Posiedzenia Senatu

Podczas 10. posiedzenia Izba rozpatrzyła 6 ustaw, 1 odrzuciła, do 3 wprowadziła poprawki. Senat wybrał senatora Marka Pęka na wicemarszałka. Wcześniej został odwołany z tej funkcji wicemarszałek Stanisław Karczewski w związku z jego rezygnacją. Izba zdecydowała ponadto o wniesieniu do Sejmu 3 projektów ustaw, podjęła 2 uchwały.

Ustawa o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. – odrzucona

Zgodnie z ustawą, uchwaloną przez Sejm podczas 9. posiedzenia, 6 kwietnia 2020 r., na podstawie projektu poselskiego, wybory prezydenckie w 2020 r. zostaną przeprowadzone wyłącznie w drodze głosowania korespondencyjnego. Pakiety wyborcze dostarczy wyborcom Poczta Polska. Głosowanie odbędzie się od 6.00 do 20.00. Wyborcy będą mogli wówczas umieścić kopertę zwrotną z kartą do głosowania i podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu w specjalnie przygotowanej do tego celu nadawczej skrzynce pocztowej w gminie, w której widnieją w spisie wyborców. Ustawa rozszerza też kompetencje ministra aktywów państwowych. Określi on m.in. wzór pakietu wyborczego i wymagania, jakim powinna odpowiadać nadawcza skrzynka pocztowa do umieszczenia koperty zwrotnej, a także zasady doręczania pakietów wyborczych i odbierania kopert zwrotnych. Ustawa zakłada też, że w stanie epidemii marszałek Sejmu może zmienić termin wyborów z uwzględnieniem granicznych terminów wynikających z konstytucji.

Senat 50 głosami, przy 35 przeciw i 1 wstrzymującym się, odrzucił ustawę, o co wnosiły komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza. W uzasadnieniu stanowiska Izby zaznaczono, że ustawa zawiera istotne błędy merytoryczne i legislacyjno-prawne, m.in. utrudnia głosowanie wyborcom przebywającym poza miejscem zamieszkania lub za granicą, ogranicza kompetencje lub zmienia skład Państwowej Komisji Wyborczej i obwodowych komisji wyborczych. Zwrócono uwagę, że ustawę uchwalono z naruszeniem reguł stanowienia prawa. Podkreślono, że reguły przeprowadzania wyborów zmieniono po ich zarządzeniu, w trakcie kampanii wyborczej, z planowanym wejściem w życie ustawy na kilka dni przed wyborami.

Do wniosku o odrzucenie ustawy ustosunkuje się teraz Sejm.

Uchwała wzywająca Rząd Rzeczypospolitej Polskiej do natychmiastowego wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na całym terytorium Państwa Polskiego

Izba w wyniku głosowań podjęła uchwałę (51 głosów za, 49 – przeciw), odrzucając wcześniej wniosek senatorów: Rafała Ambrozika, Jerzego Czerwińskiego, Marka Pęka i Aleksandra Szweda o jej odrzucenie (51 głosów za, 49 – przeciw). W uchwale, przygotowanej przez grupę senatorów, podkreślono, że w związku ze stanem epidemii wprowadzono w Polsce wiele ograniczeń, w tym z zakresu praw człowieka, wolności osobistych i obywatelskich. Zaznaczono, że w sytuacji, z jaką w związku z epidemią mamy do czynienia w Polsce, formą właściwą jest stan klęski żywiołowej. Zwrócono uwagę, że unikanie wprowadzenia stanu nadzwyczajnego może mieć także bardzo niekorzystny wpływ na finanse państwa. Jak napisano w uchwale, „zastosowane przez rząd zakazy prowadzenia działalności gospodarczej w wielu sektorach gospodarki nie mają prawidłowej podstawy ustawowej, grozi nam to, że po zakończeniu stanu epidemii mogą pojawić się ogromne roszczenia pod adresem Skarbu Państwa”. Zdaniem senatorów w przypadku ogłoszenia stanu klęski żywiołowej zakres takich roszczeń byłby ograniczany, a ich wysokość miarkowana na mocy ustawy z 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela. W uchwale podkreślono też, że wprowadzenie stanu klęski żywiołowej pozwoli na legalne, zgodne z konstytucją, przesunięcie terminu wyborów prezydenckich, niezbędne zarówno ze względu na ciągle istniejące zagrożenie dla zdrowia i życia Polaków, jak i ze względu na niemożliwość przeprowadzenia w najbliższym czasie dobrze zorganizowanych, rzetelnych i uczciwych wyborów. „Przesunięcie wyborów umożliwi to, co jest dziś najważniejsze: koncentrację wszystkich sił politycznych, administracji państwowej i samorządowej – ponad podziałami – na walce z epidemią COVID-19” – napisano w uchwale.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw

Ustawa, uchwalona z inicjatywy rządu na 10. posiedzeniu Sejmu, 16 kwietnia 2020 r., wprowadza program „Ciąża Plus”, zapewniający bezpłatne leki dla kobiet w ciąży. Nowela przewiduje, że wykaz bezpłatnych leków przygotuje minister zdrowia, uwzględniając m.in. konieczność zaspokojenia potrzeb zdrowotnych kobiet, wynikających z ciąży, a także dostępność i bezpieczeństwo stosowania leków w poszczególnych okresach ciąży. Program „Ciąża Plus” będzie finansowany z budżetu państwa. Maksymalny limit wydatków na niego w latach 2020–29 ma wynieść 336 mln 314 tys. zł.

Zgodnie z ustawą leki będą wydawane na podstawie recept wystawionych przez lekarzy mających tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarzy w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie albo położne. Recepty będą mogli wystawiać także inni lekarze, ale na podstawie zaświadczenia stwierdzającego ciążę. Zaświadczenie takie będzie ważne przez okres ciąży, nie dłużej jednak niż 15 dni po planowanej dacie porodu.

Na osoby uprawnione do wystawiania recept nałożono obowiązek weryfikacji ‒ za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępnienia Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych ‒ liczby i rodzaju leków przepisanych i wykupionych przez kobietę ciężarną.

Komisja Zdrowia w swoim sprawozdaniu poinformowała, że większości głosów nie uzyskał wniosek o przyjęcie noweli bez poprawek ani wniosek o wprowadzenie do niej 4 poprawek.

Podczas głosowania na posiedzeniu plenarnym wniosek senatora Wojciecha Skurkiewicza o przyjęcie ustawy bez poprawek nie uzyskał wymaganej większości (48 głosów za i 48 –przeciw). W wyniku głosowań Izba uchwaliła natomiast 4 poprawki do ustawy. Na wniosek senator Ewy Mateckiej wprowadziła zmiany, by dostęp do bezpłatnych leków  obowiązywał nie tylko w okresie ciąży, ale także w okresie połogu, przez okres nie dłuższy niż 8 tygodni po planowanej dacie porodu. Przyjęła także poprawkę senator Beaty Małeckiej-Libery, by przepis, nakładający na lekarza i położną obowiązek weryfikacji ilości oraz rodzajów przepisywanych leków w systemie informatycznym ochrony zdrowia, wszedł w życie wtedy, gdy ten system będzie funkcjonalny. Senat jednomyślnie, głosami 98 senatorów, poparł ustawę z tymi zmianami.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie, głosami 99 senatorów, Izba zdecydowała o przyjęciu bez poprawek nowelizacji, uchwalonej przez Sejm podczas 11.  posiedzenia, 30 kwietnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego. Wniosek taki przedstawiła Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Nowela, która trafi teraz do podpisu prezydenta, dostosowuje polskie prawo do dyrektywy unijnej 2019/692/UE, dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego. Jak poinformował obecny na posiedzeniu wiceminister klimatu Ireneusz Zyska, o  jej przyjęcie rząd RP zabiegał na forum europejskim od 2017 r. Tzw. dyrektywa gazowa chroni interesy państwa polskiego i rynku przed niekorzystnymi praktykami związanymi z budową gazociągów Nord Stream czy Nord Stream 2, grożącymi monopolizacją dostawy gazu. „Ma to dla Polski niebagatelne znaczenie, gdyż w praktyce oznacza koniec funkcjonowania w próżni prawnej gazociągów pochodzących spoza Unii Europejskiej (...). W przypadku wszystkich gazociągów funkcjonujących na terytorium Unii Europejskiej, również gazociągów podmorskich, będzie się stosować prawo Unii Europejskiej” – podkreślił wiceminister.

Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie Unii Europejskiej obowiązek zapewnienia, aby zasady stosowane do linii przesyłowych gazu, łączących 2 lub więcej państw członkowskich, miały również zastosowanie do linii przesyłowych gazu do i z państw trzecich, niebędących  członkami UE lub należących do Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Zmienia definicję gazociągu międzysystemowego, która obejmuje infrastrukturę przebiegającą przez Polskę, w tym gazociągi morskie. Na podstawie nowych przepisów wszystkie gazociągi przesyłowe przebiegające przez polską granicę będą obowiązywać takie same zasady niezależnie od tego, czy łączą one nasz kraj z systemem gazowym innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej i EFTA, czy też innego kraju.

Ustawa wprowadza też wskazane w dyrektywie warunki zwolnienia danej infrastruktury gazowej z unijnych regulacji przez regulatora rynku energii, w Polsce to prezes Urzędu Regulacji Energetyki. W uzasadnionych okolicznościach może on zwolnić ze stosowania unijnych zasad, ale na określony czas i w wypadkach, jakie „nie będą wywierać szkodliwego wpływu na konkurencję na rynkach, na które inwestycja może mieć wpływ, na skuteczne funkcjonowanie rynku paliw gazowych w Unii Europejskiej lub odpowiednich systemów gazowych, ani nie wpłynie negatywnie na bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego w Unii Europejskiej”.

Nowelizacja zobowiązuje do powiadamiania Komisji Europejskiej o zamiarze prowadzenia negocjacji umowy międzynarodowej w sprawie eksploatacji gazociągów międzysystemowych z państwami trzecimi i do przekazywania KE ich wyników, w tym samej umowy jeszcze przed jej podpisaniem.

Przyjęte zmiany nie wymagają wprost zmiany statusu żadnych gazociągów, biegnących bądź planowanych na polskim terytorium. W odniesieniu do funkcjonującego gazociągu jamalskiego rozwiązania przewidziane dyrektywą są już stosowane, a w wypadku Baltic Pipe ustawa nie nałoży obowiązków, gdyż pełne stosowanie prawa UE przewidziano w umowie międzyrządowej, regulującej funkcjonowanie tego gazociągu.

Wiceminister klimatu zwrócił uwagę, że w interesie państwa polskiego jest, aby dyrektywa gazowa została implementowana przed 24 maja 2020 r. Do tego dnia podmioty trzecie mogłyby się wyłączyć spod regulacji zawartych w tej dyrektywie na wniosek składany do regulatora odpowiedniego państwa. Chodzi szczególnie o spółki Nord Stream i Nord Stream 2. Po implementacji tej dyrektywy Polska uzyska prawo do zaskarżenia takich decyzji.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem komisji: Ustawodawczej, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 11. posiedzeniu, 30 kwietnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego, co poparło 51 senatorów, 48 było przeciw. W trakcie debaty senatorowie Marek Martynowski i Marek Pęk proponowali wprowadzenie do nowelizacji 17 poprawek.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, ma na celu zapewnienie skutecznej ochrony osób dotkniętych przemocą domową, jeżeli osoba stosująca przemoc stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia. Nadaje Policji i Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową) nowe uprawnienie – wydawanie nakazu natychmiastowego opuszczenia przez osobę stosującą przemoc zajmowanego wspólnie mieszkania lub zakazu zbliżania się do niego. Nakaz lub zakaz będzie obowiązywać przez 14 dni, ale na wniosek osoby dotkniętej przemocą sąd może przedłużyć ten okres. Osoba, wobec której wydano nakaz opuszczenia mieszkania, będzie mogła zabrać ze sobą jedynie przedmioty osobistego użytku i niezbędne do wykonywania pracy. Będzie mogła wrócić do mieszkania po dodatkowe rzeczy tylko raz i to w asyście policji lub żandarmerii wojskowej. Ustawa przewiduje karę ograniczenia wolności lub grzywny za niezastosowanie się do nakazu lub zakazu.

Nowela wprowadza też odrębne, szybkie postępowanie w sprawach o zobowiązanie osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i zakazanie zbliżania się do niego. Umożliwiono doręczanie pism procesowych także przez Policję lub Żandarmerię Wojskową, określono terminy do wydania przez sąd postanowienia kończącego postępowanie w sprawie i postanowienia zabezpieczającego, utrzymując zasadę natychmiastowej wykonalności postanowienia wydanego w sprawie w przypadku zmiany okoliczności, zarówno zanim się ono uprawomocni, jak i wówczas, gdy jest już prawomocne. Osoby wnioskujące o zastosowania środków wobec sprawy przemocy będą zwolnione z kosztów sądowych.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich

Nowela, uchwalona z inicjatywy rządu podczas 11. posiedzenia Sejmu, 6 maja 2020 r., umożliwia udzielanie w 2020 r. kołom gospodyń wiejskich pomocy finansowej z budżetu państwa w łącznej wysokości 40 mln zł z przeznaczeniem na realizację zadań istotnych z punktu widzenia społeczności wiejskich. Koła muszą być zarejestrowane w specjalnym rejestrze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa; obecnie jest w nim 9110 kół. Nowelizacja powierza ponadto pełnomocnikowi rządu ds. lokalnych inicjatyw społecznych obowiązki, dotychczas pełnione przez pełnomocnika rządu ds. małych i średnich przedsiębiorców.

Obecna na posiedzeniu Izby wiceminister funduszy i polityki regionalnej Anna Gembicka zapewniła, że kwota 40 mln zł powinna wystarczyć dla ok. 11 600 kół. Poinformowała, że zasady przekazywania środków określono w rozporządzeniu. Koło, które zarejestrowało się w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich, może złożyć wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zależnie od liczebności koła otrzymują odpowiednio kwotę 3, 4 lub 5 tys. zł, a następnie rozliczają się z tych środków. Za 2029 r. 99% kół, które otrzymały dofinansowanie, złożyło sprawozdania finansowe.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wniosła o przyjęcie ustawy z poprawką doprecyzowującą, że dotacje na koła gospodyń wiejskich otrzymuje nie prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lecz agencja. Podczas debaty senatorowie Krzysztof Kwiatkowski i Jan F. Libicki proponowali, aby koła mogły korzystać z pomocy finansowej w latach 2020–29 w łącznej wysokości 103 mln zł. Za przyjęciem noweli z tymi zmianami głosowało 95 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu.

Teraz do senackich poprawek ustosunkują się posłowie.

Uchwała w 75. rocznicę zakończenia II wojny światowej w Europie

W uchwale, podjętej 94 głosami, przy 3 wstrzymujących się, z inicjatywy grupy senatorów, Izba składa hołd bohaterskim żołnierzom wszystkich armii alianckich, którzy oddali życie w zwycięskiej walce z niemieckim nazizmem. Oddaje też cześć Polakom – żołnierzom, uczestnikom ruchu oporu, członkom Polskiego Państwa Podziemnego, ludności cywilnej – ofiarom II wojny światowej.

Jak napisano w uchwale, pod koniec II wojny światowej przeciw Niemcom łącznie walczyło ponad pół miliona polskich żołnierzy, tyle samo członków różnych organizacji podziemnych działających w okupowanej Polsce. Polska była jedynym krajem okupowanym, w którym nie utworzono kolaboracyjnych struktur władz państwowych, politycznych ani wojskowych. Istniał największy i najsilniejszy ruch oporu w Europie z Polskim Państwem Podziemnym i jego konspiracyjnymi siłami zbrojnymi – Armią Krajową. Polska była też jednym z nielicznych krajów okupowanej Europy, w którym za pomoc Żydom groziła kara śmierci, mimo to Polaków jest najwięcej wśród tych, którym przyznano odznaczenie „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za ratowanie Żydów z Holocaustu.

W uchwale podkreślono, że w trakcie wojny Niemcy i Sowieci dopuszczali się masowych mordów na ludności cywilnej i jeńcach wojennych, wysiedleń, kradzieży i celowego niszczenia mienia. W wyniku tej zbrodniczej działalności Polska poniosła niezrekompensowane proporcjonalnie największe straty w ludziach i w majątku narodowym, o czym mamy obowiązek przypominać całej wspólnocie międzynarodowej.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 – przyjęta z poprawkami

Ustawa, tzw. tarcza antykryzysowa 3.0, uchwalona przez Sejm na 11. posiedzeniu, 30 kwietnia 2020 r., na podstawie przedłożenia rządowego, ma przeciwdziałać negatywnym skutkom gospodarczym i społecznym epidemii. Na jej podstawie zwolnienie ze składek ZUS za kwiecień i maj obejmie większą grupę przedsiębiorców, także tych samozatrudnionych, których przychody przekraczają 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w 2020 r., ale dochody nie są wyższe niż 7 tys. zł. Ze zwolnienia będą mogli teraz skorzystać m.in. prowadzący sklepy spożywcze, fryzjerzy, kosmetyczki. Nowela umożliwia ponadto przekazanie Agencji Rozwoju Przemysłu 900 mln zł ze środków Funduszu Reprywatyzacji i przeznaczenie ich na wsparcie przedsiębiorców przy realizacji projektów inwestycyjnych.

Ustawa zakłada podniesienie do 900 zł kwoty kryterium dochodowego w wypadku funduszu alimentacyjnego i wprowadzenie zasady „złotówka za złotówkę”, jeżeli dochód przekracza ten próg. Przewiduje również, że cudzoziemcy mogliby podjąć pracę sezonową bez konieczności uzyskania zezwolenia. W wypadku czerwcowych wniosków do ustalenia wysokości emerytury będą wykorzystywane zasady obowiązujące w maju 2020 r., ale tylko  wówczas, gdy to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Nowe przepisy wydłużają możliwość korzystania z dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rodziców w wypadku zamknięcia przedszkola, żłobka lub szkoły z powodu zagrożenia COVID-19, ze względu na konieczność osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał również ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dorosłym niepełnosprawnym.

Ustawa wprowadza także ograniczenia w licytacjach nieruchomości za długi do sytuacji, gdy tzw. należność główna będzie stanowiła co najmniej 1/20 sumy oszacowania. Zawiera też przepisy antylichwiarskie, które nakładają karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności za żądanie zapłaty kosztów innych niż odsetki w kwocie co najmniej2-krotnie przekraczającej ich maksymalną wysokość, określoną w odpowiednich ustawach.

Nowe przepisy nakładają na podmioty dostarczające audiowizualną usługę medialną na żądanie (m.in. Netflix, Amazon, Apple, CDA.pl, Polsat i TVN) obowiązek wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w wysokości 1,5% przychodu z opłat za dostęp do portali usług medialnych lub przychodu uzyskanego z tytułu emisji przekazów handlowych, jeżeli ten przychód w danym okresie rozliczeniowym jest wyższy.

Ustawa przewiduje ponadto, że dochody z działalności Polskiego Związku Łowieckiego i kół łowieckich będzie można przeznaczyć na cele związane z walką z koronawirusem. Jednostki organizacyjne Lasów Państwowych mają np. nie naliczać odsetek przy opóźnionych transakcjach handlowych czy kar umownych za to, że kontrahent do 31 maja 2020 r. zrezygnuje z kupna zamówionego wcześniej drewna.

Przepisy tzw. tarczy antykryzysowej 3.0 wprowadzają również rozwiązania korzystne dla rolników i producentów rolnych, zmiany organizacyjne dla podmiotów zajmujących się wytwarzaniem i oceną materiałów: siewnego roślin rolniczych i warzywnych,  rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz szkółkarskiego.  Zwalniają z przeprowadzania szkoleń dla próbobiorców, kwalifikatorów i analityków nasiennych i z regularnych kontroli. Za pomocą środków komunikacji elektronicznej będzie można m.in. zgłosić podjęcie działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego, złożyć wniosek o udzielenie pozwolenia na zastosowanie odstępstw warunków produkcji ekologicznej.

Ustawa zakłada też wsparcie przewoźników, zajmujących się pasażerskim transportem kolejowym i autobusowym w okresie epidemii. Podnosi z 1 zł do 3 zł maksymalną dopłatę z „Funduszu rozwoju przewozów autobusowych” do 1 wozokilometra przewozu o charakterze użyteczności publicznej. Przewiduje także zwolnienia z opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, co ma obniżyć koszty funkcjonowania sektora turystycznego i armatorów.

Zmiany w prawie telekomunikacyjnym zakładają m.in. skrócenie kadencji obecnego prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, wprowadzenie trybu konkursowego przy wyborze nowego i znoszą wymóg zatwierdzania tej nominacji przez Senat.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o wprowadzenie do ustawy 75 poprawek. Jej sprawozdawca, senator Kazimierz Kleina, podkreślił, że komisja „mocno i zdecydowanie rekomenduje wszystkie przepisy, które są pozytywnym działaniem na rzecz osób i firm”. Zaznaczył, że większość komisji uznała, że przepisy, które nie dotyczą problemów związanych ze zwalczaniem pandemii koronawirusa, powinny być z tej ustawy usunięte. „Uważamy, że powinny być one rozpatrywane w trybie normalnego procedowania, tak aby w dyskusji nad nimi mogły uczestniczyć strony, których one dotyczą” – wyjaśnił senator. Chodzi m.in. o regulacje dotyczące sądów powszechnych i elektronizacji niektórych procesów w zakresie prowadzenia rozpraw, przepisy prawa o szkolnictwie wyższym, prawa pocztowego, ustawy o dowodach osobistych, czy ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

Senator Kazimierz Kleina poinformował ponadto, że komisja pracując nad ustawą, zdecydowała o wniesieniu 3 projektów ustaw, w ramach tzw. szybkiej ścieżki legislacyjnej na podstawie art. 69 ust. 3 Regulaminu Senatu, zawierających dodatkowe rozwiązania dla samorządów, systemu opieki zdrowotnej i organizacji pozarządowych w czasie epidemii.

W trakcie dyskusji zmiany w ustawie proponowali senatorowie: Paweł Arndt, Jacek Bury, Robert Dowhan, Kazimierz Kleina, Krzysztof Kwiatkowski, Stanisław Lamczyk, Jan F. Libicki, Marek Martynowski, Gabriela Morawska-Stanecka, Krzysztof Mróz, Aleksander Pociej, Adam Szejnfeld, Lidia Staroń, Wadim Tyszkiewicz, Józef Zając.

Senat 95 głosami, przy 1 wstrzymującym się, przyjął ustawę z 87 poprawkami. Większość z nich ma na celu poprawę sytuacji przedsiębiorców i innych podmiotów, dotkniętych skutkami epidemii COVID-19. Część przyjętych poprawek ma charakter doprecyzowujący, korygujący.

Izba zdecydowała, aby z dofinansowania części kosztów wynagrodzeń pracowników i prowadzenia działalności gospodarczej mogli skorzystać również przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność w 2020 r. Postanowiła też o podwyższeniu do 1800 zł wysokości zasiłku dla bezrobotnych i przyznaniu go osobom poprzednio zatrudnionym w innym państwie członkowskim UE; ujednolicono też okres jego pobierania. Zgodnie z przyjętymi poprawkami, osoby, które rozpoczęły działalność przed 1 kwietnia 2020 r., ale nie uzyskały jeszcze dochodu w lutym 2020 r., będą mogły skorzystać ze zwolnienia ze składek na ZUS. Przedsiębiorców jednoosobowych zwolniono ze składek na ZUS za kwiecień i maj 2020 r., także wówczas, gdy należności te zostały opłacone. Sezonowym pracownikom branży turystycznej, których dochody drastycznie spadły lub ich nie mają ze względu na epidemię koronawirusa, przyznano świadczenie postojowe. Wsparciem finansowym objęto także przewoźników autobusowych. Podmiotom, którym przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii lub zabytku wpisanego na listę dziedzictwa światowego, umożliwiono ubieganie się o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych przez nich pracowników.

Przyjęto też poprawki dotyczące finansów samorządu terytorialnego. Jedna z nich zakłada zawieszenie reguły wydatkowej dla jednostek samorządu terytorialnego w latach 2020–21, inna zaś wydłuża do 60 dni termin przedstawienia raportu o stanie jednostki samorządu terytorialnego. Senat doprecyzował przepisy regulujące sytuację prawną podmiotów prowadzących działalność w galeriach handlowych w okresie obowiązywania zakazu jej prowadzenia; wygaśnięcie wzajemnych zobowiązań dotyczyć ma także powierzchni usługowych.

Wprowadzono również poprawkę przewidującą zwolnienie z podatków od darowizn, CIT i VAT zakupu wyrobów medycznych, środków ochrony osobistej oraz urządzeń i środków myjących i odkażających, przeznaczonych dla szpitali, domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych i placówek opiekuńczo-terapeutycznych. Kolejna poprawka zakłada, że wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej będą stanowić koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych. Inna zmiana wydłuża okres korzystania z dodatkowego zasiłku opiekuńczego na cały czas zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki. Takie same zasady korzystania z zasiłku opiekuńczego zastosowano do rolników.

Uregulowano ponadto sytuację podmiotów zbiorowych, w których w okresie stanu zagrożenia epidemicznego, epidemii lub stanu nadzwyczajnego kończy się kadencja organów. W takim przypadku nie przeprowadza się wyborów do organów samorządów zawodowych radców prawnych i adwokatów, a także na funkcje w tych organach. Podobne zasady zastosowano w przypadku organów statutowych organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła. Organom i ciałom kolegialnym Polskiego Związku Łowieckiego umożliwiono odbywanie posiedzeń za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

Senat zdecydował o wykreśleniu z ustawy wielu przepisów, które uznał za niezwiązane z tzw. tarczą antykryzysową. Jak napisano w uzasadnieniu stanowiska Izby, takie działanie jest sprzeczne z zasadami prawidłowej legislacji i nie może być przez Senat zaakceptowane. Skreślono m.in. zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, które nakładały na przedsiębiorców starających się o wsparcie lub zwolnienia, obowiązek dostarczania nowych danych dotyczących m.in. wykonywanego zawodu. Wykreślono zmiany w ustawie o ustroju sądów powszechnych, związane z elektronizacją niektórych procesów w zakresie prowadzenia rozpraw. Zrezygnowano też z zapisów ustawy zmieniających zasady powoływania prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, eliminujących z tej procedury Senat. Izba zakwestionowała zasadność i celowość skrócenia trwającej kadencji prezesa UKE przypadającej na lata 2016–21. Akceptacji nie zyskały także przepisy w zakresie ustawy o dowodach osobistych, które rozszerzały dostęp do danych osobowych z bazy PESEL. Izba opowiedziała się też za skreśleniem rozszerzenia dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej drogą elektroniczną.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Projekt ustawy w sprawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla samorządu terytorialnego związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzenianiem się choroby wywołanej tym wirusem

Izba w wyniku głosowania przyjęła projekt ustawy (52 głosy za, 42 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i upoważniła senatora Zygmunta Frankiewicza do reprezentowania jej w dalszych pracach nad tym projektem.

Projekt ustawy, przygotowany przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych, zakłada, że od 1 kwietnia 2020 r. i w 2021 r. jednostki samorządu terytorialnego nie musiałyby dokonywać wpłat do budżetu państwa na uzupełnienie mechanizmu wyrównawczego. Przewiduje też możliwość zawieszenia w całości lub części realizacji budżetu obywatelskiego w 2020 r. i rezygnację z jego przygotowania na 2021 r., a także wykorzystania przez gminy w latach 2020–21 środków z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu na działania związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Samorządy uzyskałyby też wsparcie finansowe poprzez uzupełnienie subwencji ogólnej o część rekompensującą, obejmującą ich dochody własne utracone w wyniku stosowania przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, a także innych ograniczeń w szczególności dotyczących organizacji lokalnego transportu publicznego i odbioru odpadów od osób objętych izolacją lub kwarantanną. Zgodnie z proponowanymi przepisami samorządy nie musiałyby zaliczać do dochodów ulg podatkowych i w spłacie zobowiązań podatkowych udzielonych podatnikom dotkniętym negatywnymi skutkami ekonomicznymi z powodu epidemii.

Projekt umożliwia ponadto powierzanie wykonywania zadań publicznych urzędów gminy, starostwa powiatowego, marszałkowskich czy podmiotów prowadzonych lub tworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego innym urzędom lub podmiotom, gdy urzędy te będą niezdolne do ich wykonywania.

Projekt ustawy zostanie teraz wniesiony do Sejmu.

Projekt ustawy o uzupełnieniu instrumentów wsparcia sytemu opieki zdrowotnej w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2

Za przyjęciem projektu ustawy, zainicjowanego przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych,głosowało 51 senatorów, 43 było przeciw. Do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektemzostała upoważniona senator Beata Małecka-Libera.

Projekt ustawy, który zostanie teraz wniesiony do Sejmu, określa formy wsparcia sytemu opieki zdrowotnej i zasady ich przyznawania. Przewiduje, że pracownikom służby zdrowia, mającym bezpośredni kontakt z pacjentem z podejrzeniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2 lub zarażonym tym wirusem, przysługiwałyby: dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia przez 90 dni od dnia wejścia w życie ustawy, 50-procentowy dodatek specjalny za pracę w godzinach nadliczbowych, a także 7-dniowy urlop płatny po odwołaniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Projekt umożliwia fizjoterapeutom wykonywanie niektórych czynności za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności; w ramach tzw. telemedycyny możliwa byłaby m.in. diagnostyka funkcjonalna pacjenta. Wprowadza też obowiązkowe cotygodniowe badania na obecność wirusa SARS-CoV-2 dla pracowników podmiotów leczniczych, domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, placówek opiekuńczo-terapeutycznych. Testy miałyby być wykonywane od dnia ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii do 60 dni po jego odwołaniu. Proponowane przepisy nakładają na kierujących podmiotami leczniczymi, domami pomocy społecznej, zakładami opiekuńczo-leczniczymi i pielęgnacyjno-opiekuńczymi obowiązek zapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej. Umożliwiają też Agencji Rezerw Materiałowych udostępnianie asortymentu rezerw strategicznych osobom zatrudnionym w szpitalach, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, aptekach i punktach aptecznych.

Projekt zakłada ponadto utworzenie Funduszu Przeciwdziałania Skutkom Rozprzestrzeniania się Wirusa SARS-CoV-2, przeznaczonego na zakup testów na obecność wirusa SARS-CoV-2 czy środków ochrony indywidualnej dla pracowników ochrony zdrowia; fundusz zasiliłyby m.in. środki z programu UE Coronavirus Response Investment Initiative w wysokości 20 mln zł. Projekt umożliwia też tworzenie zespołów wsparcia lekarzy i pielęgniarek.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw

Izba 53 głosami, przy 44 – przeciw, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. Upoważniła też senatora Bogdana Klicha do prezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.

Proponowane przepisy umożliwiają m.in. udzielanie przez starostę organizacjom pożytku publicznego pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia statutowej działalności; pożyczka do 10 tys. zł mogłaby zostać umorzona. Projekt przewiduje też zwolnienie organizacji pożytku publicznego od 1 marca do 1 maja 2020 r. z obowiązku opłacenia niezapłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, fundusze: Pracy, Solidarnościowy, Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Emerytur Pomostowych. Zmienia ponadto zasady akceptowania wydatków i rozliczania dotacji organizacji pożytku publicznego dotkniętych skutkami epidemii.