Z prac komisji senackich

Delegacja Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego 13 maja 2022 r. spotkała się z członkami senackich komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Tematem rozmowy był kryzys uchodźczy i integracja uchodźców z Ukrainy. W spotkaniu uczestniczył Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki. Senatorowie apelowali o unijną pomoc finansową dla państw przyjmujących uchodźców.

Dragos Pislaru, przewodniczący Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego podkreślił, że wizyta w Polsce to wyraz uznania za pomoc uchodźcom i dowód solidarności Parlamentu Europejskiego w tej kwestii. Komisja ponadto chce ocenić wdrażanie przez Polskę dyrektyw  PE związanych z sytuacją uchodźców. Zaznaczył, że  członkowie delegacji pragną ocenić ich działanie i wysłuchać ewentualnych propozycji ich poprawy. Podkreślił, że nie ma potrzeby stosowania nowych rozwiązań na poziomie unijnym, a należy się skoncentrować na wdrażaniu już istniejących. Do takich rozwiązań zaliczył te, odnoszące się do ludzi młodych, kwestii zatrudnienia i pracy,  uchodźców, o niedyskryminacji czy też dostępu do rynków. Poinformował, że delegacja miała bardzo bogaty program wizyty w Polsce. Wymienił spotkania z ministrami, z lokalnymi władzami, partnerami społecznymi oraz wizytę w ambasadzie Ukrainy. Zapewnił, że on oraz pozostali europosłowie są w Polsce przede wszystkim po to, by słuchać i prosić o komentarze, jakie elementy polityki unijnej można ulepszyć.

Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki powiedział o małym cudzie, który dokonał się w Polsce po wybuchu wojny w Ukrainie, po 24 lutego br. czyli o udzieleniu schronienia przez polskie rodziny ponad 2 milionom uchodźców z Ukrainy. Ocenił, że stać się to może przyczynkiem do stworzenia nowej unii Polski i Ukrainy, po latach historycznych nieporozumień. Zapewnił o solidarności wolnego świata w stosunku do działań polskich. Przykładem, według prof. Grodzkiego, jest gotowość Austrii i Niemiec do udostępniania uchodźcom obozów na swoim terytorium. Jak zaznaczył „obywatele Ukrainy wolą jednak pozostać bliżej swojej ojczyzny. Zamierzają bowiem powrócić do Ukrainy i trzeba to uszanować, nie uszczęśliwiając ich na siłę”. Marszałek podkreślił, że Polska oraz inne państwa przyjmujące uchodźców ze Wschodu potrzebują pomocy finansowej z Unii Europejskiej. Marszałek Tomasz Grodzki zwrócił też uwagę na fakt, że spośród 2 milionów obywateli Ukrainy już wcześniej pracujących w Polsce, bardzo wielu zdecydowało się wyjechać na front i walczyć, co powoduje problemy na polskim rynku pracy. Marszałek odniósł się również do skomplikowanej sytuacji w obszarze edukacji i różnych podejściach do nierzadko bardzo wrażliwych i straumatyzowanych dzieci. Dodał, że stosowne kroki prawne muszą być podejmowane systematycznie z uwzględnieniem ewentualnych przyszłych fal uchodźczych.

Głos w dyskusji zabrał senator Marek Plura, który przedstawił się przede wszystkim jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds.  Osób z Niepełnosprawnościami. Zwrócił uwagę na dużą liczbę przybywających do nas uchodźców niepełnosprawnych. Zaznaczył, że Polska nie ma  systemu pomocy dla takich migrantów, a koszty pomocy są ogromne, szacowane na ok. 1000 euro miesięcznie na osobę w domu pomocy społecznej.  Podkreślił, że pobyt takich migrantów trzeba traktować jako stały, ponieważ najprawdopodobniej nie będą oni fizycznie mogli wrócić na Ukrainę. Dziać się tak też może dlatego, że nierzadko po raz pierwszy migranci z niepełnosprawnościami otrzymują dobrą diagnozę swojego stanu oraz mają zapewnioną opiekę. W tym celu potrzebne są unijne środki. Należy też zadbać, by również polscy obywatele nie doznali uszczerbku z powodu przeciążenia systemu pomocy migrantom. Przypomniał, że w Ukrainie wciąż widoczny jest postsocjalistyczny model pomocy społecznej, rozumianej jako zamknięta placówka izolująca od codziennego samodzielnego życia i w ten sposób żyło do tej pory ponad  170 tysięcy osób. Zapewnienie im bytu na nowych, europejskich zasadach wymaga finansowania, którego Polska nie ma.

Senator Magdalena Kochan kontynuując wątek różnic w systemach pomocy w Polsce i w Ukrainie oceniła, że systemy te  – w oparciu o  deinstytucjonalizację – należy do siebie zbliżyć. Zwróciła uwagę, że Ukraina, w odróżnieniu od naszego kraju, jeszcze nie zreformowała systemu pomocy społecznej i szkolnictwa. Przypomniała, że do Polski przyjechało ok. 1200 osób z ukraińskich domów dziecka. Główny problem to rozmieszczenie w Polsce dzieci stosując najlepsze rozwiązania, nie pozbawiając ich więzi z  krajem oraz dotychczasowym opiekunem, czasem jedyną im znaną osobą. Odnosząc się do problemu edukacji senator Kochan wyjaśniła, że w porozumieniu z rodzicami podejmuje się decyzję czy określone dziecko wchodzi do polskiego systemu edukacji, czy też pozostaje w systemie ukraińskim, najczęściej w formie zdalnej. Przypomniała, że dla ukraińskich dzieci przewidziano cztery godziny nauki języka polskiego w tygodniu. Wiąże się to z ogromnymi wydatkami  na poziomie centralnym oraz samorządowym, stąd stosowna pomoc finansowa ze strony Unii Europejskiej jest nieodzowna. Senator Kochan zwróciła również uwagę na potrzebę zbadania struktury zatrudnienia obywateli Ukrainy, którzy nie przeszli przez organizowane przez Rząd punkty recepcyjne. Pozwoli to właściwie wykorzystać ich potencjał oraz pomoże zapobiegać konfliktom społecznym na rynku pracy. Zwróciła uwagę na olbrzymią prace wykonywaną dotąd przez organizacje pracownicze, samorządowe oraz pozarządowe.

Delegacja Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego na czele z Dragos Pislaru przez trzy dni rozmawia w Polsce  na temat kryzysu uchodźczego i integracji uchodźców z Ukrainy. Spotkała się m.in z ministrem pracy, ministrem spraw wewnętrznych, politykami, parlamentarzystami, urzędnikami i przedstawicielami organizacji pozarządowych, aby mieć pełen obraz sytuacji uchodźców w naszym kraju, szczególnie koncentrując się na dzieciach i osobach niepełnosprawnych, ich dostępie do rynku pracy, zamieszkania, edukacji i opieki społecznej.