Posiedzenia Senatu

1‒3 czerwca 2020 r. odbyło się 11. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 9 ustaw, 1 odrzuciła, do 2 wprowadziła poprawki. Dokonała też zmiany Regulaminu Senatu, podjęła 2 uchwały. Zdecydowała też o odwołaniu senatora Marka Pęka z funkcji przewodniczącego Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności w zawiązku z jego wyborem na wicemarszałka Senatu i zmieniła skład swoich komisji. Senatorowie zapoznali się również z informacjami: w sprawie wykonywania przez Polskę obowiązków wynikających z konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz na temat zatrzymań dokonywanych przez Policję podczas demonstracji w okresie pandemii.

Poprawki Senatu do ustawy o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego

Ustawa, uchwalona z inicjatywy poselskiej na 11. posiedzeniu, 12 maja 2020 r., określa zasady organizacji wyborów na prezydenta RP w 2020 r. Przewiduje, że głosowanie będzie się mogło odbywać zarówno w lokalach wyborczych, jak i korespondencyjnie, z wyłączeniem obwodów utworzonych m.in. w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, domach studenckich, zakładach karnych, na polskich statkach morskich, a także w razie udzielenia przez wyborcę niepełnosprawnego pełnomocnictwa do głosowania. Za granicą głosowania korespondencyjnego nie będzie się przeprowadzać w państwach, na terytorium których nie ma możliwości organizacyjnych, technicznych lub prawnych zorganizowania go w takiej formie. Zgodnie z ustawą jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania za granicą w ciągu 48 godzin od zakończenia głosowania w obwodach za granicą, głosowanie w tych obwodach uznaje się za niebyłe.
Ustawa reguluje także kwestie związane z uczestnictwem w wyborach komitetów wyborczych zarejestrowanych w związku z wyborami wyznaczonymi na 10 maja 2020 r. Kandydaci zarejestrowani przez Państwową Komisję Wyborczą po ponownym zgłoszeniu zostają uznani za zarejestrowanych kandydatów w wyborach zarządzonych przez marszałka Sejmu w kolejnym terminie. Będzie też można zgłaszać nowych kandydatów.
Ustawa określa również zadania marszałka Sejmu związane z terminarzem wyborczym. Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii ministra zdrowia i PKW, może zmienić terminy wykonania czynności wyborczych, mając na względzie sytuację epidemiczną w całym kraju bądź w jego części. Minister zdrowia może, po zasięgnięciu opinii PKW, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, zarządzić głosowanie korespondencyjne na terenie co najmniej 1 gminy lub jej części, uwzględniając sytuację epidemiczną na tym terenie.
Ustawa powierza wybrane zadania związane z przeprowadzeniem wyborów prezydenckich wójtom, burmistrzom i prezydentom miast, a także wojewodom. W szczególnie uzasadnionych wypadkach – nie tylko na wniosek wójta, ale także z urzędu – wojewoda będzie mógł udzielić wsparcia osobowego lub organizacyjnego urzędowi gminy w zakresie realizacji zadań związanych z organizacją wyborów zarządzonych przez marszałka Sejmu w kolejnym terminie.
Na wniosek komisji: Ustawodawczej, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz  Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Izba wprowadziła 36 poprawek do ustawy. Senatorowie zaproponowali m.in., by został zagwarantowany termin 10 dni na zbieranie podpisów poparcia dla kandydatów na prezydenta, a podpisy były także zbierane za posrednictwem platformy e-PUAP. Zgodnie z inną poprawką Senatu głosowanie w wyborach prezydenckich odbywałoby się w godz. 6.00‒22.00. Państwowa Komisja Wyborcza na wniosek ministra zdrowia miałaby podejmować decyzję o wyłącznym głosowaniu korespondencyjnym na danym terenie, gdyby wymagała tego sytuacja epidemiczna. Izba przyjęła także poprawkę skracającą z 21 do 16 dni czas dla Sądu Najwyższego na stwierdzenie ważności wyborów prezydenckich. Zgodnie z inną zmianą pakiet wyborczy do głosowania korespondencyjnego byłby traktowany jak przesyłka polecona, a jego odbiór przez wyborcę – kwitowany podpisem. Senat zdecydował także o wydłużeniu niektórych terminów w kalendarzu wyborczym. Termin zgłoszenia zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców przebywających na kwarantannie lub izolacji został zmieniony z 2. na 5. dzień przed dniem wyborów, czas na zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego – z 12 do 15 dni przed wyborami dla wyborców za granicą, a czas na wysłanie im pakietu wyborczego z 6 do 9 dni. Kolejne senackie poprawki wprowadzają ułatwienia dla osób niepełnosprawnych głosujących korespondencyjnie, np.  umożliwiają głosowanie za pomocą nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille’a. Inna poprawka zwiększa czas w TVP i Polskim Radiu, przeznaczony na audycje przygotowane przez komitety wyborcze. Senackie poprawki dotyczyły również finansowania zadań samorządów związanych z wyborami. Zagwarantowano m.in., że za wyposażenie lokali wyborczych w środki przeciwepidemiczne odpowiada wójt, ale koszty tych zadań, jako zleconych gminie, zostaną pokryte z budżetu państwa. Senatorowie zaproponowali także możliwość zwiększenia składu obwodowych komisji wyborczych (minimalnie 5 osób) i wprowadzenie możliwości łączenia komisji wyborczych na wniosek wójta.
Mniejszość komisji wnosiła o dodanie przepisu, zgodnie z którym w terminie 30. dnia od dnia przedstawienia poniesionych kosztów Poczta Polska otrzymałaby z budżetu państwa środki na pokrycie kosztów całkowitych wykonania zadań związanych z realizacją ustawy, ale Izba nie poparła tej zmiany.
Senackie poprawki rozpatrzy Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił podczas 11. posiedzenia, 6 maja 2020 r., na podstawie  projektu rządowego, dostosowuje przepisy do obecnie obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
Przewiduje ponadto, że organy rentowe nie będą musiały sporządzać PIT-40A w wypadku nadpłaty podatku. Zmienia też termin ważności wniosku podatnika o niepomniejszanie zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek na lata następne; będzie obowiązywał aż do jego wycofania. Ma także na celu ograniczenie unikania opodatkowania podatkiem dochodowym.
W wyniku głosowań Izba poparła 5 poprawek o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym, postulowanych przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych. W trakcie debaty wprowadzenie 2 zmian zaproponował senator Tadeusz Kopeć, ale nie uzyskały one akceptacji.
Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Izba jednomyślnie, głosami 96 senatorów, poparła bez poprawek nowelizację, uchwaloną z inicjatywy rządu na 11. posiedzeniu Sejmu, 7 maja 2020 r.
Nowelizacja, która trafi teraz do podpisu prezydenta, dostosowuje sposób obliczania średniej wartości PKB na 1 mieszkańca do statystycznego podziału terytorialnego kraju. Zakłada, że średnią wartość PKB będzie obliczał prezes GUS za ostatnie 3 lata dla obszarów jednostek terytorialnych na poziomach: makroregionów, regionów i podregionów zgodnie z unijną Klasyfikacją Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS).

Ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw – odrzucona

Głosami 53 senatorów, przy 43 – przeciw, Senat odrzucił nowelizację, uchwaloną przez Sejm podczas 11. posiedzenia, 6 maja 2020 r., z inicjatywy poselskiej. Wniosek taki przedstawiła Komisja Infrastruktury, jej mniejszość wnosiła o wprowadzenie 8 poprawek do ustawy.
Ustawa, która ponownie trafi do Sejmu, ma zapewnić w pełni elektroniczny proces obsługi korzystających z dróg krajowych. Zakłada, że system poboru będzie oparty na technologii pozycjonowania satelitarnego, a nie – jak obecnie – na systemie radiowym. Umożliwi to korzystającym z dróg publicznych wybór urządzeń (smartfon, tablet, urządzenia pokładowe zamontowane w pojeździe) służących do przekazywania danych geolokalizacyjnych do systemu poboru opłat wykorzystujące technologię pozycjonowania satelitarnego i transmisji danych.
Dzięki nowelizacji mają też zostać ograniczone koszty ponoszone przez korzystających z dróg publicznych. Nie trzeba już będzie kupować specjalnych urządzeń z obecnie działającym systemem radiowym, ale można będzie używać już funkcjonujących urządzeń wykorzystujących technologię pozycjonowania satelitarnego.
Nowelizacja ma ponadto umożliwić wykorzystywanie bezpłatnej aplikacji mobilnej do uiszczania opłaty elektronicznej, rozszerzenie zakresu usług o obsługę uiszczania opłaty elektronicznej przedsiębiorcom świadczącym usługi w zakresie systemów geolokalizacyjnych dla przedsiębiorstw transportowych.

Ustawa o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, 96 senatorów, naa wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną przez Sejm podczas 11. posiedzenia, 7 maja 2020 r., na podstawie projektu rządowego.
Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, wprowadza do polskiego prawa  przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009, dotyczącego udostępniania na rynku produktów nawozowych UE. Zobowiązuje ono państwa członkowskie UE do wyznaczenia organu notyfikującego, który będzie odpowiadał za opracowanie i stosowanie procedur koniecznych do oceny i notyfikowania jednostek oceniających zgodność produktów nawozowych UE (w Polsce będzie to minister właściwy ds. gospodarki) i do monitorowania jednostek notyfikowanych (Polskie Centrum Akredytacji).
Nowelizacja przewiduje ponadto, że od 1 sierpnia 2021 r. nie będzie można stosować mocznika w formie granulowanej, z wyłączeniem zawierającego inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną, co ma ograniczyć emisję amoniaku do atmosfery. Nawozy zawierające inhibitor działają dłużej, co wydłuża czas dostępności składników pokarmowych dla roślin, ogranicza koszty stosowania nawozów i liczbę wykonywanych zabiegów nawożenia. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin będzie sprawować Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Ustawa o ratyfikacji Umowy o partnerstwie i współpracy pomiędzy Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Singapuru, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 19 października 2018 r.  – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, głosami 96 senatorów, wyraziła zgodę na ratyfikację umowy, co postulowała Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.
Umowa, której ratyfikację Sejm poparł na 11. posiedzeniu, 14 maja 2020 r. dotyczy m.in. współpracy w ramach regionalnych i międzynarodowych forów i organizacji, zwalczania terroryzmu, przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, wspierania rozwoju wymiany handlowej, a także współpracy w dziedzinie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa.

Ustawa o ratyfikacji Umowy ramowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Australią, z drugiej, sporządzonej w Manili dnia 7 sierpnia 2017 r. – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Izba jednomyślnie, 95 głosami, wyraziła zgodę na ratyfikację umowy, której celem jest zacieśnienie współpracy politycznej w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym broni masowego rażenia, zwalczania terroryzmu, walki z przestępczością zorganizowaną i cyberprzestępczością, współpracy w kwestiach gospodarczych i  na forach wielostronnych, a także m.in. w dziedzinie badań i innowacji, edukacji i kultury.
Sejm zgodził się na ratyfikację podczas 11. posiedzenia, 14 maja 2020 r.

Ustawa o ratyfikacji Umowy o partnerstwie w zakresie stosunków i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Nową Zelandią, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 5 października 2016 r. – przyjęta bez poprawek

Sejm wyraził zgodę na ratyfikację umowy podczas 11. posiedzenia, 14 maja 2020 r. Senat – na wniosek Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej – jednomyślnie, głosami 95 senatorów, również poparł ratyfikację umowy, która zmierza do rozszerzenia zakresu relacji gospodarczych i handlowych, a także współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, spraw wewnętrznych oraz w zwalczaniu terroryzmu i cyberprzestępczości.

Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec w zakresie ocen oddziaływania na środowisko i strategicznych ocen oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, podpisanej w Neuhardenberg dnia 10 października 2018 r. – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskami komisji: Środowiska oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Izba (95 głosów za) wyraziła zgodę na ratyfikację umowy, która umożliwi uregulowanie ram prawnych postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym między Polską a Republiką Federalną Niemiec, usprawni procedury transgraniczne w tym zakresie. Umowa opisuje poszczególne etapy postępowania i precyzuje kwestie organizacyjne związane z: zakresem stosowania, powiadamianiem, dokumentacją oraz terminem przekazywania stanowisk, uwag i zastrzeżeń, udziałem społeczeństwa, stanowiskami organów, wymianą informacji, konsultacjami, przekazaniem decyzji i przyjętego planu lub programu, analizą porealizacyjną i monitoringiem, dotrzymywaniem terminów, tłumaczeniami, komunikacją elektroniczną, właściwymi organami i rozstrzyganiem spraw spornych.
Zgody na ratyfikację wcześniej udzielił Sejm podczas 11. posiedzenia, 14 maja 2020 r.

Uchwała w sprawie roli mediów publicznych w wyborach prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

W uchwale, podjętej z inicjatywy grupy senatorów, Senat wzywa Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Radę Mediów Narodowych, kierownictwo Telewizji Polskiej i Polskiego Radia do zapewnienia pełnego obiektywizmu, równości i rzetelności w prezentowaniu kandydatów w wyborach prezydenta.
„Obywatele, poprzez regulowane ustawami daniny abonamentowe i z budżetu państwa, zapewniają mediom publicznym uprzywilejowaną pozycję na pluralistycznym rynku mediów elektronicznych. Jednocześnie pozycja ta, poprzez sposób powoływania władz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Rady Mediów Narodowych, a także spółek telewizyjnej i radiowej, sprzyja upolitycznieniu i podporządkowaniu mediów publicznych władzy politycznej. W wolnej Polsce, pomimo wielu prób, nie udało się wprowadzić modelu zapewniającego publicznym mediom pełną niezależność i ochronę standardów dziennikarstwa, zwłaszcza w segmencie informacji i publicystyki” – napisano w uchwale.
„Senat wzywa w niej instytucje państwa do poszanowania wszystkich wyborców bez względu na ich poglądy i do respektowania praw obywatelskich, a zwłaszcza dbałości o prawdziwość przekazów mediów publicznych. Kampanię wyborczą w mediach publicznych musi cechować obiektywizm i szacunek dla zapisów konstytucyjnych i ustawowych” – głosi uchwała.
Senat podjął ją 50 głosami, 1 – przeciw, 1 wstrzymującym się od głosu. Wcześniej odrzucił (5 głosów za, 50 – przeciw) wniosek senatora Aleksandra Szweda o odrzucenie projektu uchwały.

Zmiany Regulaminu Senatu

Senat zmienił swój regulamin. Nowe przepisy umożliwiają prowadzenie posiedzeń Senatu i komisji w trybie zdalnym w wypadku wprowadzenia w Polsce stanów: nadzwyczajnego, zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Prezydium Senatu może zaś rozstrzygać niektóre sprawy w trybie obiegowym, bez zwoływania posiedzenia. Zmiany dotyczą m.in. procedury wyboru i odwołania marszałka i wicemarszałków Senatu. Odwołanie marszałka Senatu będzie możliwe na wniosek co najmniej 34 senatorów, imiennie wskazujących kandydata na nowego marszałka. Senat będzie odwoływał i wybierał marszałka w jednym głosowaniu, bezwzględną większością głosów ustawowej liczby senatorów. Odwołanie wicemarszałka będzie się odbywać na wniosek co najmniej 34 senatorów i wymagać bezwzględnej większości głosów ustawowej liczby senatorów.
Doprecyzowano też zasady głosowań imiennych, a także uregulowano procedurę wyboru członka państwowej komisji ds. wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15. Przywrócono ponadto stanowisko zastępcy szefa Kancelarii Senatu.

Informacja w sprawie wykonywania przez Polskę obowiązków wynikających z konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej

Przedstawiając informację, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Iwona Michałek przypomniała, że konwencja została podpisana przez Polskę w 2012 r., a ratyfikowana w 2015 r. Zaznaczyła, że choć zadania związane z koordynacją wykonywania konwencji w 2019 r. powierzone zostały ministrowi rodziny, pracy i polityki społecznej, kluczowe zadania w zakresie zapobiegania i zwalczania przemocy realizują przede wszystkim ministerstwa: Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Zdrowia, Edukacji Narodowej wraz z jednostkami i instytucjami podległymi, w tym Komendą Główną Policji, Urzędem ds. Cudzoziemców, Centralnym Zarządem Służby Więziennej, Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane są przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego wraz z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwem Sprawiedliwości na czele.
Wiceminister Iwona Michałek poinformowała, że pierwsze sprawozdanie z wykonywania konwencji przez Polskę zostało złożone w Radzie Europy 26 marca 2020 r. Dotyczy ono działań podejmowanych w latach 2017‒18 i częściowo w 2019 r., a także w 2017 r. Sprawozdanie jest rozpatrywane przez grupę ekspertów ds. przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Projekt raportu z rozpatrzenia sprawozdania powinien zostać przyjęty przez grupę w kwietniu 2021 r.
Wiceminister rodziny przypomniała, że kwestie dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie reguluje ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–20. Przepisy tam zawarte wypełniają postanowienia konwencji, gdyż mają na celu ochronę i wsparcie wszystkich osób doznających różnych form przemocy w rodzinie bez względu na płeć, wiek, stan zdrowia czy miejsce pochodzenia. Zapewniają osobom doznającym przemocy w rodzinie równe traktowanie oraz poszanowanie ich praw i wolności.
Jak podkreśliła wiceminister Iwona Michałek, Polska podejmuje działania i inicjatywy dostosowujące nasz system przeciwdziałania przemocy w rodzinie do postanowień konwencji. W ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–20 ze środków budżetu państwa tworzone i utrzymywane są specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; obecnie funkcjonuje ich 36. Od 2017 r. stosowana jest nowa forma oddziaływań na sprawców przemocy w rodzinie, tj. programy psychologiczno-terapeutyczne, stanowiące uzupełnienie wcześniej prowadzonych programów  korekcyjno-edukacyjnych. W 2017 r. uruchomiono ogólnopolski całodobowy telefon dla ofiar przemocy w rodzinie. W wybranych godzinach prowadzone są również konsultacje w językach angielskim i rosyjskim, w wybrane dni działa też telefoniczna poradnia prawna. Infolinia o numerze 800 120 002 prowadzona jest przez Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która podlega Ministerstwu Zdrowia. Infolinia finansowana jest z budżetu państwa kwotą 340 tys. zł rocznie.
Wiceminister Iwona Michałek podkreśliła, że Polska po wprowadzeniu w maju 2020 r. rozwiązań umożliwiających szybką izolację osoby dotkniętej przemocą od sprawcy dołączyła do krajów, w których ofiary przemocy w rodzinie mogą liczyć na szybką i skuteczną pomoc.

Informacja ministra spraw wewnętrznych i administracji na temat zatrzymań dokonywanych przez Policję podczas demonstracji w okresie pandemii, ze szczególnym uwzględnieniem zatrzymań 16 maja 2020 r., w tym zatrzymania senatora Jacka Burego

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Maciej Wąsik zaznaczył, że 16 maja 2020 r. obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, które zakazywało organizowania wszelkich zgromadzeń. Nie było zatem możliwości legalnego odbycia zgromadzenia 16 maja 2020 r. Zwrócił uwagę, że zakaz zgromadzeń publicznych był stosowany nie tylko w Polsce, ale także we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
Wiceminister Maciej Wąsik podkreślił, że działania służb odpowiedzialnych za porządek i bezpieczeństwo była stanowcze zarówno wobec osób, które próbowały zorganizować zgromadzenie publiczne, jak i wobec próbujących się gromadzić. Jako przykład wskazał pielgrzymkę na Jasną Górę z Łowicza. „Z taką samą stanowczością działamy w każdym przypadku. Nie ma znaczenia, czy jest to demonstracja prorządowa, czy antyrządowa, czy jest to zgromadzenie prokościelne, czy antykościelne” – zapewnił.
Odnosząc się do zgromadzenia na placu Zamkowym w Warszawie 16 maja 2020 r., wiceminister spraw wewnętrznych poinformował, że policjanci za pośrednictwem urządzeń nagłaśniających wzywali osoby tam zgromadzone do opuszczenia miejsca zgromadzenia. Nadano także komunikat ostrzegający o możliwości użycia prawnie przewidzianych środków przymusu bezpośredniego oraz konieczności wykonania poleceń policjantów. Wezwano także osoby posiadające immunitet, kobiety w ciąży i dziennikarzy do opuszczenia miejsca działań policji. Część protestujących nie reagowała na wezwania policjantów. Usiłowano przerwać kordon policyjny i zaczęto atakować policjantów. W związku z tym policja użyła środków przymusu bezpośredniego. Niektóre osoby usiłowały przeszkadzać policjantom w ich działaniach. Wśród nich byli także parlamentarzyści, w tym senator Jacek Bury. Próbował uniemożliwić policjantom umieszczenie zatrzymanych osób w policyjnych samochodach. W pewnym momencie jeden z policjantów, nie zdając sobie sprawy z tego, że ma do czynienia z osobą posiadającą immunitet, wepchnął senatora Jacka Burego do samochodu. Po otrzymaniu informacji, że zatrzymany ma immunitet, funkcjonariusze odstąpili od dalszych czynności wobec senatora. Poinformowali go, że nie został zatrzymany i może opuścić pojazd, a funkcjonariusze zapewnią mu bezpieczeństwo. Senator nie skorzystał z tej propozycji i odmówił opuszczenia pojazdu służbowego do czasu odbycia rozmowy z dowódcą akcji policyjnej. Wiceminister Maciej Wąsik zaznaczył, że senator mógł w każdej chwili opuścić pojazd, miał zapewniony dostęp do wody, nie uskarżał się na żadne dolegliwości. O 18.30 wyszedł z samochodu.
Wiceminister spraw wewnętrznych poinformował, że w nielegalnym zgrupowaniu w rejonie placu Zamkowego wzięło udział ok. 1500 osób, w tym ok. 500 czynnych uczestników, reszta to dziennikarze, obserwatorzy, osoby postronne. W wyniku działań policji zatrzymano 386 osób, wobec 170 użyto środków przymusu bezpośredniego. Wiceminister Maciej Wąsik podkreślił, że kierownictwo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dokonało oceny działań policji tego dnia i uznało, że były one zgodne z prawem, profesjonalne i adekwatne do sytuacji.
Odnosząc się do zatrzymania senatora Jacka Burego, wiceminister zaznaczył, że żaden polityk, senator, poseł, minister nie jest władny, by wydawać polecenia policjantowi podczas podejmowania przez niego interwencji. „Żaden polityk, senator, poseł czy minister nie ma prawa grozić policjantowi w związku z podejmowanymi przez niego interwencjami ani mówić, że policjanta tego nie ma już na służbie. Ponadto żaden polityk, czy to z obozu rządowego, czy to z opozycji nie ma prawa nazywać policyjnego radiowozu suką” – mówił wiceminister. Jak dodał, stwierdzenie użyte przez senatora Jacka Burego podczas konferencji prasowej, że „ta władza dopuszcza się rzeczy, które nie miały miejsca od czasu II wojny światowej” jest poważną obrazą, w szczególności dla tych policjantów, którzy 16 maja zgodnie z prawem, zgodnie ze swoją przysięgą pilnowali porządku w Polsce dla zdrowia wszystkich obywateli.

Uchwała wzywająca do przestrzegania zasady równości wobec prawa

W uchwale, podjętej z inicjatywy grupy senatorów, Senat „apeluje do Rady Ministrów i innych instytucji państwowych, by w stanie epidemii nie stosować prawa stronniczo, uprzywilejowując rządzących i ich zwolenników wobec reszty obywateli. Państwo, w którym rządzący mają więcej praw od obywateli, przestaje być państwem w pełni demokratycznym”.
Jak napisano, podczas stanu epidemii ograniczono szereg praw i wolności obywatelskich. Senat „patrzy z niepokojem na nierówne traktowanie w egzekwowaniu ograniczeń prawa do zgromadzeń publicznych”, stwierdza, że „arbitralne postępowanie organów państwowych, zwłaszcza służb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz Ministrowi Zdrowia, podważa zaufanie obywateli do państwa” i „podziela zdanie rzecznika praw obywatelskich, że w czasie epidemii «bezpodstawne legitymowanie, zatrzymania prewencyjne, mandaty, nakładanie kar przez sanepid stały się formą represji»”. Izba w uchwale wyraża też uznanie rzecznikowi praw obywatelskich za wielokrotne wystąpienia do organów administracji rządowej z wnioskami o wyjaśnienia wypadków arbitralnego stosowania prawa podczas stanu epidemii.
Senat podjął uchwałę głosami 50 senatorów, przy 2 – przeciw, wcześniej odrzuciwszy (6 głosów za, 50 – przeciw) wniosek senatora Aleksandra Szweda o jej odrzucenie.