Z prac komisji senackich

Komisja Zdrowia zapoznała się z informacją na temat realizacji ustawy o Funduszu Medycznym oraz Narodowej Strategii Onkologicznej. W dyskusji senatorowie i przedstawiciele strony społecznej krytycznie ocenili dotychczasowe funkcjonowanie Funduszu Medycznego. Zdaniem przewodniczącej komisji senator Beaty Małeckiej-Libery ustawa po 1,5 roku funkcjonowania praktycznie nie jest realizowana i nie przyniosła żadnych znaczących efektów w postaci rozstrzygniętych konkursów dotyczących zapewnienia odpowiedniej infrastruktury i profilaktyki, wczesnego wykrywania, diagnostyki, leczenia chorób cywilizacyjnych, m.in. nowotworowych i rzadkich, czy leczenia za granicą. De facto nie przyniosła też dodatkowych pieniędzy na ochronę zdrowia, ponieważ środki na Fundusz Medyczny pochodzą z 7% PKB gwarantowanego na ochronę zdrowia. Jak wskazała, na koncie w BGK zgromadzono do tej pory 3,5 mld zł. „Zaczynam mieć wątpliwości, czy to, co było obiecywane, kiedy ustawa trafiła do parlamentu, na pewno jest realizowane, czy pozostaje jedynie w sferze obietnic, a nie realizacji” – mówiła senator Beata Małecka-Libera. W ocenie senator Ewy Mateckiej rozmowa o funduszu to rozmowa o jego porażce i klęsce. Senator szczegółowo pytała o wysokość wydatkowanych środków na cele określone w ustawi, liczbę ogłoszonych i rozstrzygniętych konkursów. Według przedstawicielki środowiska pacjentów onkologicznych Fundusz Medyczny i obietnice z nim związane idealnie wpisują się w rubrykę „niezrealizowane”.

Realizację ustawy o Funduszu Medycznym przedstawił wiceminister zdrowia Marcin Martyniak, który odpowiadał też na zarzuty i pytania senatorów. Zwrócił uwagę, że Fundusz nie miał łatwego startu, ponieważ ustawa weszła w życie w okresie wyjątkowo trudnym, w czasie pandemii. Utrudniło to w znaczący sposób realizowanie poszczególnych celów Funduszu. Jak poinformował, pod koniec 2021 r. ogłoszony został konkurs wsparcia szpitali pediatrycznych. Opóźnienie w jego realizacji wynika m.in. z faktu, że wszystkie 25zgłoszonych  wniosków wymagało uzupełnienia. Wiceminister poinformował też, że w III kwartale 2023 r. ogłoszony zostanie konkurs na wsparcie szpitali onkologicznych, a IV kwartale 2023 r. konkurs na modernizację i doposażenie szpitalnych oddziałów ratunkowych. W ramach tego samego konkursu przewidziana została druga ścieżka dotycząca budowy lub modernizacji całodobowych lądowisk dla helikopterów przy SOR. Z końcem 2022 r. zostanie uruchomiony konkurs na profilaktykę.

O realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej mówił wiceminister zdrowia Waldemar Kraska. Jak podkreślił, jej głównym celem jest, aby w całym kraju dostępność do leczenia onkologicznego była na takim samym, bardzo dobrym poziomie. W latach 2020–2030 na Narodową Strategię Onkologiczną przeznaczono łącznie 5,1 mld zł. Jak mówił wiceminister zdrowia, w ramach Strategii wśród lekarzy propagowana jest wiedza onkologiczna, trwają też prace nad modernizacją standardów uczenia studentów w zakresie profilaktyki i wykrywania nowotworów we wczesnym stadium. Dotyczy to także lekarzy rodzinnych. Prowadzona jest kampania „Planuję długie życie”, a także upowszechnianie zasad zdrowego żywienia wśród dzieci i młodzieży. Wiceminister Waldemar Kraska poinformował, że resort wprowadził program badań przesiewowych dla osób pochodzących z rodzin tzw. wysokiego ryzyka. Ruszył również program badań przesiewowych w ramach profilaktyki raka jelita grubego, a także pilotaż badania profilaktycznego raka szyjki macicy oraz raka płuca. Refundacją objęto 68 innowacyjnych terapii, w tym 32 terapie dotyczące nowotworów hematologicznych, układu oddechowego, ginekologicznych oraz skóry.

Podsumowując, przewodnicząca Komisji Zdrowia stwierdziła, że wypowiedź wiceministra zdrowia „była piękna i wielowątkowa”. Niestety, nie znajduje ona potwierdzenia w wynikach zdrowotnych społeczeństwa, co wskazuje, że dotychczas podjęte działania nie przyniosły znaczącej poprawy w walce z nowotworami. Jak mówiła, cieszy ją przygotowanie resortu do realizacji szeregu programów profilaktycznych. Nie chodzi jednak o ich mnożenie, a o konkretne efekty w postaci zmniejszenia liczby zachorowań na nowotwory. W tym kontekście przypomniała, że realizację programu szczepień hpv zapobiegających rozwojowi raka szyjki macicy zapowiadano na styczeń 2021 r., a do tej pory szczepionkę można kupić jedynie komercyjnie.

Komisja Zdrowiawysłuchała Informacji Ministra Zdrowia na temat dostępności do leczenia pacjentów hematoonkologicznych.  Przewodnicząca Komisji Zdrowia Beata Małecka-Libera do wyzwań stojących przed hematoonkologią zaliczyła kwestie wczesnej diagnostyki, profilaktykę, zbyt niską wycenę świadczeń medycznych w tym zakresie, skuteczne leczenie w pierwszej linii i nowoczesne terapie celowane.

W Polsce ok 150 tys. osób choruje na choroby hematoonkologiczne. Do niedawna na te choroby zapadały osoby po 60 r. życia. Obecnie zapadają na te choroby osoby coraz młodsze - od 20 do 40 r. życia – zwróciła uwagę przewodnicząca Komisji.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski podkreślił, że w tej dziedzinie medycyny dopiero w ostatnich latach pojawił się niesłychany postęp, w ostatnich dwóch latach hematoonkologia stała się najbardziej innowacyjną dziedziną medycyny. Obecnie najistotniejsze jest leczenie farmakologiczne, wcześniej była stosowana chemioterapia. Poinformował, że pojawiło się wiele terapii w ramach programów lekowych. W ub.r. dopuszczono do leczenia i zrefundowano 11 leków, w tym roku – 10 i toczą się postępowania dotyczące kliku kolejnych leków m.in. na ostrą białaczkę szpikową, przewlekłą białaczkę limfocytową, na chłoniaka.  Wiele terapii czeka na wdrożenie.

Michał Dzięgielewski, dyrektor departamentu lecznictwa z resortu zdrowia poinformował, że realizacje przyjęć planowanych na oddziały hematologiczne realizowane jest w 80 proc. Ci pacjenci są przyjmowani w czasie krótszym niż 10 dni od zgłoszenia się do szpitala. Większość pacjentów przyjmowanych na te oddziały czekało poniżej 1 miesiąca. W 35 proc. oddziałów nie było kolejki do przyjęcia. Te dane, zdaniem dyrektora, mówią o dostępności do świadczeń. Zwrócił uwagę na konieczność konsultacji pacjenta przed przyjęciem na oddział gdyż nie każde skierowanie powinno być realizowane pilnie – tak jak zostało wystawione. Zapewnił, że wkrótce zostanie znowelizowana ustawa w tym zakresie. Poinformował też, że biopsje będą wykonywane w trybie ambulatoryjnym i proste badania diagnostyczne będą mogli zlecać lekarze POZ. Dotyczy to badania poziomu ferrytyny i witaminy B12.

Prof. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowy w dziedzinie hematologii poinformowała, że w Polsce przypada 1,5 lekarza hematologa na 100 tys. mieszkańców, tymczasem optymalnie powinno być 2,5 lekarza na 100 tys. mieszkańców. Podkreśliła, że w ostatnim czasie wzrosła liczba lekarzy tej specjalności i, jej zdaniem, patrząc na 190 miejsc specjalizacyjnych za 5 lat powinniśmy osiągnąć zadowalający poziom. Zaznaczyła, że w hematologii w ciągu ostatnich 3 lat weszliśmy do nowej epoki – zasadniczo poszerzył się dostęp do nowoczesnych terapii. Podkreśliła, że w rozwoju hematologii niezwykle ważną role odgrywa rozwój ośrodków i badań naukowych. W Polsce jest 48 ośrodków – 17 klinik i instytutów i 31 oddziałów szpitalnych. Znajduje się w nich 1509 łóżek i są one w 100 proc. obłożnie. Oznacza to, że powinno być ich więcej. Zdaniem krajowej konsultant  również wycena świadczeń jest niedoszacowana w 30 -40 proc. W ocenie prof. Lech-Marańdy pacjenci za późno trafiają do hematologa, dlatego cieszą większe uprawnienia dla lekarzy POZ, szpital musi mieć możliwość weryfikacji skierowania, ponadto należy wprowadzić referencyjność ośrodków hematologicznych, tak, by do drugiego poziomu trafiali ludzie wymagający pełnej diagnostyki i skomplikowanego leczenia. Do rozwiązania pozostaje także kwestia pacjentów paliatywnych, którzy wymagają transfuzji.  

Przewodnicząca komisji senator Beata Małecka-Libera poprosiła o pisemną informację resortu zdrowia nt. czasu oczekiwania w poszczególnych województwach na wizytę  hamtologiczną, a także o informację ile nowoczesnych terapii hemoonkologicznych jest wdrożonych do polskiego systemu lecznictwa.