Posiedzenia Senatu

12–13 i 27 maja odbyło się 24. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 19 ustaw, 2 odrzuciła, a do 9 wprowadziła poprawki. Zdecydowała też o skierowaniu do Sejmu 3 projektów ustaw, podjęła 3 uchwały okolicznościowe, przyjęła apel i opinię. Senat nie wyraził zgody na powołanie Bartłomieja Wróblewskiego na Rzecznika Praw Obywatelskich.

Uchwała w 100-lecie III Powstania Śląskiego

Izba jednomyślnie, 89 głosami, podjęła uchwałę, przygotowaną z inicjatywy grupy senatorów. Senat składa w niej hołd powstańcom śląskim za ich męstwo i hart ducha, a także patriotyzm i umiłowanie polskości. W uchwale przypomniano okoliczności związane z wybuchem i przebiegiem III Powstania Śląskiego, a także jego przywódców – najważniejszego wówczas polityka śląskiego Wojciecha Korfantego i Macieja Mielżyńskiego, stojącego na czele dowodzącej powstaniem Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych.

W uchwale podkreślono, że choć walki nie przyniosły rozstrzygnięcia, to powstańcom udało się wywrzeć skuteczną presję na Francję, Wielką Brytanię i Włochy, dzięki czemu ostatecznie wyznaczona granica polsko-niemiecka na Górnym Śląsku miała przebieg korzystniejszy niż ta zaproponowana w wyniku przeprowadzonego 20 marca 2021 r. na mocy traktatu wersalskiego plebiscytu przegranego przez zwolenników przyłączenia Górnego Śląska do Polski. „Na mocy decyzji Ligi Narodów zatwierdzonej przez Radę Ambasadorów 20 października 2021 r. po polskiej stronie znalazło się 46% ogółu ludności i 29% obszaru plebiscytowego, a w granice II RP włączono część regionu ze strategicznym przemysłem” – czytamy w uchwale. Zaznaczono też, że choć powierzchnia włączonej do II RP części Górnego Śląska stanowiła jedynie niewiele ponad 1% całego kraju, to znaczenie tego obszaru było nieporównywalnie większe – w nowo utworzonym województwie śląskim ulokowane było 90% produkcji przemysłowej całej II RP.

Uchwała w sprawie w 40. rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”

Senat w uchwale, podjętej z inicjatywy grupy senatorów, doceniając wagę i znaczenie istnienia w Polsce niezależnych rolniczych związków zawodowych oraz dziedzictwo i wkład, jakie „Solidarność” rolnicza wniosła w walkę o suwerenność, niepodległość i przemiany demokratyczne w Polsce, wyraża swoje głębokie uznanie i podziękowanie założycielom, członkom i władzom NSZZ RI „Solidarność”, wszystkim, którzy przyczynili się do jego powstania i zarejestrowania, a także tym, którzy wspierali i wspierają związek i jego członków.

W uchwale przypomniano, że 40 lat temu, 12 maja 1981 r., po wieloletniej walce rolników, została zarejestrowana pierwsza w historii Polski niezależna od władz komunistycznych chłopska organizacja związkowa – Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”.

„Walka o rejestrację i możliwość jawnej działalności, wsparta przez Kościół katolicki, w szczególności w osobach Prymasa Stefana Kardynała Wyszyńskiego i biskupa Ignacego Tokarczyka oraz przez NSZZ «Solidarność», ze względu na swój charakter są wydarzeniami bez precedensu w najnowszej historii Polski. Wpisują się one znacząco w całą historię ruchu solidarnościowego, a tym samym w proces obalania władzy komunistycznej i odzyskania niepodległości przez Polskę” – czytamy w uchwale, którą poparło jednomyślnie 81 senatorów.

Uchwała przypomina też, że w okresie stanu wojennego i delegalizacji związku oraz na przełomie lat 80. bardzo wielu działaczy było prześladowanych i represjonowanych, wielu zostało skrytobójczo zamordowanych na zlecenie ówczesnego komunistycznego aparatu represji. Represje nie ominęły ich rodzin, a także gospodarstw.

Ustawa o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 28. posiedzenia, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu rządowego, co poparło 99 senatorów, 1 był przeciw.

Nowelizacja, która teraz trafi do podpisu prezydenta, ma usprawnić wydatkowanie unijnych środków i proces rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy rolnikom. Ustala m.in. ostateczny termin składania zmian do wniosku na 31 maja roku, w którym wniosek został złożony. Terminy składania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu pozostają bez zmian (od 15 marca do 15 maja danego roku). Minister rolnictwa będzie mógł przedłużyć ten termin w sytuacjach szczególnych, takich jak powodzie czy susze. Nowela umożliwia ponadto wykorzystanie zdjęć wykonanych i przesyłanych przez stronę postępowania w sprawie o przyznanie płatności bezpośrednich, płatności niezwiązanej do tytoniu oraz w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, w tym zdjęć geotagowanych, zawierających informacje o długości i szerokości geograficznej miejsca wykonania fotografii.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw

Ustawa, którą Sejm uchwalił z przedłożenia rządu na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., zwiększa o 187 mln zł kwotę rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej z budżetu państwa. Zapewni to jednostkom samorządu terytorialnego dodatkowe środki na wypłatę wynagrodzeń dla nauczycieli, którzy będą prowadzić zajęcia wspomagające dla uczniów po powrocie do szkół po zakończeniu, trwającej od października 2020 r., nauki zdalnej. Dofinansowanie będzie przysługiwało jednostkom samorządu terytorialnego prowadzącym lub dotującym szkoły publiczne i niepubliczne, w których zostaną zorganizowane zajęcia wspomagające dla uczniów klas IV−VIII szkół podstawowych i uczniów szkół ponadpodstawowych. Nowelizacja dopuszcza ponadto przeprowadzanie szczepień na COVID-19 w aptekach. Przewiduje też, że dni pracy ratowników górniczych i sanitariuszy w szpitalach, gdzie leczeni są chorzy na COVID-19, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury będą traktowane tak samo, jak dniówki przepracowane na dole w kopalni.

Przyjęcie ustawy bez poprawek proponowała Komisja Nauki, Edukacji i Sportu, wprowadzenie zmian komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (3) i Zdrowia (1). W wyniku głosowań poparcia Izby nie uzyskał wniosek o przyjęcie noweli bez poprawek (48 głosów za, 51 – przeciw). Senat opowiedział się natomiast za wprowadzeniem 4 zmian (96 głosów za). Jedna z poprawek zwiększa ze 187 mln zł do 280 mln zł w 2021 r. kwotę rezerwy celowej ze środków budżetu państwa przeznaczonych na wynagrodzenia dla nauczycieli, którzy będą prowadzili zajęcia dodatkowe w szkołach. Mają one pomóc uczniom utrwalić materiał i uzupełnić ewentualne braki z okresu nauki zdalnej. Decyzja Senatu oznacza też, że w 2021 r. nie byłby stosowany mechanizm obliczania wysokości rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej określony w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Senatorowie doprecyzowali również, na jakie cele mają zostać przeznaczone środki ze zwiększonej rezerwy. Usunęli ponadto zmiany, dotyczące m.in. emerytur górniczych, wprowadzone podczas prac sejmowych, które budzą zastrzeżenia zgodności ich z konstytucją. 

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – odrzucona

Izba 51 głosami, przy 47 – przeciw, poparła wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznejo odrzucenie noweli, uchwalonej przez Sejm na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu rządowego. Wątpliwości Senatu budziło przekazanie realizacji programu „Dobry Start” Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, dotychczas było to zadanie samorządu gminnego. W opinii Izby ograniczenie zadań samorządu gminnego w zakresie tego programu, funkcjonującego jak dotąd bez zarzutów, koliduje z ideą samorządności. Izba zwróciła też uwagę na aspekt formalny – zgodnie z zasadami poprawnej legislacji z projektem ustawy powinien być przedstawiony projekt aktu wykonawczego.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Nowelizacja ma na celu zapewnienie większej efektywności w realizacji programów skierowanych do rodzin z dziećmi. Przewiduje, że Rada Ministrów będzie mogła wydać rozporządzenie, zgodnie z którym wnioski o świadczenie „Dobry start” będą składane wyłącznie przez internet. Zakłada ponadto, że tego programu nie będą już realizowały samorządy, ale Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a świadczenie będzie wypłacane wyłącznie na rachunek bankowy. Szacuje się, że dzięki takiemu rozwiązaniu w latach 2021–31 koszty obsługi programu będą niższe blisko o 488 mln zł.

Ustawa o zmianie ustawy o Karcie Dużej Rodziny, ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej Izba 99 głosami, przy 1 – przeciw, przyjęła bez poprawek ustawę, którą Sejm uchwalił na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu rządowego.

Ustawa zwiększa udogodnienia dla posiadaczy Kart Dużej Rodziny. Wprowadza Elektroniczną Kartę Dużej Rodziny, która będzie wyświetlana w aplikacji mObywatel. Aplikacja umożliwi każdej uprawnionej osobie pobranie karty w wersji elektronicznej bez składania dodatkowego wniosku w tej sprawie. Nowelizacja doprecyzowuje też wymagania wobec personelu instytucji opieki nad dziećmi w wieku do 3 lat – żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów. Chodzi o stwierdzenie, czy dana osoba nie figuruje w bazie danych Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym i czy nie została skazana prawomocnym wyrokiem za inne przestępstwo umyślne.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw

W wyniku głosowań Senat odrzucił wniosek Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o przyjęcie ustawy w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 28. posiedzenia, 14 kwietnia 2021 r., na podstawie przedłożenia rządowego (48 głosów za, 51 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i wprowadził poprawkę, zaproponowaną przez senator Gabrielę Morawską-Stanecką (100 głosów za). Zgodnie z przyjętą zmianą dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 70. rok życia, byłby ważny bezterminowo. Do poprawki tej odniesie się teraz Sejm.

Nowela zakłada, że od 2 sierpnia w warstwie elektronicznej dowodów osobistych znajdą się odciski 2 palców, a w graficznej − podpis posiadacza. Wniosków o wydanie takich dowodów nie będzie można składać on-line, ale osoby, które faktycznie nie mogą udać się do urzędu, będą mogły skorzystać z mobilnej stacji. Nowela dostosowuje przepisy do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych, wchodzącego w życie 2 sierpnia 2021 r. Do tego czasu państwa członkowskie muszą wprowadzić te rozwiązania, które mają zmniejszyć ryzyko fałszowania dokumentów i przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów. W e-dowodach nie będzie odcisków palców osób poniżej 12. roku życia i tych, od których nie da się ich pobrać. Od 2 sierpnia warstwę graficzną dowodu osób po 12. roku uzupełni podpis posiadacza. Okres ważności nowych dowodów dla dzieci poniżej 12. roku życia ustanowiono na 5 lat, a dla osób powyżej tej granicy wiekowej − na 10 lat. Z kolei dowody osobiste osób, od których pobranie odcisków palców jest chwilowo niemożliwe, będą miały 12-miesięczny okres ważności. Nie trzeba będzie wymieniać dotychczas posiadanych dokumentów, które będą ważne na okres, na jaki zostały wydane, ale nie dłużej niż do 3 sierpnia 2031 r.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw

Ustawa, którą Sejm uchwalił na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu rządowego, dostosowuje polskie prawo do regulacji UE, dotyczących zasad funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji w latach 2021−30. Umożliwia m.in. ubieganie się o wsparcie z Funduszu Modernizacyjnego (FM), na który trafiają środki ze sprzedaży 2% ogólnej puli uprawnień do emisji w ramach handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych EU ETS, przeznaczone na modernizację systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej w państwach UE. Mogą z nich korzystać kraje z PKB per capita w 2013 r. niższym niż 60% średniej dla całej UE. W ramach FM Polska może skorzystać z ponad 43% dostępnej puli środków ze sprzedaży ok. 135 mln uprawnień do emisji o wartości, zależnie od cen rynkowych, od 2 do 4,8 mld euro. Finansowanie z FM ma zostać przeznaczone na określone cele (m.in. wytwarzanie energii z OZE, ciepłownictwo, magazyny energii, sieci ciepłownicze, transformacja regionów uzależnionych od stałych paliw kopalnych, transformacja sektorów transportu, budownictwa i odpadów). Nowela przewiduje konkursową procedurę ubiegania się o wsparcie z FM.

Komisje: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Środowiska proponowały przyjęcie ustawy bez poprawek. Wniosek ten został jednak odrzucony przez Izbę 50 głosami, przy 48 – za i 1 wstrzymującym się. Poparcie uzyskał wniosek Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu o wprowadzenie do ustawy 5 zmian (99 senatorów za, 1 – przeciw). Jedna z poprawek przewiduje, że 100% środków uzyskanych ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych będzie przekazywana na wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ma to na celu zapewnienie większej transparentności i ułatwienie kontroli wydatkowania tych środków. Pozostałe poprawki mają charakter techniczno-legislacyjny, doprecyzowujący i ujednolicający zapisy nowelizacji.

Do senackich zmian ustosunkują się teraz posłowie.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw

Jednomyślnie, głosami 100 senatorów, Senat przyjął nowelę z 23 poprawkami legislacyjnymi, doprecyzowującymi i redakcyjnymi, które zaproponowała Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności. Zmiany te zostaną rozpatrzone przez Sejm.

Nowelizacja, uchwalona z inicjatywy rządu na 28. posiedzeniu Sejmu, 15 kwietnia 2021 r., zakłada utworzenie centralnego systemu informacji rynku energii (CSIRE), którego operatorem (OIRE) będzie operator systemu przesyłowego energii elektrycznej (PSE). Wprowadza też harmonogram montażu tzw. inteligentnych liczników, czyli liczników zdalnego odczytu, przez operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD): do końca 2023 r. co najmniej 15% odbiorców danego OSD, do końca 2028 r. − co najmniej 80%. Nowela przewiduje też rozwiązania dla magazynów energii elektrycznej, w tym ujednolicenie ich definicji. Zwalnia magazynowanie z obowiązków taryfowych. Magazyny o mocy powyżej 50 kW będą wpisane do rejestru magazynów odpowiedniego operatora, a te o mocy do 10 MW nie będą wymagały koncesji. Podstawą rozliczeń stawki sieciowej ma być wyłącznie różnica pomiędzy ilością energii elektrycznej pobranej przez magazyn energii elektrycznej a energii ponownie wprowadzonej do sieci z tego magazynu. Nowela likwiduje podwójne pobieranie opłat dystrybucyjnych i przesyłowych za energię pobraną z sieci do magazynu i oddaną z magazynu do sieci. Notoryczne naruszanie zbiorowych interesów konsumenta energii będzie przesłanką do cofnięcia koncesji. Urząd Regulacji Energetyki będzie mógł cofnąć koncesję przedsiębiorstwu energetycznemu, jeśli prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uzna, że stosowane przez nie praktyki naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

Ustawa o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw – odrzucona

Senatorowie zdecydowali o odrzuceniu nowelizacji (50 głosów za, 48 – przeciw), uchwalonej przez Sejm na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., z przedłożenia rządowego. Komisja Infrastruktury w swoim sprawozdaniu przedstawiła wnioski senatorów Ryszarda Świlskiego o odrzucenie ustawy i Jana Hamerskiego o przyjęcie jej bez zmian, które nie uzyskały większości. W trakcie dyskusji poprawki proponowała senator Gabriela Morawska-Stanecka.

Jak napisano w uzasadnieniu stanowiska Senatu, o odrzuceniu ustawy przesądził zarówno tryb prac nad tym projektem ustawy, jak i rozwiązania w nim zawarte. W ocenie Izby trwające 7 dni prace sejmowe nad ustawą były niewystarczające, gdyż organizacje reprezentujące przedsiębiorców zwracały uwagę, że rozwiązania w niej zawarte nie były w sposób należyty konsultowane ze środowiskiem transportowców. Senat negatywnie ocenił też przepisy wprowadzające system geolokalizacji satelitarnej do poboru opłat za przejazd po autostradach w wypadku wszystkich pojazdów samochodowych.

Do stanowiska Senatu ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa przedłuża do 30 września 2021 r. okres przejściowy, w którym równocześnie będą działać obecny system poboru opłat drogowych viaTOLL i nowy e-TOLL. Wykorzystujący pozycjonowanie satelitarne system e-TOLL, służący do poboru opłat za przejazd po niektórych odcinkach dróg krajowych, zastąpi system viaTOLL, oparty na pozycjonowaniu radiowym. Za przejazd muszą płacić m.in. ciężarówki, autobusy czy samochody osobowe z przyczepami, jeśli ich dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t. Za przejazd lżejszych pojazdów będzie można zapłacić, kupując bilet autostradowy on-line lub wydrukowany np. na stacji paliw czy w kiosku po podaniu numeru rejestracyjnego pojazdu. Będzie też możliwość uiszczenia opłaty na podstawie danych geolokalizacyjnych pojazdu przekazywanych do Systemu Poboru Opłaty Elektronicznej KAS (e-TOLL). Kierowca będzie musiał tylko zarejestrować się w systemie, zainstalować i uruchomić bezpłatną aplikację mobilną e-TOLL PL na smartfonie. Nowela likwiduje ponadto szlabany na państwowych autostradach, co ma zwiększyć płynność ruchu. W systemie e-TOLL użytkownik będzie miał dostęp do wszystkich danych, dokumentów i usług po zalogowaniu na konto klienta w dedykowanym dla niego serwisie. Do kontroli opłacania przejazdów będą wykorzystywane urządzenia do rozpoznawania tablic rejestracyjnych (kamery typu OCR). Jego nadzorowaniem zajmie się też kontrola drogowa funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, uzupełniana przez policję i inspektorów transportu drogowego.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 100 senatorów, na wniosek Komisji Kultury i Środków Przekazu. Izba przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną podczas 28. posiedzenia Sejmu, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu rządowego.

Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, wprowadza zakaz przywozu do Polski dóbr kultury wyprowadzonych z państwa spoza UE, w którym powstały lub zostały odkryte, z naruszeniem przepisów prawa tego państwa. Za złamanie zakazu będzie groziła grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Sąd będzie mógł także orzec przepadek dobra kultury, chociażby nie stanowiło ono własności sprawcy. Nowela zwiększa też zakres kompetencji naczelników urzędów celno-skarbowych o rozpoznawanie, wykrywanie i zwalczanie przestępstwa penalizowanego.

Ustawa o zmianie ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Senat zdecydował (100 głosów za) o przyjęciu bez popraweknoweli, uchwalonej przez Sejm na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r., z inicjatywy rządu.

Prezydent może teraz podpisać ustawę, która wdraża przepisy unijne, ustanawiające Unijną Sieć ds. Zgodności Produktów. Zgodnie z nimi w każdym kraju trzeba wyznaczyć jednolity urząd łącznikowy (JUŁ), przygotować krajową strategię nadzoru rynku i jej podsumowanie. Funkcję JUŁ w Polsce będzie pełnił prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który będzie uczestniczył w pracach Unijnej Sieci ds. Zgodności Produktów. Będzie odpowiedzialny za reprezentowanie skoordynowanego stanowiska krajowych organów nadzoru rynku i organów odpowiedzialnych za kontrolę produktów wprowadzanych na rynek UE i za informowanie o krajowej strategii nadzoru rynku. Ma też wspomagać wewnątrzunijną współpracę między organami nadzoru rynku państw członkowskich. Pozostałe organy nadzoru rynku mają z nim współpracować, udzielając informacji niezbędnych do przygotowania strategii.

Poprawki Senatu do ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym

Ustawa, którą Sejm uchwalił podczas 28. posiedzenia, 15 kwietnia 2021 r., z przedłożenia rządowego, zakłada utworzenie Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego, który ma zwiększyć ochronę osób kupujących nowe mieszkanie w razie upadku firmy deweloperskiej. Pomoże to m.in. wyeliminować ryzyko utraty przez nabywców wpłat środków finansowych na mieszkaniowe rachunki powiernicze. Deweloperski Fundusz Gwarancyjny mają zasilać składki płacone przez deweloperów. W wypadku otwartego rachunku powierniczego maksymalna składka wyniesie 2%, a w wypadku zamkniętego rachunku powierniczego − 0,2%. Faktyczna wysokość stawki będzie określana w rozporządzeniu, co zapewni elastyczność i odpowiednie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe. Nabywca nowego mieszkalnia będzie mógł odmówić dokonania odbioru ze względu na istotne wady lokalu.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych i Komisji Infrastruktury wniosła o wprowadzenie 13 poprawek do noweli, w trakcie dyskusji zaproponowali je także senatorowie Ryszard Bober i Janusz Pęcherz. W wyniku głosowań Izba wprowadziła 16 zmian do ustawy, co jednomyślnie poparło 100 senatorów. Jedna z poprawek nakłada na dewelopera obowiązek poinformowania nabywcy o sprzedawanych lokalach, które nie spełniają wymogu metrażu dla lokali mieszkalnych. Kolejna obniża z 2 na 1% i z 0,2 na 0,1% maksymalne stawki procentowe, według których ma być wyliczana wysokość składki na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. Senat wprowadził również przepis, dający nabywcy prawo do odstąpienia od umowy w razie nieusuwania przez deweloperów wad zgłoszonych w protokole odbioru pomimo wyznaczenia dodatkowego terminu. Kolejne zmiany usuwają z katalogu czynności kontrolnych banku obowiązek sprawdzania, czy deweloper nie zalega z podatkami, składkami na ZUS czy zobowiązaniami wobec podwykonawców.

Do senackich poprawek odniesie się teraz Sejm.

Ustawa o ratyfikacji Umowy o udziale Republiki Chorwacji w Europejskim Obszarze Gospodarczym, sporządzonej w Brukseli dnia 11 kwietnia 2014 r. – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej jednogłośnie 100 senatorów wyraziło zgodę na ratyfikację przez prezydenta umowy o udziale Republiki Chorwacji w Europejskim Obszarze Gospodarczym. Zmiany mają charakter technicznych adaptacji okresów przejściowych, uzgodnionych podczas negocjacji akcesyjnych Republiki Chorwacji do UE.

Sejm udzielił zgody na ratyfikację na 28. posiedzeniu, 15 kwietnia 2021 r.

Ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 28. posiedzeniu, 20 kwietnia 2021 r., na podstawie projektów senackiego i rządowego, wprowadza możliwość utworzenia młodzieżowych rad gminy i powiatu oraz młodzieżowego sejmiku województwa, które będą mieć charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny. Będzie im przysługiwać inicjatywa uchwałodawcza. Młodzieżowa rada gminy może zostać utworzona na wniosek co najmniej ¹/₅ ustawowego składu rady gminy bądź wójta gminy, organizacji pozarządowych, uczniów i studentów z terenu danej gminy. Do zadań rady będzie należeć opiniowanie projektów uchwał dotyczących młodzieży, udział w opracowywaniu działań strategicznych gminy na rzecz młodzieży i podejmowanie działań na rzecz młodzieży.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wniosła o wprowadzenie do ustawy 13 zmian legislacyjnych, a Komisja Nauki, Edukacji i Sportu – o przyjęcie jej bez poprawek, co poparło 49 senatorów, 48 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.

Teraz nowela zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw

Izba, 99 głosami, poparła z 44 poprawkami, proponowanymi przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz senatora Aleksandra Pocieja, nowelę, uchwaloną z inicjatywy rządu na 28. posiedzeniu Sejmu, 20 kwietnia 2021 r. Senackie zmiany przesuwają na 1 grudnia 2021 r. terminy wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych i rozpatrywanej ustawy. Wydłużają do 30 listopada 2021 r. możliwość obwieszczania o otwarciu uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu na podstawie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. Inna przyjęta poprawka przesądza, że obwieszczane będą również: postanowienie o powołaniu organu, do którego przepisy o syndyku stosuje się odpowiednio oraz postanowienie o powołaniu organu, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o nadzorcy sądowym albo zarządcy. Senatorowie dodali też przepis określający sposób zwrotu wadium wniesionego w innej formie niż pieniądz. Zdaniem Senatu w takim wypadku optymalne byłoby rozwiązanie analogiczne do przewidzianego w art. 98 ust. 5 prawa zamówień publicznych, zgodnie z którym zamawiający zwraca wadium wniesione w innej formie niż pieniądz poprzez złożenie gwarantowi lub poręczycielowi oświadczenia o zwolnieniu wadium. Kolejne poprawki zapewniają spójność przepisom określającym zasady zakładania i prowadzenia akt w postępowaniu upadłościowym i postępowaniu restrukturyzacyjnym, a także rozszerzają zakresy delegacji ustawowych o konieczność określenia w rozporządzeniach: urządzeń ewidencyjnych stosowanych do prowadzenia i udostępniania akt oraz sposobu i trybu udostępniania akt każdemu kto dostatecznie usprawiedliwi taką potrzebę. Ponadto określają one sposób postępowania z aktami w wypadku zawieszenia syndyka albo nadzorcy sądowego.

Teraz do senackich zmian ustosunkują się posłowie.

Nowelizacja dostosowuje rozwiązania przyjęte w prawie upadłościowym do tych z ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ). Wprowadza częściową informatyzację postępowań dotyczących upadłości konsumenckiej (składanie pism i dokumentów, prowadzenie akt postępowania przez doradcę restrukturyzacyjnego, dostęp do akt poprzez system teleinformatyczny, rozszerzenie zakresu ujawnianych informacji w KRZ), co ma usprawnić procedurę upadłości konsumenckiej.

Ustawa o zmianie ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z rekomendacją Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, przyjął nowelę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 28. posiedzenia, 15 kwietnia 2021 r., na podstawie projektu poselskiego, co poparło 98 senatorów, a 2 było przeciw.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, ma zapewnić dodatkowe środki na stworzenie tymczasowej placówki dla pacjentów Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym w Gostyninie. Zmienia maksymalne limity wydatków budżetu państwa, co pozwoli na rozpoczęcie planowanej budowy docelowego nowego ośrodka i utworzenie, do momentu ukończenia tej inwestycji, ośrodka tymczasowego. Umożliwi także czasowe oddelegowanie do pracy w ośrodku na okres do 6 miesięcy funkcjonariuszy Służby Więziennej, gdy jednostka organizacyjna Służby Więziennej czasowo użyczy ośrodkowi nieruchomości.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 28. posiedzeniu, 20 kwietnia 2021 r., z inicjatywy poselskiej, dostosowuje przepisy kodeksu karnego do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu. Zgodnie ze zmianami karze do 5 lat pozbawienia wolności podlegałaby osoba, która w celu popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym nie tylko uczestniczy w szkoleniu mogącym umożliwić jego popełnienie, ale także samodzielnie zapoznaje się z treściami, mogącymi ułatwić zamach terrorystyczny. Nowela zawiera też m.in. zapisy dotyczące zawieszenia biegu terminów przedawnienia karalności czynów w związku ze stanem epidemii, liczebności składów orzekających, instytucji tzw. listu żelaznego czy udostępniania akt spraw. 

Na wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Izba wprowadziła 3 poprawki do nowelizacji, co poparło jednogłośnie 100 senatorów. Senatorowie wykreślili z ustawy 6 artykułów. Poprawka skreślająca art. 2 usuwa przepis, zmieniający art. 57 kodeksu wykroczeń, który rozszerza zakres penalizacji czynów dotyczących organizowania zbiórek na uiszczenie grzywny lub na płaceniu grzywny za inną osobę, jako niezwiązany z implementacją dyrektywy w sprawie zwalczania terroryzmu. Poprawka dotycząca wykreślenia art. 3 i 5 usuwa przepisy nowelizujące kodeks postępowania karnego, jako niezwiązane z implementacją dyrektywy w sprawie zwalczania terroryzmu. Kolejna zmiana, dotycząca wykreślenia art. 4, 6 i 7, usuwa z tzw. ustawy covidowej przepisy zmieniające okresy przedawnienia przestępstw, składy sądów oraz przepisy przejściowe, jako niezwiązane z implementacją dyrektywy w sprawie zwalczania terroryzmu.

Do zmian wprowadzonych przez Senat odniesie się teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 28. posiedzeniu, 20 kwietnia 2021 r., z inicjatywy rządu, przewiduje rozszerzenie licytacji elektronicznych, wprowadza zmiany procedur cywilnych w związku z epidemią, a także dotyczące procedur cywilnych w kwestiach doręczeń oraz liczebności składów orzekających (możliwość orzekania w składach 1-sobowych w drugiej instancji). Umożliwi to prowadzenie sprzedaży nieruchomości w drodze e-licytacji, zapewni wyższy poziom bezpieczeństwa uczestników czynności procesowych i pozwoli obniżyć koszty. Przetarg w drodze elektronicznej będzie się odbywał wyłącznie na wniosek wierzyciela. Najpierw komornik udostępni obwieszczenie o licytacji na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. E-przetarg będzie trwał tydzień, wzorem funkcjonujących aukcji elektronicznych. Pozwoli to uczestnikom na dogodny udział w licytacji i na uzyskanie możliwie najwyższej ceny ze sprzedaży nieruchomości. Podczas jawnych rozpraw w sprawach cywilnych sędzia będzie mógł zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, gdy nie można przeprowadzić jawnej rozprawy na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

Komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza postulowały wprowadzenie 13 poprawek, w trakcie dyskusji zmiany zaproponowali również senatorowie Krzysztof Kwiatkowski i Aleksander Pociej. Izba w wyniku głosowań uchwaliła 25 poprawek do nowelizacji, co poparło jednomyślnie 99 senatorów. Jedna ze zmian przyznaje stronom prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec skierowania sprawy na posiedzenie niejawne. Kolejna wyłącza możliwość rozpatrywania spraw w drugiej instancji w 1-osobowych składach orzekających, co oznacza pozostawienie sędziowskich składów kolegialnych w postępowaniach odwoławczych. Do 21 dni Senat wydłużył termin, po upływie którego pismo uznaje się za doręczone. Zdecydował, że przepisy dotyczące doręczeń przez portal informacyjny sądu wejdą w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, a nie po 14 dniach. Kolejne zmiany umożliwiają stronie wpływ na rozstrzygnięcie sądu w przedmiocie rozpatrzenia skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym i Sądem Najwyższym. Senatorowie doprecyzowali też przepis dotyczący postępowań sądowych, w których stroną jest komisja ds. reprywatyzacji nieruchomości warszawskich. Profesjonalnego pełnomocnika zobowiązano do podawania adresu poczty elektronicznej i numeru telefonu w celu kontaktu z sądem w sprawach prowadzonych na posiedzeniu zdalnym. Dookreślono katalog pism, które podlegają doręczeniu profesjonalnemu pełnomocnikowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Senatorowie uchylili obowiązek dołączania do pism wnoszonych do sądu przez profesjonalnych pełnomocników dodatkowych odpisów tych pism wraz z załącznikami w postaci elektronicznej. Doprecyzowali, że za pilne uznaje się sprawy dotyczące podjęcia postępowania warunkowo umorzonego.

Nowelizacja z senackimi poprawkami ponownie trafi do Sejmu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego

Izba 99 głosami, przy 1 – przeciw, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Upoważniła też senatora Aleksandra Pocieja do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.

Projekt ustawy realizuje postulaty zawarte w petycji (P9-43/19). Ma na celu określenie zwierząt i przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji, na poziomie ustawowym, a nie – jak dotychczas – w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości.

W ocenie Senatu wszelkie wyłączenia spod egzekucji, dotyczące zwierząt i rzeczy ruchomych potrzebnych do prowadzenia gospodarstwa, muszą być regulowane ustawowo. Rozporządzenie może służyć jedynie wykonaniu ustawy, a nie ją zastępować, uzupełniać czy modyfikować przyjęte w niej rozwiązania.

Projekt ustawy o zrekompensowaniu gminom dochodów utraconych w 2018 r. w związku ze zmianą opodatkowania budowli wchodzących w skład elektrowni wiatrowych

W wyniku głosowania Senat przyjął projekt ustawy, przygotowany przez Komisję Ustawodawczą (53 głosy za, 47 – wstrzymujących się). Do reprezentowania Izby w pracach sejmowych nad tym projektem został upoważniony senator Wadim Tyszkiewicz.

Projekt przewiduje zrekompensowanie gminom dochodów, utraconych w 2018 r. w związku ze zmianą opodatkowania budowli, wchodzących w skład elektrowni wiatrowych, w celu uniknięcia przez Skarb Państwa odpowiedzialności odszkodowawczej. Określa zasady, tryb i terminy obliczenia i wypłaty stosownej rekompensaty, która byłaby wypłacona z budżetu państwa na rachunek gminy. Wniosek gminy, kierowany do ministra właściwego ds. spraw finansów, musi zawierać szczegółowe informacje, pozwalające precyzyjnie określić sumę utraconych dochodów. Projekt przewiduje waloryzację rekompensaty wskaźnikiem inflacji za okres od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia roku kalendarzowego poprzedzającego jej wypłatę. Wprowadzone w 2017 r. korzystne dla gmin przepisy dotyczące opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości okazały się niezgodne z zobowiązaniami Polski w zakresie wyznaczonego przez UE celu wzrostu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Przywrócone  zostały poprzednie uregulowania, z mocą wsteczną od 1 stycznia 2018 r., które zmniejszały podstawę podatku od nieruchomości, a tym samym dochody gmin. Na konieczność zrekompensowania utraconych dochodów gminom wskazał Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 22 lipca 2020 r. (sygn. akt K 4/19).

Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych

W wyniku głosowania Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy grupy senatorów (55 głosów za, 23 – przeciw, 22 wstrzymujące się), i upoważniła senator Ewę Matecką do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad nim.

Projekt ustawy przewiduje bezpłatne leki nie tylko dla kobiet w czasie ciąży i do 15 dni po planowanej dacie porodu, ale również w czasie połogu, nie dłużej jednak niż 8 tygodni po planowanej dacie porodu. Senat uznał, że dostęp do bezpłatnych leków dla kobiet w czasie połogu jest równie istotny jak w ciąży ze względu na możliwość wystąpienia różnych powikłań, na przykład nadciśnienia tętniczego, depresji poporodowej, cukrzycy, niedoczynności tarczycy czy niedokrwistości.

Apel o podjęcie działań na rzecz zwiększenia mobilności europejskich Seniorów

W apelu, który poparło 98 senatorów, 2 wstrzymało się od głosu, podkreślono, że europejskich seniorów cechuje aktywność, duży potencjał społeczny, otwartość oraz zainteresowanie poznawaniem nowych: ludzi, języków, kultury i obyczajów. W ocenie Senatu potrzeby ludzi starszych: poznawcze, uznania i przydatności oraz samorealizacji były do tej pory marginalizowane w programach unijnych. Izba zwróciła się zatem do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady o niezwłoczne działania na rzecz zwiększenia mobilności europejskich seniorów, aby umożliwić im międzynarodową wymianę doświadczeń, poznawanie nowych kultur, nawiązywanie znajomości i przyjaźni. Postuluje wprowadzenie zmian do programu „Erasmus+” w celu utworzenia specjalnej ścieżki rozwojowo-poznawczej dla europejskich seniorów, lepsze dostosowanie do potrzeb seniorów partnerstw strategicznych dotyczących pracy w ramach międzynarodowejgrupy nad zagadnieniami niezawodowej edukacji dorosłych, a także utworzenie programu „DiscoverEU –Senior”.

Projekt apelu przygotowali senatorowie Jan Filip Libicki i Marek Borowski.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej

Izba 96 głosami, przy 1 wstrzymującym się, wprowadziła do ustawy poprawkę, zaproponowaną przez Komisję Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Ma ona na celu skreślenie wszystkich przepisów noweli poza uściślającym, jaki rodzaj nieobecności członka służby zagranicznej nie stanowi czasowej niemożności wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej. Do senackiej zmiany ustosunkuje się teraz Sejm.

Nowela, uchwalona przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie pilnego projektu rządowego, zmienia przepisy ustawy, która wejdzie w życie 16 czerwca 2021 r. Zawiera m.in. definicję „członka rodziny” pracownika służby zagranicznej, zgodnie z którą są to: małżonek, dzieci własne, dzieci małżonka, przysposobione oraz inne dzieci wzięte na utrzymanie i wychowanie w ramach rodzin zastępczych w wieku do 18 lat, bądź będące w wieku określonym odrębnymi przepisami dotyczącymi zasiłków, a także osoby niepełnosprawne niezdolne do samodzielnej egzystencji, wymagające stałej opieki członka służby zagranicznej. Ustawa rozszerza też zasadę wygaszania stosunku pracy w służbie zagranicznej ze względu na osiągnięcie 65 lat na pracowników zagranicznych zatrudnionych na podstawie powołania w celu wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej jako członka personelu dyplomatyczno-konsularnego. Doprecyzowano ponadto, że nieobecność z tytułu choroby przypadającej w czasie ciąży, urlopów: macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego oraz na zasadach urlopu macierzyńskiego, trwająca nieprzerwanie nie dłużej niż 182 dni w okresie każdego roku kalendarzowego, nie stanowi czasowej niemożności wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej. W nowelizacji znalazł się także przepis dotyczący zachowania do czasu zakończenia wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej prawa do otrzymania dodatku cywilnego, w wypadku gdy pracownik służby zagranicznej w dniu wejścia w życie ustawy otrzymuje dodatek służby cywilnej z tytułu posiadanego stopnia służbowego. Ustawa przewiduje również, że absolwenci Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, którzy jako pracownicy korpusu służby cywilnej są zatrudnieni w MSZ, będą mogli przejść do pracy w służbie zagranicznej jedynie na podstawie zdanego egzaminu, bez konieczności odbycia aplikacji dyplomatyczno-konsularnej.

Ustawa o ratyfikacji decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylającej decyzję 2014/335/UE, Euratom – przyjęta bez poprawek

Decyzja Rady 2020/2053 wprowadza zmiany w finansowaniu budżetu Unii Europejskiej. Ponadto, w związku z pandemią COVID-19, reguluje kwestie zaciągania przez Komisję Europejską pożyczek na finansowanie Europejskiego Instrumentu Odbudowy. Ratyfikacja tej decyzji przez wszystkie kraje członkowskie jest konieczna do uruchomienia zarówno Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2021–27, jak i Funduszu Odbudowy. Polska z unijnego budżetu i Funduszu Odbudowy ma otrzymać łącznie 770 mld zł. Każde państwo członkowskie musi przygotować i przesłać do Komisji Europejskiej Krajowy Plan Odbudowy, będący podstawą do wypłaty środków z unijnego Funduszu Odbudowy.

Sejm wyraził zgodę na ratyfikację decyzji podczas 29. posiedzenia, 4 maja 2021 r.

Komisje: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej proponowały wprowadzenie do ustawy preambuły, mniejszość zaś − przyjęcie jej bez zmian. Preambuła określała ramy interpretacyjne dla zasad wydatkowania środków z Krajowego Planu Odbudowy, odwołujące się do zasad sprawiedliwości, transparentności i praworządności. Wskazano w niej, że nadzór nad realizacją projektów i wydatkowaniem środków w ramach KPOma sprawować Komitet Monitorujący, w którego skład wejdą przedstawiciele Rady Ministrów, Sejmu i Senatu oraz reprezentanci organizacji samorządu terytorialnego, organizacji pracodawców, organizacji związkowych oraz organizacji pozarządowych, wskazani przez te podmioty według przepisów odrębnej ustawy.

W trakcie debaty wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk zwrócił uwagę, że proponowana przez komisje poprawka w formie preambuły wykracza poza materię regulowaną w ustawie, dlatego jest niezgodna z konstytucją. Ponadto preambuła nie może mieć charakteru normatywnego, a ta taki ma.

W wyniku głosowań Izba odrzuciła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek (47 głosów za, 49 – przeciw, 2 wstrzymujące się), większości nie uzyskała także propozycja wprowadzenia do niej preambuły (49 głosów za, 49 – przeciw, 1 wstrzymujący się). Zgodnie z Regulaminem Senatu pod głosowanie poddano następnie wniosek o odrzucenie ustawy (97 – przeciw, 1 wstrzymujący się). Ostatecznie Izba 98 głosami, przy 2 wstrzymujących się, wyraziła zgodę na ratyfikację decyzji Rady UE.

Opinia w sprawie zasad wykorzystania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, utworzonego przez Unię Europejską

W wyniku głosowań Izba przyjęła opinię z poprawkami senatorów: Zygmunta Frankiewicza, Magdaleny Kochan i Krzysztofa Kwiatkowskiego (51 głosów za, 47 – przeciw), odrzucając wcześniej wniosek senatora Jerzego Czerwińskiego o jej odrzucenie (48 głosów za, 50 – przeciw). Projekt opinii przygotowała grupa senatorów.

W opinii wskazano niezbędne działania w celu sprawnego, transparentnego, sprawiedliwego i pełnego wykorzystania środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. W ocenie Senatu co najmniej 40% środków przeznaczanych dla poszczególnych komponentów Krajowego Planu Odbudowy (KPO) powinno znaleźć się w dyspozycji samorządów, a nakłady na ochronę zdrowia i wsparcie kadr medycznych należy znacząco zwiększyć, aby przebudować system ochrony zdrowia na nowoczesny, efektywny, przyjazny pacjentowi i odporny na zagrożenia epidemiczne. W opinii senatorów konieczne jest jak najszybsze przygotowanie ustawy wdrożeniowej, zawierającej zapisy gwarantujące sprawiedliwy, niewykluczający nikogo, skuteczny i transparentny sposób dystrybucji środków finansowych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów zmarginalizowanych. Senatorowie postulowali powołanie na poziomie regionalnym 16 instytucji koordynujących wdrażanie KPO. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji KPO niezbędne są, ich zdaniem, regularne kontrole Najwyższej Izby Kontroli.

Uchwała potępiająca działania władz Białorusi wymierzone w elementarne zasady prawa międzynarodowego

Izba jednomyślnie, 99 głosami, podjęła uchwałę, przygotowaną z inicjatywy grupy senatorów. Senat potępia w niej drastyczne działania władz Białorusi, gwałcące elementarne zasady prawa międzynarodowego i cywilizowanego świata. Zdaniem senatorów wymuszenie lądowania samolotu linii Ryanair 23 maja 2021 r. w Mińsku, w celu uwięzienia niezależnego dziennikarza Romana Protasiewicza, było „aktem terroryzmu państwowego i niespotykanego barbarzyństwa”. Senatorowie podkreślają, że decyzje Rady Europejskiej rozszerzające sankcje przeciw reżimowi Łukaszenki to właściwa reakcja, która powinna być pierwszym krokiem do budowy strategii skutecznego przeciwstawiania się polityce represji. Kolejnym powinno być jak najszybsze i szerokie zastosowanie sankcji personalnych wobec przedstawicieli reżimu biorących udział w represjach wobec obywateli Białorusi.

Senat apeluje do instytucji europejskich i parlamentów państw demokratycznych o podjęcie wspólnych działań na rzecz uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, wśród których są także działacze mniejszości polskiej na Białorusi: Andżelika Borys, Irena Biernacka, Maria Tiszkowska, Anna Paniszewa i Andrzej Poczobut. Zwraca się również do wszystkich instytucji odpowiedzialnych za ochronę i promowanie praw człowieka o podjęcie solidarnych działań na rzecz zaprzestania represji przez władze Białorusi i przywrócenia podstawowych praw i wolności obywateli Białorusi oraz praw mniejszości żyjących w tym kraju.