Legislacja

Komisja Infrastruktury postanowiła zarekomendować Izbie 98 poprawek do ustawy o doręczeniach elektronicznych. Zmiany, zaproponowane przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, mają charakter techniczno-legislacyjny, terminologiczny, zapewniający prawidłową korelację przepisów i redakcyjny.

Senator Wadim Tyszkiewicz zapowiedział, że zgłosi poprawki, dotyczące dokumentów wytwarzanych przez urzędy stanu cywilnego.

Jak ocenił zastępca przewodniczącego komisji senator Stanisław Lamczyk, ustawa jest oczekiwana, ułatwi życie obywatelom w relacjach z urzędami.

Przedstawiając ustawę, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Andruszkiewicz powiedział, że przenosi ona relacje obywatel ‒ organy państwa do sieci, co jest pożądane i oczywiste w dobie cyfryzacji. Ustawa o doręczeniach elektronicznych ma zapewnić przejrzystą komunikację elektroniczną między administracją a obywatelem. Wprowadza tzw. domyślność cyfrową. Obywatel będzie miał 1 adres dla całej komunikacji z administracją, skrzynkę e-doręczeniową, służącą do wymiany elektronicznej korespondencji z urzędami. Korespondencja będzie nadawana i odbierana przez podmiot publiczny w postaci elektronicznej. Powstanie tzw. baza adresów elektronicznych, wpis adresu do doręczeń elektronicznych do niej zobowiązuje urząd do doręczania pism na ten adres. Usługa ma być bezpłatna i w pełni bezpieczna, zapewniając poufność i pewność doręczenia. Dla osób niekorzystających z technologii cyfrowych przewidziano wprowadzenie tzw. publicznej usługi hybrydowej, która pozostawi obywatelom wybór formy (papierowa lub elektroniczna).

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rozpatrzyła „Sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–2020 za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r.”.

Przedstawiając go, wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed poinformował, że w 2019 r. najważniejsze zadania w ramach programu obejmowały obszary: profilaktyki i edukacji społecznej; ochrony i pomocy dotkniętym przemocą w rodzinie; oddziaływania na osoby stosujące przemoc; zwiększanie kompetencji służb i podmiotów podejmujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Na zlecenie resortu rodziny w 2019 r. przeprowadzono badania: zjawiska przemocy w rodzinie, skuteczności pomocy udzielanej osobom dotkniętym przemocą w rodzinie i skuteczności oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec stosujących przemoc w rodzinie. Wynika z nich m.in., że ok. 85‒90 % Polaków identyfikuje różne sytuacje, świadczące o przemocy, jako nieakceptowalne, co może świadczyć o coraz większej świadomości społecznej w tej kwestii. Podstawowym narzędziem wsparcia osób doznających różnego rodzaju przemocy w rodzinie jest procedura „Niebieskiej Karty”. W 2019 r. w jej ramach wszczęto 94 tys. procedur. 83% ofiar przemocy otrzymaną pomoc oceniło jako skuteczną. Wyniki badań dotyczące oceny skuteczności całego systemu wsparcia osób doświadczających przemocy w rodzinie w Polsce pokazały, że obecny system pomocy udzielanej krzywdzonym jest skuteczny. Jeśli chodzi o efektywność programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych na sprawców przemocy w rodzinie, jest ona oceniana dość wysoko. Oczekiwanie na przyjęcie do programu znacząco wpływa jednak na spadek motywacji sprawcy do skorzystania z tej formy wsparcia.

Wśród zaleceń i rekomendacji, wynikających ze sprawozdania, wiceminister Stanisław Szwed wymienił m.in. dążenie, aby w każdej gminie i powiecie został opracowany program przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar, a przepisy obowiązujące w tym zakresie podlegały weryfikacji. Niezbędne jest mobilizowanie samorządów lokalnych do prowadzenia szeroko rozumianych działań profilaktycznych dla rodzin zagrożonych przemocą, w szczególności do dzieci i młodzieży. Należy dążyć do rozwoju placówek wykonujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, szczególnie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar, w których oprócz schronienia otrzymają profesjonalną pomoc. Szczególnie istotne jest wzmocnienie współpracy pomiędzy służbami w samorządach z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Konieczny jest też rozwój programów korekcyjno-edukacyjnych i psychologiczno-terapeutycznych dla sprawców przemocy w rodzinie, w szczególności w samorządach powiatowych, w których dotychczas ich nie realizowano. Na poziomie wojewodów musi być prowadzony nadzór nad monitoringiem zachowań przemocowych. Niezbędny jest rozwój superwizji, coachingu i grup wsparcia dla osób i służb wykonujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

W czasie dyskusji senatorów: Magdalenę Kochan, Ryszarda Majera i Ewę Gawędę interesowało m.in., czy wszystkie samorządy opracowują programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Podnosili, że samorządy powinny nie tylko mieć takie programy, ale również przedstawiać raporty z ich stosowania. Przewodniczący komisji senator Jan Filip Libicki pytał, jak wygląda przygotowanie policji do egzekwowania nowych przepisów, nakazujących usuwanie sprawców przemocy z mieszkań zajmowanych wspólnie z ich ofiarami.

Komisja Ustawodawcza postanowiła nie podejmować inicjatywy ustawodawczej realizującej wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt P 13/18) dotyczącego ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. W swoim orzeczeniu Trybunał uznał za niekonstytucyjny przepis pozwalający na nieodpłatne przejęcie przez Skarb Państwa majątku spółek, które do 31 grudnia 2015 r. nie złożyły wniosku o wpis do KRS (nie zostały przerejestrowane z dawnych rejestrów RHB do obecnie obowiązujących rejestrów KRS) i w efekcie zostały wykreślone z rejestru. Pozbawiło to wspólników spółki wykreślonej z rejestru sądowego praw do udziału w majątku likwidacyjnym. Przed podjęciem decyzji senatorowie zapoznali się z informacjami przekazanymi przez resorty rozwoju i finansów, Prokuratorię Generalną RP oraz Naczelny Sąd Administracyjny dotyczącymi skali roszczeń zgłoszonych z tytułu tzw. bezprawia legislacyjnego lub innych kosztów wynikających z rozpatrywanego wyroku TK. Uznano, że jest ona relatywnie mała, a poszkodowane podmioty mogą dochodzić swych roszczeń na drodze sądowej.

Komisje: Kultury i Środków Przekazu oraz Ustawodawcza rozpatrzyły projekt inicjatywy ustawodawczej dotyczącej uchylenia ustawy o Radzie Mediów Narodowych. Komisje zdecydowały o skierowaniu projektu do dalszych prac. Za projektem zagłosowało 15 członków komisji, przeciw było 10, a 1 wstrzymał się od głosu. Do reprezentowania komisji w toku dalszych prac została upoważniona przewodnicząca Kultury i Środków Przekazu senator Barbara Zdrojewska.

Celem projektu ustawy jest zniesienie Rady Mediów Narodowych i przywrócenie konstytucyjnych kompetencji Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Projekt zakłada także wygaszenie funkcji członków rad nadzorczych i zarządów jednostek publicznej radiofonii i telewizji powołanych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy i powołanie przez KRRiT w ich miejsce nowych członków w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu,  Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, zgodnie z ustawą zasadniczą, jest organem stojącym „na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji - w zakresie jej wypływu na obsadę zarządu i rady nadzorczej spółek publicznej radiofonii i telewizji oraz na treść statutu tych spółek”.

Projektodawcy podkreślili, że zaproponowane rozwiązanie dostosowuje system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 grudnia 2016 r. Orzeczenie to stwierdza niezgodność z art. 213 ust. 1 w związku z art. 14 i art. 54 ust. 1 konstytucji przepisów ustawy z 30 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie, w którym wyłączają one udział KRRiT w procedurze powoływania i odwoływania członków zarządu i rad nadzorczych spółek publicznej radiofonii i telewizji, uchylają przesłanki odwołania takich osób i uchylają przepis przewidujący, że zmiana statutu spółki wymaga uprzedniej zgody KRRiT.

Senator Barbara Zdrojewska przypomniała, że kompetencję do powoływania i odwoływania członków zarządu i członków rady nadzorczej spółki z KRRiT przeniesiono na ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa. Ustawą z 22 czerwca 2016 r. o Radzie Mediów Narodowych przeniesiono jego uprawnienia na nowoutworzony, pozakonstytucyjny organ administracji publicznej - Radę Mediów Narodowych. Po wejściu w życie proponowanej przez komisje ustawy, Rada Mediów Narodowych będzie zbędna.

Komisje: Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Ustawodawcza wprowadziły poprawki do projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw i zaproponują Senatowi jego przyjęcie. Projekt ustawy realizuje postulaty zawarte w petycjach skierowanych do Senatu (petycje P9-28/19 i P9-28/19_2). Przewiduje możliwość tworzenia rad seniorów przez powiaty i województwa; obecnie funkcjonują rady seniorów na poziomie gmin. Zgodnie z proponowanymi przepisami rada powiatu i sejmik województwa z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych stron mogą utworzyć powiatową lub wojewódzką radę seniorów. Projekt zakłada ponadto, że środki na realizację zadań statutowych rady seniorów zapewni rada gminy.

Przygotowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji projekt przewidywał także, że w wypadku gminy liczącej powyżej 20 tys. mieszkańców rada gminy ma obowiązek utworzenia gminnej rady seniorów na wniosek co najmniej 100 mieszkańców w wieku 60 lat. Umożliwiał ponadto dofinansowanie działalności rad seniorów przez jednostki samorządu terytorialnego (diety, zwrot kosztów podróży i szkoleń) i objęcie członków rad ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Obecni na posiedzeniu przedstawiciele resortów rodziny i spraw wewnętrznych pozytywnie ocenili możliwość tworzenia rad seniorów na szczeblach powiatowym i wojewódzkim. Negatywnie jednak odnieśli się do propozycji obowiązkowego tworzenia tych rad przez gminy liczące powyżej 20 tys. mieszkańców. Podkreślali, że kwestię tę należy pozostawić swobodnej decyzji każdej gminy, podobnie jak w wypadku powiatów i województw. Z opinią tą zgodził się przewodniczący komisji samorządu terytorialnego senator Zygmunt Frankiewicz. W jego ocenie takie rozwiązanie byłoby odstępstwem od reguły. Zaproponował poprawkę likwidującą obowiązek tworzenia rad seniorów przez gminy liczące powyżej 20 tys. mieszkańców. Odnosząc się do możliwości dofinansowania działalności rad seniorów przez jednostki samorządu terytorialnego, senator Zygmunt Frankiewicz zwrócił uwagę, że diety byłyby przyznawane wybiórczo, nie we wszystkich gminach, a zwrot kosztów podróży jest możliwy na podstawie obowiązujących przepisów. Negatywnie ocenił też uregulowanie umożliwiające objęcie członków rad seniorów ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Zaproponował, aby przepisy te zastąpić ogólną normą, że rada gminy zapewnia środki na realizację zadań statutowych rady seniorów.

W wyniku głosowań komisje przyjęły projekt wraz z poprawkami senatora Zygmunta Frankiewicza.

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Ustawodawcza przeprowadziły pierwsze czytanie  i opowiedziały się za projektem ustawy o zmianie ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa. Projektowana ustawa zmierza do ustanowienia – wzorem przepisów ustawy o samorządzie gminnym – jednolitych unormowań prawnych dotyczących tworzenia przez radę powiatu oraz sejmik województwa odpowiednio młodzieżowej rady powiatu oraz młodzieżowego sejmiku województwa. Takie organy istnieją już de facto od wielu lat, jednak obowiązujące przepisy ustaw o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa nie regulują ich charakteru prawnego, trybu tworzenia przez organy stanowiące oraz ramowych podstaw działania.

Projekt przygotowany przez grupę senatorów przewiduje, że rada powiatu wyraża zgodę na utworzenie młodzieżowej rady powiatu mającej charakter konsultacyjny, na wniosek zainteresowanych środowisk. Rada powiatu nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania. Projekt przewiduje też, że sejmik województwa wyraża zgodę na utworzenie młodzieżowego sejmiku województwa, na wniosek zainteresowanych środowisk. Sejmik województwa nadaje mu statut określający tryb wyboru jego członków i zasady działania.

W posiedzeniu licznie uczestniczyli przedstawiciele młodzieżowych sejmików i rad oraz organizacji społecznych, którzy zwracali uwagę na potrzebę uzupełnienia projektu o wyposażenie rad i sejmików w budżety oraz nadanie im prawa inicjatywy uchwałodawczej.

Inicjatorka projektu senator Joanna Sekuła zapowiedziała, że zostaną przygotowane takie zmiany w procedowanym projekcie, aby nadać młodzieżowym radom i sejmikom optymalny kształt, pozwalający młodym ludziom na pełne wykorzystanie ich energii.

Senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej wysłuchali informacji ambasadora Chorwacji podsumowującej prezydencję chorwacką w Radzie Unii Europejskiej i przedstawiciela rządu na temat polskiej polityki europejskiej w tym okresie, a także informacji ambasadora Niemiec o priorytetach prezydencji niemieckiej w Radzie Unii Europejskiej oraz przedstawiciela rządu na temat polskiej polityki europejskiej w okresie tej prezydencji.

Komisja rozpatrzyła ponadto informację dla Sejmu i Senatu RP o udziale Polski w pracach Unii Europejskiej w okresie styczeń–czerwiec 2020 r. (przewodnictwo Chorwacji w Radzie UE).