Inne

Komisje: Ustawodawcza oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji opowiedziały się za odrzuceniem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Wniosek o odrzucenie ustawy zgłosił wicemarszałek Bogdan Borusewicz, a także senatorowie Aleksander Pociej oraz Krzysztof Kwiatkowski,  

Sprawozdawcą komisji na rozpoczynającym się 3 sierpnia br. posiedzeniu Senatu  będzie przewodniczący Komisji Praw Człowieka,  Praworządności i Petycji Aleksander Pociej.

W ocenie senatorów ustawa w nieuzasadniony sposób zaostrza kary. Zdaniem przewodniczącego Komisji Praw Człowieka Aleksandra Pocieja zmiany w ustawie są tak daleko idące, że pracami powinna zająć się komisja kodyfikacyjna. W tych pracach powinny brać udział autorytety prawne, naukowcy. Podkreślił, że podwyższenie kar nigdzie nie zadziałało – zniesienie kary śmierci nie wpłynęło na wzrost zabójstw. Wskazał na brak kompleksowych analiz, które przemawiałyby za podwyższeniem kar. Zaznaczył, że ustawa praktycznie eliminuje instytucję warunkowego zawieszenia kary, ogranicza odbywanie kar w trybie dozoru elektronicznego. W ocenie senatora Pocieja nie jest to nowelizacja przemyślana.

Zdaniem senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego to jest ustawa, której projekt przygotowali prokuratorzy. Daje nowe uprawnienia prokuratorom, m.in. mogą oni wnioskować o zmianę sądu, zajmującego się rozpatrywaniem sprawy. Zdaniem senatora jest to nowelizacja pisana „na chybcika” mająca na celu dobro prokuratury.

Komisje zebrały się po raz drugi w kwestii rozpatrzenia tej ustawy. Podczas pierwszego posiedzenia wysłuchały ekspertów – naukowców, prawników, strony społecznej. Wszystkie głosy nt. ustawy były krytyczne.

Komisje będą rekomendowały wprowadzenie kilkunastu poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw. Poprawki dotyczą m.in. prawa skazanego do skargi, regulują kwestie rozmów telefonicznych skazanych i ich korespondencji.

Sprawozdawcą z prac komisji nad tą ustawą będzie senator Aleksander Pociej.

Senatorowie opowiedzieli się za tym, by skreślić przepis o bezzasadności skargi. Według senatorów ten przepis sprawia, że iluzoryczne staje się konstytucyjne prawo do skargi. Skazani powinni mieć prawo do skargi, wniosku, prośby. Przepis o bezzasadności skargi stwarza pole do nadużyć. Także, zdaniem senatorów, wprowadzony nowelą tzw. „mnimalny standard” w zakresie rozmów telefonicznych osadzonych obniża dotychczasowe standardy, dlatego zaproponują ich wykreślenie. Prawo do rozmów telefonicznych przez automaty, które są obecnie w gestii małych i  średnich przedsiębiorców mają zastąpić przywięzienne zakłady pracy, które mają zorganizować system telefonii w ośrodkach penitencjarnych. Na tych samych zasadach wszędzie miałby być organizowany system telefonii, co, w ocenie legislatorów senackich, wprowadza monopol państwa. Narusza to wolność działalności gospodarczej. Dlatego senatorowie będą proponować eliminację tych przepisów.

Senatorowie chcą, by skazanemu, który nie ma pieniędzy, przysługiwało prawo otrzymania od zakładu karnego papieru listowego, kopert i dwóch znaczków w miesiącu. A nie, jak jest w noweli, że skazany, który nie ma pieniędzy może zwracać się z prośbą o pomoc w tej sprawie do zakładu.

Senatorowie będą proponowali także, by sąd penitencjarny, kierując osadzonego na przymusowe leczenie lub rehabilitację, miał obowiązek wysłuchania specjalistów w tej sprawie – lekarzy, psychologów. Opowiedzieli się także za gradacją kar dla osadzonych za napaść na funkcjonariusza. Przychylili się do rozwiązania, by umieszczanie w celi izolacyjnej było możliwe, a nie obligatoryjne. Komisje będą rekomendować ponadto szereg poprawek legislacyjnych, redakcyjnych i prawidłowych odesłań.

Komisje opowiedziały się za odrzuceniem ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw. Odrzucenie ustawy zaproponowali przewodniczący komisji  senatorowie Krzysztof Kwiatkowski i Aleksander Pociej po wysłuchaniu przewodniczącego Zarządu Głównego NSZZ Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa Czesława Tuły.

Czesław Tuła podkreślił, że ustawa w tym kształcie nie była konsultowana ze związkami zawodowymi, nie zostały uwzględnione uwagi związkowców, związkowcy nie otrzymali odpowiedzi na swoje postulaty. Zdaniem przewodniczącego Tuły nie służy ona funkcjonariuszom. Wprowadzony został system karania; wydłużono okres zatarcia winy funkcjonariusza z 6 do 12 miesięcy. Ma to znaczenie dla awansu, dla nagród. Wprowadza się możliwość delegowania funkcjonariusza, bez jego zgody, na 12 miesięcy z uwagi na trudną sytuację kadrową. Do tej pory było to 6 miesięcy. Powołanie Inspektoratu Służby Więziennej uznał za porażkę systemu. Jego zdaniem to będzie system inwigilowania pracowników. Wprowadza się system totalitarny do  zarządzania służbą więzienną – wprowadza się system mianowania na funkcje kierownicze, co zamyka drogę do kariery zawodowej i powoduje, że w każdej chwili można odwołać ze stanowiska. Ustawą próbuje się zarządzać służbą więzienną. Dodał, że funkcjonariusze mogli wnosić sprawy do Sądu Pracy, a ta nowela odbiera im tę możliwość. Teraz sprawy maja trafiać do WSA. W ocenie szefa związku pracownicy będą odchodzić ze służby więziennej po wejściu w życie tej noweli.

Zdaniem przewodniczącego Komisji Ustawodawczej nie jest prawdą, że nowela jest potrzebna do kontynuowania pościgu, bo Służba Więzienna może pościg kontynuować jeśli jest bezpośrednio w pogoni za uciekającym, nowela nie jest potrzebna do usankcjonowania grup interwencyjnych SW, które działają od lat, nie jest też potrzebna nowa służba. Senator podkreślił, że po tej miażdżącej ocenie związków zawodowych składa wniosek o odrzucenie ustawy.

Senator Rober Mamątow złożył wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw tworzy Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, który będzie odpowiedzialny za rozpoznawanie, wykrywanie przestępstw popełnionych w szczególności przez osadzonych lub tymczasowo aresztowanych, przebywających w zakładach karnych albo aresztach śledczych, a także zapobieganie im. Zwiększa ponadto autonomię Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości oraz likwiduje Radę Polityki Penitencjarnej. Wprowadza możliwość współuczestniczenia Służby Więziennej w szkoleniach strzeleckich dla młodzieży. Funkcjonariusze będą mieli możliwość uzyskania od Służby Więziennej ochrony prawnej w procesach karnych i cywilnych związanych z wykonywaniem przez nich czynności służbowych. Te zasady będzie można stosować również w postępowaniach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów. Koszty takiej ochrony prawnej niezależnie od wyniku postępowania nie będą podlegały zwrotowi przez funkcjonariusza. Nowelizacja przewiduje też pakiet rozwiązań dotyczących codziennej służby. Chodzi m.in. o nowe stopnie służbowe, zasady socjalne, czy wzory postępowań dyscyplinarnych. Funkcjonariusze SW po wejściu ustawy w życie będą m.in. mogli skorzystać z turnusów rehabilitacyjno-zdrowotnych i uzyskają uprawnienia wynikające z posiadania rodziny.

Komisje: Ustawodawcza, Nadzwyczajnej ds. Klimatu oraz Środowiska zdecydowały o przyjęciu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej bez poprawek. Sprawozdawcą komisji został senator Janusz Gromek.

Senatorowie poparli postulat podwyższenia kar za wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku. Celem rozpatrzonej ustawy jest także likwidacja warunków odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, czyli np. spółek, jeśli chodzi o wcześniejsze prawomocne skazanie osoby fizycznej za przestępstwo przeciwko środowisku. „Projektodawca dąży do ochrony środowiska naturalnego przed szkodliwymi działaniami, spełniającymi znamiona przestępstw lub wykroczeń przeciwko środowisku. Praktyka stosowania dotychczas obowiązującego prawa pokazuje, iż obecne sankcje karne są niewystarczające, w związku z tym należy dokonać zmiany przepisów. Reakcja karna powinna odpowiadać stopniowi społecznej szkodliwości czynu, zawinienia oraz rzeczywistym względom prewencji ogólnej i indywidualnej” – czytamy w uzasadnieniu ustawy.

Nowela przewiduje, że za nielegalne składowanie, unieszkodliwianie czy transport odpadów, które mogą zagrażać życiu lub zdrowiu, może grozić kara do 10 lat więzienia. Zakłada też zwiększenie grzywny za zaśmiecanie miejsc publicznych, która nie będzie mogła być niższa niż 500 zł. Wprowadza możliwość orzeczenia przez sąd obowiązku przywrócenia zaśmieconego miejsca do stanu poprzedniego. Nowela zakłada ponadto, że za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku sąd będzie musiał wobec sprawcy orzec nawiązkę w wysokości od 10 tys. do 10 mln zł. Jak wskazano w uzasadnieniu, problemem dla budżetu państwa i samorządów są koszty utylizacji porzuconych odpadów, które mogą sięgać nawet kilkudziesięciu mln zł. Jeśli przestępstwo zostanie popełnione nieumyślnie, nawiązka będzie orzekana fakultatywnie. Środki z nawiązki trafią do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i posłużą nie tylko do usuwania skutków działalności przestępczej, ale zasilą też różne programy ekologiczne, mające na celu m.in. poprawę jakości powietrza i wody w Polsce. Nowe przepisy przewidują również podniesienie kary za zanieczyszczenie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym, z tego tytułu grozić będzie kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Wyższe kary – od roku do 10 lat pozbawienia wolności – mają obowiązywać też m.in. za nielegalne składowanie, usuwanie, przetwarzanie, odzysk, unieszkodliwianie i transport odpadów, które mogą zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza, powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym. Zwiększy się także kara za przywożenie z zagranicy lub wywożenie za granicę odpadów niebezpiecznych bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia albo wbrew jego warunkom. Będzie za to grozić od 2 do 12 lat więzienia.

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą zapoznali się z informacją ministra edukacji i nauki na temat dofinansowania organizacji polonijnych zajmujących się nauczaniem języka polskiego w Niemczech.

Przewodniczący komisji senator Kazimierz Michał Ujazdowski podkreślił, że kwestie dotyczące dofinansowania organizacji polonijnych zajmujących się nauczaniem języka polskiego w Niemczech to przedmiot stałej troski senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Przewodniczący przypomniał, że państwo polskie przez wiele lat dotowało szkoły polonijne w miejscu zamieszkania Polonii w Europie Zachodniej, w tym również w Niemczech. Tymczasem „w tym roku, wedle naszej wiedzy, szkoły polonijne w Niemczech nie otrzymały stosownych środków”. Przewodniczący skierował pytanie w tej kwestii do przedstawiciela MEiN, który to resort wskutek poprawki do budżetu został wyposażony w rezerwę w kwocie niespełna 40 mln zł z przeznaczeniem na ten cel. „Chcielibyśmy uzyskać wiedzę, co w tej sprawie się dzieje i czy możemy liczyć na przełamanie kryzysu i dotowanie szkolnictwa polonijnego w Niemczech w tym roku”.

Informację przedstawiła wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Edukacji i Nauki Magda Witan. Poinformowała, że w odniesieniu do szkolnictwa polonijnego MEiN wykonuje zadania wynikające z ustawy – Prawo oświatowe we współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Wskazała, że co roku realizowane są takie programy jak Rodzina Polonijna, organizacja kolonii i innych form letniego wypoczynku dzieci, także mieszkających na terenie Niemiec. Wicedyrektor Witan zapowiedziała, że konkursy na br. zostaną niebawem ogłoszone. Ponadto poinformowała, że w tym ORPEG przekazał polonijnym organizacjom oświatowym w Niemczech 210 egzemplarzy podręczników i pomocy dydaktycznych. Przez ORPEG organizowane jest również doskonalenie zawodowe nauczycieli, w którym w 2021 r. wzięło udział ponad 500 nauczycieli szkół polonijnych. MEiN podjęło też starania w celu zorganizowania podyplomowych studiów doskonalących dla nauczycieli polonijnych i w tym roku na takich studiach kształciło się 3 nauczycieli polonijnych z Niemiec. Powiedziała także, że w organizowanym przez ORPEG kształceniu na odległość w tym roku szkolnym wzięło udział 113 uczniów z Niemiec realizujących uzupełniający program kształcenia oraz 54 uczniów realizujących program ramowy. Na terenie Niemiec funkcjonuje obecnie 7 szkół polskich prowadzonych przez ORPEG przy placówkach dyplomatycznych, w których kształci się łącznie 1446 uczniów.

W odpowiedzi na liczne pytania senatorów o sposób wykorzystania rezerwy celowej przeznaczonej na edukację polską w Niemczech przedstawicielka MEiN powiedziała, że resort podjął, we współpracy z MSZ, działania zmierzające zweryfikowanie potrzeb poprzez organizację spotkań z przedstawicielami Polaków mieszkających na terenie Niemiec. Po zebraniu informacji podjęto starania o utworzenie czterech dodatkowych szkół polskich w tym kraju, prowadzonych przez ORPEG. Planowane jest też stworzenie polskiego przedszkola, czyli oddziału szkolnego dla dzieci w wieku 3–6 lat. Wicedyrektor Witan poinformowała, że ma zostać powołany nowy podmiot, Instytut Myśli Maksymiliana Kolbego, który będzie się zajmował nauczaniem języka polskiego za granicą, a w tym roku szczególnie w Niemczech. MEiN przygotował projekt legislacyjny w tej sprawie, który jeszcze nie został zatwierdzony przez Radę Ministrów. Odpowiadając na pytanie o środki, jakimi będzie dysponował ten instytut, wicedyrektor Witan poinformowała, że z kwoty niespełna 40 mln zł w rezerwie 10 mln zostanie przekazane ORPEG, a pozostałą kwotą będzie dysponował instytut.

Wicedyrektor Witan nie udzieliła odpowiedzi na pytanie przewodniczącego Ujazdowskiego, który podkreślił, że w ubiegłych latach polonijne szkoły w Niemczech otrzymywały ponad 400 tys., zaś w tym roku miały uzyskać blisko 40 mln, tymczasem nie otrzymały ani złotówki, i zapytał, kiedy je otrzymają. Nie odpowiedziała również na pytania o lokalizację nowych placówek szkolnych, ani które polonijne organizacje wzięły udział w konsultacjach w sprawie potrzeb edukacyjnych Polonii Niemieckiej. Nie była również w stanie wskazać, kiedy projekt dotyczący powołania nowego instytutu trafi do parlamentu.

Z tego względu przewodniczący Ujazdowski zapowiedział kolejne posiedzenie komisji w tej sprawie, z udziałem kierownictwa MEiN w celu uzyskania konkretnych odpowiedzi.

W drugiej części posiedzenia senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą jednogłośnie pozytywnie zaopiniowali projekt budżetu Kancelarii Senatu na rok 2023 w części dotyczącej opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

Projekt budżetu Kancelarii Senatu na rok 2023 w tym zakresie przedstawiła w imieniu Marszałka Senatu dyrektor Biura Finansowego w Kancelarii Senatu Agnieszka Szlązak. Podkreśliła, że ponieważ Kancelaria Senatu jest urzędem zapewniającym obsługę Senatu, mającym obowiązek zabezpieczenia środków na realizację zadań ustawowych przez Senat, w projekcie budżetu na rok 2023w rozdziale 75195zostały zaplanowane wydatki w kwocie 10 mln złumożliwiające Senatowi realizację zadania w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Zgodnie bowiem z art. 4d ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie opiekę nad Polonią i Polakami za granicą w zakresie zadania pt. „Pomoc Polonii i Polakom za granicą” sprawuje m. in. Senat Rzeczypospolitej Polskiej. Opieka ta jest realizowana poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi, polegającą na zlecaniu realizacji zadań publicznych, finansowanych z części budżetu państwa dotyczącej Kancelarii Senatu.

Senatorowie wysłuchali również sprawozdania senatora Jarosława Rusieckiego z udziału w jubileuszu 60-lecia Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii oraz w Zjeździe Rady Naczelnej Polonii Australijskiej w połowie czerwca br. 

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponuje Senatowi wprowadzenie 2 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Akceptację senatorów uzyskała poprawka zgłoszona przez senatora Ryszarda Świlskiego i poparta przez senatora Jan Filipa Libickiego, która przewiduje objęcie rozwiązaniem zawartym w ustawie także osób, które zawarły umowy o kredyt hipoteczny przed dniem jej wejścia w życie i oczekują obecnie na dokonanie wpisu do hipoteki. Druga poprawka, przejęta przez senatora Leszka Czarnobaja, została zasygnalizowana przez senackie Biuro Legislacyjne i ma charakter legislacyjny. Nowelizacja rozpatrzona przez komisję budżetu ma na celu uchronienie kredytobiorców przed pobieraniem przez banki wygórowanych opłat w związku z oczekiwaniem na wpis do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej kredyt. Nowelizacja przewiduje, że będzie można określić dodatkową opłatę pobieraną do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej, podlegającą zwrotowi lub zaliczeniu na poczet spłaty kredytu hipotecznego. Wielkość oszczędności związanych z kredytem będzie sprawą indywidualną, zależną od poszczególnych umów z bankiem. 

Podczas posiedzenia przyjęcie ustawy rekomendował senatorom sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marcin Warchoł. Jak podkreślił, zaproponowana nowelizacja jest niezwykle ważna dla kredytobiorców i ma zapewnić zwrot opłat poniesionych przez nich w związku z oczekiwaniem, często długotrwałym, na dokonanie wpisu do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej kredyt. Wiceminister wyjaśnił, że sytuacja związana z przedłużaniem się sądowych czynności wieczystoksięgowych jest spowodowana m.in. przez pandemię, boom inwestycyjny i ustawę o księgach wieczystych. Dzieje się tak mimo coraz większej efektywności i wydajności pracy referendarzy sądowych i intensywnego wdrażania cyfryzacji i informatyzacji wymiaru sprawiedliwości. Krytyczną opinię o ustawie przedstawił prezes Związku Banków Polskich (ZBP) Krzysztof Pietraszkiewicz. W ocenie związku nowelizacja nie rozwiązuje problemu długotrwałego oczekiwania na rozpoznanie wniosków o wpis hipoteki do księgi wieczystej, nie uwzględnia ryzyka ponoszonego przez banki ani przepisów dotyczących wag ryzyka, pomija też fakt, że opłata czy prowizja ma charakter quasi ubezpieczenia. Zdaniem prezesa ZBP wejście w życie ustawy może skutkować nieuruchamianiem przez banki kredytów przed wpisem hipoteki do księgi wieczystej, co będzie wysoce niekorzystne dla klientów. Dlatego związek postulował odrzucenie nowelizacji jako dotykającej skutków a nie istoty i przyczyn problemu przedłużającego się działania sądów wieczystoksięgowych.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zarekomenduje też Senatowi poprawki do ustawy o dodatku węglowym. Na wniosek senatorów Kazimierza Kleiny i Pawła Arndta zdecydowano o rozszerzeniu prawa do dodatku węglowego wprowadzanego rozpatrywaną ustawą także na osoby, których gospodarstwa domowe opierają się na innych źródłach ogrzewania niż węgiel. Chodzi m.in. o pellet, olej opałowy, gaz, LPG czy energię elektryczną. Inne poprawki rekomendowane przez komisję budżetu mają charakter legislacyjny. Senatorowie zaproponują też skreślenie artykułów 10, 12, 13, 14 i 25 dotyczących prawa bankowego, procedur przejmowania banków i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Według Ministerstwa Finansów proponowane przepisy stanowiły wykonanie zaleceń Komisji Europejskiej do innych regulacji, przyjętych przed 2 miesiącami, mających implementować europejskie przepisy. Na potrzebę skreślenia tych artykułów wskazało senackie Biuro Legislacyjne. Senatorowie poparli też skreślenie art. 15 odnoszącego się do ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, a także art. 20 r. dotyczącego ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu. Jak wskazało senackie Biuro Legislacyjne, przepisy art. 10, 12, 14 i 25 są niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawnego wywodzoną z art. 2 konstytucji, a przepisy art. 13, 15 i 20 z zasadami wykonywania inicjatywy ustawodawczej oraz rozpatrywania projektu ustawy w 3 czytaniach, zawartymi w art. 118 ust. 1 i art. 119 ust. 1 i 2 konstytucji.

W ramach tzw. szybkiej ścieżki legislacyjnej komisja budżetu wniosła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Z taką inicjatywą wystąpili senatorowie Leszek Czarnobaj, Stanisław Gawłowski i Ryszard Świlski. Projekt wprowadza zerowy VAT na olej opałowy oraz LPG inny niż przeznaczony do napędu silników spalinowych.

Podczas posiedzenia szereg zastrzeżeń do ustawy, także natury konstytucyjnej, przedstawiło senackie Biuro Legislacyjne. Według opinii art. 2 ust. 1 i 3 ustawy są niezgodne z zasadą równości wyrażoną w art. 32 konstytucji, a niezgodność ta odnosi się do wszystkich przepisów dotyczących dodatku węglowego. Zgodnie z ustawą przysługuje on jedynie osobie w gospodarstwie domowym w wypadku, gdy głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków. W myśl ustawy przez paliwa stałe rozumie się węgiel kamienny, brykiet lub pelet zawierające co najmniej 85% węgla kamiennego. Przepisy wyłączają zatem możliwość przyznania i wypłacenia dodatku węglowego osobom, których gospodarstwa domowe opierają się na innych źródłach ogrzewania, niezależnie od ich statusu materialnego. Jak stwierdzono w opinii, zgodnie z art. 32 konstytucji wszyscy są wobec prawa równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne, a nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

W ocenie przewodniczącego komisji budżetu senatora Kazimierza Kleiny w sprawach związanych z pomocą obywatelom w związku z dramatyczną sytuacją na rynku energii i rosnącymi kosztami jej użytkowania panuje ogromny chaos.  Jak wskazywali senatorowie ustawa o dodatku węglowym jest niesprawiedliwa, bo zakłada przyznanie wsparcia tylko osobom ogrzewającym domy węglem, podczas gdy pomoc powinna trafić do wszystkich, w tym np. do osób, które posłuchały rządu i zainwestowały w nowoczesne piece czy fotowoltaikę. Zdaniem przedstawiciela Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych ustawa o dodatku węglowym dzieli Kowalskich na lepszych i gorszych. Dlatego związek proponował przyznanie uprawnienia do dodatku węglowego wszystkim gospodarstwom domowym, które korzystają z ciepła wytworzonego w kotłowniach lub ciepłowniach, w których paliwem jest węgiel.

Ustawę przedstawiła wiceminister klimatu i środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska. Jak wyjaśniała, dotyczy ona dodatków z tytułu użytkowania do ogrzewania węgla, ponieważ to właśnie węgiel został objęty embargiem na import z Rosji. Ustawa dotyczy 3,8 mln polskich gospodarstw domowych, które w znacznej części pokrywają się z najbardziej „wrażliwymi” gospodarstwami, których nie było stać na wymianę tzw. kopciuchów na nowocześniejsze piece opalane np. gazem. Wiceminister zapewniła, że rząd intensywnie pracuje nad bardziej kompleksowymi rozwiązaniami dla wszystkich osób potrzebujących wsparcia w ogrzewaniu na zimę. Jak mówiła, problem dotyczy nas wszystkich chociaż nie wszystkich w tym samym stopniu, a żaden obywatel potrzebujący wsparcia nie pozostanie przez niego.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wysłuchała informacji na temat opodatkowania Działów Specjalnych Produkcji Rolnej w związku ze zwiększeniem sumy obrotów wynikających z inflacji oraz ewentualnej możliwości zwiększenia progów podatkowych.

Dyrektor Aleksandra Szelągowska z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pokrótce przybliżyła jakie są formy opodatkowania producentów rolnych. W ramach opodatkowania Działów Specjalnych Produkcji Rolnej producent może płacić podatek dochodowy wynikający wprost z uzyskiwanych dochodów, co wymaga prowadzenia ksiąg rachunkowych, handlowych czy ksiąg przychodów i rozchodów lub uiszczać podatek na podstawie corocznie określanych norm szacunkowych od Działów Specjalnych Produkcji Rolnej. Normy ustalane są wspólnie przez resorty rolnictwa i finansów i ogłaszane w formie rozporządzenia. Przy ustalaniu normy dochodu szacunkowego brany jest pod uwagę wskaźnik wzrostu cen towarowej produkcji rolniczej, który w maju każdego roku ogłaszany jest przez GUS. W 2022 r. wskaźnik ten wyniósł 106, co oznacza, że w 2023 r, normy szacunkowe zostaną podniesione o 6 %.

Ministerstwo Finansów potwierdziło, że nie ma planów zwiększenia kwoty progu przychodu ustalonego na wysokości 2 mil euro, powyżej, którego wymagane jest od podatnika prowadzenie tzw. dużej księgowości.

W trakcie dyskusji senatorowie uznali, że istotne dla zobrazowania problemu płynności finansowej producentów Działów Specjalnych Produkcji Rolnej płacących podatek dochodowy według norm szacunkowych oraz tych będących na pełnej formie opodatkowania, konieczne jest przedstawienie przez Ministerstwo Finansów statystyki uwzględniającej rodzaj prowadzonej produkcji.

Przedstawicielka Ministerstwa Finansów wyjaśniła, że w na podstawie deklaracji PIT podatników Działów Specjalnych Produkcji Rolnej 98% z nich korzysta z uproszczonej formy opodatkowania tzn. korzysta z norm szacunkowych. Szczegółową statystykę resort przedstawi na piśmie.

Komisja Obrony Narodowej odbyła wizytę studyjną w Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa, które mieści się w Warszawie. Senatorowie zapoznali się z rodzajem pomocy jaką jednostka udziela weteranom - to między innymi wsparcie prawne i psychologiczne, a także pielęgnowanie pamięci o żołnierzach poległych i tradycji wojskowej.

„Jesteśmy w jednym z miejsc najważniejszych dla polskich żołnierzy, którzy oddają to, co najcenniejsze i składają ofiarę krwi na misjach zagranicznych. To miejsce jest centrum pielęgnacji wolności i niepodległości” – mówił o jednostce przewodniczący Komisji senator Jarosław Rusiecki. Jak dodał senator „nasi żołnierze osławiają polski oręż na misjach zagranicznych. Dzisiejsze spotkanie jest chwilą refleksji nad losem żołnierza, który wypowiadając słowa przysięgi wojskowej, liczy się z tym, że musi walczyć do końca”.

Z członkami Komisji spotkała się dyrektor Centrum mjr dr Katarzyna Rzadkowska. Przypomniała, że Centrum działa jak każda inna jednostka wojskowa. „Współpracujemy z organizacjami pomocy społecznej oraz pozarządowymi, z każdym kto chce pomóc weteranom” – dodała. Major podkreśliła, że ranni w misjach weterani mogą dalej służyć jako żołnierze w Polsce, gwarantuje im to ustawa o weteranach. Weterani mają też zapewnioną opiekę medyczną do końca życia oraz rehabilitację i pomoc specjalistów.  „850 weteranów odniosło rany podczas misji zagranicznych, 121 żołnierzy zginęło” – podsumowała mjr dr Katarzyna Rzadkowska.

Jak powiedział przewodniczący Komisji, „nasi żołnierze – również tych 121, którzy oddali swoje życie na misjach zagranicznych – dziedziczą, pielęgnują i doskonalą tradycję bohaterów, którzy uchronili Europę przed nawałą bolszewicką w bitwie znanej jako »Cud nad Wisłą«” – dodał.  Senator Rusiecki wręczył dyrektor Centrum Weterana pamiątkowy medal Senatu.

Komisje: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Infrastruktury zarekomendują Izbie odrzucenie ustawy o usprawnieniu procesu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego. Wniosek taki zgłosił senator Adam Szejnfeld.

Uzasadniając go, poparł stanowisko Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które przedstawiło szereg zarzutów co do niezgodności ustawy z konstytucją, m.in. stwierdziło, że pogłębia ona zastrzeżenia natury konstytucyjnej dotyczące obowiązującego statusu prawno-ustrojowego pełnomocnika rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego. W opinii legislatorów ustawa abstrahuje od relacji prawno-organizacyjnej pomiędzy ministrem kierującym działami administracji rządowej a pełnomocnikiem, przypisując mu w szerokim zakresie zadania i kompetencje typowe dla konstytucyjnie umocowanego członka Rady Ministrów. Inny zarzut dotyczył wprowadzenia na etapie drugiego czytania, w toku prac komisyjnych, poprawek, wychodzących poza zakres projektu ustawy. Zdaniem senackiego biura legislacyjnego przepisy ustawy budzą wątpliwości co do zgodności z konstytucją, według której własność może być ograniczona w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza istoty własności. W opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu ustawa nie powinna zostać uchwalona.

Jak wyjaśniał sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego dla RP Marcin Horała, na mocy ustawy nastąpi przekształcenie Przedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze” (PPL) w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa Polskie Porty Lotnicze SA, której akcje zostaną przeznaczone na podwyższenie kapitału spółki Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o. Ustawa zwiększa też kompetencje pełnomocnika rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK), jego obowiązkiem będzie zapewnienie optymalnych warunków do rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego regionu CPK w kontekście m.in. Airport City oraz nowych obszarów mieszkaniowych i gospodarczych. Spółka CPK otrzyma uprawnienia realizującego inwestycje celu publicznego (m.in. możliwość dokonywania wywłaszczeń na cele budowy linii kolejowych na rzecz Skarbu Państwa wraz z ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego). Ustawa doprecyzowuje też uprawnienia spółki CPK w zakresie prawa do czasowego zajmowania nieruchomości na potrzeby badań i pomiarów (m.in. środowiskowe, archeologiczne, geologiczne i konserwatorskie), a także regulacje dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej z tego tytułu. Ustawa przewiduje szereg zachęt dla mieszkańców do zbywania nieruchomości na obszarze przyszłej lokalizacji CPK przed wywłaszczeniem. W ramach Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN) spółka CPK może podwyższyć cenę nabycia, powiększając wartość rynkową nieruchomości o 10% w wypadku gruntu i 20% w odniesieniu do budynku mieszkalnego albo lokalu stanowiącego odrębny przedmiot własności. Nowe przepisy zakładają, że spółka CPK może kupić nieruchomość za cenę stanowiącą równowartość wartości odtworzeniowej bez uwzględnienia stopnia zużycia.