Legislacja

W dniach 26 i 27 stycznia 2000r. odbyło się 50. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli wicemarszałkowie Andrzej Chronowski i Donald Tusk. Na sekretarzy posiedzenia powołano senatorów Stanisława Jarosza i Jerzego Pieniążka; listę mówców prowadził senator J. Pieniążek.

Przyjęty przez Izbę porządek dzienny posiedzenia obejmował osiem punktów:
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki,

- drugie czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 6 stycznia br. Do Senatu została przekazana 7 stycznia. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Senator zaznaczył, że zmiany wprowadzone w kodeksie celnym oraz kodeksie postępowania cywilnego mają na celu usunięcie niezgodności obowiązującej ustawy - Kodeks celny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie przepadku rzeczy. Według kodeksu celnego do orzekania o przepadku towarów są upoważnione wyłącznie organy celne, które działają w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym i administracji oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy, natomiast art. 46 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jednoznacznie wskazuje na to, że przepadek rzeczy może nastąpić tylko w wypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. W nowelizacji znajduje się takie rozwiązanie, co usuwa wszelkie wątpliwości. Równocześnie rozwiązania te dostosowują się do wymogów wynikających z umów międzynarodowych.

Jak wskazał senator sprawozdawca, wprowadzenie drogi sądowej w sprawach o przepadek towarów w postępowaniu celnym wymaga również zmian w kodeksie postępowania cywilnego. Ważne tutaj jest to, że sprawy te będą rozpatrywane w postępowaniu nieprocesowym, ze względu na liczbę spraw oraz fakt, że dotyczą one towarów o niewielkiej wartości. Postępowanie będzie wszczynane na wniosek organu celnego, ale to sąd będzie miał możliwość wyznaczania rozprawy.

Kolejny ważny problem, który został rozwiązany w rozpatrywanej ustawie, to doręczanie uczestnikom postępowania pism sądowych. Jest to szczególnie ważne, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, iż uczestnikami postępowania będą przeważnie osoby nie mające miejsca zamieszkania w Polsce. Zaproponowane rozwiązanie polega na tym, że w razie nieuzyskania przez uczestnika postępowania pełnomocnika do doręczeń tych pism w Polsce pozostawia się je w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Istotnym rozwiązaniem jest również przepis, który daje organowi celnemu możliwość domagania się w jednym wniosku orzeczenia przepadku rzeczy stanowiących towary zajęte przez zatrzymane w tych samych okolicznościach faktycznych, oczywiście, jeżeli sąd jest właściwy dla każdej sprawy. Jest to bardzo potrzebne rozwiązanie, przede wszystkim dla służb celnych.

Senator K. Drożdż podkreślił, że nowelizacje kodeksu celnego oraz kodeksu postępowania cywilnego są bardzo potrzebne ze względu na dostosowanie ich do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także ze względu na wzrost wpływów do budżetu państwa z tytułu pobranego cła, podatku VAT i podatku akcyzowego. Są to bardzo ważne argumenty, przemawiające za tym, żeby przepisy te jak najszybciej mogły wejść w życie dla dobra służb celnych, a również dla dobra kraju.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki Narodowej po rozpatrzeniu ustawy postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Dwie poprawki do ustawy zaproponowała natomiast Komisja Ustawodawcza. Proponowane poprawki przedstawił i uzasadnił sprawozdawca komisji senator Wiesław Chrzanowski.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie przedstawione wnioski i poprawki rozpatrzyły podczas przerwy w obradach komisje Gospodarki Narodowej i Ustawodawcza. Połączone komisje rekomendowały Izbie przyjęcie 3 spośród 12 zgłoszonych wniosków i poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności głosowano nad wnioskami o przyjęcie ustawy bez poprawek (Izba odrzuciła go 43 głosami, przy 27 za i 4 wstrzymujących się), następnie przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami i nad całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 27 głosami, przy 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 6 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 1 w pkt 1 w lit. b), w § 1b w pkt 3 skreśla się wyrazy "organ celny uzna, że";

2) W art. 1 w pkt 2, w art. 59 w § 3 w pkt 4 skreśla się wyrazy "organ celny uzna, że";

3) W art. 2, dodaje się art. 610^4a w brzmieniu:

"Art. 610^4a. Sprawy nie cierpiące zwłoki, wynikające w szczególności z charakteru rzeczy określonych w art. 610¹ § 1, sąd na wniosek organu celnego rozpoznaje niezwłocznie.".

W uzasadnieniu podjętej uchwały stwierdzono, że Senat, rozpatrując ustawę o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, uznał za konieczne wprowadzenie do niej trzech poprawek.

Poprawka pierwsza i druga zmieniają jedną z przesłanek orzeczenia przez sąd przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa - skreślono sformułowanie sugerujące, iż sąd jest związany stanowiskiem organu celnego co do tego, że zniszczenie towaru jest nieuzasadnione. Zdaniem Senatu sąd w sprawie o przepadek - wszczętej na podstawie art. 58 § 1b pkt 3 oraz art. 59 § 3 pkt 4 Kodeksu celnego - powinien mieć możliwość oceny, czy rzeczywiście zniszczenie towaru jest nieuzasadnione, a nie jedynie stwierdzenia, iż organ celny uznał zniszczenie za nieuzasadnione. To, że w tych wypadkach organ celny uznał zniszczenie za nieuzasadnione jest oczywiste - wynika bowiem z faktu złożenia wniosku do sądu. Sąd, rozpatrując sprawę, będzie oczywiście brał pod uwagę także ogólne przesłanki przepadku towaru, zawarte w art. 58 § 1 i art. 59 § 1 Kodeksu celnego.

W poprawce trzeciej Senat zobowiązał sąd do niezwłocznego rozpoznania nie cierpiących zwłoki spraw o przepadek rzeczy. Zdaniem Senatu mogą zdarzyć się takie sprawy, w szczególności wynikające z charakteru towarów podlegających przepadkowi i wówczas sąd powinien bez zbędnej zwłoki sprawę rozpoznać, zachowując oczywiście wszelkie terminy wynikające z procedury cywilnej.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - przyjęta z poprawkami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 7 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Elżbieta Płonka. Senator sprawozdawca wskazała, że rozpatrywana nowelizacja w pierwszej części, dotyczącej ustawy o pomocy społecznej, wprowadza zasadnicze zmiany w nowym rozdziale "Opieka nad rodziną i dzieckiem". Składa się ona z dwóch zasadniczych części. Pierwsza z nich dotyczy instytucji rodzin zastępczych, a druga - organizacji i działania placówek opiekuńczo-wychowawczych i ośrodków adopcyjno-opiekuńczych. Jak stwierdziła senator sprawozdawca, rozpatrywana nowelizacja kończy pewien etap reformy systemu opieki nad dzieckiem osieroconym i porzuconym, nad sieroctwem społecznym - wiąże się to z postrzeganiem problemów dziecka na tle problemów jego rodziny i w konsekwencji ze zmianą resortu odpowiedzialnego za tę dziedzinę.

Projekt ustanawia ośrodki adopcyjno-opiekuńcze placówkami pomocy społecznej, nowelizuje i precyzuje przepisy regulujące organizowanie i funkcjonowanie rodzin zastępczych. Ustawa w sposób nowoczesny reguluje wiele istotnych problemów, a mianowicie uznaje priorytet zastępczej opieki rodzinnej nad opieką w instytucjach.

W trosce o dzieci najmłodsze - do 10 lat - dla których pobyt w placówkach opieki całkowitej jest szczególnie dotkliwy, wprowadzono rodziny zastępcze, pełniące funkcję pogotowia rodzinnego, między innymi w wypadku dzieci oczekujących na przysposobienie. Pozwala to zapobiegać chorobie sierocej, zakażeniom szpitalnym i ogranicza inne niekorzystne czynniki, związane z pobytem najmłodszych dzieci w tych instytucjach.

Ustawa dostrzega dążenie do skracania pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, podkreślające tymczasowość tej opieki i nadrzędną rolę rodziny właściwej. Akcentuje się w niej konieczność wprowadzenia terapii rodzin biologicznych oraz dzieci skierowanych do rodzin zastępczych i placówek w celu przywrócenia rodzinie zdolności do wypełniania jej zadań i umożliwienia dziecku powrotu do rodziny. Szczegółowo została zapisana profesjonalizacja rodzin zastępczych, chodzi o ustanowienie specjalnie przeszkolonych rodzin zastępczych otrzymujących wynagrodzenie, oraz obligatoryjne szkolenia dla wszystkich rodzin zastępczych.

W części drugiej, dotyczącej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawa nowelizująca porusza dwa problemy - naliczanie składek emerytalno-rentowych, czyli kwestie związane z osobami korzystającymi z pomocy społecznej, oraz emerytury i renty wolne od egzekucji potrąceń.

Senator E. Płonka omówiła szczegółowo regulacje zawarte w nowelizacji i poinformowała, że Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zdecydowała rekomendować Izbie przyjęcie 30 poprawek do ustawy.

Zgłoszono także dwa wnioski mniejszości. Przedstawiła je Izbie senator Jolanta Danielak.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie zgłoszone poprawki rozpatrzyła podczas przerwy w obradach Komisja Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja rekomendowała Izbie przyjęcie 34 spośród 40 zgłoszonych ogółem poprawek.

Mniejszość komisji poparła 4 poprawki.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono kolejne głosowania nad poszczególnymi poprawkami, a następnie jednomyślnie, 77 głosami, Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 1 w pkt 1 skreśla się lit. a);

2) W art. 1 w pkt 1 w lit. b), pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) dochodzie rodziny - oznacza to sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki z tytułu ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i chorobowego, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o kwotę wysokości alimentów, świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób, jednorazowe pieniężne świadczenia socjalne oraz świadczenia w naturze, a także kwotę zwiększenia zasiłku rodzinnego na trzecie i kolejne dziecko oraz dziecko samotnej matki, uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego; w odniesieniu do osób prowadzących działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących za dochód przyjmuje się wysokość podaną w oświadczeniu, nie niższą jednak niż zadeklarowana przez te osoby kwota dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a jeżeli osoby nie podlegają ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym - nie niższą od kwoty najniższej podstawy wymiaru składek obowiązujących osoby ubezpieczone na podstawie odrębnych przepisów; nie stanowią dochodu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne płacone przez ośrodki pomocy społecznej,";

3) w art. 1 w pkt 1 w lit. g), pkt 14 otrzymuje brzmienie:

"14) ośrodku adopcyjno-opiekuńczym - oznacza to instytucję spełniającą funkcje:

a) ośrodka lub zespołu wsparcia rodziny naturalnej, prowadzącego poradnictwo dla dzieci i rodziców oraz terapię rodzinną, w tym dla rodziców dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych,

b) ośrodka lub zespołu wsparcia rodziny zastępczej albo adopcyjnej, inicjującego i wspomagającego zastępcze formy opieki i wychowania rodzinnego, szkolącego i kwalifikującego kandydatów na rodzinę zastępczą albo adopcyjną, prowadzącego poradnictwo rodzinne i terapię rodzinną dla dzieci i rodziców dzieci umieszczonych w rodzinnej opiece zastępczej,";

4) w art. 1 w pkt 3:

a) skreśla się lit. A),

b) w lit. b), w ust. 1a wyrazy "niepublicznymi nie działającymi w celu osiągnięcia zysku w zakresie realizacji zadań pomocy społecznej" zastępuje się wyrazami ", o których mowa w ust. 1";

5) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 3 w zdaniu drugim po wyrazie "uchodźcy" dodaje się wyrazy "i jego rodziny" oraz wyraz "jego" zastępuje się wyrazami "przyjęte przez nich";

6) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 4 wyraz "niezrealizowania" zastępuje się wyrazem "nierealizowania";

7) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 5 w pkt 1 wyraz "współmałżonkiem" zastępuje się wyrazem "małżonkiem";

8) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 5 w pkt 1 skreśla się wyrazy "lub członkiem rodziny";

9) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 5 w pkt 2 wyraz "zamieszkałemu" zastępuje się wyrazami "który otrzymał status uchodźcy";

10) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 6 w zdaniu drugim po wyrazach "w zależności od potrzeb osoby lub rodziny" dodaje się przecinek;

11) w art. 1 w pkt 8:

a) w lit. a) skreśla się wyrazy ", z zastrzeżeniem ust. 8",

b) w lit. b) przecinek na końcu zastępuje się średnikiem i skreśla się lit. c);

12) w art. 1 w pkt 10, w art. 33 w ust. 2 wyrazy "może określić" zastępuje się wyrazem "określa";

13) w art. 1 w pkt 11, w art. 33a w ust. 2 w zdaniu wstępnym wyrazy "w oparciu o" zastępuje się wyrazem "poprzez";

14) w art. 1 w pkt 11, w art. 33b wyraz "oraz" zastępuje się wyrazem "lub";

15) w art. 1 w pkt 11, w art. 33c w ust. 1 po wyrazie "opiekę" dodaje się wyrazy "i wychowanie";

16) w art. 1 w pkt 11, w art. 33c w ust. 3:

a) po wyrazie "powierzenie" dodaje się wyrazy "rodzinie zastępczej",

b) przecinek po wyrazach "tej rodziny" zastępuje się kropką,

c) wyrazy "o czym" zastępuje się wyrazami "O zawartej umowie";

17) w art. 1 w pkt 11, w art. 33c w ust. 3 po wyrazie "zawiadamia" dodaje się wyraz "niezwłocznie";

18) w art. 1 w pkt 11, w art. 33c w ust. 3 wyrazy "podejmuje ostateczną decyzję" zastępuje się wyrazem "orzeka";

19) w art. 1 w pkt 11, w art. 33d w pkt 3 po wyrazach "nie są "dodaje się wyrazy "lub nie były" oraz po wyrazie "rodzicielskiej," dodaje się wyrazy "nie są";

20) w art. 1 w pkt 11, w art. 33d w pkt 5 wyrazy "stałe źródło" zastępuje się wyrazami "odpowiednie warunki";

21) w art. 1 w pkt 11, w art. 33d w pkt 6 skreśla się wyrazy ", ponadto rodziny, o których mowa w art. 33f posiadają zaświadczenie, o którym mowa w art. 33f ust. 1 pkt 2";

22) w art. 1 w pkt 11, w art. 33f w ust. 4 wyrazy "na zasadach określonych" zastępuje się wyrazami ", stosując odpowiednio zasady określone";

23) w art. 1 w pkt 11, w art. 33f w ust. 7 wyrazy "podjęcia decyzji" zastępuje się wyrazami "wydania orzeczenia";

24) w art. 1 w pkt 11, w art. 33g w ust. 6 w pkt 2 wyraz "oraz" zastępuje się przecinkiem i wyrazy ", w tym" zastępuje się wyrazem "oraz";

25) w art. 1 w pkt 11, w art. 33n:

a) w ust. 5 po wyrazach "placówki opiekuńczo-wychowawczej" dodaje się wyrazy "oraz rodzin zastępczych" oraz po wyrazach "prowadzący taką placówkę" dodaje się wyrazy "lub posiadający rodziny zastępcze",

b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

"6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka ponosi wydatki na utrzymanie dziecka:

1) skierowanego do placówki opiekuńczo-wychowawczej - w wysokości kwoty odpowiadającej wydatkom bieżącym na utrzymanie dziecka w tej placówce, pomniejszonej o wpływy z budżetu państwa przeznaczone na działalność placówki, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów placówka takie otrzymuje, oraz o opłatę ponoszoną przez rodziców,

2) skierowanego do rodziny zastępczej - w łącznej wysokości kwoty świadczeń przysługującej określonej rodzinie zastępczej i dziecku, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko zostało umieszczone w tej rodzinie.",

c) w ust. 7 wyraz "lub" zastępuje się przecinkiem oraz po wyrazie "niepublicznej" dodaje się wyrazy "lub rodziny zastępczej przyjmującej dziecko";

26) w art. 1 w pkt 11, w art. 33n w ust. 8 po wyrazach "placówkę opiekuńczo-wychowawczą" dodaje się wyrazy "lub ośrodek adopcyjno-opiekuńczy" oraz wyraz "jej" zastępuje się wyrazem "ich";

27) w art. 1 w pkt 12 w lit. d), w ust. 5 wyrazy "w art. 47a" zastępuje się wyrazami "w art. 47a ust. 5";

28) w art. 1 w pkt 13 w zdaniu wstępnym wyrazy "w art. 35a w ust. 1 po pkt 5" zastępuje się wyrazami "w art. 35a w ust. 1 w pkt 5 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i ";

29) w art. 1 w pkt 21, ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej
3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.";

30) w art. 1 skreśla się pkt 23;

31) dodaje się art. 2a w brzmieniu:

"Art. 2a. Składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osoby, o których mowa w art. 31b ust. 2 i 3 ustawy wymienionej w art. 1, opłaca się od dnia 1 stycznia 2001 r.";

32) dodaje się art. 2b w brzmieniu:

"Art. 2b. Osoby kierujące placówkami opiekuńczo-wychowawczymi i ośrodkami adopcyjno-opiekuńczymi powinny ukończyć specjalizację, o której mowa w art. 51a ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, do dnia 31 grudnia 2005 r. Osobom tym zalicza się do stażu, o którym mowa w art. 51a ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, staż pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych.";

33) dodaje się art. 2c w brzmieniu:

"Art. 2c. Umowy w sprawie przyznania rodzinom zastępczym pomocy pieniężnej zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zachowują ważność do dnia 31 grudnia 2000 r., chyba że rodzina zastępcza wystąpi wcześniej o zmianę tej umowy.";

34) art. 5 otrzymuje brzmienie:

"Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2000 r., z wyjątkiem:

1) art. 2a, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,

2) art. 2, który wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia,

3) art. 1 pkt 11 w zakresie dotyczącym art. 33n ust. 6 i 7, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.".

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że wniesione przez Senat poprawki do ustawy z 7 stycznia 2000 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczą ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Izba, pozytywnie odnosząc się do nowelizacji, a w szczególności do usytuowania opieki nad dzieckiem przede wszystkim w rodzinach zastępczych, zaproponowała poprawki, które nie podważają założeń ustawy, lecz doprecyzowują niektóre uregulowania i ułatwiają czytelność ustawy lub usuwają pewne błędy techniczno-legislacyjne. Do tych ostatnich należy zamieszczanie w części merytorycznej przepisów o charakterze przejściowym (jak np. opłacanie przez ośrodek pomocy społecznej składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w stosunku do kategorii niektórych osób, które to uregulowanie, będąc niekorzystne, nie może wchodzić w życie z mocą wsteczną). W tym zakresie Senat wniósł poprawki zgodne z zasadami techniki prawodawczej oraz uwzględnił wskazania orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, uznającego zasadę niedziałania prawa wstecz jako jeden z istotnych elementów państwa prawnego (poprawki nr 11, 29, 30, 31, 32, 33 i 34).

Zdaniem Senatu, uregulowania dotyczące pomocy pieniężnej przysługującej uchodźcom zostały ujęte zbyt rygorystycznie, przez co pozbawiają ich możliwości integracji ze społeczeństwem (poprawka nr 8 i 9). Za niezbędne uznano doprecyzowanie przepisów dotyczących indywidualnego programu integracji uchodźców i uwzględnienie w nim sytuacji życiowej nie tylko uchodźcy, ale też i jego rodziny (poprawka nr 5), z drugiej jednak strony - za celowe przyjęto ograniczenie lub wstrzymanie pomocy dla uchodźcy już wtedy, gdy nie realizuje on zobowiązań uzgodnionych w indywidualnym programie integracji, a nie dopiero w wypadku stwierdzenia ich niezrealizowania (poprawka nr 6).

Wprowadzono też uściślenie do uregulowania zapewniającego dziecku opiekę, jeżeli w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka nie ma placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej, doprecyzowując kwestie rozliczeń finansowych związanych z utrzymaniem dziecka, pomiędzy powiatem właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka a powiatem właściwym ze względu na siedzibę placówki opiekuńczo-wychowawczej lub rodziny zastępczej (poprawka nr 25).

Senat uznał, że należało także zagwarantować w ustawie, iż pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone temu, kto nie tylko nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, lecz także nie był jej pozbawiony w przeszłości (poprawka nr 19), oraz zapewnić możliwość pełnienia funkcji rodziny zastępczej nie tylko osobom pozostającym w stosunku pracy, lecz także będących np. stroną umów cywilnoprawnych, jeżeli pozwala im to na zapewnienie odpowiednich warunków utrzymania (poprawka nr 20). Doprecyzowano również, iż starosta, powierzając dziecko rodzinie zastępczej w razie pilnej konieczności zapewnienia mu opieki, niezwłocznie zawiadamia o tym sąd opiekuńczy (poprawka nr 17). Wprowadzono ponadto wymóg zgody wojewody na likwidację nie tylko placówki opiekuńczo-wychowawczej, lecz także ośrodka adopcyjno-opiekuńczego (poprawka nr 26).

Niezbędne uzupełnienie podyktowane względami merytorycznymi stanowi poprawka nr 22. Powoływany bowiem w art. 33f w ust. 4 ustawy nowelizowanej art. 9 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym dotyczy ubezpieczania się dobrowolnego.

Do osobnej grupy poprawek należą poprawki uściślające niektóre uregulowania i zmierzające do usunięcia zbędnych lub niewłaściwych z punktu widzenia techniki legislacyjnej zapisów. I tak dostosowano ponadto ustawę do terminologii przyjętej w systemie prawnym, eliminując nieprawidłowo użyte pojęcia prawnoadministracyjne - rozstrzygnięcia sądu opiekuńczego mają bowiem formę orzeczeń, nie zaś "decyzji" (poprawka nr 18 i 23).

Skreślono zbędne uregulowanie wprowadzające do ustawy definicję dziecka, podczas gdy w polskim systemie prawa nie ma wątpliwości, iż dzieckiem jest się do uzyskania pełnoletności, ponadto sama ustawa o pomocy społecznej w swych uregulowaniach szczegółowych, zarówno w części nowelizującej, jak i nowelizowanej odróżnia osobę niepełnoletnią od pełnoletniej (poprawka nr 1).

Poprawką, która zapobiega ograniczeniu możliwości otoczenia dziecka opieką powiatu w okolicznościach tego wymagających, jest poprawka nr 14, zapewnia ona opiekę powiatu, w formie przewidzianej przez ustawę, dziecku spełniającemu co najmniej jeden warunek wskazany w ustawie, a więc niedostosowania społecznego lub pozbawienia (całkowitego czy też częściowego) opieki rodzicielskiej, nie zaś spełniającemu obydwa te warunki jednocześnie.

Do poprawek o charakterze uściślającym trzeba zaliczyć poprawkę nr 2 (dostosowuje definicję dochodu rodziny do terminologii ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz usuwa błędy polegające na wzajemnym niedostosowaniu niektórych form językowych), nr 3 (poprawnie i w sposób czytelny definiuje instytucję ośrodka adopcyjno-opiekuńczego).

Jasności i czytelności ustawy służy poprawka nr 4, skreślająca błędne uregulowanie oraz zapewniająca spójność pomiędzy ustępami art. 12a ustawy nowelizowanej (określanie niektórych podmiotów zbiorczym określeniem "podmiotów prawnych" jest niecelowe, gdyż każdy podmiot, chcąc uczestniczyć w obrocie prawnym, musi spełnić określone prawem wymogi, natomiast pojęcie "podmiotów niepublicznych", jest określeniem potocznym i praktycznym, jednakże nie występuje w terminologii aktów prawnych).

Poprawka nr 7 i 15 dostosowują terminologię ustawy do terminologii stosowanej w systemie prawnym, a także w samej ustawie nowelizowanej oraz nowelizującej. Językowy i redakcyjny charakter mają poprawki nr 13, 16, 21 i 28.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 6 stycznia br. Do Senatu została przekazana 7 stycznia. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Andrzej Krzak. Senator sprawozdawca poinformował, że komisja zdecydowała rekomendować Izbie wprowadzenie 2 poprawek do ustawy. Senator A. Krzak przedstawił i szczegółowo uzasadnił proponowane poprawki.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowanie nad przedstawionymi poprawkami, a następnie 75 głosami, przy 1 przeciw, Senat powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 6 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) w art. 3 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. W sprawach określonych w art. 27a ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928) Polska Organizacja Turystyczna wspomaga właściwego ministra.";

2) w art. 1 w pkt 3, art. 4a otrzymuje brzmienie:

"Art. 4a. 1. Polskiej Organizacji Turystycznej przysługuje wyłączne prawo używania znaku ustalonego dla celów promocji Polski w dziedzinie turystyki.

2. Minister właściwy do spraw turystyki określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku, o którym mowa w ust. 1.".

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że Senat uznaje za niewłaściwe - ze względu na zasady tworzenia prawa - oraz wprowadzające w błąd osoby stosujące prawo uchwalanie nowych przepisów, które w swej treści nie różnią się od obecnie obowiązujących. Przyjęte przez Sejm nowe brzmienie art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej różni się od aktualnego brzmienia zastąpieniem wyrazu "pomiędzy" wyrazem "między". Zmianie takiej nie można przypisać waloru zasadności, gdyż wymienione pojęcia uznawane są w językoznawstwie za tożsame.

Senat postanowił ponadto skorygować brzmienie przepisu, mocą którego na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej zastrzegany jest znak, który ma być wykorzystywany przy promocji Polski zagranicą. Przyjęte przez Sejm brzmienie art. 4a ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej obarczone jest, zdaniem Senatu, kilkoma błędami. Przede wszystkim użyty w przepisie zwrot "znak logo" jest tautologią. Nieprawidłowo określony został także przedmiot ochrony - powinno być nim bowiem "używanie znaku", a nie "wykonywanie i używanie znaku". Używanie znaku uznawane jest za przedmiot ochrony w świetle innych, podobnych przepisów - przede wszystkim ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych, "wykonywanie" zaś jest pojęciem potocznym, mieszczącym się w prawnym pojęciu "używania". Także delegacja dla ministra właściwego do spraw turystyki do wydania rozporządzenia nie została, zdaniem Senatu, sformułowana prawidłowo w tekście ustawy uchwalonej przez Sejm. Przewidziano w niej bowiem określenie przez ministra parametrów technicznych znaku - a jest to co najmniej trudne do realizacji, o ile w ogóle możliwe. Rozporządzenie miałoby także określać sposoby wykorzystania tegoż znaku. Jednak, zdaniem Senatu, sposób wykorzystania znaku jest zdeterminowany przez cel, jakiemu znak ten służy, trudno więc w akcie prawnym ustalić wyczerpujący i zupełny katalog form takiego wykorzystywania. Minister ma natomiast określić wzór znaku i wzór ten stanowi jedyny element wymagający ustalenia w rozporządzeniu.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 7 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Lech Feszler. Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa, ta przyjęta na wniosek sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, ma na celu usunięcie pojawiających się wątpliwości, czy samorządowe kolegia odwoławcze są organem wyższego stopnia dla jednostek samorządu terytorialnego zarówno w zakresie ich zadań własnych, jak i wykonywanych przez nie zadań zleconych administracji rządowej. Intencją ustawodawcy wprowadzającego reformę administracji publicznej w 1998 r. było uczynienie samorządowych kolegiów odwoławczych organem wyższego stopnia dla jednostek samorządu terytorialnego. Mówi o tym art. 17 pkt 1 kk., znowelizowany ustawą z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa.

W konsekwencji tej zmiany znowelizowano wymienioną ustawą także art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który w nowym brzmieniu stanowi, iż od decyzji wójta, burmistrza, prezydenta, zarządu gminy oraz organu przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

W wyniku tych nowelizacji zaczęto różnie interpretować przepis art. 17 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego co do właściwości wojewody i samorządowego kolegium odwoławczego. Wynikiem tej wątpliwości jest niejednolite orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, raz opowiadającego się za tym, że odwołania w obu zakresach zadań rozpatrywane są przez samorządowe kolegia odwoławcze, drugi raz uznającego wojewodę za organ właściwy w zakresie zadać zleconych.

Rozbieżności te wynikają z niepełnej jasności przepisów prawa po reformie administracji publicznej w 1998 r. Celem rozpatrywanej ustawy jest usunięcie tych dwóch wątpliwości, co czyni się poprzez zmianę przepisów kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o administracji rządowej w województwie.

Senator L. Feszler poinformował, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, po dokładnym rozpatrzeniu zmian proponowanych ustawą, zapoznaniu się z opinią Biura Legislacyjnego oraz stanowiskiem rządu i przedstawiciela samorządowych kolegiów odwoławczych, uznała wprowadzone zmiany za uzasadnione.

Komisja zaproponowała też dwie poprawki do ustawy. Senator sprawozdawca przedstawił proponowane poprawki i w imieniu komisji wniósł o przyjęcie ustawy wraz z poprawkami.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i - po przegłosowaniu poprawek - 73 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 3 w ust. 2 wyrazy "wszczęte po dniu 1 stycznia 1999 r. i nie zakończone" zastępuje się wyrazami "w postępowaniach wszczętych po dniu 1 stycznia 1999 r. i nie zakończonych";

2) W art. 3 skreśla się ust. 3.

W uzasadnieniu uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie stwierdzono, że pierwsza z wprowadzonych przez Izbę poprawek, korygująca brzmienie art. 3 ust. 2, uzasadniona jest dążeniem do wyraźniejszego przedstawienia intencji ustawodawcy i do usunięcia wątpliwości interpretacyjnych, które mogłyby się pojawić w odniesieniu do kwestii, jakie sprawy podlegają rozpatrzeniu przez samorządowe kolegium odwoławcze.

Druga poprawka, usuwająca sztywny, miesięczny termin rozpatrzenia spraw, przejętych przez kolegia, ma motywację trojaką. Po pierwsze, Senat nie znalazł uzasadnienia dla wprowadzania wyjątku od zasad kodeksu postępowania administracyjnego.

Po drugie, Senat uznał wprowadzenie takiego terminu za nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej podmiotów. Po trzecie wreszcie - przepis art. 3 ust. 3 w brzmieniu przyjętym przez Sejm nie rozstrzygał wątpliwości co do skutków prawnych upływu określonego w nim terminu.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 70. posiedzeniu, 21 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator Marek Waszkowiak, sprawozdawca komisji, podkreślił, że potrzeba pilnej nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych wynika z faktu, iż praca nad nowelizacją tej ustawy w komisji sejmowej trwa już ponad rok. Ustawę trzeba teraz pilnie rozpatrzyć w odniesieniu do art. 59a i art. 59b. Jest to bowiem związane z koniecznością uzyskania środków na prowadzenie prywatyzacji.

Rząd wniósł w trybie pilnym ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, dotyczącą dwóch elementów. Po pierwsze, stworzenia środka specjalnego, w wysokości 1%, od przedsiębiorstw skarbu państwa, które podlegają procesowi prywatyzacji, w celu pokrycia kosztów prywatyzacji (w propozycji rządowej było to 2%). Sejm zmienił na 1%). Po drugie, stworzenia środka specjalnego, który będzie podstawą do finansowania zagospodarowania, do dalszej prywatyzacji, majątku zwróconego w trakcie procesów leasingowych, głównie przez spółki prawnicze.

Jak wskazał senator M. Waszkowiak, problem jest o tyle istotny, że w budżecie państwa na rok 2000 nie ma pieniędzy na pokrycie kosztów prywatyzacji, a te 2%, przy zaplanowanych w budżecie 20 miliardach zł dochodów z prywatyzacji, to jest około 400 milionów zł, 1 % - około 200 milionów zł. Według przedstawicieli Ministerstwa Skarbu Państwa, przy założeniu kosztów między 1,25 a 1,4%, rzeczywiste potrzeby, jeśli chodzi o koszty prywatyzacji, wynoszą 300 milionów zł.

Senator sprawozdawca poinformował, że w trakcie prac Komisji Gospodarki Narodowej zwrócono uwagę na dwa istotne elementy. Po pierwsze, na kwestię potrzeby pilnej nowelizacji całej ustawy i przedyskutowania problemu prywatyzacji w sposób generalny. Po drugie, na kwestię wielkości odpisu na środek specjalny związany z prywatyzacją.

O ile nie budziło wątpliwości 10% potrzebne dla skarbu państwa do zabezpieczenia majątku, o tyle wielkość odpisu na środek specjalny związany z kosztami prywatyzacji budziła emocja. Członkowie komisji proponowali od 0,5 do 2% na koszt prywatyzacji.

Komisja nie podzieliła jednak tych poglądów i zaproponowała wariant, jaki przyjęto w Sejmie, z jedną poprawką: wprowadzenie dwutygodniowego vacatio legis, aby można było wprowadzić ustawę w życie.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z zaproponowaną poprawką.

Mniejszości komisji zgłosiły trzy wnioski do ustawy. Przedstawili je senatorowie Grzegorz Lipowski (wniosek o odrzucenie ustawy), Genowefa Ferenc i Stanisław Jarosz.

Wszystkie zgłoszone wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej podczas przerwy w obradach. Komisja poparła dwie poprawki.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności głosowano nad wnioskiem o odrzucenie ustawy (Izba odrzuciła ten wniosek 44 głosami, przy 28 za i 2 wstrzymujących się), następnie przegłosowano poszczególne poprawki i całość projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami.

W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 45 głosami, przy 28 przeciw i 2 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji

i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 1, w art. 59b w ust. 1 wyrazy "1%" zastępuje się wyrazami "2 %";

2) Art. 2 otrzymuje brzmienie:

"Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.".

W uzasadnieniu uchwały Senatu stwierdzono, że Izba, wnosząc pierwszą z dwóch poprawek do ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, podnoszącą udział środka specjalnego w przychodach z prywatyzacji, wyraziła poparcie dla koncepcji wyrażonej w rządowym projekcie ustawy. W opinii Senatu plan znacznego zasilenia budżetu państwa w bieżącym roku z dochodów pochodzących z prywatyzacji wymaga zagwarantowania środków, niezbędnych do sfinansowania kosztów przedprywatyzacyjnych. Senat uwzględnił fakt, że w bieżącym roku prywatyzacji będą podlegać przedsiębiorstwa i spółki wymagające rozbudowanych, kosztownych analiz przedprywatyzacyjnych i jednocześnie w znacznej części niezdolne do sfinansowania ich z własnych środków.

Druga poprawka, polegająca na przyjęciu typowego, dwutygodniowego vacatio legis jest wyrazem poglądu Senatu, iż nie zachodzą nadzwyczajne okoliczności wymagające przyspieszonego wejścia tej ustawy w życie.

Ustawa o zmianie ustawy o kulturze fizycznej oraz ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych - przyjęta bez poprawek

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 70. posiedzeniu, 20 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Maciej Świątkowski. Omawiając ustawę, senator sprawozdawca przypomniał, że pkt 1 dotyczy zmiany nazwy centralnego organu administracji rządowej w zakresie kultury fizycznej z prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki na prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu.

Pkt 2 dotyczy zapisu, aby co najmniej trzy obowiązkowe godziny wychowania fizycznego były prowadzone w szkołach podstawowych i gimnazjach.

W art. 2 chodzi o to, aby środki z dopłat do gier losowych i zakładów wzajemnych przekazywane w wysokości 20% na konta wskazane przez prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki obecnie były, konsekwentnie, kierowane na te konta przez prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu.

Art. 3 mówi o wprowadzeniu w życie powyższej ustawy.

Jak stwierdził senator M. Świątkowski, komisja w zasadzie przyjęła ustawę bez poprawek i bez większych uwag. Jedynie art. 3 wzbudził trochę dyskusji, ale w wyniku konsultacji z Biurem Legislacyjnym i z przedstawicielami rządu ustalono, że ten zapis jest prawidłowy.

W imieniu komisji senator wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego wniosku i 73 głosami, przy 1 przeciw, powziął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o utworzeniu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 70. posiedzeniu, 20 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Maciej Świątkowski. Senator podkreślił, że rozpatrywana ustawa jest konsekwencją przyjętej w roku 1999 ustawy o działach administracji rządowej. Omawiając ustawę, senator przypomniał, że w pkt 1 następuje zmiana tytułu ustawy. Będzie on brzmiał: "o utworzeniu Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu". Tworzy się więc Urząd Kultury Fizycznej i Sportu.

W opinii senatora M. Świątkowskiego, bardzo ważny jest zapis w pkt. 2 lit. "c", a mianowicie, ust. 4 otrzymuje brzmienie: "Prezesa Urzędu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu. Nadzór nad Prezesem Urzędu sprawuje minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu". Jest to nadanie pewnej rangi temu działowi i temu urzędowi przez to, że powołanie następuje przez prezesa Rady Ministrów.

Pkt 3 i 4 dotyczą wykreślenia turystyki, ponieważ przeszła do innego działu.

W pkt 5 znajduje się ważny zapis: "Prezes Urzędu dysponuje środkami budżetowymi przeznaczonymi na cele kultury fizycznej i sportu oraz środkami specjalnymi określonymi na podstawie odrębnych przepisów". W ustawie budżetowej będzie zatem nadal dział "Kultura fizyczna i sport" i tam będą zapisy dotyczące środków na ten dział.

Zapisy w pkt 6 stanowią, że prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu, będzie określał szczegółowy zakres działania prezesa urzędu oraz że prezes Rady Ministrów będzie, w drodze rozporządzenia, nadawał statut urzędowi i szereg innych kompetencji.

Art. 3 w zasadzie mówi o prowadzeniu postępowań administracyjnych i majątkowych prowadzonych przez prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w sprawach kultury fizycznej i sportu oraz turystyki. Jest to przepis przejściowy. Jak wskazał senator sprawozdawca, bardzo ważny jest tu zapis dotyczący pracowników Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Część pracowników Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki będzie pracowała w Urzędzie Kultury Fizycznej i Sportu, a część w urzędzie związanym z turystyką, tak więc te sprawy są uregulowane poprawnie i nikt nie potrzebuje się obawiać utraty miejsca pracy.

Art. 3 reguluje wejście ustawy w życie. Wzbudzał on pewne emocje, gdyż jest tu vacatio legis czternastu dni, a ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2000 r. Członkowie komisji uznali jednak, że to vacatio legis jest potrzebne, by od technicznej strony zakończyć funkcjonowanie jednego urzędu i by nastąpiło przejęcie obowiązków i zadań przez drugi urząd, obecnie powoływany.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja nie wniosła żadnych zmian do ustawy i zdecydowała wnieść o jej przyjęcie bez poprawek.

Senat przychylił się do tej propozycji i po dyskusji 71 głosami, przy 3 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Drugie czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu

Pierwsze czytanie rozpatrywanego projektu odbyło się na 42. posiedzeniu Senatu, 23 września 1999 r. Senat, po przeprowadzonej debacie, zgodnie z art. 63 ust. 3 Regulaminu Senatu, skierował projekt uchwały do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Komisje na wspólnych posiedzeniach rozpatrzyły przedstawiony przez wnioskodawców projekt uchwały oraz zgłoszone w trakcie debaty wnioski i przygotowały sprawozdanie połączonych komisji w tej sprawie.

Przedstawił je senator Paweł Abramski. Senator sprawozdawca poinformował, że połączone komisje zaakceptowały część zgłoszonych poprawek i wprowadziły je do przedkładanego Izbie projektu uchwały. W sprawozdaniu połączonych komisji zamieszczono też 36 poprawek, które komisje odrzuciły.

Senator sprawozdawca omówił najważniejsze zmiany wprowadzane proponowaną uchwałą. Jak stwierdził, Regulamin Senatu w punkcie pierwszym musi znaleźć swoje odbicie w zapisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dlatego do niej należało dostosować te przepisy.

Następnie proponuje się, aby uchwały Senatu były podejmowane nie ogólną większością głosów, ale ustawową, co powoduje, że przez sposób głosowania nadaje się tym głosowaniom większą rangę.

Senator przypomniał, że wiele pytań i wątpliwości budził art. 12 ust. 3a, w którym komisje zaproponowały wykreślenie zapisu następującej treści: "Komisje w sprawach będących przedmiotem ich zakresu działania mogą żądać informacji i wyjaśnień od członków Rady Ministrów oraz przedstawicieli właściwych organów i instytucji państwowych i samorządowych, organizacji społecznych, zakładów i przedsiębiorstw państwowych i samorządowych, spółek prawa handlowego z udziałem państwowych lub komunalnych osób prawnych". W pierwotnej wersji zapis ten wypadł z art. 12 i nie znalazł odbicia w pierwszym czytaniu, natomiast w drugim czytaniu proponuje się ujęcie tego zapisu w art. 53a.

Kolejna różnica to wyłączenie z jednego artykułu sposobu procedowania nad wyborem marszałka Senatu i wicemarszałków - zostało to rozbite na dwa oddzielne artykuły.

Nową wersję otrzymał również zapis dotyczący obniżenia uposażenia i diety parlamentarnej za nieobecność.

Następny zapis pozwala rozszerzyć katalog kar, którymi może się posługiwać Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich, o karę udzielania senatorowi nagany. Taka kara ma swoje odniesienie w katalogu kar, które prezentuje Prezydium Senatu.

Kolejne, dość istotne, zmiany dotyczą prawa udziału w posiedzeniach Senatu osób zajmujących bardzo ważne stanowiska w Rzeczypospolitej. Proponuje się, aby nie zapisywać w punkcie w regulaminie, który również powołał wiele kontrowersji, obecności prezydenta. Prezydent jest informowany o posiedzeniach Senatu i jeżeli wyrazi wolę uczestniczenia w nich, wówczas to zrobi. Dlatego nie jest konieczne, a by przywoływać określony zapis artykułu, w którym obecność prezydenta byłaby łączona z jednym z punktów w Regulaminie Senatu.

W szeregu nowych artykułów, które są enumeratywnie wyliczone, czyli art. 33a, 33b, proponuje się szerszy dostęp do informacji dla obywatela. W art. 33a mówi się, że prawo obywatela do uzyskania informacji o działalności Senatu i jego organów realizowane jest w szczególności przez wcześniejsze informowanie opinii publicznej o posiedzeniach Senatu, wstęp na posiedzenia Senatu, umożliwienie prasie, radiu i telewizji publikowania sprawozdań, dostęp do druków senackich ect.

Z kolei w dziale dotyczącym obrad wykreśla się zapis mówiący, że obradami kieruje marszałek lub w jego zastępstwie wicemarszałek przy pomocy dwóch sekretarzy, proponuje się natomiast, aby obradami Senatu kierował marszałek przy pomocy dwóch wyznaczonych przez marszałka sekretarzy. Stanowiska wicemarszałków są bowiem zapisane w innym dziale i kompetencji im z tego tytułu nie ubywa.

W art. 39 proponuje się nowy zapis dotyczący przedmiotu obrad Senatu, w szczególności ustaw uchwalonych przez Sejm, inicjatyw ustawodawczych Senatu i innych uchwał oraz sprawozdań i informacji przedstawionych Senatowi przez Trybunał Konstytucyjny, rzecznika, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. To są nowe instytucje, które musiały się znaleźć w zapisach regulaminowych.

Całkowite novum stanowi zapis, w którym sposób procedowania Senatu byłby dostosowany do sejmowego sposobu procedowania. Proponuje się mianowicie, aby odstąpić od procedowania w dwóch czytaniach i przejść do procedowania w trzech czytaniach.

Druga nowość to propozycja, aby autor wniosku na piśmie, dotyczącego zgłoszonej poprawki był właścicielem tej poprawki do momentu, w którym nastąpi głosowanie, czyli moment głosowania anulowałby możliwość wycofania tej poprawki.

W art. 63 zaproponowano zapis mówiący, że marszałek Senatu kieruje projekt ustawy do właściwych komisji, w tym do Komisji Ustawodawczej, czyli będzie to przyjęte obligatoryjnie. Komisje, do których w pierwszym czytaniu zostanie skierowany projektu ustawy, obradują nad nim wspólnie. Komisje te mogą zwrócić się do innych komisji o wyrażenie opinii o projekcie lub jego częściach. Komisja Ustawodawcza natomiast została obarczona dodatkowym zadaniem i w związku z tym będzie pracowała niemal permanentnie.

W art. 63, dotyczącym czytań, proponuje się, aby pierwsze czytanie przeprowadzano nie wcześniej niż po upływie czternastu dni od daty doręczenia senatorom projektu ustawy, a zawiadomienie o posiedzeniu komisji doręczano wszystkim senatorom nie później niż siedem dni od tej daty. Wyjątkiem od tej reguły jest tryb pilny.

Proponuje się też, żeby drugie czytanie obejmowało przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy i przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków. Przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać pytania trwające nie dłużej niż minutę. To novum dotyczy tak zwanych krótkich, z miejsca zadawanych pytań, które stwarzały okazję do quasi-dyskusji. Stąd poprawka, którą wprowadzono do projektu regulaminu. Proponuje się, aby zapytania nie trwały dłużej niż minutę. W ten sposób wyeliminuje się quasi-dyskusje w obradach, gdzie pytania nie zawsze są zadawane w momencie, który wiąże się z tym pytaniem, a wygląda to raczej na prezentowanie swoich odczuć czy określonych zamierzeń, które można by przedstawić podczas debaty parlamentarnej.

Trzecie czytanie to powielenie obecnego drugiego czytania ze wszystkimi tego konsekwencjami, czyli z głosowaniem włącznie.

Całkiem nowe zapisy to te, które nakładane są przez konstytucję, a także akty wyższego rzędu, w których Senat wybiera senatorów do Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i do Rady Polityki Pieniężnej i ich odwołuje. Z uwagi na to, że są to instytucje, których sposób procedowania był tworzony ad hoc, zapisy te nie znalazły się w regulaminie. Ostatnim z takich zapisów było powołanie rzecznika praw dziecka. Zapisy takie musiały znaleźć się w regulaminie.

Kończąc swe wystąpienie, senator P. Abramski podkreślił, że w opinii połączonych komisji, proponowane zmiany są zapisami dobrymi, idącymi z duchem czasu i, co najważniejsze, zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

W imieniu połączonych komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie proponowanej uchwały.

Zgodnie z art. 63c ust. 1 pkt 2 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowania nad poprawkami odrzuconymi przez połączone komisje, a następnie głosowano nad całością przedstawionego przez połączone komisje projektu uchwały wraz z przyjętymi poprawkami.

W wyniku tego ostatniego głosowania Izba 49 głosami, przy 4 przeciw i 23 wstrzymujących się podjęła uchwałę w sprawie zmiany Regulaminu Senatu: