Posiedzenia Senatu

11–13 stycznia 2021 r. odbyło się 20. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła 10 ustaw, 1 odrzuciła, do 4 wprowadziła poprawki. Zdecydowała o wniesieniu do Sejmu 5 projektów ustaw, przyjęła też rezolucję i uchwałę okolicznościową.

Ustawa budżetowa na rok 2021 – przyjęta z poprawkami

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 24. posiedzeniu, 17 grudnia 2020 r., na podstawie przedłożenia rządu, zakłada, że dochody budżetu państwa wyniosą 404,5 mld zł, wydatki 486,8 mld zł, a deficyt ‒ 82,3 mld zł. Deficyt sektora finansów publicznych, według metodologii UE, ma się utrzymać na poziomie ok. 6% PKB, a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (definicja UE) ‒ 64,1% PKB. W budżecie środków europejskich zakłada się dochody w wysokości 80,5 mld zł, wydatki – 87,3 mld zł, a deficyt ‒ 6,9 mld zł. Zgodnie z założeniami w ujęciu realnym PKB wzrośnie o 4%, ceny towarów i usług konsumpcyjnych o 1,8%, przeciętny roczny fundusz wynagrodzeń o 2,8%, a spożycie prywatne, w ujęciu nominalnym, o 6,3%. Zaplanowano dochody z podatku od sprzedaży detalicznej w wysokości 1,5 mld zł i z zysku NBP ‒1,3 mld zł. Według Ministerstwa Finansów budżet na 2021 r. przygotowano z zastosowaniem stabilizującej reguły wydatkowej. Zawiera środki na finansowanie m.in. programu „Rodzina 500+” (41,0 mld zł), „Dobry Start” (1,4 mld zł), zadań w ramach Funduszu Solidarnościowego, potrzeb obronnych Polski na poziomie zwiększonym do 2,2% PKB, zadań w zakresie mieszkalnictwa i transportu lądowego (infrastruktura drogowa i krajowe pasażerskie przewozy kolejowe), a także na zwiększenie nakładów na ochronę zdrowia oraz wydatków w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki.

Przedstawiając sprawozdanie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, senator Kazimierz Kleina podkreślił, że informacja o szacowanym na aż 82 mld 300 mln zł deficycie budżetu państwa w 2021 r. powinna wszystkich uczulić na racjonalne wydatkowanie środków budżetowych. „Dlatego w naszych poprawkach nie szastaliśmy kwotami, nie tworzyliśmy żadnych wielkich programów społecznych typu „coś tam plus”, bo uważamy, że sytuacja jest poważna” – zaznaczył. Odnosząc się do budżetu, zwrócił też uwagę, że zadania, które powinny być finansowane z budżetu państwa, są finansowane poprzez obligacje. „Kwota wydatków wprost, które są w budżecie czy w ustawie okołobudżetowej, to 24 mld zł, ale limit emisji obligacji, które rząd otrzymał na rok bieżący, to 204 mld zł” – podkreślił.

Wiceminister finansów Sebastian Skuza zapewnił, że budżet na 2021 r. został przygotowany z uwzględnieniem sytuacji makroekonomicznej wywołanej pandemią COVID-19, przy jednoczesnym wspieraniu wzrostu gospodarczego i realizacji aktywnej polityki prorodzinnej i społecznej. Powrócono do stosowania limitów wyznaczonych stabilizującą regułą wydatkową, ale w zmienionej formie ze względu na pandemię. Wiceminister finansów wyjaśnił też, że kwota deficytu w ustawie budżetowej jest maksymalna, a faktyczna może okazać się niższa. Zależy ona również od wykonania dochodów i realizacji wydatków.

Wiceminister Sebastian Skuza poinformował, że podczas sejmowych prac nad ustawą budżetową zostały zwiększone dochody o ponad 43 mln zł. Jak mówił, była to niewielka zmiana polegająca na wpłacie dochodów przez Narodowy Fundusz Zdrowia i jednoczesnym zwiększeniu o taką samą kwotę wydatków na budowę Centrum e-Zdrowia, nowego systemu informatycznego. Dodał, że w wyniku poprawek nastąpiły również zwiększenia, zmniejszenia i przesunięcia wydatków w poszczególnych częściach budżetowych. Zmniejszone zostały budżety m.in. kancelarii: Prezydenta, Sejmu i Senatu czy Instytutu Pamięci Narodowej.

Komisja budżetu proponowała przyjęcie ustawy z 20 poprawkami. W trakcie dyskusji propozycje zmian, głównie dotyczących różnych lokalnych inicjatyw, złożyli senatorowie: Rafał Ambrozik, Paweł Arndt, Halina Bieda, Ryszard Bober, Marcin Bosacki, Krzysztof Brejza, Alicja Chybicka, Leszek Czarnobaj, Robert Dowhan, Artur Dunin, Stanisław Gawłowski, Beniamin Godyla, Agnieszka Gorgoń-Komor, Tomasz Grodzki, Janusz Gromek, Danuta Jazłowiecka, Kazimierz Kleina, Magdalena Kochan, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, Władysław Komarnicki, Wojciech Konieczny, Krzysztof Kwiatkowski, Stanisław Lamczyk, Jan Filip Libicki, Beata Małecka-Libera, Marek Martynowski, Ewa Matecka, Gabriela Morawska-Stanecka, Janusz Pęcherz, Jadwiga Rotnicka, Sławomir Rybicki, Joanna Sekuła, Lidia Staroń, Adam Szejnfeld, Ryszard Świlski, Wadim Tyszkiewicz, Jerzy Wcisła, Barbara Zdrojewska, Bogdan Zdrojewski.

Izba w wyniku głosowania przyjęła ustawę ze 109 poprawkami (98 głosów za, 2 wstrzymujące się).

Senat postanowił przeznaczyć z budżetu państwa: 4 mld zł na dodatki do wynagrodzeń dla pracowników podmiotów leczniczych, wykonujących świadczenia zdrowotne chorym na COVID-19 lub osobom podejrzanym o zakażenia wirusem SARS-CoV-2 (środki pochodziłyby z większych wpływów z VAT); 1 mld 950 mln zł na dofinansowanie leczenia chorób nowotworowych i układu sercowo-naczyniowego; 120 mln zł na leczenie związane z powikłaniami po COVID-19; 80 mln zł na psychiatrię dziecięcą; 80 mln zł dofinansowanie zadań w zakresie epidemiologii i zwalczania chorób zakaźnych; 100 mln zł na zakup dla Państwowego Ratownictwa Medycznego sprzętu i wyposażenia do walki z COVID-19, a także 100 mln zł dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej na walkę z COVID-19.

Senat zdecydował ponadto o zwiększeniu subwencji oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego o 2 mld 500 mln zł na podwyżki dla nauczycieli. Kolejne 300 mln zł ma zostać przeznaczone na zakup pomocy dydaktycznych i sprzętu do nauczania zdalnego dla uczniów.

Senatorowie postanowili przeznaczyć: 95 mln zł na dodatki do emerytur dla członków Ochotniczych Straży Pożarnych po 10 latach służby; 30 mln zł na przeciwdziałanie dyskryminacji i przemocy, w tym przemocy w rodzinie; 3 mln zł na działalność Europejskiego Centrum Solidarności; 10 mln zł na pomoc dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi oraz pomoc dla osób represjonowanych przez władze Białorusi. Poparcie Izby uzyskały też propozycje utworzenia programów: leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) z kwotą 100 mln zł oraz „Funkcjonowanie kół gospodyń wiejskich” z kwotą 22 mln zł.
Przyjęte zostały także poprawki zwiększające budżety: Kancelarii Senatu o 10 mln zł na realizację zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą i o 738 tys. na remonty; Rzecznika Praw Obywatelskich o 3 mln 300 tys. zł  
Skreślono ponadto przepis umożliwiający uzyskanie przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji rekompensaty w wysokości 1 mld 950 mln zł z tytułu utraconych w 2021 r. wpływów z opłat abonamentowych i przeznaczenie tych środków na działalność publicznej telewizji i radia.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw

Nowela, uchwalona z inicjatywy rządu na 24. posiedzeniu Sejmu, 17 grudnia 2020 r., przewiduje zwiększenie wsparcia dla pracodawców prowadzących zakłady aktywności zawodowej, którzy w związku z COVID-19 odnotowują spadek przychodów z działalności gospodarczej. Zgodnie z nowelą pracodawca, który prowadzi zakład aktywności zawodowej, będzie mógł się ubiegać o refundację kosztów zarówno wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika, jak i należnych składek oraz podatków. Osoby prowadzące placówki pieczy zastępczej będą musiały zapewnić personelowi odpowiedni poziom informacji o aktualnym stanie prawnym, a także monitorować zaopatrzenie w środki ochrony osobistej i szybko reagować w razie ich braków. Nowela zapewnia też świadczenia integracyjne dla uczestników centrów integracji społecznej objętych kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych. Zmiany zakładają ponadto możliwość płacenia bonem turystycznym za 1-dniowe imprezy turystyczne, nieobejmujące noclegu. Nowela przewiduje również wsparcie dla przewoźników przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w transporcie drogowym i przekazywanie im środków finansowych za miesiące obowiązywania ograniczeń w przemieszczaniu się środkami publicznego transportu zbiorowego.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności wniosła o wprowadzenie do ustawy 8 poprawek. Zmiany proponowali również senatorowie: Marek Borowski, Kazimierz Kleina, Wojciech Piecha i Adam Szejnfeld.

Senat jednomyślnie, 100 głosami, przyjął ustawę z 23 poprawkami. Senatorowie zdecydowali, że pomoc finansową za okres stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii COVID-19 otrzymają również operatorzy publicznego transportu zbiorowego w komunikacji miejskiej. Postanowili też, że pracodawca będący zakładem aktywności zawodowej będzie mógł ubiegać się o rekompensatę poniesionych za dany miesiąc kosztów płacy, porównywalnych do analogicznego miesiąca 2019 r., a nie roku poprzedniego, w którym obowiązywały już obostrzenia epidemiczne. Izba opowiedziała się za przedłużeniem z 60 do 90 dni ważności skierowania na szczepienia ochronne przeciwko COVID-19. Przyjęte zostały też poprawki określające zasady składania przez muzea i inne instytucje kultury wniosków o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz fundusze: pracy, solidarnościowy, gwarantowanych świadczeń pracowniczych lub emerytur pomostowych. Poparcie Senatu uzyskała poprawka umożliwiająca Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizowanie swoich zadań także poprzez stałą dopłatę do oprocentowania kredytów w związku z niwelowaniem niekorzystnych skutków COVID-19. Kolejne zmiany wprowadzają jednakowe zasady funkcjonowania organów samorządów adwokackiego i radców prawnych w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Skrócono też okres obowiązywania ograniczeń dotyczących stosowania przez kredytodawców maksymalnych wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu. Doprecyzowano ponadto, że aplikanta radcowskiego ma skreślać z listy aplikantów rada okręgowej izby radców prawnych, a nie okręgowa izba radców prawnych.

Do senackich poprawek ustosunkują się teraz posłowie.

Ustawa o rezerwach strategicznych – odrzucona

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm na 24. posiedzeniu, 17 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego jest przebudowa systemu rezerw strategicznych. Przewiduje, że Agencja Rezerw Materiałowych, pozostająca w gestii ministra właściwego ds. energii, zostanie zastąpiona Rządową Agencją Rezerw Strategicznych (RARS), nadzorowaną przez premiera. W sytuacjach kryzysowych RARS będzie mogła dokonywać szybkich zakupów z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych. Ustawa poszerza też zakres zadań, które dotychczas wykonywała Agencja Rezerw Materiałowych, i zwiększa katalog asortymentu rezerw. Premier będzie miał prawo nieodpłatnie udostępnić określony specjalistyczny sprzęt techniczny, np. na wsparcie celów społecznych lub przedsięwzięć gospodarczych, w szczególności związanych z budową, modernizacją lub remontem infrastruktury. RARS będzie natomiast mogła udostępniać nieodpłatnie albo odpłatnie maszyny lub urządzenia stanowiące część specjalistycznego asortymentu technicznego rezerw strategicznych, a odpłatnie ‒ asortymenty medyczne na cele związane z ochroną zdrowia.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności rekomendowała przyjęcie ustawy z 13 zmianami. Podczas dyskusji 2 poprawki zgłosił senator Wojciech Piecha.

W wyniku głosowań została przyjęta poprawka, jednak podczas głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia ustawy z tą zmianą 50 senatorów głosowało za, a 50 – przeciw. Wobec tego głosowano nad wnioskiem o odrzucenie ustawy, który poparło 52 senatorów, 48 było przeciw.

Jak napisano w uzasadnieniu wniosku, Senat stwierdził, że ustawa, która w założeniu miała prowadzić do zwiększenia skuteczności i podniesienia poziomu efektywności działań obecnej Agencji Rezerw Materiałowych, nie realizuje zamierzonego celu, a wręcz może przyczynić się do pogłębienia problemów związanych z dotychczasowym zarządzaniem systemem rezerw strategicznych.

Ustawa wróci teraz do Sejmu.

Ustawa o rozliczaniu ceny lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem komisji: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., co poparło 99 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu. Teraz ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Tzw. ustawa lokal za grunt ma na celu większe wykorzystanie gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, ograniczenie barier w prowadzeniu działalności inwestycyjnej i zwiększenie jej skali, a także wsparcie samorządów gminnych w wypełnianiu zadań, w tym realizacji polityki mieszkaniowej. Zakłada, że gmina za oddanie gruntu pod budowę mieszkań ma otrzymać od inwestora część lokali. Inwestor będzie się rozliczać z samorządem bez naliczania swojej marży, częściowo w formie pieniężnej. Będzie mógł swobodnie dysponować mieszkaniami, które nie zostaną przekazane gminie, a także wybudować budynek mieszkalny na działce pozyskanej od gminy lub wyremontować już istniejący. Inne przewidywane formy inwestowania z wykorzystaniem nieruchomości gminnych to np. uzyskiwanie przez gminy mieszkań położonych w innych lokalizacjach lub powierzchni niemieszkalnych, np. na działalność wychowawczą, zdrowotną, kulturalną. Ustawa wprowadza też tzw. grant na infrastrukturę (np. na drogę, żłobek, przedszkole) dla gmin, które zaangażują się w tworzenie mieszkań komunalnych i w formule TBS lub we współpracę z inwestorami na zasadach „lokal za grunt”.

Ustawa o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych – przyjęta bez poprawek

100 senatorów poparło bez poprawek ustawę, uchwaloną przez Sejm na 24. posiedzeniu, 17 grudnia 2020 r., na podstawie przedłożenia rządu, o co wnosiły komisje: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, Środowiska, Nadzwyczajna ds. Klimatu.

Ustawa wprowadza regulacje dotyczące wsparcia dla morskich farm wiatrowych. Przewiduje, że farmom o łącznej mocy zainstalowanej 5,9 GW w pierwszej fazie wsparcie będzie przyznawane w drodze decyzji administracyjnej przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Możliwość wejścia do tego systemu kończy się 30 czerwca 2021 r., wnioski trzeba złożyć do 31 marca. Taki mechanizm będzie wymagał jeszcze zgody Komisji Europejskiej. Dlatego do tej fazy systemu trafią najbardziej zaawansowane projekty na polskim Bałtyku. Wysokość ceny, będącej podstawą do rozliczenia ujemnego salda (różnica między przychodem ze sprzedaży energii na rynku a kosztami inwestora, pokrywanymi przez rząd), w pierwszej fazie wsparcia określi w rozporządzeniu minister właściwy ds. energii. W kolejnych latach wsparcie przyznawane będzie już w formule konkurencyjnych aukcji. Pierwsza odbędzie się w 2025, druga ‒ w 2027 r. Mają wówczas powstać farmy o kolejnych 5 GW mocy. Maksymalny okres wsparcia morskich farm to 25 lat. Do systemu wsparcia nie będą dopuszczane urządzenia do wytwarzania i przetwarzania energii elektrycznej wyprodukowane wcześniej niż 72 miesiące przed dniem wytworzenia po raz pierwszy energii lub uprzednio amortyzowane. Stawka specjalnego podatku od morskich farm wiatrowych będzie obliczana na podstawie mocy danej farmy.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej, ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego, ustala na 96 mln 923 tys. zł maksymalny limit wydatków Służby Więziennej na lata 2022–31 na ryczałt za dojazd do miejsca pełnienia służby, przysługujący funkcjonariuszowi, mieszkającemu poza miejscowością, w której pełni służbę. Nowelizacja reguluje ponadto dostęp osób pozbawionych wolności do opieki zdrowotnej w czasie pandemii. W tym okresie badaniom kontrolnym będą poddawane osoby pozbawione wolności przed zwolnieniem z zakładu karnego, a przed przetransportowaniem tylko wtedy, gdy, według oceny personelu medycznego, ich stan zdrowia tego wymaga lub kiedy zgłaszają dolegliwości. Nowela umożliwia także udzielanie porady lekarskiej i zlecanie badań przez lekarza bez bezpośredniego kontaktu z pacjentem pozbawionym wolności.
Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji wniosła o przyjęcie noweli z 3 poprawkami. Zmiany proponowali też senatorowie Wiktor Durlak i Aleksander Pociej.

Izba jednomyślnie, 100 głosami, przyjęła ustawę z 4 poprawkami. Dwie z nich przewidują, że upoważnienie do wydania zarządzenia przez dyrektora generalnego Służby Więziennej, określające czasowe cele, strukturę organizacyjną i zadania podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności, będzie obowiązywało do końca stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, a podstawą jego wydania będzie ustawa. Kolejne 2 miały charakter legislacyjny.

Do senackich poprawek ustosunkują się teraz posłowie.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego, jest ułatwienie udzielania informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a także wydawanie zaświadczeń przez inne organy administracji w formie dokumentu elektronicznego. Po zmianach możliwe będzie udzielanie – w określonych sytuacjach i określonym podmiotom – informacji opatrzonych kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną za pomocą usługi sieciowej (webservice).

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji proponowała wprowadzenie poprawki do noweli, jej mniejszość zaś – 2. Izba 99 głosami przyjęła ustawę z 3 poprawkami. Pierwsza ma charakter legislacyjny, kolejne zaś skreślają przepisy przesuwające z 1 marca na 1 lipca 2021 r. termin wejścia w życie regulacji dotyczących prostej spółki akcyjnej i elektronicznego postępowania rejestrowego.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego – przyjęta bez poprawek

100 senatorów poparło wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej o przyjęcie nowelizacji w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego.

Ustawa, którą może już podpisać prezydent, uściśla i doprecyzowuje obowiązujące przepisy odnoszące się do gwarancji procesowych przysługujących pokrzywdzonym. Wprowadza m.in. zasadę domniemania wieku pokrzywdzonego, która rozszerza stosowanie szczególnych standardów dotyczących pokrzywdzonych małoletnich (tj. przesłuchanie w specjalnych pomieszczeniach z udziałem psychologa, wyznaczenie przedstawiciela ustawowego) na osoby, których wieku nie można ustalić, np. cudzoziemców o nieznanej tożsamości oraz cechach fizycznych i psychicznych świadczących o tym, że są niepełnoletni. Nowela zobowiązuje ponadto prowadzących postępowanie prokuratora lub sąd do uzyskania od pokrzywdzonego informacji, czy zapoznał się z uprawnieniami (jednokrotne przesłuchanie pokrzywdzonego, możliwość nagrania czynności, przesłuchanie na odległość, wyproszenie z sali oskarżonego na czas przesłuchania albo wyłączenie jawności postępowania).

Ustawa o zasadach współpracy prawnej w sprawach karnych między Rzecząpospolitą Polską i terytorium, do którego stosuje się prawo karne należące do właściwości Ministra Sprawiedliwości Tajwanu – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 100 głosami, przyjęła bez poprawek ustawę, uchwaloną przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., na podstawie przedłożenia rządu, o co wnosiły komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Teraz zostanie ona skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa dotyczy wykonania Porozumienia o współpracy prawnej w sprawach karnych zawartego w 17 czerwca 2019 r. między Biurem Polskim w Tajpej a Biurem Przedstawicielskim Tajpej w Polsce w celu poprawy dotychczasowej współpracy. Porozumienie obejmuje wzajemną pomoc prawną, ekstradycję, przekazywanie osób skazanych, udzielanie informacji o prawie i praktyce jego stosowania oraz udzielanie informacji dotyczących ścigania i zapobiegania przestępstwom.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie zakresu obowiązywania Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 r.

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, wprowadził poprawkę legislacyjną do ustawy, uchwalonej przez Sejm na 23. posiedzeniu, 16 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego, co poparło 99 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu. Teraz do tej zmiany ustosunkuje się Sejm.

Ustawa dotyczy wyrażenia zgody na dokonanie przez prezydenta zmiany zakresu obowiązywania tzw. konwencji stambulskiej. Chodzi o zaktualizowanie zastrzeżeń, które Polska złożyła do konwencji przy ratyfikacji w 2015 r. Zgłoszone wówczas 4 zastrzeżenia ostatecznie wygasną 1 lutego 2021 r., jeśli przed 31 stycznia nie zostanie złożona odpowiednia notyfikacja w sprawie ich utrzymania lub zmiany. Rząd wycofał się z 1 zastrzeżenia, dotyczącego przedawnienia przestępstw takich, jak przymusowe małżeństwa, okaleczenia narządów płciowych kobiet oraz przymusowa aborcja i sterylizacja. Ze względu na konieczność dostosowania do przepisów krajowych w ustawie doprecyzowano zmiany 2 kolejnych zastrzeżeń oraz utrzymano na okres kolejnych 5 lat czwarte z nich. Zgodnie z tym zapisem Polska nie będzie miała obowiązku wszczynania postępowania z urzędu w zakresie drobnych przestępstw wyczerpujących znamiona przemocy fizycznej.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Izba jednomyślnie, 100 głosami, przyjęła projekt ustawy i upoważniła senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania jej w dalszych pracach nad tym projektem.

Projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy Komisji Ustawodawczej, dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 29 kwietnia 2020 r. (sygn. akt P 19/16), umożliwiając zwolnienie pozwanego od kosztów sądowych w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W uzasadnieniu do projektu ustawy podkreślono, że rozwiązanie to, z uwagi na swój automatyzm, zwolni wymiar sprawiedliwości z oceny, czy konkretny pozwany spełnia wymogi, od których uzależnione jest zwolnienie od kosztów sądowych, a tym samym zachowana zostanie prostota i sprawność elektronicznego postępowania upominawczego. Zwrócono też uwagę, że dzięki usunięciu bariery finansowej zostanie w pełni zapewnione pozwanemu prawo dostępu do sądu. Zaznaczono też, że przepis będzie stosowany raczej sporadycznie, gdyż sytuacje, w których trzeba ponieść wydatki z tytułu opinii biegłego, są wyjątkowe.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu

Projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, realizuje postulat zawarty w petycji (P9-52/19), wniesionej do Senatu. Przewiduje, że organem właściwym do uchwalenia regulaminu Trybunału Stanu byłby on sam, a nie, jak obecnie, Sejm. Zgodnie z proponowanymi przepisami Trybunał Stanu uchwalałby swój regulamin bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy składu, a jego tekst byłby ogłaszany w Monitorze Polskim.

Za przyjęciem projektu głosowało 100 senatorów. Do reprezentowania Izby w pracach nad tym projektem w Sejmie został upoważniony senator Robert Mamątow.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo łowieckie

Senat jednomyślnie, 100 głosami, zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i upoważnił senatora Adama Szejnfelda do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad tym projektem.

Projekt nowelizacji dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 maja 2019 r. (sygn. akt K 45/16). Zakłada, że o odszkodowania za szkody łowieckie mogliby występować także ci właściciele gruntów rolnych, którzy nie zgodzili się na budowę urządzeń lub zabiegi zapobiegające szkodom, jeżeli szkody te nie miały związku przyczynowego z odmową i zostały wyrządzone podczas polowania. Ustaleniem związku przyczynowego między odmową udzielenia zgody a szkodą będą zajmowały się zespoły szacujące szkody łowieckie.

Projekt noweli przygotowała Komisja Ustawodawcza.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa

Projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy grupy senatorów, poparło 99 senatorów. Do reprezentowania Izby w sejmowych pracach nad nim została upoważniona Joanna Sekuła.

Projekt ustawy określa zasady tworzenia młodzieżowych rad powiatów i młodzieżowych sejmików województw na wzór działających obecnie gminnych rad młodzieżowych. Rady mają mieć charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny. Ich statuty mają być nadawane przez radę powiatu lub sejmik województwa. Projekt zakłada ponadto, że środki na realizację zadań statutowych młodzieżowych rad zapewnią gminy, powiaty i sejmiki województwa.

W ocenie Senatu proponowane rozwiązania przyczynią się do upowszechniania idei samorządności i postaw demokratycznych wśród młodzieży i zwiększenia aktywności młodych ludzi na rzecz społeczności lokalnej.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej

Izba jednomyślnie, 100 głosami, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. W dalszych pracach nad tym projektem Senat będzie reprezentował senator Ryszard Majer.

Projekt ustawy został przygotowany na podstawie petycji (P9–47/19), wniesionej do Senatu. Jej autor postulował, aby prowadzenie rodzinnego domu pomocy było możliwe na podstawie umowy zawartej przez osobę fizyczną lub organizację pożytku publicznego z gminą bez względu na miejsce położenia tego domu. Od 2019 r. obowiązują przepisy wprowadzające wymóg, że umowa taka jest podpisywana z gminą właściwą ze względu na miejsce położenia rodzinnego domu pomocy.

Senacki projekt ustawy umożliwia podpisywanie umów o prowadzenie rodzinnego domu pomocy również z gminą sąsiadującą z tą, na której terenie znajduje się taki dom, pod warunkiem, że gmina ta nie zapewnia na swoim terenie możliwości korzystania całodobowo z usług bytowych i opiekuńczych prowadzonych w takiej formie.

Rezolucja w sprawie wzmocnienia współpracy ze Stanami Zjednoczonymi

Głosami 51 senatorów, przy 48 – przeciw i 1 wstrzymującym się, Senat przyjął rezolucję, w której wyraża solidarność z narodem amerykańskim po tragicznych wydarzeniach w Waszyngtonie 6 stycznia 2021 r., gdzie w wyniku ataku na Kapitol zginęło 5 osób. Projekt rezolucji został wniesiony przez grupę senatorów.

Poparcia większości nie uzyskały ani wniosek senatorów Jerzego Czerwińskiego i Aleksandra Szweda o odrzucenie rezolucji (47 głosów za, 51 – przeciw, 1 wstrzymujący się), ani poprawka zgłoszona przez senatora Jana Marię Jackowskiego (48 głosów za, 50 – przeciw, 1 wstrzymujący się).

W przyjętej rezolucji senatorowie wyrażają „głębokie ubolewanie z powodu próby zamachu na procedury demokratyczne kluczowego sojusznika Polski”. „Potępiamy tych, którzy w niej uczestniczyli i do niej podżegali. Jednocześnie wyrażamy niezachwianą wiarę w siłę amerykańskiej demokracji i instytucji państwa oraz nadzieję, że przekazanie władzy w Stanach Zjednoczonych zostanie dokończone w sposób pokojowy i sprawny, a państwo i naród amerykański wyjdą z tego doświadczenia silniejsze” – czytamy w rezolucji.

Senatorowie przypominają, że podstawą przyjaźni narodów polskiego i amerykańskiego, poczynając od udziału Polaków w amerykańskiej wojnie o niepodległość 250 lat temu, jest umiłowanie wolności i zasad demokratycznych. Dziękując politykom, urzędnikom, wojskowym i dyplomatom amerykańskim, którzy umacniali polsko-amerykańskie więzy w ostatnich latach, senatorowie wyrażają nadzieję na wzmocnienie tego sojuszu w przyszłości.

„Znamy przyszłego Prezydenta Stanów Zjednoczonych jako adwokata wolności i demokracji oraz człowieka, który zrobił wiele dla naszych wzajemnych stosunków. Witamy go i nową administrację Stanów Zjednoczonych z nadzieją na wzmocnienie zasad wolności, demokracji i praworządności w świecie Zachodu, silną współpracę w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz odnowę partnerskich stosunków USA z Unią Europejską, której Polska jest dumnym członkiem” – napisano w relozucji. Senat deklaruje w niej także „gotowość do intensywniejszej współpracy z nowymi władzami Stanów Zjednoczonych – zwłaszcza z 117. Kongresem USA – dla dobra obu krajów i wspólnoty Zachodu i w oparciu o wspólne wartości i interesy”.

Uchwała na zakończenie obchodów 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II

Głosami 77 senatorów, przy – 8 przeciw i 10 wstrzymujących się, Izba podjęła uchwałę, której projekt przygotowała grupa senatorów.

Senat przypomina, że papież Jan Paweł II, którego 100. rocznicę urodzin obchodziliśmy w 2020 r., odegrał ważną rolę nie tylko w dziejach Polski, ale również w historii świata. „Był niekwestionowanym autorytetem i duchowym przywódcą milionów katolików na całym świecie, a za swe wysiłki na rzecz pokoju oraz wkład w rozwój międzywyznaniowego dialogu i współpracy między narodami był ceniony wśród wyznawców innych religii i osób niewierzących. Był też wytrwałym propagatorem godności i wolności jednostki oraz praw narodów do samostanowienia” – czytamy w uchwale. Senat przypomina, że pamiętne słowa papieża, wypowiedziane w Warszawie w czerwcu 1979 r.: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!” były swoistą zapowiedzią przemian demokratycznych nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Senatorowie zwracają uwagę, że nie wolno też zapomnieć o poparciu papieża dla wejścia Polski do struktur zjednoczonej Europy, wyrażonym w haśle «Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej». Przypominają też, że papież był niestrudzonym ambasadorem polskiej kultury i historii podczas całego swojego pontyfikatu. „Dla katolików stanowił przykład świętości życia, a dla wielu wyznawców innych religii lub niewierzących był inspiracją i ważnym punktem odniesienia. Był zawsze wrażliwy na ludzkie potrzeby i słabości” – czytamy.

Senat wyraził ponadto wdzięczność i uznanie wszystkim instytucjom, szkołom, uczelniom, muzeom, fundacjom, placówkom kultury, a także osobom, które przyczyniły się do upamiętnienia życia i dzieła naszego Wielkiego Rodaka. „Niech mijająca 100. rocznica urodzin św. Jana Pawła II będzie przypomnieniem mądrości płynącej z Jego posługi i nauczania” – napisano w uchwale.