Z prac komisji senackich

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej poparła jednogłośnie ustawę, która rozszerza krąg osób uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Senatorowie zapoznali się też z informacją Rady Ministrów o realizacji w 2019 r. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu poselskiego, przewiduje, że prawo do zwolnienia od podatku nabycia w drodze dziedziczenia lub darowizny własności rzeczy lub praw majątkowych dziedziczenia będzie przysługiwało osobom, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej czy rodzinnym domu dziecka. Nowe rozwiązania obejmą też wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i innych form opieki sprawowanej przez osoby spokrewnione i niespokrewnione, zdefiniowanych w ustawie o pieczy zastępczej. Jak napisano w uzasadnieniu dzieci w zastępczej opiece rodzinnej czy rodzinnym domu dziecka w większości są wychowywane  przez całe swoje dzieciństwo, w wielu wypadkach swoich opiekunów uważają za prawdziwych rodziców, a opiekunowie podopiecznych ‒ za własne dzieci.

Pozytywną opinię o rozpatrywanej nowelizacji przedstawiło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W trakcie dyskusji senator Magdalena Kochan przypomniała, że w związku z uchwaleniem ustawy przez Sejm Senat zawiesił prace nad analogicznym projektem, przygotowanym przez senacką komisję rodziny. Na potrzebę wejścia w życie rozwiązań zaproponowanych w nowelizacji wskazywała też senator Ewa Gawęda. Ostatecznie w wyniku głosowania senatorowie poparli wniosek zgłoszony przez senator Magdalenę Kochan i postanowili zarekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek noweli ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W 2. punkcie porządku dziennego komisja zapoznała się z informacją Rady Ministrów o realizacji w 2019 r. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Informację przedstawiła wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Barbara Socha, która przypomniała, że jest to już 8. sprawozdanie z wykonania tej ustawy, określającej działania państwa wobec rodzin mających trudności w wypełnianiu swoich funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Chodzi przede wszystkim, by mimo wystąpienia sytuacji kryzysowych umożliwić dzieciom pozostanie w ich naturalnym środowisku rodzinnym. W 2019 r. działało w Polsce 3934 asystentów rodziny, z usług których skorzystało 44 324 rodzin; 6956 rodzin zostało zobowiązanych do tej współpracy przez sąd. Przeciętny czas pracy asystenta z rodziną wyniósł 21 miesięcy. W tym czasie w Polsce działały 1923 placówki wsparcia dziennego, do których uczęszczało 37 748 dzieci. Ogółem w pieczy zastępczej pozostawało 72 450 dzieci, z czego 55 458 w rodzinnej pieczy zastępczej. W 2019 r. wskaźnik deinstytucjonalizacji wyniósł 77%.  Po zapoznaniu się z informacją senator Magdalena Kochan zwróciła uwagę na brak wniosków, które ułatwiłyby parlamentarzystom przygotowanie rozwiązań usprawniających funkcjonowanie ustawy i umożliwiających lepsze zapobieganie pojawiającym się problemom. Wskazała m.in. na potrzebę wsparcia, także finansowego, asystentów rodziny, jej zdaniem, wyjątkowo efektywnej formy wspierania rodzin przeżywających kryzys. Kolejne problemy, wymagające, według senator, szybkiego rozwiązania dotyczyły umieszczania w placówkach instytucjonalnych dzieci poniżej 10. roku życia, wsparcia usamodzielniania się wychowanków czy indywidualnego podejścia do ich resocjalizacji. Senator Magdalena Kochan mówiła też o potrzebie zwiększenia liczby szkoleń dla osób pragnących adoptować dzieci. Z przedstawionymi uwagami zgodzili się przedstawiciele resortu rodziny. Jak poinformowała wiceminister Barbara Socha, trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, który usprawni funkcjonowanie istniejącego systemu. Dyrektor Michał Bucior zauważył, że szereg problemów jest bardziej skomplikowanych niż to się na pierwszy „rzut oka” wydaje. Przypomniał, że w ciągu prawie 10 lat funkcjonowania ustawy wiele rzeczy udało się osiągnąć, a rodzinne formy pieczy zastępczej stanowią już ponad 75%. Niestety, nie zostały jeszcze wdrożone wszystkie standardy, np.14 dzieci w placówce. Jak mówił, albo prawo opisuje rzeczywistość, albo stara się wymusić na niej zmianę.