Z prac komisji senackich

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rozpatrzyła nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i wniesie o jej przyjęcie bez poprawek. Ustawa nie budziła wątpliwości senackiego biura legislacyjnego ani senatorów.

Omawiając nowelę, wiceminister rolnictwa Anna Gembicka podkreśliła, że dzięki nowym przepisom rolnicy – emeryci nie będą musieli kończyć działalności rolniczej, aby otrzymać świadczenie w pełnej wysokości. Ustawa reguluje też kwestie tzw. zbiegu tytułów ubezpieczenia z rolniczego i powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej będzie rekomendowała Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o ratyfikacji Konwencji ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, sporządzonej w Faro dnia 27 października 2005 r.

Ustawę omówiła wiceminister sportu i turystyki Wanda Zwinogrodzka. Przedmiotem ustawy jest ratyfikacja Konwencji ramowej Rady Europy o wartości dziedzictwa kulturowego dla społeczeństwa, sporządzonej w Faro dnia 27 października 2005 r. Podstawowym celem konwencji jest uznanie przez państwa strony, że prawa związane z dziedzictwem kulturowym przynależą do kategorii praw człowieka, oraz uznanie indywidualnej i zbiorowej odpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe. Konwencja nakłada na państwa – strony zobowiązanie do uznania prawa każdego człowieka oraz każdej wspólnoty do korzystania z dziedzictwa kulturowego oraz możliwości jego wzbogacania. Wzywa również do uznawania dziedzictwa kulturowego za zasoby służące rozwojowi ludzkiemu i ekonomicznemu. Państwa – strony konwencji zobowiązują się do wykorzystania technologii cyfrowych w celu zwiększenia dostępu do dziedzictwa kulturowego oraz korzyści z tego dostępu wynikających.

Wiceminister Zwinogrodzka poinformowała, że konwencja weszła w życie 1 czerwca 2011 r., dotychczas została ratyfikowana przez 23 państwa i podpisana przez kolejnych pięć państw. Konwencja ma charakter ramowy – określa jedynie ogólnie cele i obszary działania, tworząc wyłącznie ogólne zobowiązania do określonego działania. Nie zawiera natomiast norm prawnych, z których wynikałyby zobowiązania dla państw-stron konwencji do konkretnego działania, stanowi raczej rodzaj manifestu i zbioru wytycznych, którymi mają się te państwa kierować, kreując krajowe polityki i przepisy prawa.

Komisja Środowiska, po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, zarekomenduje Izbie wprowadzenie do niej 1 poprawki.

Jak wyjaśnił wiceminister klimatu Jacek Ozdoba, nowelizacja dotyczy transpozycji dyrektywy Komisji UE 2021/1226 i 2020/367 oraz wprowadzenia zmian do przepisów o ochronie środowiska przed hałasem. Przewiduje, że podmioty sporządzające strategiczne mapy hałasu (zarządzający głównymi drogami, liniami kolejowymi i lotniskami, prezydenci miast powyżej 100 tys. mieszkańców) będą musiały stosować zaktualizowane metody oceny hałasu, określone w przepisach unijnych. Te podmioty i organy ochrony środowiska, czyli marszałkowie województw, uzyskają narzędzie, umożliwiające dokonanie w jednorodny sposób oceny szkodliwych skutków hałasu drogowego, kolejowego i lotniczego.

Marszałkowie województw będą też mogli zobowiązywać zarządzających drogami innymi niż autostrady i drogi ekspresowe, usytuowanymi w miastach na prawach powiatu, do sporządzania i przedkładania marszałkowi województwa przeglądu ekologicznego. Dostarczy on informacji na temat faktycznego oddziaływania konkretnego obiektu na środowisko, a gdy nie spełnia on wymogów przepisów o ochronie środowiska, będzie też zawierać propozycje działań naprawczych.

Zgodnie z nowelą w rozporządzeniu zostanie uregulowany sposób ustalania bezpiecznej odległości nowych zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. W rozporządzeniu będą określone np. rodzaje poważnych awarii przemysłowych i parametrów granicznych oddziaływania potencjalnych skutków takich awarii.

Poprawka, zgłoszona przez senatora Stanisława Gawłowskiego, dotyczyła zmiany wprowadzonej w II czytaniu w Sejmie, przewidującej wydłużenie terminu na wprowadzenie energii z OZE do sieci energetycznej z 30 czerwca 2022 r. do 16 lipca 2024 r. Gdyby bowiem wytwórcy nie rozpoczęli wprowadzania tej energii do sieci energetycznej do 30 czerwca 2022 r., groziłoby im to zerwaniem umów o przyłączenie do sieci. Senator Stanisław Gawłowski zaproponował, aby to przedłużenie terminu objęło również tych wytwórców energii z OZE, którzy rozpoczęli inwestycje, uzyskali zgodę na przyłączenie do sieci i ponieśli już pewne koszty.

Członkowie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowali dziesięć projektów aktów ustawodawczych.

Komisja przyjęła pozytywne stanowisko zarówno w odniesieniu do uwag rządu, jak i następujących projektów aktów: wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania (akt w sprawie danych) – COM(2022) 068; wniosku dotyczącegorozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy dotyczące środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu półprzewodników (akt w sprawie czipów) – COM(2022) 046; wniosku dotyczącegodyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) – COM(2021) 802; wniosku dotyczącegodyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad dla rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 803; wniosku dotyczącegorozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi z jednej strony, a Ukrainą z drugiej strony – COM(2022) 195; wniosku dotyczącegorozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków wewnętrznych gazów odnawialnych i gazu ziemnego oraz wodoru – COM(2021) 804; wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 dotyczące środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego – COM(2022) 135.

Ponadto komisja przyjęła bez uwag projekty aktów ustawodawczych o numerach:COM(2022) 171, COM(2022) 187, COM(2022) 262.

Komisja zdecydowała, że nie wystąpi o stanowisko rządu w sprawie następujących aktów nieustawodawczych:COM(2022) 69, COM(2022) 103, COM(2022) 124, COM(2022) 125, COM(2022) 158, COM(2022) 164, COM(2022) 165, COM(2022) 167, COM(2022) 183, COM(2022) 191, COM(2022) 193, COM(2022) 194.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji przeprowadziły pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych. Sprawozdawcą projektu będzie senator Krzysztof Kwiatkowski, przewodniczący Komisji Ustawodawczej. Celem projektu jest dostosowanie systemu prawa do standardów zrekonstruowanych w części motywacyjnej wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 23 kwietnia 2020 r. oraz jego postanowienia sygnalizacyjnego z 29 kwietnia 2020 r. Trybunał stwierdził, że nie ma konstytucyjnego uzasadnienia różnicowanie wynagrodzenia podmiotów powołanych i zobowiązanych do zastępstwa prawnego, czyli adwokatów i radców prawnych (chodzi o  obniżanie pełnomocnikom z urzędu o połowę wynagrodzenia, które otrzymaliby, gdyby występowali w sprawie jako pełnomocnicy z wyboru).

Projektowana ustawa ma na celu ochronę praw majątkowych adwokatów oraz radców prawnych świadczących pomoc prawną z urzędu, których warunki wynagradzania były uregulowane na znacznie mniej korzystnych zasadach niż  adwokatów i radców prawnych reprezentujących swoich klientów na podstawie zawartej z nimi umowy. Ma ona doprowadzić do pełnej realizacji zasad konstytucyjnych, w tym zwłaszcza zasady równej ochrony praw majątkowych, w sprawach związanych z ustalaniem opłat należnych adwokatom oraz radcom prawnym. Skutkiem projektowanej ustawy może być również zwiększenie wśród przedstawicieli tych zawodów zainteresowania świadczeniem pomocy prawnej z urzędu, a w konsekwencji – podniesienie poziomu takiej pomocy. To z kolei powinno przełożyć się na poprawę istniejącego stanu rzeczy w zakresie objętym gwarancją prawa do sądu (w zakresie korzystania z prawa do rzetelnej procedury sądowej przez podmioty, które mogą ubiegać się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego).