Posiedzenia Senatu

23–24 stycznia 2019 r. odbyło się 71. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 3 ustawy, do 1 wprowadziła poprawki. Zdecydowała o skierowaniu do Sejmu 2 projektów ustaw, podjęła też 3 uchwały okolicznościowe.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć tragicznie zmarłego 14 stycznia 2019 r. prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza i zmarłego 3 stycznia 2019 r. senatora III kadencji Leszka Lackorzyńskiego.

Ustawa budżetowa na rok 2019 – przyjęta bez poprawek

Izba, zgodnie z wnioskiem KomisjiBudżetu i Finansów Publicznych, przyjęła ustawę w brzmieniu uchwalonym na 76. posiedzeniu Sejmu, 17 stycznia 2019 r., na podstawie projektu rządowego, co poparło 61 senatorów, a26 było przeciw.

Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, określa roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów państwa. Dochody budżetu zaplanowano w wysokości 388 mld 294 mln 520 tys. zł, a wydatki – 416 mld 794 mln zł, czyli deficyt nie większy niż 28 mld 500 mln zł. Prognozowany deficyt sektora finansów publicznych, liczony według metodologii UE, wyniesie 1,7% PKB, a PKB z kolei powinien wzrosnąć o 3,8%. Ustawa przewiduje ponadto, że średnioroczna inflacja nie przekroczy 2,3%, przeciętny roczny fundusz wynagrodzeń w gospodarce narodowej oraz emerytur i rent wzrośnie nominalnie o 6%, a konsumpcja prywatna – o 5,9%. Uwzględnia wprowadzenie nowej, 9-procentowej stawki w podatku CIT dla małych i średnich przedsiębiorstw. Zapewnia środki m.in. na kontynuację programów „Rodzina 500 +”, „Dobry start”, na podniesienie renty socjalnej, waloryzację rent i emerytur, darmowe leki dla seniorów i dalszy wzrost wydatków na obronność.

Obecny podczas posiedzenia Izby premier Mateusz Morawiecki podkreślił, że budżet na 2019 r. spełnia wszystkie wymogi Unii Europejskiej. Jak mówił, to budżet, który daje „dobre perspektywy wzrostu gospodarczego i jednocześnie zabezpiecza wszystkie programy społeczne”. „Rozwój i solidarność – takie hasło przyświecało nam w czasie tworzenia tego budżetu” – zaznaczył. Dodał, że w budżecie przewidziane są też rezerwy na wypadek spowolnienia koniunktury w gospodarce światowej czy w strefie euro. Poinformował, że Polska w ostatnich 5 kwartałach rozwijała się w tempie nie mniejszym niż 5%. „To jest ewenement w Unii Europejskiej. Spośród dużych krajów rozwijamy się najszybciej” – podkreślił. W ocenie premiera przewidywany deficyt budżetowy w 2019 r. w wysokości 28 mld 500 mlnzł jest „założeniem konserwatywnym”. Jak zaznaczył, na podstawie danych za 2018 r. można prognozować, że wyniki budżetu na 2019 r. też będą lepsze. Deficyt budżetowy w 2018 r. planowany był w wysokości ok. 1,5% PKB, a prawdopodobnie wyniesie ok. 0,5%, czyli ok. 10–11 mld zł. Premier podkreślił, że to efekt skutecznej polityki podatkowej. W jego ocenie przyczyniła się ona także do obniżenia długu publicznego w stosunku do PKB; w III kwartale 2018 r. po raz pierwszy od wielu lat zmniejszył się on poniżej 50%. Udział długu w walutach obcych w 2018 r. też spadł poniżej 30%. Jak mówił premier, „oznacza to większą odporność finansów publicznych w wypadku asymetrycznych szoków makroekonomicznych i tzw. szoków podażowych i popytowych”. Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że inflacja w Polsce wynosi 1,1–1,2%. „To jedna z najniższych inflacji w Unii Europejskiej” – zaznaczył. Dodał, że ustawa budżetowa na 2019 r. zakłada inflację w wysokości 2,3%. „Dzięki stabilnemu tempu wzrostu gospodarczego bezrobocie w Polsce od 2015 r. spadło niemal dwukrotnie, a pensja minimalna wzrosła z 1750 zł do 2250 zł” – wyliczał premier. Jak mówił, ustawa budżetowa zakłada, że w 2019 r. przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej zwiększy się o 0,5%, co spowoduje zmniejszenie stopy bezrobocia do 5,6%. Premier podkreślił, że zaplanowane na 2019 r. dochody w wysokości są najwyższe w ciągu ostatnich 20 lat. Przewidziano, że na ochronę zdrowia przeznaczone zostanie 98 mld zł, na oświatę, naukę i szkolnictwo wyższe – 84 mld zł, na obronność i bezpieczeństwo – 79 mld zł, na drogi powiatowe – 6 mld zł, dodatkowo 8,5 mld zł na waloryzację emerytur.

Sprawozdawca KomisjiBudżetu i Finansów Publicznych senator Grzegorz Biereckipoinformował, że poprawki do ustawy budżetowej zgłosiły komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Nie uzyskały one jednak poparcia komisji budżetu.Komisja praw człowieka proponowała zwiększenie budżetu rzecznika praw obywatelskich o 7 mln 96 tys. zł na wydatki bieżące i o 130 tys. zł na wydatki majątkowe kosztem rezerwy ogólnej budżetu. Druga poprawka dotyczyła zwiększenia wydatków bieżących Instytutu Pamięci Narodowej o 2,5 mln zł. Z kolei komisja spraw emigracji proponowała zwiększeniebudżetu Kancelarii Senatu o 10 mlnzł dzięki zmniejszeniu wysokości środków przeznaczonych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w dziale: muzea.

Podczas debaty senatorowie: Mieczysław Augustyn, Ryszard Bonisławski, Bogdan Borusewicz, Barbara Borys-Damięcka, Leszek Czarnobaj, Jerzy Fedorowicz, Piotr Florek, Tomasz Grodzki, Kazimierz Kleina, Bogdan Klich, Andrzej Kobiak, Władysław Komarnicki, Jan Libicki, Marian Poślednik, Jadwiga Rotnicka, Jan Rulewski, Sławomir Rybicki, Piotr Wach, Jerzy Wcisła i Piotr Zientarski łącznie zgłosili 104 poprawki do ustawy.

Uchwała w 100. rocznicę śmierci Andrzeja Małkowskiego i 40. rocznicę śmierci Olgi Drahonowskiej-Małkowskiej

Jednomyślnie, 72 głosami, Senat podjął uchwałę, której projekt wniosła grupa senatorów. Przypomniano w niej, że 15 stycznia 2019 r. mija 100. rocznica śmierci Andrzeja Małkowskiego i 40. rocznica śmierci Olgi Drahonowskiej-Małkowskiej. Andrzej Małkowski był legendarnym twórcą harcerstwa polskiego harcerstwa, które powstało z połączenia założeń skautingu i polskich idei niepodległościowych. Położył podwaliny istotnego wzbogacenia skautingu – służba Bogu, Polsce i bliźnim stała się najważniejszą osią ideową harcerstwa. Olga Drahonowska była drużynową III Lwowskiej Drużyny Skautek im. Emilii Plater, jednej z trzech pierwszych drużyn powstałych w maju 1911 r. Po wojennej tułaczce wróciła do Polski w 1921 r. i oddała się działalności harcerskiej. Na początku II wojny światowej opuściła Polskę i udała się do Wielkiej Brytanii, gdzie m.in. założyła Dom Dziecka Polskiego. Powołana do władz ZHP, została przewodniczącą Komitetu Naczelnego ZHP na czas wojny. Po powrocie do kraju w 1961 r. żyła w zapomnieniu w Zakopanem. W uchwale podkreślono również, że w czasach PRL postaci Andrzeja i Olgi Małkowskich były zakazane i wykreślone z przestrzeni publicznej. „Nadanie przez prezydenta 11 listopada 2018 r. orderów Orła Białego Andrzejowi i Oldze Małkowskim przywraca w pełni ich wspaniałe postaci młodemu pokoleniu i całemu społeczeństwu” – napisano. Wyrażając uznanie dla działalności polskiego harcerstwa i jego wartości wychowawczych, które kształtują osobowości i postawy kolejnych pokoleń polskiej młodzieży, Izba w uchwale pragnie uczcić pamięć Andrzeja i Olgi Małkowskich. „Chcemy, aby kolejne pokolenia harcerek i harcerzy kontynuowały ich dzieło w duchu służby Bogu, Polsce i bliźnim” – głosi uchwała.

Uchwała w 100. rocznicę inauguracyjnego posiedzenia Sejmu Ustawodawczego

Senat podjął uchwałę, przygotowaną z inicjatywy grupy senatorów, 63 głosami, przy 11 wstrzymujących się. Przypomniano w niej, że jedną z pierwszych decyzji władz II RP po odzyskaniu niepodległości było ogłoszenie wyborów do Sejmu Ustawodawczego, które na terenach podległych władzy centralnej w Warszawie odbyły się 26 stycznia 1919 r. Wyłoniony w wyniku wyborów parlament wolnej i suwerennej Polski po 127 latach przerwy zebrał się w Warszawie w gmachu przy ulicy Wiejskiej 10 lutego 1919 r. Podczas przemówienia inauguracyjnego naczelnik państwa Józef Piłsudski zwrócił się do narodu: „W tej godzinie wielkiego serc polskich bicia czuję się szczęśliwym, że przypadł mi zaszczyt otwierać Sejm polski, który znowu będzie domu swego ojczystego jedynym panem i gospodarzem”.

W uchwale przypomniano ponadto, że Sejm Ustawodawczy obradował do 27 listopada 1922 r. pod przewodnictwem marszałka Wojciecha Trąmpczyńskiego. Uchwalił tzw. małą konstytucję i konstytucję marcową z 1921 r., a także 571 ustaw. Głównym celem Sejmu Ustawodawczego było scalenie ziem polskich funkcjonujących pod reżymem 5 porządków prawnych, unifikacja i kodyfikacja prawa, niwelowanie skutków zapaści gospodarczej wywołanej I wojną światową, a także modernizacja państwa w celu wzmacniania naszej suwerenności, kontestowanej przez najbliższych sąsiadów. Praca tego parlamentu odbywała się w wyjątkowo niesprzyjających warunkach, gdyż w latach 1918–21 Polska prowadziła kolejne wojny i powstania, walcząc z wrogami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

Doceniając patriotyzm, wysiłek i twórczą pracę posłów Sejmu Ustawodawczego, w uchwale Senat „składa im w imieniu narodu polskiego podziękowanie za przyczynienie się do odbudowy Niepodległej”. Jednocześnie, czując się wraz z Sejmem „sukcesorem pierwszego parlamentu Polski Odrodzonej”, podkreśla, że „stoi na straży ciągłości bogatej tradycji polskiego parlamentaryzmu i wolności obywatelskich”.

Uchwała upamiętniająca Pawła Adamowicza – Prezydenta Gdańska (1965–2019)

Głosami 85 senatorów, przy 1 – przeciw, Izba podjęła uchwałę, wypracowaną na podstawie 2 projektów – autorstwa senatorów PiS i senatorów PO. Napisano w niej, że 14 stycznia 2019 r. zmarł „w wyniku ciężkich ran zadanych przez zamachowca Paweł Adamowicz – długoletni Prezydent Gdańska, samorządowiec i działacz demokratycznej opozycji. Zginął w czasie wystąpienia na zgromadzeniu publicznym w Gdańsku, na którym jego mieszkańcy wyrażali swoją solidarność z potrzebującymi w naszym kraju”. „Ta tragiczna śmierć wstrząsnęła Polską i odbiła się szerokim echem za granicą, wywołując współczucie dla Bliskich Zmarłego Prezydenta oraz powszechne potępienie zbrodni, której padł ofiarą” – podkreślono w uchwale. Przypomniano w niej, że Paweł Adamowicz był działaczem opozycji demokratycznej w okresie PRL. Od początku lat 90. aktywnie uczestniczył w życiu publicznym, m.in. jako radny, przewodniczący Rady Miasta, a od 1998 r., przez kolejne 2 dekady – prezydent miasta Gdańska. W uchwale napisano, że Paweł Adamowicz „budował przyszłość Gdańska, nie zapominając, jak ważne dla współczesnych są historia i korzenie”.

„Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla zasług Pana Prezydenta Pawła Adamowicza, które położył w swojej działalności publicznej. Senat Rzeczypospolitej Polskiej apeluje o poszanowanie demokratycznych metod oraz okazywanie wzajemnego szacunku przez wszystkich uczestników życia publicznego w Polsce. Wyrażamy głębokie przekonanie, że tylko pod tym warunkiem można służyć godnie i skutecznie dobru wspólnemu i budowie pomyślności Naszej Ojczyzny” – głosi uchwała.

Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego

Projekt, przygotowany przez Komisję Ustawodawczą, dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 maja 2018 r. (sygn. akt K 12/15). TK uznał za sprzeczny z konstytucją przepis ustawy – Kodeks postępowania karnego, zgodnie z którym na decyzję sądu w sprawie ograniczenia liczby oskarżycieli posiłkowych lub odmówienia im uczestnictwa w obradach nie przysługuje zażalenie.

Projekt noweli przewiduje, że każde postanowienie sądu, pozbawiające oskarżycieli posiłkowych możliwości udziału w postępowaniu sądowym, będzie mogło zostać przez nich zaskarżone.

Jednomyślnie, głosami 88 senatorów, Izba zdecydowała o skierowaniu do Sejmu tego projektu ustawy i upoważniła senatora Zbigniewa Cichonia do reprezentowania jej stanowiska.

Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane

Jednomyślnie, 88 głosami, Izba zdecydowała o skierowaniu do Sejmu projektu ustawy, z inicjatywą którego wystąpiła Komisja Ustawodawcza, i upoważniła senatora Wojciecha Piechę do reprezentowania jej stanowiska.

Projekt nowelizacji wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 lutego 2018 r. (sygn. akt K 39/15). TK orzekł, że przepis ustawy – Prawo budowlane jest niezgodny z konstytucją w zakresie, w jakim upoważnia ministra do określenia ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych, nie zawiera też wytycznych do treści rozporządzenia.

Projekt nowelizacji przenosi do ustawy – Prawo budowlane przepisy zawarte w rozporządzeniu ministra infrastruktury i rozwoju w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, dotyczących ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych.

Ustawa zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba jednomyślnie, głosami 86 senatorów, przyjęła bez poprawek nowelę, uchwaloną podczas 76. posiedzenia Sejmu, 17 stycznia 2019 r.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, przedłuża na 2019 r. możliwość składania przez rolników oświadczenia zamiast wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich lub obszarowych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W oświadczenia rolnicy potwierdzą brak zmian w porównaniu z wnioskiem złożonym w poprzednim roku.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił na 76. posiedzeniu, 17 stycznia 2019 r., wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 2015 r., mającą na celu ustanowienie trwałego, komplementarnego i spójnego współistnienia wspólnotowego znaku towarowego i krajowych systemów ochrony znaków towarowych. Umożliwi to przedsiębiorcom skuteczne i wydajne funkcjonowanie w aktualnych realiach gospodarczych i w ramach wspólnego obszaru celnego Unii Europejskiej.

W zakresie uproszenia i zwiększenia dostępności systemu ochrony znaków towarowych regulacja ma objąć około 2 mln aktywnych przedsiębiorców i około 180 tys. uprawnionych. Uproszczenie sposobu przedłużania ochrony znaków towarowych powinno zmniejszyć liczbę wygaśnięć z mocy ustawy praw wyłącznych na znaki towarowe.

Najistotniejsze sprawy regulowane ustawą mieszczą się w 3 grupach. W pierwszej znalazły się uzyskiwanie i otrzymywanie prawa ochronnego na znak towarowy, w szczególności modyfikacja definicji znaku towarowego, wspólne znaki towarowe i znaki towarowe gwarancyjne, a także zmiany w zakresie trybu przedłużania praw ochronnych na znaki towarowe. Druga grupa zawiera zasady postępowania w sprawach międzynarodowych znaków towarowych zgodnie z przepisami porozumienia madryckiego, dotyczącego międzynarodowej rejestracji znaków. W trzeciej mieszczą się roszczenia cywilno-prawne, przysługujące uprawnionym w razie naruszania prawa ochronnego na znak towarowy.

W wyniku głosowań Izba poparła 17 poprawek do ustawy, wprowadzenie których postulowała Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności. Przyjęte zmiany w większości miały charakter doprecyzowujący, ujednolicający terminologię ustawy, technicznolegislacyjny i redakcyjny. Senatorowie jednoznacznie wskazali ponadto, na czym ma polegać zmiana regulaminu używania znaku towarowego w celu wyeliminowania przeszkody udzielenia prawa ochronnego. Zmienili również datę wejścia w życie ustawy (14 dni od dnia ogłoszenia).

Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.