Inne

W Senacie 23 maja br., z inicjatywy wicemarszałka Michała Kamińskiego, odbyła się konferencja „CPK: dla Polaków czy przeciw Polakom? Koszty i zagrożenia <megaprojektu>”, podczas której parlamentarzyści, eksperci, przedstawiciele samorządu i Rady Społecznej ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego apelowali do rządu o zaniechanie realizacji programu budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK), wskazując na jego liczne zagrożenia.

Otwierając konferencję, wicemarszałek Michał Kamiński zwrócił uwagę na konieczność przeanalizowania zasadności budowy CPK w obliczu obecnego kryzysu i zagrożenia bezpieczeństwa naszego kraju. „Dzisiaj kwestia bezpieczeństwa jest podstawowa. Na cóż nam rozbudowa infrastruktury, jeśli nic jej nie ochroni. Najpierw muszą być środki na obronę” – ocenił.

„Czy Polsce potrzebne jest megalotnisko z nową siecią linii kolejowych oraz zmiana systemu komunikacji z poli na centralistyczny? Ile środków wymaga ta inwestycja i jakie będzie ich źródło?” – pytała przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego posłanka Bożena Żelazowska. Jej zdaniem bez rzetelnego ekonomicznego uzasadnienia projekt ten skazany jest na porażkę, która grozi zadłużeniem kilku pokoleń Polaków.

Marek Serafin, ekspert ds. rynku lotniczego, autor wielu artykułówi publikacji na temat CPK, przypomniał, że koszt inwestycji szacowany jest na 130 mld zł. Zwrócił uwagę, że założenia programu zostały przygotowane w odmiennych realiach rynkowych. W jego ocenie budowa CPK jest nieuzasadniona przede wszystkim z powodów ekonomicznych. „Sukces tego projektu zależy tylko od awansu LOT do wąskiej grupy liderów przewozów lotniczych, a do tego potrzebny jest 4-krotny wzrost liczby przelotów tranzytowych czy zwiększenie z 15 do 50 liczby samolotów dalekosiężnych (…) To jest ogromny wysiłek inwestycyjny, a LOT nie ma aktywów finansowych” – mówił ekspert. Według niego należy ponownie przeanalizować sytuację finansową spółki LOT, uwzględnić też zmiany na rynku przewozów lotniczych. Zwrócił uwagę na alternatywne rozwiązanie: model duoportu lotniska Chopina i lotniska w Modlinie. Jak mówił, po zmodernizowaniu i rozbudowie tych portów ich przepustowość wzrosłaby w wypadku lotniska Chopina do 28 mln pasażerów, a Modlina – do 10 mln osób.

Wskazując na schematy sieci kolejowych w Niemczech i Chinach Tomasz Wardak, ekonomista, autor książki „Piasta i szprychy. Centralny Port Komunikacyjny, kolej i nasza przyszłość”, zwrócił uwagę, że układ sieci kolejowej proponowany w ramach CPK nie jest dostosowany do sieci osadniczej naszego kraju. Podkreślił, że dla zrównoważonego rozwoju kraju najlepszym modelem jest równomiernie rozłożona sieć kolejowa. Zdaniem eksperta planowana rozbudowa sieci kolejowej nie rozwiąże też problemu wykluczenia komunikacyjnego. Krytycznie odniósł się również do połączenia Portu Solidarność z koleją szybkich prędkości. „Nigdzie na świecie nie ma takiego rozwiązania. To absurd!” – ocenił. Jako wzorcowe rozwiązania wskazał na porty w Amsterdamie i Frankfurcie.

O zagrożeniach planowanej inwestycji dla mieszkańców Baranowa, Teresina i Wiskitek mówili m.in. wiceprzewodniczący Rady Społecznej ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Robert Pindor, Joanna Lipnicka z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i Mirosław Ochojski, prawnik specjalizujący się w tematyce wywłaszczeń, członek Rady Fundacji Inlegis, a także władz Baranowa. Podkreślali, że mieszkańcy skarżą się na swoją niepewną sytuację odnośnie prawa własności, gdyż spółka CPK istnieje od 2018 r., a nadal nie jest znany teren, na którym będzie realizowana inwestycja.

Karolina Kozłowska z Partii Zielonych poinformowała, że zostaną złożone do Komisji Europejskiej dokumenty w sprawie wstrzymania budowy CPK ze względu na ochronę gatunków zagrożonych.

Centralny Port Komunikacyjny to planowany węzeł transportu intermodalnego łączący transport lotniczy, kolejowy i drogowy. Ma powstać na terenie gminy Baranów, ok. 37 km od centrum Warszawy. 28 października 2020 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap I. 2020–2023”. W pierwszym etapie zaplanowano prace przygotowawcze dla Portu Solidarność i sieci nowych linii kolejowych, w tym kolei dużych prędkości.