Narzędzia:

17 i 18 listopada 1998 r.

18.11.1998

17 i 18 listopada 1998 r. odbyło się 23. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli wicemarszałkowie Andrzej Chronowski, Tadeusz Rzemykowski i Donald Tusk. Na sekretarzy powołano senatorów Jolantę Danielak i Stanisława Gogacza; listę mówców prowadził senator S. Gogacz.

Wicemarszałek T. Rzemykowski poinformował, że Sejm na swoim 34. posiedzeniu, 9 listopada br., rozpatrzył poprawki Senatu do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Sejm przyjął prawie wszystkie poprawki Senatu do tej ustawy.

Senat zaakceptował porządek dzienny 23. posiedzenia, który obejmował:

    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o finansach publicznych,
    • stanowisko Senatu w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.

Ustawy rozpatrywane w 3 i 4 punkcie porządku dziennego 23. posiedzenia Senatu zostały wniesione przez Radę Ministrów w trybie art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jako projekty pilne. W tym wypadku, zgodnie z art. 123 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, termin rozpatrzenia sprawy przez Senat wynosi czternaście dni.

Zgodnie z art. 56 ust. 2 Regulaminu Senatu do postępowania w sprawie ustaw pilnych nie mają zastosowania art. 16 ust. 4 pkt 1 i 2 oraz terminy określone w art. 29 ust. 2, w art. 31 ust. 2 i art. 55 ust. 2 Regulaminu Senatu.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 9 listopada bieżącego roku. Do Senatu została przekazana 9 listopada bieżącego roku, a 10 listopada, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, marszałek skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Marek Waszkowiak, który przypomniał powody dokonania nowelizacji .

Pierwszym jest dostosowanie do wymogów konstytucji, do jej art. 217. Drugim - likwidacja preferencji, na przykład ulgi budowlanej i inwestycyjnej. Trzecim - dostosowanie do przepisów Unii Europejskiej, czyli uściślenie art. 11 i w art. 16 ust. 1 dodanie pkt 60 i 61, nie uznających za koszt uzyskania przychodów odsetek od pożyczek lub kredytów udzielonych w spółdzielniach i spółkach prawa handlowego przez udziałowców lub akcjonariuszy. Czwartym - odstąpienie od deklaracji miesięcznych, czyli zmniejszenie liczby składanych deklaracji podatkowych. Piątym - zwolnienie od podatku dochodowego na przykład wspólnot mieszkaniowych, stworzonych na mocy odrębnych przepisów, Agencji Mienia Wojskowego oraz gmin, powiatów i województw od dochodów określonych w przepisach o dochodach samorządowych.

Po odrzuceniu przez Sejm ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Komisja Gospodarki Narodowej skoncentrowała się na dostosowaniu do potrzeb życia ustawy przyjętej przez Sejm i wprowadziła 7 poprawek.

Jak zaznaczył senator, część z nich ma charakter legislacyjny, a część dotyczy dostosowania ustawy do wymogów prawa. Komisja Gospodarki Narodowej zaproponowała też zmianę tytułu ustawy.

Senator M. Waszkowiak - w imieniu reprezentowanej komisji - wniósł o przyjęcie zaproponowanych poprawek.

Stanowisko strony rządowej wobec rozpatrywanego projektu nowelizacji przedstawił Jan Rudowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.

Podczas dyskusji nad ustawą propozycje poprawek do niej zgłosili senatorowie Kazimierz Kleina i Dorota Simonides.

W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która rozpatrzyła wszystkie zgłoszone wnioski. Sprawozdawca komisji, senator M. Waszkowiak, poinformował, że poparła ona wszystkie poprawki wypracowane przez komisję, odrzuciła natomiast propozycje senatorów K. Kleiny i D. Simonides.

Wniosek senatora K. Kleiny poparła mniejszość Komisji Gospodarki Narodowej. Jej stanowisko przedstawił senator Stanisław Jarosz.

W kolejnych głosowaniach Izba zdecydowała o wprowadzeniu poprawek do ustawy. Następnie Senat podjął (79 głosami, przy 1 przeciw i 4 wstrzymujących się) uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 1998 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu powziętej uchwały wskazano, iż Senat, rozpatrując ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych postanowił wprowadzić do jej tekstu szereg poprawek.

Główną wadą nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zdaniem Senatu, jest brak symetrycznych zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tego powodu Senat stanął na stanowisku, iż należy wprowadzić zmiany mające charakter konsekwencji terminologicznych i systemowych.

Zdaniem Senatu, nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest niezbędna do zagwarantowania podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, niezależnie od formy organizacyjno-prawnej, zbliżonych warunków działania.

I tak istotnymi poprawkami w tym zakresie są: wydłużenie okresu, w którym można rozliczać straty, złagodzenie warunków korzystania z ulg inwestycyjnych oraz ułatwienia w opłacaniu zaliczek na podatek i składaniu deklaracji podatkowych.

Pozostałe zmiany są także podyktowane analogicznymi rozwiązaniami przyjętymi w ustawie o podatku od osób prawnych, z wyjątkiem ulgi przeznaczonej na budowę budynku wielorodzinnego z mieszkaniami na wynajem. Senat uznał, iż ze względu na odmienny sposób traktowania przychodów z tytułu wynajmu, ulga ta może pozostać w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pozostałe poprawki dotyczą ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Poprawki oznaczone nr 2 i 3 są konsekwencją przyjętych w ustawie rozwiązań. Poprawka nr 4 skreśla, zbędne wobec osób prawnych, określenie "miejsce zamieszkania". Przyjmując poprawkę nr 5, Senat uznał, iż podmiot "Morska Agencja" nie może występować pod nazwą własną, lecz jedynie w ogólnym określeniu tej kategorii podmiotów. Przyjęcie poprawki dotyczącej art. 2 ust. 3 było podyktowane koniecznością dostosowania jej treści do momentu wejścia w życie ustawy, tak aby przepis ten nie zawierał obowiązków wobec podatników przed uzyskaniem mocy obowiązującej.

Senat przyjął z poprawkami ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 9 listopada br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 10 listopada bieżącego roku, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Marek Waszkowiak, który w skrócie przypomniał założenia ustawy.

Ustawa dotyczy zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych oraz od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ustawa proponuje obniżenie stawki ryczałtu: od przychodów z działalności usługowej z 9,5% na 8,5%; od przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 t - z 6% na 5,5%; od przychodów z działalności usługowej w zakresie handlu i gastronomii, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu - z 3,3% na 3%. Ustalono również kwotę przychodu na 400 tysięcy zł. Zachowano zasadę fakultatywności oraz utrzymano zwolnienia od ryczałtu.

Drugim elementem zawartym w tej ustawie jest karta podatkowa. Wprowadzono ograniczenia dla podatników wytwarzających produkty z akcyzą. Stwierdzono możliwość zastosowania karty przy dochodach z najmu, podnajmu, dzierżawy. Rozszerzono katalog osób, których nie zalicza się do pracowników. Zastosowano preferencje dla podatników, którzy równocześnie są rolnikami. Zastosowano preferencje dla osób niepełnosprawnych.

Trzecim elementem tej ustawy jest podatek od osób duchownych. Między innymi uwzględniono tu odliczanie od podatku składki na ubezpieczenia społeczne oraz wydłużono termin opłacania kwartalnej składki z siódmego na dwudziesty dzień miesiąca następującego po zakończeniu kwartału. Zmiany stawek będą dokonywane poprzez obwieszczenie ministra finansów. Przyrost tych stawek jest równoznaczny ze wzrostem inflacji.

Senator M. Waszkowiak poinformował, że komisja uznała za niezbędne wprowadzenie poprawek do ustawy. Część poprawek ma charakter legislacyjny, a pozostałe - dostosowawczy.

Stanowisko rządu wobec rozpatrywanej ustawy, będącej projektem rządowym, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jan Rudowski.

Głos w dyskusji nad ustawą zabrał senator Zbigniew Kulak.

W głosowaniach Senat opowiedział się za przyjęciem poprawek zaproponowanych przez Komisję Gospodarki Narodowej.

Za podjęciem uchwały w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wraz z przyjętymi poprawkami głosowało 80 senatorów, 2 wstrzymało się od głosu. Tym samym Izba podjęła uchwałę następującej treści:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 1998 r. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej uchwały podkreślono, że wprowadzając poprawki do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Senat miał na celu przede wszystkim usunięcie niespójności w systemie prawa podatkowego powstałych w wyniku odrzucenia projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym Senat uznał za niezbędne dostosowanie tekstu ustawy do aktualnego stanu prawnego - poprawki nr 5, 8, 10 i 18 zmierzają do usunięcia odwołań do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które miały zostać wprowadzone projektowaną nowelizacją tej ustawy.

Zmiana ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawarta w poprawce nr 17 stała się, zdaniem Izby, konieczna w związku z powstałą dwutorowością regulacji dotyczącej ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i ma na celu wyłącznie usunięcie lub odpowiednią zmianę przepisów dublujących uregulowania ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Jednocześnie Senat uznał, iż z dniem ogłoszenia powinien wejść w życie przepis skreślający delegację dla Ministra Finansów do określenia dopuszczalnej kwoty przychodów uprawniającej do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Opublikowanie ustawy przed 30 listopada br. zapobiegnie pojawieniu się rozporządzenia, które mogłoby wprowadzać podatników w błąd (poprawka nr 19).

Proponując poprawkę nr 11 Senat miał na względzie zwłaszcza konieczność dostosowania ustawy do aktualnego stanu prawnego, ponadto decydując się na pozostawienie części przepisu art. 25 ust. 2 pkt 2 zmierzał do wyrażenia wprost funkcjonującej w praktyce zasady, iż osiąganie przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze nie wyłącza opodatkowania w formie karty podatkowej. Podstawową przesłanką takiego rozwiązania było pojawiające się orzecznictwo sądowe uznające najem, dzierżawę i inne umowy o podobnym charakterze za działalność gospodarczą, zgodnie zaś z art. 25 ust. 1 pkt 4 prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jest przeszkodą do opodatkowania w formie karty podatkowej. Podobnymi motywami kierował się Senat wprowadzając poprawkę nr 3.

Proponując zmiany do art. 11 polegające na dodaniu ust. 3 - 9 oraz do art. 53, które są powtórzeniem rozwiązań zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Senat miał na względzie art. 217 Konstytucji i wynikającą z niego konieczność ustawowego uregulowania zasad przyznawania ulg w podatkach.

Pozostałe poprawki precyzują, zdaniem Senatu, przepisy ustawy, np. poprawka nr 1 zmierza do wprowadzenia uniwersalnej formuły określenia roku, z którego przychody bierze się pod uwagę przy ustalaniu, czy podatnik podlega opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; jest to szczególnie istotne z uwagi na klauzulę waloryzacyjną z art. 54, której zastosowanie spowodowałoby, iż podwyższone kwoty odnosiłyby się do roku 1998.

Ustawa o zmianie ustawy o łączności - przyjęta z poprawkami

Ustawa o zmianie ustawy o łączności została uchwalona przez Sejm na 34. posiedzeniu, 9 listopada bieżącego roku, a 10 listopada została przekazana do Senatu. W tym też dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Andrzej Sikora, który przypomniał, że omawiana ustawa wprowadza dwie zmiany do ustawy o łączności z 23 listopada 1990 r. Zmiana pierwsza dotyczy art. 16 ustawy o łączności. Wprowadza zapisy umożliwiające Telekomunikacji Polskiej SA, po jej prywatyzacji z udziałem kapitału zagranicznego, uzyskanie zezwoleń na zakładanie i eksploatację urządzeń radiokomunikacyjnych, a co za tym idzie - również przydziałów częstotliwości na cele łączności radiowej o zasięgu przekraczającym granice naszego kraju.

Zmiana druga dotyczy art. 82 ustawy o łączności. Proponowane zapisy rozszerzają uprawnienia do przydzielenia nieodpłatnych akcji prywatyzowanego przedsiębiorstwa Telekomunikacja Polska S.A. pracownikom Poczty Polskiej, którzy byli pracownikami przedsiębiorstwa Polska Poczta Telegraf i Telefon do czasu podziału na dwa odrębne przedsiębiorstwa, to jest na Telekomunikację Polską S.A. i Pocztę Polską S.A.. Stało się to 13 grudnia 1991 r.

Jak poinformował senator sprawozdawca, w czasie prac komisji wątpliwości budziła wartość akcji, jaką kwotę stanowi pula 15% akcji przeznaczonych dla pracowników, a także konieczność wydłużenia okresów składania oświadczeń o zamiarze nabycia akcji oraz reklamacji i weryfikacji złożonych oświadczeń. Komisja zaproponowała rozwiązanie tego problemu, zgłaszając poprawkę.

W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej senator A. Sikora wniósł o przyjęcie ustawy z zaproponowaną poprawką.

Na pytania i wątpliwości senatorów odpowiadał podsekretarz stanu w Ministerstwie Łączności Marek Rusin.

Propozycję poprawki do nowelizacji zgłosił senator Marek Waszkowiak.

Senator Marcin Tyrna zgłosił wniosek o wysłuchanie stanowiska Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie nowelizowanej ustawy. Przedstawił je podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Krzysztof Łaszkiewicz.

Podczas przerwy w obradach Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrzyła zgłoszone wnioski. Jej stanowisko przedstawił senator A. Sikora, który poinformował, że poparcie komisji zyskał jej wniosek, a senator M. Waszkowiak zgłosił autopoprawkę do swego wniosku.

W głosowaniu Izba zaakceptowała obie zaproponowane poprawki. Za podjęciem uchwały w sprawie rozpatrywanej nowelizacji głosowało 70 senatorów, 1 przeciw, a 17 wstrzymało się od głosu. Senat podjął tym samym uchwałę następującej treści:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 1998 r. ustawy o zmianie ustawy o łączności, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej uchwały zaznaczono, że Senat, po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o łączności, uznał za konieczne wprowadzenie do jej treści dwóch poprawek.

Przyjmując poprawkę do art. 82 ustawy o łączności, polegającą na dodaniu nowego ust. 4, Senat stanął na stanowisku, iż z powodu znaczącej różnicy kapitału akcyjnego Telekomunikacji Polskiej SA w chwili utworzenia spółki i w chwili jej prywatyzacji, różny jest udział pracowników w jego wytworzeniu, co uzasadnia ograniczenie uprawnień byłych pracowników PPTT do 40% akcji spośród przeznaczonych do nieodpłatnego zbycia.

Poprawka do art. 2 ustawy ma na celu doprecyzowanie, w jakim momencie ma nastąpić nieodpłatne zbycie akcji należących do Skarbu Państwa oraz kiedy wygasa prawo do nieodpłatnego nabycia tych akcji przez uprawnionych.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 34. posiedzeniu, 9 listopada br., a do Senatu przekazana 10 listopada. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Obie komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je Izbie senator Andrzej Krzak. Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawa w dotychczasowym brzmieniu budziła liczne wątpliwości natury formalnej, zwłaszcza jeśli chodzi o faktyczną możliwość powołania branżowej kasy chorych, nie zawierała bowiem regulacji pozwalających podjąć oraz sfinansować czynności zmierzających do jej utworzenia. Z tego też powodu niezbędne się stało uregulowanie, na wzór regionalnych kas chorych, zagadnień związanych z powołaniem pełnomocnika do zorganizowania kasy, pokryciem kosztów jej utworzenia oraz nadaniem pierwszego statutu i rozpoczęciem działalności branżowej kasy chorych od 1 stycznia 1999 r.

Senator A. Krzak podkreślił, iż rozpatrywana nowela w art. 1 dokonuje w ustawie z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym z późniejszymi zmianami pięciu zmian.

Zmiana pierwsza dotyczy art. 67 i polega na sprecyzowaniu zapisów określających przebieg procesu uzyskiwania osobowości prawnej przez kasy chorych. W istocie sprowadza się do rozszerzenia upoważnienia udzielonego ministrowi sprawiedliwości w ust.4 tego artykułu o określenie wymagań, jakie powinien spełniać wniosek o wpis do rejestru, oraz wzoru i sposobu prowadzenia rejestru.

Zmiana druga polega na nadaniu nowego brzmienia art. 69c, w którym określa się dokładnie sposób tworzenia i znoszenia branżowej kasy chorych. Artykuł ten upoważnia Radę Ministrów do tworzenia i znoszenia tej kasy chorych. Wniosek o jej powołanie przedkłada Radzie Ministrów minister zdrowia i opieki społecznej. Wniosek ten winien zostać poparty pisemnymi deklaracjami członkostwa co najmniej pięciuset tysięcy pełnoletnich obywateli. Ponadto minister zdrowia winien zasięgnąć opinii Rady Krajowego Związku Kas Chorych i Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. Ponieważ jednak urząd ten rozpocznie działalność dopiero od 1 stycznia 1999 r., więc do 31 grudnia bieżącego roku opinie wydaje pełnomocnik rządu do spraw wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 168. Mówi o tym zmiana czwarta.

W rozporządzeniu o utworzeniu branżowej kasy chorych Rada Ministrów nadaje statut i określa w szczególności: nazwę i siedzibę kasy chorych - to upoważnienie zostaje bez zmian - sposób organizowania branżowej kasy chorych i źródła pokrycia kosztów jej tworzenia oraz tryb powoływania, zadania i uprawnienia pełnomocnika do spraw zorganizowania kasy branżowej. Jest to nowe rozwiązanie, nowe upoważnienie dla Rady Ministrów. Jak podkreślił senator sprawozdawca, te ostatnie dwa nowe upoważnienia są istotne, ponieważ ich brak praktycznie uniemożliwiał zorganizowanie kasy branżowej od 1 stycznia przyszłego roku.

Dodatkowy ust. 4 do art. 69c stawia nowy warunek Radzie Ministrów w sytuacji ewentualnego znoszenia branżowej kasy chorych - decyzja ta winna być poprzedzona wnioskiem prezesa Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych. W razie niewywiązywania się kasy z ustawowych zadań prezes tego urzędu może w ostateczności wystąpić z wnioskiem o jej zniesienie . Zniesienie branżowej kasy chorych powoduje, że jej członkowie na mocy ustawy stają się członkami regionalnej kasy chorych właściwej dla ich miejsca zamieszkania.

Zmiana trzecia dotyczy art. 110. Tworzy ona podstawy do reprezentowania w Radzie Krajowego Związku Kas Chorych branżowej kasy chorych na tych samych zasadach, jakie istnieją w wypadku kas regionalnych.

Zmiana piąta polega na dodaniu nowych artykułów: 168a i 168b. Art. 168a ust. 1 określa, że osoby objęte obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o których jest mowa w art. 8 ustawy, stają się z mocy ustawy członkami regionalnej kasy chorych właściwej dla ich miejsca zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2. Właśnie to zastrzeżenie ust. 2 wprowadza się do ustawy dodatkowo. W ust. 2 tego artykułu mówi się mianowicie, że osoby, które odpowiadają warunkom określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów i do dnia 31 grudnia 1998 r. złożą pisemną deklarację członkostwa, staną się z dniem 1 stycznia 1999 r. członkami branżowej kasy chorych. W art. 168b zapisano, że zmiana członkostwa w kasie chorych na wniosek ubezpieczonego będzie możliwa po roku funkcjonowania kas, to znaczy od 1 stycznia 2000 r., z wyjątkiem osób, które zmieniają miejsce zamieszkania i znajdą się poza obszarem działania kasy chorych.

Zmiany w art. 2 nowelizowanej ustawy mają charakter już tylko legislacyjny i są wynikiem wcześniej przyjętych zmian w art. 1. Chodzi o to, aby jednocześnie nie obowiązywały dwa różne brzmienia tych samych artykułów.

Po omówieniu rozpatrywanej nowelizacji senator A. Kruk, w imieniu obu komisji, wniósł o jej przyjęcie bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego wniosku i 66 głosami, przy 14 przeciw i 4 wstrzymujących się, przyjął rozpatrywaną ustawę bez poprawek.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 32. posiedzeniu, 22 października br., i 26 października skierowana do Senatu.

Marszałek Senatu, 27 października, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Elżbieta Płonka.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że nowelizowana ustawa jest dosyć zawiła i każdorazowo debaty nad nią wywołują wiele wątpliwości. Z tego też powodu komisja odbyła dwa posiedzenia nad ustawą sejmową. Wynikła bowiem sytuacja, w której rząd, ZUS i PFRON nie były w stanie zająć na pierwszym posiedzeniu jednoznacznego stanowiska co do zapisów ustawy w art. 1 pkt 2.

Senator E. Płonka przypomniała, że ustawa sejmowa jest projektem poselskim, który powstał, ponieważ istniejący stan prawny w tej materii powoduje trudności interpretacyjne. Dotyczą one ulg podatkowych w podatku dochodowym, z jakich korzystają pracodawcy w zakładach pracy chronionej, mający możliwość płacenia pięćdziesięcioprocentowej składki na ZUS z tytułu zatrudniania określonego procentu osób niepełnosprawnych. Jak wskazała senator sprawozdawca, wiele innych spraw w tej ustawie wymaga zastanowienia, ale powodem nowelizacji była ta związana z rokiem 1998 i trudnościami interpretacyjnymi dotyczącymi budżetu funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Chodzi także o taką sprawę, jak zwrot pożyczki zaciągniętej w funduszu przez osobę niepełnosprawną w przypadku jej śmierci. Zgodnie z obecną nowelizacją spadkobiercy mogliby w imieniu pożyczkobiorcy występować o umorzenie pożyczki. W poprzednim brzmieniu tego nie było.

Trudności interpretacyjne oznaczają również, że w tym roku nie byłoby wiadomo, jakie zakłady i w jakim procencie miałyby korzystać z ulg, a które miałyby płacić na ten fundusz.

Z tych względów komisja postanowiła zaproponować wprowadzenie 2 poprawek do ustawy. Kolejną poprawkę zgłosiła podczas dyskusji senator E. Płonka. Poprawki rozpatrzyła podczas przerwy w obradach Komisja Rodziny i Polityki Społecznej i zdecydowała poprzeć wszystkie trzy zgłoszone poprawki. Senat w głosowaniu poparł zaproponowane poprawki i następnie 78 głosami podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 22 października 1998 r. ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu powziętej uchwały podkreślono, że poprawki wniesione przez Senat do ustawy z 22 października 1998 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zapewniają zgodność jej uregulowań z art. 4 ustawy z 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 46 poz. 201 z późn. zm.), który obowiązuje nadal do 31 grudnia 1998 r. Art. 4 tej ostatniej ustawy przewiduje zmniejszony do 50% wymiar składki na ubezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, zatrudnionych przez pracodawców zatrudniających mniej niż 50 pracowników (bez przeliczania zatrudnionych na pełne etaty przy ustalaniu liczby pracowników). Do końca zatem 1998 r. pracodawcy mieli realizować w zakresie wysokości składki na ubezpieczenie społeczne uregulowanie "starej" ustawy z 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, natomiast od 1 stycznia 1999 r. w tej materii znajdą zastosowanie uregulowania ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.). Obniżony przez Sejm limit (do 25 pracowników) upoważniający do opłacania składki w zmniejszonym wymiarze (50% oraz z uwzględnieniem przeliczenia na pełny wymiar zatrudnienia) powoduje konsekwencje zarówno finansowe po stronie pracodawców (konieczność dopłaty brakujących kwot), którzy dotychczas korzystali z możliwości płacenia niższej składki, jak i prawne (naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz).

Senat uchwalił poprawki do ustawy o finansach publicznych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 5 listopada br. Do Senatu została przekazana 6 listopada. Marszałek Senatu 9 listopada, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Kazimierz Kleina.

Senator sprawozdawca podkreślił, że rozpatrywana ustawa porządkuje wszystkie sprawy związane z funkcjonowaniem budżetu państwa i w całości zastępuje dotychczasową ustawę "Prawo budżetowe" z 5 stycznia 1991 r.

Senator sprawozdawca wskazał, że rozpatrywana ustawa określa pojęcia środków publicznych, w tym dochodów i przychodów publicznych, wydatków i rozchodów publicznych, deficytu i nadwyżki sektora finansów publicznych oraz państwowego długu publicznego. Określa zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicznych. Mówi o formach organizacyjnych, prawnych jednostek należących do sektora finansów publicznych. Mówi też o zasadach planowania środków publicznych oraz dysponowania nimi, zasadach zarządzania państwowym długiem publicznym oraz o procedurach ostrożnościowych i sanacyjnych prowadzonych w razie nadmiernego zadłużenia.

Ustawa wskazuje sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych przez podmioty sektora finansów publicznych. Mówi o zasadach klasyfikacji dochodów i wydatków, zasadach opracowywania i uchwalania budżetów na wszystkich trzech poziomach samorządowych i na poziomie rządowym.

Odnosi się do zasad i trybu wykonywania budżetu, mówi o odpowiedzialności za naruszanie dyscypliny finansów publicznych. Definiuje także to wszystko, co określa się jako środki publiczne, a więc dochody publiczne, środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi, przychody jednostek organizacyjnych i prawnych zaliczanych do sektora publicznego, środki pochodzące ze sprzedaży papierów wartościowych, prywatyzacji oraz spłaty pożyczek. Mówi także o dochodach publicznych, czyli o daninach publicznych, głównie podatkach, opłatach, dochodach i mieniu pochodzącym ze sprzedaży w zapisach i darowiznach.

Ustawa dotyczy więc tego wszystkiego, co składa się na majątek publiczny, wchodzący w skład budżetu państwa i budżetów lokalnych.

Ustawa o finansach publicznych definiuje także, co należy rozumieć przez sektor finansów publicznych, a więc wprowadza te wszystkie nowe pojęcia, które do tej pory nie były w pełni zdefiniowane, dookreślone, i co budziło w wielu wypadkach wątpliwości.

Jak wskazał senator K. Kleina, ważnym elementem ustawy jest to, że w sposób szczególny podkreśla jasność i przejrzystość finansów publicznych. Mówi o tym, że cała debata nad tworzeniem budżetu, na wszystkich poziomach - i samorządowym, i parlamentarnym - musi być jasna, klarowna, przedstawiona w mediach publicznie. Zobowiązuje także zarówno ministra finansów, jak i zarządy miast do publikowania informacji na temat stanu budżetu państwa oraz ustawy i uchwał budżetowych.

Po raz pierwszy także ustawa o finansach publicznych wprowadza bardzo istotne, bardzo ważne procedury ostrożnościowe i sanacyjne, związane z przekroczeniem zadłużenia państwa. Odnosi się tutaj wprost do konstytucji. Odpowiada na te zawarowania konstytucyjne, które mówią o tym, jakie działania należy podjąć w związku z wzrastającym zadłużeniem, z wzrastającym długiem publicznym. Ustawa w sposób precyzyjny uwzględnia te elementy.

Ustawa mówi także o kasowej obsłudze budżetu. W opinii senatora sprawozdawcy, jest to również bardzo istotny jej element. Ustawa wprowadza jakby jedno konto, które powinno obsługiwać cały budżet państwa. Ta zasada, jednorazowo trudna do wprowadzenia, wejdzie w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2002 r. Wydaje się, że umożliwi bardziej racjonalne, a więc i bardziej efektywne gospodarowanie mieniem publicznym, ponieważ w niektórych sytuacjach będzie można operatywnie na przykład lokować środki publiczne na kontach bankowych, a równocześnie będzie łatwość przerzucania tych środków na te obszary działalności publicznej państwa, gdzie będzie ich brakowało. Obecnie jest to bardzo trudne lub wręcz niemożliwe w związku z tym, że środki budżetu państwa są rozproszone na wielu kontach w różnych bankach, w różnych miejscach kraju.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że bardzo ważnym elementem, który został bardzo mocno podkreślony, szczególnie w debacie sejmowej, jest odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny w finansach publicznych. Ustawa nakłada bardzo duży rygor odpowiedzialności na osoby realizujące, wykonujące budżet, nakładając także poważne kary za wykroczenia w tej materii.

Ustawa wprowadza też daleko idące modyfikacje w zasadach powstawania inwestycji centralnych, które obecnie nazywają się inwestycjami wieloletnimi. Ogranicza możliwość ciągłego żądania przez inwestorów przekazywania środków na te inwestycje, zwiększania wartości kosztorysów tych inwestycji, co w praktyce prowadzi do tego, że wiele inwestycji ciągnie się latami. Ta ustawa ogranicza takie możliwości przez wprowadzenie generalnej zasady, że musi być dokładnie opracowany rodzaj biznesplanu, który mówi, jaka jest efektywność danej inwestycji, jakie są źródła pokrycia kosztów inwestycji na przeciąg trzech lat.

Ustawa wprowadza także pojęcie programów wieloletnich. Zdaniem senatora sprawozdawcy, są one bardzo istotne, szczególnie w związku z wielkimi programami restrukturyzacyjnymi naszej gospodarki, a także z programami rozwoju regionalnego.

Senator sprawozdawca poinformował ponadto, że komisja postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie 8 poprawek do ustawy. Senator przedstawił i szczegółowo omówił proponowane zmiany.

Podczas dyskusji nad ustawą propozycje dalszych poprawek zgłosili senatorowie: Piotr Ł.J. Andrzejewski, Dorota Simonides, Anna Bogucka-Skowrońska, Kazimierz Kutz, Janusz Okrzesik, Stanisław Cieśla, Witold Kowalski.

Wszystkie zgłoszone poprawki rozpatrzyła podczas przerwy w obradach Komisja Gospodarki Narodowej. Jej sprawozdanie przedstawił senator K. Kleina. Komisja rekomendowała Izbie przyjęcie 9 spośród 24 zgłoszonych ogółem wniosków i poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami w kolejności przepisów ustawy, a następnie nad całością projektu uchwały wraz z przyjętymi poprawkami.

W wyniku tego głosowania (68 głosów za, 7 przeciw, 12 wstrzymujących się) Senat powziął uchwałę w sprawie ustawy o finansach publicznych:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 5 listopada 1998 r. ustawy o finansach publicznych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej uchwały zaznaczono, iż rozpatrując ustawę o finansach publicznych, Senat wprowadził do jej tekstu dwanaście poprawek.

Senat uznał za zasadne zobowiązanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do ogłaszania wykazu dłużników składek na ubezpieczenia społeczne, którym umorzono znaczące kwoty tych składek. Umarzane należności z tego tytułu są niejednokrotnie większe niż umarzane zaległości podatkowe, które, zgodnie z przepisem art. 16 ust. 2, minister finansów podaje do publicznej wiadomości.

Senat dopuścił możliwość istnienia funduszy celowych realizujących zadania wyodrębnione z budżetu gminy i powiatu. Wejście bowiem w życie ustawy nie dającej takiej możliwości spowodowałoby komplikacje związane z koniecznością likwidacji gminnych funduszy celowych. Dotychczasowa praktyka wykazała przy tym zasadność istnienia takich funduszy na poziomie gminy.

Senat zwrócił uwagę na przepis art. 23 ustawy, zakazujący ustanawiania fundacji przez Skarb Państwa, i postanowił umożliwić restytucję fundacji istniejących przed wejściem w życie dekretu z dnia 24 kwietnia 1952 r. o zniesieniu fundacji. Celowe bowiem może okazać się przywrócenie fundacji o znaczeniu historycznym.

Senat uznał za zasadne zwiększenie swobody zarządu jednostki samorządu terytorialnego poprzez wyeliminowanie konieczności uzyskiwania przez zarząd pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu w celu dokonania określonych zmiany w planie dochodów i wydatków budżetu tej jednostki - z wyjątkiem zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.

Senat zobowiązał zarząd do informowania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego o dokonanych zmianach w planie dochodów i wydatków.

Senat dał organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego prawo upoważnienia zarządu do otwierania rachunków pomocniczych w innych bankach, uznając, iż skorzystanie z tej możliwości może okazać się konieczne w praktyce.

Pozostałe wniesione przez Senat poprawki zmierzają do ujednolicenia terminologii ustawy i doprecyzowują niektóre jej przepisy.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o dochodach samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 34. posiedzeniu, 9 listopada br. Do Senatu została przekazana 10 listopada i tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Senator przedstawił i szczegółowo omówił pięć poprawek, których wprowadzenie do ustawy zaproponowała komisja.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rekomendowała Izbie wprowadzenie 30 poprawek do ustawy. Jej sprawozdanie przedstawił senator Tadeusz Kopacz.

Mniejszość Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała 3 poprawki do ustawy. Przedstawił je Izbie senator Jerzy Mokrzycki.

Podczas dyskusji nad ustawą propozycje wprowadzenia do niej dalszych poprawek złożyli senatorowie: Lech Feszler, Mieczysław Janowski, Leon Kieres.

Wszystkie zgłoszone wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły podczas przerwy w obradach komisje Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Gospodarki Narodowej. Sprawozdanie połączonych komisji przedstawił senator T. Kopacz, który poinformował, że komisje zdecydowały poprzeć 36 spośród 44 zgłoszonych ogółem poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono kolejne głosowania nad poszczególnymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy, a następnie nad całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego ostatniego głosowania Izba 67 głosami, przy 15 przeciw i 7 wstrzymujących się, powzięła uchwałę w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 1998 r. ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

W uzasadnieniu podjętej uchwały podkreślono, iż rozpatrując ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 Senat uznał, że tworząc nowe struktury administracji publicznej kontrolowane przez społeczności lokalne, nie wolno zapominać o doświadczeniach z funkcjonowania podstawowego, gminnego szczebla samorządu i wnioskach płynących z tych doświadczeń.

Choć sytuacja prawna gmin nie ulega z dniem 1 stycznia 1998 r. rewolucyjnym zmianom, a modyfikacje dokonane w przepisach regulujących ich kompetencje nie są znaczne, nie zwalnia to jednak - w opinii Senatu - z obowiązku zadbania o to, aby wzmocnić gwarancje prawidłowego wykonywania zadań publicznych przez gminy. Takiemu wzmocnieniu służy zwiększenie udziału gmin we wpływach pochodzących z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kilka poprawek przyjętych przez Senat służy realizacji założenia, przyjętego w ustrojowych ustawach samorządowych, iż poszczególne szczeble wspólnot lokalnych są od siebie niezależne. Senat opowiedział się zarówno za czysto językowym podkreśleniem tej zasady, usuwając zwroty mówiące na przykład o "gminach leżących na terenie województwa", jak i za jej zagwarantowaniem proceduralnym - modyfikując art. 44 tak, aby zasady dotowania powiatów i gmin nie były ustalane we współpracy z samorządem województwa.

Ze względu na epizodyczność ustawy Senat uznał za celowe obciążenie Rady Ministrów obowiązkiem oceny funkcjonowania systemu finansowania samorządu terytorialnego i przedłożenia jej Sejmowi i Senatowi z odpowiednim wyprzedzeniem przed przyjęciem nowych regulacji.

Pozostałe poprawki mają charakter redakcyjny. W znacznej ich części Senat opowiedział się za prymatem zasady zwięzłości przepisów prawnych.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

8. posiedzenie Senatu

Izba zakończyła obrady.

Prace w komisjach senackich – 13 marca 2024 r.

Komisja Petycji rozpatrzyła 7 petycji.

7. posiedzenie Senatu

Zakończyło się 7. posiedzenie Senatu.