Inne

W dniach 14 i 15 marca 2001r. odbyło się 77. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli wicemarszałkowie: Tadeusz Rzemykowski, Donald Tusk i Marcin Tyrna. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Witolda Kowalskiego i Andrzeja Mazurkiewicza; listę mówców prowadził senator W. Kowalski.

Przed przystąpieniem do porządku obrad Izba minutą ciszy uczciła pamięć zmarłego 6 marca br. Józefa Ślisza, wicemarszałka Senatu I i II kadencji.

Zatwierdzony przez Izbę porządek posiedzenia obejmował 11 punktów:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Biurze Ochrony Rządu,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o odpadach*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o rolniczych badaniach rynkowych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o kosmetykach*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach,

- drugie czytanie projektu ustawy o utworzeniu Krajowej Rady do Spraw Bioetyki,

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,

- zmiany w składzie komisji senackich.

*Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 101. posiedzeniu, 16 lutego br. Do Senatu została przekazana 20 lutego. Tego samego dnia marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Mieczysław Janowski. Senator podkreślił, że ustawa ta stanowi próbę usunięcia pewnych nieścisłości, rozbieżności i usterek związanych z traktowaniem różnych podmiotów samorządowych; jest też źródłem nowych, istotnych rozstrzygnięć, ważnych dla samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Jak zaznaczył, nowelizacja ta uchwalana jest niemal w jedenastą rocznicę uchwalenia fundamentalnej ustawy o samorządzie terytorialnym, przyjętej przez Sejm 8 marca 1990 r., a zainicjowanej przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że omawiana ustawa wprowadza prawie sto siedemdziesiąt pięć zmian w czternastu ustawach. Najwięcej, bo sześćdziesiąt pięć, dotyczy ustawy o samorządzie gminnym, czterdzieści zmian odnosi się do ustawy o samorządzie powiatowym, trzydzieści sześć zaś do ustawy o samorządzie województwa. Większość proponowanych zmian ma charakter porządkujący, korygujący i ujednolicający przepisy ważne dla samorządu terytorialnego, a częstokroć odmiennie sformułowane w każdej z tych trzech ustaw ustrojowych.

Wiele z tych zmian wynika z doświadczeń jedenastu lat istnienia samorządu terytorialnego jako samodzielnego podmiotu. Są też regulacje wynikające z dostosowania przepisów ustaw do konstytucji, jak np. art. 12b w ustawie o samorządzie gminnym, który dotyczy jawności działania organów. Stanowi to realizację art. 61 ustawy zasadniczej.

Senator M. Janowski podkreślił też, że w omawianej ustawie zostały sprecyzowane przepisy regulujące zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego i zmodyfikowane przepisy ograniczające działalność gospodarczą osób pełniących określone funkcje w jednostkach samorządu terytorialnego. Zaostrzone zostały uregulowania dotyczące niepołączalności mandatu radnego bądź członka zarządu gminy, powiatu czy województwa z pełnieniem innych funkcji publicznych, w tym piastowaniem mandatu posła czy senatora.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że najbardziej znane i szeroko komentowane są jednak zmiany dotyczące liczebności organów stanowiących i wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. W art. 17 ustawy o samorządzie gminnym zaproponowano, aby w gminach liczących do pięciu tysięcy mieszkańców było dwunastu radnych, w gminach mających od pięciu tysięcy do dziesięciu tysięcy mieszkańców - piętnastu radnych, w gminach liczących od dziesięciu tysięcy do dwudziestu tysięcy mieszkańców - dziewiętnastu, w gminach liczących od dwudziestu tysięcy do pięćdziesięciu tysięcy mieszkańców - dwudziestu jeden, w gminach liczących od pięćdziesięciu tysięcy do stu tysięcy mieszkańców - dwudziestu trzech, w gminach liczących od stu do dwustu tysięcy mieszkańców - trzydziestu, oraz po pięciu radnych na każde dalsze rozpoczęte sto tysięcy mieszkańców, nie więcej jednak niż sześćdziesięciu radnych.

W art. 28 nowelizowanej ustawy o samorządzie gminnym zaproponowano także zmniejszenie liczby członków zarządu gminy, określając ją na trzy do pięciu osób, oraz, co jest ważne, skrócono do trzech miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów termin wybrania tego zarządu (po ostatnich wyborach samorządowych były perturbacje, gdyż te wybory przeciągały się do pół roku).

W art. 9 ustawy o samorządzie powiatowym określono liczebność rad powiatu według zasady, że w skład tej rady wchodzi piętnaście osób w powiatach liczących do czterdziestu tysięcy mieszkańców oraz po trzy osoby na każde kolejne rozpoczęte dwadzieścia tysięcy mieszkańców, nie więcej jednak niż trzydziestu dziewięciu radnych.

Z kolei liczebność sejmików województwa określono w art. 16 ustawy o samorządzie województwa w sposób następujący: trzydziestu radnych w województwach liczących do dwóch milionów mieszkańców oraz po trzech na każde kolejne pięćset tysięcy mieszkańców.

W ustawie dotyczącej samorządu województwa wreszcie uporządkowano terminologię, stosując powszechnie spotykany termin "wicemarszałek", a nie "wiceprzewodniczący zarządu województwa".

Senator M. Janowski podkreślił, w trakcie dyskusji dotyczącej liczby radnych, podczas obrad komisji, padały głosy proponujące obniżenie nawet dolnego progu. Były też głosy przeciwne. Komisja podtrzymała jednak stanowisko Sejmu.

Jak wskazał senator sprawozdawca, inne zmiany przyjęte w rozpatrywanej ustawie dotyczą poszerzenia katalogu zadań gminy. Mówi o tym art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Przykładem są tu zagadnienia dotyczące edukacji publicznej (dotychczas była mowa o oświacie), ochrony przeciwpowodziowej, upowszechniania idei samorządności, promocji gminy, współpracy z organizacjami pozarządowymi. Bardziej elastyczne są też przepisy określające zasady współdziałania takich struktur jak związki komunalne i porozumienia między poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego.

Senator wskazał też, że w nowelizowanej ustawie w sposób bardziej precyzyjny określono zasady zwoływania sesji i ustalania porządku obrad. Przewidziano także sytuacje, zdarzające się w praktyce, nieobecności przewodniczącego rady. Z praktyki wynikało, iż częstokroć było trudno zwołać sesję organu stanowiącego w sytuacji nieobecności spowodowanej chorobą bądź też nieobecności umyślnej.

Nadzór nad działalnością gminy będzie sprawowany według jasno określonego kryterium zgodności z prawem, przy czym organa nadzorcze mają prawo żądać niezbędnych danych dotyczących funkcjonowania gminy. Zdaniem senatora sprawozdawcy, ten zapis jest bardzo dobry.

W ustawie o samorządzie powiatowym zdefiniowano powiatową administrację zespoloną. Mówi o tym art. 33b, który został dodany do ustawy o samorządzie powiatowym. Administrację tę stanowią: starostwo powiatowe, powiatowy urząd pracy i jednostki stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji oraz straży.

W ustawie o administracji rządowej w województwie, która jest również nowelizowana przepisami omawianej ustawy, dodano art. 30a i zmieniono art. 33, stwarzając wojewodzie możliwość powierzania prowadzenia niektórych spraw w jego imieniu jednostkom samorządu terytorialnego bądź kierownikom państwowych jednostek organizacyjnych lub także samorządom innym niż terytorialne.

Przyjęto także zmiany do ustawy z  13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Zmiany te zaistniały między innymi w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zakładów opieki zdrowotnej. Mówi o tym art. 47 wspomnianej ustawy. Skorygowano także przepisy art. 73 odnoszące się do spraw własnościowych gruntów zajętych pod drogi publiczne.

Senator sprawozdawca poinformował, że wielogodzinne obrady komisji, podczas których wysłuchano opinii posła sprawozdawcy, uzyskano wyjaśnienia ministra Józefa Płoskonki, a także wysłuchano przedstawicieli samorządów, zaowocowały czterdziestoma sześcioma poprawkami. Poprawki te usuwają usterki zauważone w zapisach, które przyjął Sejm. Doprecyzowano także sformułowania w ustawach ustrojowych, sugerując jednolite rozstrzygnięcia dotyczące samorządu gminnego, powiatowego czy wojewódzkiego, tak aby zapisy dotyczące tej samej materii brzmiały identycznie.

W wyniku dyskusji, która dotyczyła także utrudnień związanych ze zwoływaniem sesji, zaproponowano rozwiązania w sytuacjach, gdy nie ma nawet wiceprzewodniczących rady i gdy jest prowadzona destrukcyjna działalność. Obowiązek zwołania sesji w takiej wyjątkowej sytuacji został przekazany przewodniczącemu zarządu (tylko zwołania sesji - prowadzenie sesji należałoby do najstarszego wiekiem radnego obecnego na sesji). Przyjęto także zapis mówiący o tym, że Rada Ministrów dokonuje zmian granic województw związanych z tworzeniem, łączeniem, dzieleniem lub znoszeniem powiatów, zasięgając opinii organów stanowiących tych jednostek.

Senator M. Janowski poinformował, że dyskusja dotyczyła również problemu związanego z ordynacją wyborczą, i to nie tylko dlatego, że w tym samym czasie Sejm dyskutował o ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu. Zgłoszona została poprawka, przyjęta przez komisję, obniżająca z czterdziestu do dwudziestu tysięcy liczbę mieszkańców gmin, w których wybory odbywać się będą poprzez głosowanie na listę. W trakcie dyskusji padały również sformułowania dotyczące sposobu określania liczby mandatów, który Sejm też zmienił, odchodząc od metody d'Hondta i przechodząc na tak zwaną zmodyfikowaną metodę Sainte-Lague. Poprawki w tej materii jednak nie zgłoszono.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie sprawozdania i poprawek zaproponowanych przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Zaproponowane zmiany rozpatrzyła Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej podczas przerwy w obradach. Komisja poparła 88 spośród 135 zgłoszonych ogółem poprawek. Mniejszość komisji poparła jedną poprawkę.

Senat przegłosował poprawki w kolejności przepisów ustawy, a następnie 61 głosami, przy 2 przeciw i 22 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 lutego 2001 r. ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Biurze Ochrony Rządu

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 102. posiedzeniu, 1 marca br., a do Senatu została przekazana 2 marca. Marszałek Senatu 6 marca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Jolanta Danielak. Senator przypomniała, że dotychczasowe rozwiązania, na podstawie których funkcjonuje BOR, są rozwiązaniami tymczasowymi. Ta tymczasowość zamyka się datą 31 marca, w związku z tym niezbędne jest, by z dniem 1 kwietnia pojawiły się nowe rozwiązania, które zapewnią tej jednostce stabilne funkcjonowanie.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że komisja ogólnie pozytywnie ustosunkowała się do zaproponowanego rozwiązania ustawowego, postanowiła jednak wnieść o przyjęcie dwunastu poprawek, z których część ma charakter legislacyjny.

Senator sprawozdawca omówiła proponowane poprawki i w imieniu komisji wniosła o ich przyjęcie.

Podczas dyskusji poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie Jolanta Danielak, Wiesław Pietrzak i Zbigniew Romaszewski.

Wszystkie poprawki rozpatrzyła Komisja Praw Człowieka i Praworządności. Komisja poparła 16 spośród 33 zgłoszonych ogółem poprawek.

Po przegłosowaniu poszczególnych poprawek w kolejności przepisów ustawy Izba 81 głosami, przy 2 wstrzymujących się, powzięła uchwałę w sprawie ustawy o Biurze Ochrony Rządu:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 1 marca 2001 r. ustawy o Biurze Ochrony Rządu, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) W art. 2 w ust. 1 w pkt 1 wyraz "Wiceprezesa" zastępuje się wyrazem "wiceprezesa";

2) W art. 2:

a) w ust. 1 po pkt 8 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 9 w brzmieniu:

"9) obiektów Urzędu Ochrony Państwa.",

b) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:

"6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych, podejmuje na wniosek Szefa Urzędu Ochrony Państwa decyzję o objęciu ochroną obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 9, oraz o zakresie tej ochrony.";

3) w art. 6 w ust. 5 wyrazy "W razie opróżnienia" zastępuje się wyrazami "W razie zwolnienia";

4) w art. 35 w ust. 1 w pkt 7 skreśla się lit d);

5) w tytule rozdziału 5 po wyrazie "funkcjonariuszy" dodaje się wyrazy "Biura Ochrony Rządu";

6) w art. 47 w ust. 2 po wyrazach "mianować na" dodaje się wyraz "kolejny";

7) w art. 56 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

"2a. Funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 2, obowiązany jest do złożenia, na polecenie przełożonego, oświadczenia o stanie majątkowym.";

8) w art. 70:

a) w ust. 1 po wyrazach "udziela funkcjonariuszowi" dodaje się wyraz "płatnego",

b) w ust. 2 po wyrazach "raz w miesiącu" dodaje się wyraz "płatny";

9) w art. 71 w ust. 1 po wyrazach "Szef BOR udziela" dodaje się wyraz "płatnego";

10) w art. 90 w ust. 4 skreśla się wyrazy "oraz uposażenie w Siłach Zbrojnych";

11) w art. 90 w ust. 5 wyraz "typowe" zastępuje się wyrazem "odpowiednie";

12) w art. 94 w ust. 2 wyraz "typowej" zastępuje się wyrazem "odpowiedniej";

13) w art. 110 w ust. 1 oraz w art. 125 w ust. 1 wyraz "albo" zastępuje się wyrazem "lub";

14) w art. 144 w ust. 1 wyrazy "Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji" zastępuje się wyrazami "Jednostki wojskowe podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych";

15) W art. 146 w ust. 1 po wyrazie "zawodowi" dodaje się wyrazy "jednostek wojskowych".

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 101. posiedzeniu, 16 lutego br., i 19 lutego przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 20 lutego, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Tadeusz Kopacz. Senator poinformował, że komisja na swoim posiedzeniu wysłuchała przedstawicieli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz zapoznała się z opiniami w sprawie omawianej ustawy, przygotowanymi przez prof. Adama Jaroszyńskiego oraz senackie Biuro Legislacyjne.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawa wprowadza szereg zmian do obowiązujących obecnie przepisów. Celem nowelizacji jest uregulowanie zasad prowadzenia ewidencji ludności w systemach informatycznych oraz ewidencji wydawanych i utraconych dowodów osobistych, wyszczególnienie zakresu niezbędnych danych osobowych, które muszą być gromadzone w zbiorach meldunkowych, ich ochrona i udostępnianie, a także zdefiniowanie numeru ewidencyjnego PESEL i reguł jego nadawania.

Wnioskodawcy proponują, aby ewidencja ludności była prowadzona w systemie informatycznym. W zakresie kompetencji ministra do spraw administracji leżałoby prowadzenie zbioru PESEL, wojewody - wojewódzkich zbiorów meldunkowych, organów gminy - gminnych zbiorów meldunkowych.

W ustawie numer powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności został zdefiniowany jako PESEL. Składać się on będzie z jedenastu cyfr. Pierwszych sześć określi datę urodzenia osoby fizycznej, następne cztery określą liczbę porządkową oraz płeć, a ostatnia cyfra będzie związana z funkcją kontrolną systemu ewidencyjnego. PESEL będzie mogła otrzymać każda osoba fizyczna przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zameldowana na pobyt stały lub czasowy - ponaddwumiesięczny, a także osoba ubiegająca się o wydanie dowodu osobistego.

Numer PESEL będzie nadawał minister do spraw administracji publicznej na wniosek gminy lub, w uzasadnionych wypadkach, na umotywowany wniosek osoby zainteresowanej, jeżeli odrębne przepisy przewidują potrzebę posiadania numeru PESEL przez tę osobę.

W rozdziale 8b ustawa reguluje zasady udostępniania danych osobowych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz zbioru wydanych i utraconych dowodów osobistych. Przepisy ustawy określają, jakie podmioty są uprawnione do dostępu do tych zbiorów, rozróżniając te, w wypadku których udostępnianie danych jest obligatoryjne, i te, którym dane osobowe jedynie można udostępnić, oczywiście za opłatą.

Senator T. Kopacz poinformował, że komisja postanowiła zaproponować dziewięć poprawek do ustawy, w większości legislacyjnych, doprecyzowujących przepisy.

Pierwsza poprawka komisji doprecyzowywała kwestię dopełnienia obowiązku meldunkowego. Wprowadzała również zapis mówiący o tym, że osoba niepełnoletnia nieposiadająca dokumentu stwierdzającego tożsamość przedstawia odpis skrócony aktu urodzenia. Osoby podlegające powszechnemu obowiązkowi obrony przedstawiają wojskowy dokument osobisty w celu zamieszczenia w nim stosownych wpisów dotyczących obowiązku meldunkowego. Obowiązek meldunkowy za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu. Zameldowanie następuje pod oznaczonym adresem, dlatego określa się, jaki ma być ten adres w gminach, które uzyskały status miasta, a jaki w innych gminach. Dalej precyzuje się jeszcze przepisy dotyczące zameldowania osób przebywających stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych.

W poprawce drugiej komisja zaproponowała, aby do danych dotyczących osób meldujących się dodać nazwisko rodowe małżonka, ponieważ pkt 7 w art. 11 ust. 1 ustawy nowelizowanej brzmi: "imię i nazwisko rodowe". Propozycja komisji zmierzała do tego, aby zapis ten brzmiał: "imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe". Podobną zmianę zaproponowano w drugiej części tej poprawki, dotyczącej pkt 7 w art. 15 ust. 1a. Tam również zaproponowano umieścić zapis "imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe".

W poprawce trzeciej doprecyzowuje się wymogi dotyczące zameldowania, jeśli chodzi o kartę pobytu stałego. Komisja zaproponowała, by dodać tu jeszcze zezwolenie na osiedlenie się.

Poprawka czwarta wprowadza zmianę w tytule rozdziału 8a. Zamiast sformułowania "Prowadzenie ewidencji ludności i ewidencji dowodów osobistych" zaproponowano tytuł w brzmieniu: "Prowadzenie ewidencji ludności i ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych" (zmiana ta dotyczy jeszcze kilku wypadków).

W poprawce piątej mówi się o danych osób zameldowanych na pobyt czasowy trwający do dwóch miesięcy. Zaproponowano uzupełnienie pkt 1 w art. 44a ust. 5 ustawy nowelizowanej, aby te dane zawierały również informację o karcie stałego pobytu. Podobnej zmiany dotyczyła poprawka szósta.

Poprawka siódma dotyczyła prowadzonego przez gminę zbioru wydanych i utraconych dowodów osobistych. Zaproponowano skrócenie listy wymienionych tam danych, tak aby nie były rozbite na nazwisko w jednym punkcie i imię w drugim (chodziło o to, żeby połączyć te punkty).

Poprawka ósma, dotycząca art. 44h ust. 7 ustawy nowelizowanej, skracała ten zapis. Była to poprawka legislacyjna, polegająca na odesłaniu do organów państwowych lub samorządu terytorialnego, wyszczególnionych już wcześniej w ust. 1 oraz w ust. 2 pkt 1 tego artykułu.

W ostatniej, dziewiątej poprawce komisja zaproponowała, aby marszałek Sejmu w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ogłosił w "Dzienniku Ustaw" Rzeczypospolitej Polskiej jednolity tekst ustawy, z 10 kwietnia 1974 r., o ewidencji ludności i dowodach osobistych, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu.

Po dyskusji Senat przegłosował poszczególne poprawki, a następnie 85 głosami, przy jednym wstrzymującym się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 lutego 2001 r. ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

Ustawa o odpadach - przyjęta z poprawkami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 101. posiedzeniu, 15 lutego br. Do Senatu została przekazana 19 lutego. Marszałek Senatu 20 lutego, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do dwóch komisji: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Ochrony Środowiska. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska przedstawił senator Franciszek Bachleda-Księdzularz. Senator przypomniał, że rozpatrywana ustawa zastąpi obowiązującą ustawę z  27 czerwca 1997 r. o takim samym tytule. Termin wejścia w życie nowej ustawy określi ustawa o wprowadzeniu ustawy o ochronie środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (prawdopodobnie nastąpi to 1 lipca br.).

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawa o odpadach jest ściśle związana z projektowaną ustawą - Prawo ochrony środowiska i że należy zwrócić szczególną uwagę na instytucję pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zawartą w art. 17 ust. 1, która w zasadniczym zakresie regulowana jest w ustawie - Prawo ochrony środowiska. Ustawa o odpadach określa jedynie dodatkowe wymagania, jakie musi spełniać wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów oraz samo pozwolenie. W kilku miejscach ustawa o odpadach odsyła wprost do konkretnych przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska, jak np. w kwestii zabezpieczenia roszczeń z tytułu wystąpienia negatywnych skutków w środowisku czy w odniesieniu do rozumienia pojęcia "najlepsza dostępna technika lub technologia".

Jak wskazał senator sprawozdawca, zakres przedmiotowy ustawy o odpadach jest określony w art. 1 i 2. W porównaniu z obowiązującą ustawą uwagę zwraca brak zapisu o stosowaniu ustawy do postępowania ze zużytymi opakowaniami, substancjami przeterminowanymi lub w uszkodzonych opakowaniach. Wynika to z objęcia tych zagadnień regulacjami odrębnej ustawy, która w najbliższym czasie ma zostać uchwalona, przy czym zgodnie z jej projektem w wypadku gospodarowania odpadami opakowaniowymi w nieuregulowanych sprawach będą miały zastosowanie przepisy ustawy o odpadach.

Z zakresu przedmiotowego ustawy wyłączono gazy i pyły, wprowadzone do powietrza ścieki, odchody zwierząt przeznaczone do rolniczego wykorzystania oraz substancje wykorzystywane jako czynniki chłodnicze przeznaczone do regeneracji. Niektórych przepisów nie stosuje się też do odpadów komunalnych. Postępowanie z tymi odpadami częściowo reguluje ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, na przykład jeśli chodzi o zezwolenia na zbieranie, transport, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów komunalnych.

Pojęcia "odpady" i "odpady niebezpieczne" określono w odmienny od dotychczasowego sposób, bo poprzez odesłanie do załączników zawierających kategorie, rodzaje odpadów lub ich właściwości. Posiadanie określonych właściwości przez określoną kategorię lub rodzaj odpadów kwalifikuje je jako niebezpieczne. Lista takich odpadów ma się znaleźć w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw środowiska.

Kolejna sprawa to uregulowanie kwestii uznania za wytwórcę odpadów. Ustawa uznaje, że jest nim każdy, kogo działalność powoduje powstawanie odpadów lub kto podejmuje działania powodujące zmianę charakteru lub składu odpadów. Może to więc być osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Podobnie posiadaczem odpadów - na którego, tak jak na wytwórcę, ustawa nakłada szereg obowiązków - jest każdy, kto faktycznie włada odpadami. Ustawa stwarza też domniemanie, iż ten, kto włada powierzchnią ziemi, niekoniecznie właściciel, jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.

Ustawa określa zasady postępowania z odpadami, na pierwszym miejscu stawiając zapobieganie powstawaniu odpadów lub ograniczanie ich ilości i uciążliwości na wszystkich etapach działalności powodującej ich powstawanie, począwszy od jej planowania aż do etapu po zakończeniu użytkowania wytworzonych produktów.

W ustawie znalazł się rozdział poświęcony planom gospodarki odpadami - opracowywanym na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego i na szczeblu krajowym - których wykonanie ma doprowadzić do stworzenia w kraju zintegrowanej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.