzwyczajna do spraw Klimatu. Teraz do senackich zmian ustosunkują się posłowie.

Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2019/943. Ma na celu stworzenie korzystnych warunków do inwestowania w nowe jednostki wytwórcze, cechujące się niższą emisją szkodliwych substancji do atmosfery, spełniające unijne wymagania dotyczące polityki ochrony środowiska.

Zgodnie z ustawą od 1 lipca 2025 r. jednostki wytwórcze o emisji powyżej 550 kg CO2 na MWh nie będą mogły korzystać ze wsparcia w postaci rynku mocy. Odbiorcy energochłonni będą mogli płacić niższą opłatę mocową, jeżeli różnice między poborem w godzinach szczytu i poza nimi są odpowiednio małe.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022 – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej 97 senatorów jednomyślnie poparło bez poprawek ustawę, uchwaloną przez Sejm na 33. posiedzeniu, 24 czerwca 2021 r., z przedłożenia rządowego.

Ustawa, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, określa zadania organów administracji publicznej i służb, sposób ich współpracy i źródła finansowania organizacji XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w 2022 r.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego

Jednomyślnie, głosami 96 senatorów, Izba postanowiła skierować do Sejmu projekt nowelizacji i upoważniła senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania Senatu w pracach nad nim.

Projekt, przygotowany z inicjatywy Komisji Ustawodawczej, wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 19 sierpnia 2020 r. (sygn. akt K 46/15). Przewiduje, że jeśli prokurator złoży wniosek o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i o zastosowanie środków zabezpieczających, podejrzany będzie musiał być na rozprawie podczas przedstawiania zarzutów przez oskarżyciela. Jego obecność nie będzie obowiązkowa, jeżeli z opinii biegłych wynika, że to niewskazane, chyba że sąd uzna obecność za konieczną.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Projekt nowelizacji, przygotowany przez Komisję Ustawodawczą, likwiduje uchybienia w prawie, zasygnalizowane przez Trybunał Konstytucyjny w rozstrzygnięciu sygnalizacyjnym z 25 sierpnia 2020 r. (sygn. akt S 2/20). Zakłada, że osoba wnosząca skargę konstytucyjną będzie mogła zastrzec nieujawnianie swoich danych osobowych nie tylko w postanowieniach wydawanych podczas wstępnej kontroli skargi, ale we wszystkich orzeczeniach publikowanych w zbiorze „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego”, ich uzasadnieniach i zdaniach odrębnych oraz w orzeczeniach ogłaszanych w dziennikach urzędowych. Zarządzając ogłoszenie orzeczenia, prezes Trybunału Konstytucyjnego poinformuje o takim zastrzeżeniu organ wydający dziennik urzędowy, a ten będzie miał obowiązek anonimizacji danych osobowych.

Za skierowaniem projektu do Sejmu głosowało 55 senatorów, 1 był przeciw, a 42 wstrzymało się od głosu. Izba upoważniła senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania Senatu w pracach nad projektem.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii energetycznych

W wyniku głosowania (53 głosy za, 43 – przeciw, 2 wstrzymujące się) Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu nowelizacji i upoważniła senator Joannę Sekułę do reprezentowania Senatu w pracach nad nim.

Projekt, który przygotowała Komisja Nadzwyczajnej ds. Klimatu, umożliwia tworzenie spółdzielni energetycznych także na terenie gmin miejskich. Rozszerza też zakres ich działalności. Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami energia odnawialna, uzyskiwana w należących do spółdzielni instalacjach OZE, nie tylko będzie mogła być wykorzystywana na potrzeby członków spółdzielni lub oddawana do sieci, ale też magazynowana lub odsprzedawana innym podmiotom, pod warunkiem że obrót energią nie będzie stanowił głównej działalności gospodarczej spółdzielni. Projekt likwiduje też wymogi dotyczące liczby członków spółdzielni i pokrycia w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni i jej członków.

Obecnie spółdzielnie energetyczne można zakładać na obszarze gmin wiejskich i miejsko-wiejskich i muszą mieć mniej niż 1 tys. członków.

Informacja o działalności Rzecznika Praw Dziecka za 2020 rok wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka

Rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak podkreślił, że 2020 r. był rokiem nadzwyczajnym ze względu na pandemię koronawirusa i związane z nią ograniczenia, które szczególnie dotknęły najmłodsze pokolenie – urodzone po 2000 r. dzieci i młodzież. Jego zdaniem wielomiesięczne odseparowanie dzieci od siebie, edukacja zdalna czy ograniczenia w przemieszczaniu się będą przyczynkiem do prac badawczych, a także konieczności podjęcia nieprzewidywanych dotychczas wyzwań legislacyjnych, a przede wszystkim w zakresie wzajemnego wsparcia i odbudowania więzi społecznych. Zdaniem rzecznika przewartościowania, a często nowego zdefiniowania będą wymagały prawa zdrowotne, do wychowania w rodzinie, społeczne i socjalne, a także prawo do nauki. W ocenie rzecznika praw dziecka najważniejsze prawo każdego człowieka to prawo do życia, które przysługuje każdemu bez względu na rasę, kolor skóry, wyznanie, stan majątkowy, stan zdrowia czy jakiekolwiek inne przymioty. Prawo do życia jest wpisane i wyartykułowane we wszystkich najważniejszych aktach prawa międzynarodowego i krajowego. Prawo do życia stoi przed jakimikolwiek innymi prawami z bezwarunkowym pierwszeństwem.

Jak wskazał Mikołaj Pawlak, jego działalność w 2020 r. była nieco odmienna, tak jak wielu innych instytucji, ale sprawy, jakie wpływały do niego, a było ich ponad 32 tys., dotyczyły wielu aspektów obecnych w dotychczasowej działalności rzecznika praw dziecka. Zwiększoną liczbę spraw odnotował zespół spraw sądowych, rodzinnych i nieletnich. Dotyczyły one przede wszystkim sporów rodzinnych o dzieci w trakcie rozwodów, postępowań o alimenty, kontakty czy władzę rodzicielską. W ocenie Mikołaja Pawlaka liczba tych spraw pokazuje, jak bardzo potrzebna jest szybka zmiana legislacyjna w zakresie alimentów natychmiastowych i rodzinnych postępowań informacyjnych w celu poprawy sytuacji dzieci w sądach.

Jak podkreślił rzecznik Mikołaj Pawlak, istotną jego inicjatywą wychodzącą naprzeciw zapotrzebowaniu było uruchomienie całodobowego wsparcia dla dzieci, czyli Dziecięcego Telefonu Zaufania, dzięki któremu udało się pomóc wielu tysiącom dzieci. Uruchomiono też czat internetowy.

Kolejna bardzo istotna część jego działalności w 2020 r. to działalność w sprawach edukacji i wychowania, związana m.in. z zamknięciem szkół i nauką zdalną. Przeprowadzone w grudniu 2020 r. badanie dotyczące stosunku do edukacji zdalnej pokazało, jak silna jest potrzeba powrotu do szkoły, kontaktu z rówieśnikami i nauczycielami. Rzecznik praw dziecka poinformował, że w zakresie spraw edukacji i wychowania wiele interwencji dotyczyło też postępowań dyscyplinarnych nauczycieli; było ich 903. Były też interwencje dotyczące dzieci przebywających w pieczy zastępczej, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, MOW i schroniskach. Były też interwencje dotyczące przebywania dzieci w przedszkolach, żłobkach, funkcjonowania różnego rodzaju szkół i działania urzędów, a także wizytacje placówek oświatowych.

Kolejny bardzo istotny aspekt działalności rzecznika praw dziecka w 2020 r. dotyczył spraw społecznych i medycznych. Dotyczyły one kontaktu dzieci z rodzicami, m.in. możliwości kontaktu z dziećmi w czasie leczenia szpitalnego podczas pandemii. Rzecznik interweniował także w sprawach wypłaty świadczeń rodzinnych i opiekuńczych po rozpoczęciu pandemii, dostępu dzieci do opieki zdrowotnej, m.in. zapewnienie osobistego kontaktu, bo w wypadku dzieci nie zawsze można uzyskać teleporadę.

Rzecznik Mikołaj Pawlak jako kolejny bardzo ważny obszar działania w 2020 r. z zakresu spraw społecznych i medycznych wskazał działalność na rzecz wsparcia opieki psychiatrycznej, a także sprawy międzynarodowe, którymi zajmuje się Zespół Spraw Międzynarodowych i Konstytucyjnych. Dotyczą one m.in. przyznawania świadczeń socjalnych dzieciom cudzoziemskim, przebywających na terytorium Polski. W swoim wystąpieniu rzecznik omówił też działania dotyczące upowszechniania praw dziecka, przy powołaniu nowego urzędu, tzw. komisji pedofilskiej czy akcji promocyjnych.

W ocenie Mikołaja Pawlaka w 2020 r. bardzo istotnie były inicjatywy, wspierające dzieci w zakresie spraw socjalnych, świadczeń rodzinnych. Bardzo istotna była też pomoc w zakresie edukacji, m.in. weryfikacja przez ministra edukacji programów nauczania i dostosowania ich do nauki zdalnej. Jako problemy wymagające rozwiązania legislacyjnego rzecznik wskazał różne aspekty prawa procesowego w sprawach rodzinnych. Jeśli chodzi o edukację i wychowanie, w opinii Mikołaja Pawlaka, istotne problemy występujące już w latach poprzednich dotyczą usamodzielnienia dzieci i młodzieży po pobycie w domach dziecka i rodzinach zastępczych. W tym kontekście rzecznik apelował o wsparcie pieczy zastępczej poprzez zwrócenie uwagi dorosłym opiekunom i rodzicom na problem dzieci porzuconych, pozostawionych w różnej sytuacji prawnej w instytucjonalnej pieczy zastępczej.

Podsumowując swoje wystąpienie, rzecznik Mikołaj Pawlak podkreślił, że 2020 r. był niezwykle trudny dla praw dziecka, ochrony dzieci i dla ich świadomości. „My, dorośli, pamiętamy różne dolegliwości i jesteśmy w stanie je o wiele łatwiej znieść, a dzieci potrzebują wsparcia, dzieci potrzebują rozmowy, dzieci potrzebują naszej obecności i miłości” – przekonywał rzecznik praw dziecka.

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z petycji rozpatrzonych w 2020 r.

Przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej poinformował, w 2020 r. marszałek Senatu skierował do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji 134 petycje, w tym 116 indywidualnych, 17 zbiorowych i 1 wielokrotną. Komisja kontynuowała ponadto prace nad 30 petycjami z IX kadencji Senatu i 38 petycjami z 2019 r., które wpłynęły do Izby w X kadencji. Łącznie w 2020 r. komisja pracowała nad 203 petycjami. W tym okresie senatorowie rozpatrywali petycje na 21 posiedzeniach, na każdym analizując ok. 10 petycji.

W 2020 r. na podstawie rozpatrzonych petycji komisja przygotowała 9 projektów ustaw i zdecydowała o kontynuowaniu prac nad 23 petycjami; w 2021 r. pozostało do rozpatrzenia 26 petycji, a 2 petycje, na wniosek ich autorów, pozostawiono bez rozpatrzenia. Decydując o zakończeniu prac nad 24 petycjami, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji skierowała do kilku podmiotów informacje o postulatach zawartych w tych petycjach w celu rozważenia przez te organy możliwości ich uwzględnienia w przyszłych pracach legislacyjnych. Do Rządowego Centrum Legislacji przesłano informacje o wnioskach z 21 petycji, do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej – wnioski z 2 petycji, a do Kancelarii Prezydenta RP wnioski z 1 petycji. W wypadku 4 petycji wniesionych do Senatu w 2020 r. zachodziły przesłanki, określone w art. 6 ustawy z 11 lipca 2014 r. o petycjach, dotyczące ich przekazania do rozpatrzenia przez właściwy podmiot: 2 petycje przekazano do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a po 1 do Ministerstwa Zdrowia i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Autorzy petycji zostali zawiadomieni o przesłaniu ich petycji właściwym podmiotom.

Senator Aleksander Pociej poinformował, że w petycjach rozpatrzonych w 2020 r. ich autorzy postulowali przede wszystkim zmiany prawa cywilnego, karnego, rodzinnego, podatkowego, a także dotyczącego finansów publicznych. Liczne były również petycje dotyczące konstytucji, prawa administracyjnego, procedury administracyjnej, przepisów o rencie rodzinnej, funkcjonowania samorządu gminnego i wojewódzkiego.

Przewodniczący komisji praw człowieka podkreślił, że w stosunku do lat ubiegłych w 2020 r. wzrosła liczba petycji kierowanych do Senatu. Łącznie do Izby wpłynęły 134 petycje, czyli aż o 43 petycje więcej niż w 2019 r. Zdaniem senatora na podkreślenie zasługuje fakt, że co roku wzrasta liczba petycji kierowanych do Senatu, rozszerza się też zakres ujmowanych w nich zagadnień prawnych. Wśród podmiotów wnoszących petycje najliczniejszą grupę stanowią osoby fizyczne składające petycje indywidualne. To znacząca zmiana w stosunku do początków działalności komisji, kiedy były to z reguły petycje zbiorowe. Coraz częściej petycje indywidualne zawierają od kilku do kilkunastu postulatów, dotyczących różnych aktów prawa. „W związku z tym można powiedzieć, że de facto petycji, które rozpatrujemy, jest dużo więcej, ponieważ jeżeli jedna petycja zawiera kilka zupełnie do siebie niepasujących, w żaden sposób, zagadnień czy wniosków, to tak naprawdę trzeba każdy z nich rozpatrywać osobno” – zaznaczył senator Aleksander Pociej.

W ocenie senatora 6 lat funkcjonowania ustawy o petycjach stanowi wystarczający okres, by stwierdzić potrzebę dokonania w niej zmian. Byłyby to: po pierwsze, wprowadzenie, przynajmmniej w zakresie petycji wpływających do Sejmu, Senatu oraz organów administracji rządowej, jednego rejestru wszystkich składanych petycji, co ułatwiłoby zarówno obywatelom, jak i organom państwowym orientację w tematyce składanych petycji; po drugie, składanie petycji tylko do jednego organu, obecnie 1 petycja składana jest często do kilku instytucji, każda musi ją rozpatrzyć; po trzecie, umożliwienie ustnego składania petycji do protokołu i ograniczenie liczby składanych petycji przez tę samą osobę. Senator Aleksander Pociej poinformował, że w X kadencji, w styczniu 2021 r., komisja praw człowieka wniosła projekt ustawy o zmianie ustawy o petycjach. Przewiduje on wprowadzenie regulacji, mającej na celu ograniczenie możliwości składania przez tę samą osobę petycji dotyczącej tego samego problemu do kilku podmiotów jednocześnie. Projekt dokonuje też modyfikacji w zakresie przesłanek pozwalających na pozostawienie petycji bez rozpatrzenia. Drugi kierunek rozważanych działań w związku z funkcjonowaniem ustawy o petycjach to powołanie nowej komisji senackiej, której jedynym zadaniem byłoby rozpatrywanie petycji. Postulat ten został ujęty w projekcie zmiany Regulaminu Senatu.

Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2020 r. wraz z Informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2020 r.; informacja o działalności Rady Mediów Narodowych w 2020 r.

Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT) Witold Kołodziejskipoinformował, że zawiera ono informacje o sposobie wykonania ustawowych zadań KRRiT, w tym dotyczących postępowań koncesyjnych, opłat abonamentowych, ustalenia ich wysokości, podziału środków zebranych przez Pocztę Polską pomiędzy nadawców publicznych i sprawowania kontroli nad działalnością nadawców. Jak podkreślił, sprawowanie kontroli przez KRRiT zawsze odbywa się w granicach ściśle określonych przez prawo. Główna zasada dotyczy samodzielności nadawcy i swobody kształtowania przez niego programu, a przepisy ograniczające tę samodzielność i wolność ściśle określa ustawa o radiofonii i telewizji. Przewodniczący przypomniał również, że KRRiTzajmuje się wyłącznie programami już wyemitowanymi. Jak wskazał, do jej podstawowych zadań należało konsekwentne budowanie konkurencyjnego, dojrzałego rynku mediów elektronicznych. Wykonaniu służyła świadoma polityka koncesyjna, wspierająca inicjatywy lokalne i wzbogacanie oferty programowej. Przypomniał ponadto, że zasoby częstotliwości są już praktycznie wyczerpane, więc nowych koncesji jest niewiele. Na koniec 2020 r. odnotowano 325 koncesji radiowych i 303 koncesje telewizyjne; w większości to koncesje satelitarno-kablowe. Koncesjonowane programy radiowe były rozpowszechniane przez 163 nadawców, a programy telewizyjne − przez 218. W ocenie przewodniczącego Witolda Kołodziejskiego mimo imponującej różnorodności zarówno na rynku radiowym, jak i telewizyjnym dominuje kilka dużych grup mediów.

Przewodniczący KRRiT powiedział, że informacja o podstawowych problemach radiofonii i telewizji opisuje stan rynku audiowizualnego. Zwrócono w niej uwagę na rynki otaczające, takie jak rynek prasy, kinematografii i internetu, a także rynek sektora telekomunikacyjnego. Więcej miejsca poświęcono usługom internetowym, zawierającym treści audiowizualne pochodzące od użytkowników. Stało się tak ze względu na dyrektywę audiowizualną, wprowadzaną obecnie do polskiego prawa, zawierającą przepisy regulujące działania platform udostępniających wideo – Video Sharing Platform (VSP), np. YouTube. Są to usługi, które umożliwiają użytkownikom internetu przesyłanie i udostępnianie treści przez siebie wytworzonych. Usługi VSP, tak jak audiowizualne usługi na żądanie, czyli VOD, będą podlegały takim samym uregulowaniom w aspektach wprowadzania rozwiązań zapewniających ochronę przed treściami, które mogą nawoływać do przemocy, nienawiści, niezgodnymi z prawem, np. związanymi z terroryzmem, seksualnym wykorzystywaniem dzieci, rasizmem, ksenofobią itd.

Przewodniczący Witold Kołodziejski poinformował, że nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji dotycząca tych zagadnień została właśnie uchwalona przez Sejm i wkrótce trafi do Senatu. Wspólnie z ministerstwem kultury KRRiT aktywnie uczestniczyła w tworzeniu tego projektu i jego konsultacjach.

W informacji omówiono też przygotowania do komercyjnego wdrażania technologii 5G, która będzie służyć zarówno usługom dostarczania internetu, komunikacji, jak i transferu danych. Jest to, jak stwierdził przewodniczący KRRiT, bardzo istotna zmiana, która będzie zachodziła na rynku zarówno telekomunikacyjnym, jak i audiowizualnym, ponieważ wprowadza wiele nowych usług, a dotychczasowe modele biznesowe, np. platformy telewizyjne, będą ulegały znacznym transformacjom.

W informacji przedstawiono także stan konkurencji na rynkach medialnych, który jest istotnym czynnikiem wpływającym na pluralizm mediów. KRRiT zwróciła też uwagę na skutki pandemii COVID-19, która spowodowała zmianę dotychczasowych zwyczajów odbioru treści audiowizualnych. Przewodniczący Witold Kołodziejski poinformował, że w 2020 r. ich użytkownicy znacznie więcej czasu spędzali przed ekranem. W ciągu roku z 410 do 427 wzrosła liczba programów telewizyjnych w języku polskim. Oprócz tego nastąpił bardzo duży wzrost konsumpcji usług VOD, a także takich serwisów jak Netflix. Na rynek zaczęły także wchodzić polskie platformy. W ciągu roku statystyczny Polak oglądał telewizję średnio o 5 minut dłużej niż rok wcześniej. Pandemia nie zatrzymała jednak odpływu od tradycyjnej telewizji widzów w wieku 10–29 lat. Widownia w tej kategorii zmalała o 9%.

Przewodniczący KRRiT poinformował również, że pandemia w znaczący sposób odbiła się na wartości rynku reklamowego, która wyniosła 8 mld 970 mln zł (spadek o prawie 9% w stosunku do 2019 r.). Na koniec 2020 r. spadek wpływów zanotowały wszystkie media z wyjątkiem internetu, ponieważ wartość rynku reklamy on-line wzrosła o prawie 5%. Jak wskazał przewodniczący Witold Kołodziejski, pandemia przyspieszyła natomiast digitalizację gospodarstw domowych. Konieczność zdalnej nauki i pracy oraz pozostawanie w domach spowodowały wzrost popularności cyfrowych form spędzania wolnego czasu. Jak wykazały badania, w październiku 2020 r. spośród internautów w wieku 3–12 lat aż 53% korzystało z internetu na własnym urządzeniu, a 6% – na urządzeniu współdzielonym z rodzeństwem.

Na wniosek Komisji Kultury i Środków Przekazu Senat − 51 głosami, przy 22 – przeciw i 3 się wstrzymujących się − odrzucił sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Taką samą decyzję Izba podjęła w sprawie informacji o działalności Rady Mediów Narodowych w 2020 r. (51 głosów za, 21 – przeciw, 1 się wstrzymujący się). Przedstawił ją przewodniczący Rady Mediów Narodowych (RMN) Krzysztof Czabański. Stwierdził, że dokument dotyczy wszystkich obszarów, w których RMNdziała zgodnie z upoważnieniami ustawowymi. Do informacji dołączono wszystkie uchwały podjęte przez RMN w 2020 r. Przypomniał, że głównym zadaniem Rady Mediów Narodowych jest kształtowanie składów osobowych zarządów, rad nadzorczych i innych organów spółek radiofonii i telewizji publicznej oraz Polskiej Agencji Prasowej.

W 2020 r. RMN wykonywała głównie te zadania, które polegały na uzupełnianiu wakatów w poszczególnych organach spółek radiofonii i telewizji publicznej i PAP. Dotyczyło to zarządów, rad nadzorczych i programowych. Oprócz tego podejmowano działania związane z wyrażaniem zgody na powoływanie dyrektorów oddziałów terenowych TVP SA, określano minimalny udział audycji tworzonych przez terenowe oddziały TVP w programach telewizji ogólnokrajowej, podejmowano działania związane ze zmianami w statutach spółek radiofonii i telewizji publicznej oraz PAP.


 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

8. posiedzenie Senatu

Izba zakończyła obrady.

7. posiedzenie Senatu

Zakończyło się 7. posiedzenie Senatu.

6. posiedzenie Senatu – drugi dzień

Zakończyło się dwudniowe posiedzenie. Senatorowie wysłuchali przemówienia przewodniczącej PE, rozpatrzyli 2 ustawy, wnieśli jedną inicjatywę do Sejmu i zapoznali się z informacją po przewodnictwie Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej.