Inne

18 maja 2022 r. zakończył się pierwszy dzień 42. posiedzenia Senatu. Izba rozpatrzyła 9 ustaw, 3 odrzuciła, a do 2 wprowadziła poprawki. Senatorowie postanowili o wniesieniu do Sejmu 3 projektów ustaw. Nie wyrazili też zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej senator Magdaleny Kochan oraz senatora Tomasza Grodzkiego.

Przed przystąpieniem do obrad minutą ciszy uczczono pamięć Marii Pańczyk-Pozdziej, wicemarszałek Senatu VIII kadencji, senator VI–IX kadencji, zmarłej 12 maja 2022 r. 

Ustawy odrzucone.

Ustawa o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) jest związana z przejęciem Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG) przez PKN Orlen. Zakłada, że następcy prawni PGNiG będą mogli realizować inwestycje w terminalu LNG w Świnoujściu. Przewiduje też możliwość przenoszenia koncesji poszukiwawczych i wydobywczych uzyskanych przez PGNiG.

Ustawa o Akademii Kopernikańskiej (projekt prezydencki) powołuje nową instytucję – Akademię Kopernikańską, mającą służyć wzmocnieniu polskiej kadry akademickiej i zwiększaniu jej konkurencyjności, określa również reguły jej finansowania. Akademia realizowałaby program obejmujący m.in. finansowanie badań naukowych, w tym przyznawanie stypendiów kopernikańskich, grantów Mikołaja Kopernika, wspieranie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika, przyznawanie nagród kopernikańskich czy powoływanie ambasadorów Akademii Kopernikańskiej. Akademię będzie tworzyło 6 izb: Astronomii i Nauk Matematyczno-Przyrodniczych, Nauk Medycznych, Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Filozofii i Teologii, Nauk Prawnych oraz Laureatów Nagrody Kopernikańskiej. Na mocy ustawy powstanie, powiązana strukturalnie z Akademią Kopernikańską, uczelnia publiczna – Szkoła Główna Mikołaja Kopernika, która zintegruje: Kolegium Astronomii i Nauk Przyrodniczych w Toruniu, Kolegium Nauk Medycznych w Olsztynie, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Zarządzania w Warszawie, Kolegium Filozofii i Teologii w Krakowie, Kolegium Nauk Prawnych w Lublinie. Raz na 5 lat Akademia Kopernikańska będzie organizować Światowy Kongres Kopernikański, po raz pierwszy w 2023 r. w związku z rocznicą 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika.

Ustawa o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która wprowadza możliwość ponownej weryfikacji pracowników polskiej służby zagranicznej, zwłaszcza tych, którzy odbyli studia poza krajami sojuszniczymi Polski. Zgodnie z nowelizacją osoba, która kształciła się, uzyskała tytuł zawodowy lub naukowy, stopień w zakresie sztuki, stopień naukowy, prowadziła działalność naukową w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, będącym organem bezpieczeństwa innego państwa, wchodzącym w skład sił zbrojnych innego państwa, stanowiącym część resortu spraw zagranicznych lub wewnętrznych innego państwa albo im podległym, przez nie nadzorowanym lub kontrolowanym, może być zatrudniona w służbie zagranicznej po złożeniu wniosku i uzyskaniu zgody szefa służby zagranicznej. Szef służby zagranicznej ma zaś wydawać zgodę po otrzymania opinii szefa ABW, potwierdzającej brak przeciwwskazań. Zgodę szefa służby zagranicznej będą musieli uzyskać obecni członkowie służby zagranicznej i kandydaci do niej. Nowelizacja likwiduje ponadto stopień attaché, najniższym stopniem dyplomatycznym będzie III sekretarz.

Ustawy przyjęte z poprawkami. 

Senat wprowadził 11 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Odnoszą się one do kształcenia lekarzy weterynarzy i dotyczą m.in. powoływania i funkcjonowania komisji decydujących o postępowaniach w sprawie podnoszenia kwalifikacji przez weterynarzy. Pozostałe poprawki maiły charakter techniczny. Nowelizacja określa zadania i kompetencje instytucji w związku z unijnymi przepisami w zakresie ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego. Ma usprawnić realizację zadań przez organy Inspekcji Weterynaryjnej, a także zlikwidować wątpliwości interpretacyjne co do stosowania przepisów UE. Chodzi o dostosowanie przepisów unijnego rozporządzenia w tej sprawie do polskiego prawa. Nowelizacja umożliwia ubój na własny użytek w gospodarstwie bydła do 12 miesiąca życia; porządkuje przepisy w zakresie produkcji żywności na rynek państw trzecich; usprawnia i wzmacnia nadzór nad hodowlą przez Inspekcję Weterynaryjną. Przewiduje też utworzenie elektronicznej książki leczenia zwierząt, co pozwoli uzyskiwać informacje o stosowaniu leków u zwierząt, z których pozyskiwana jest żywność.

Izba uchwaliła 8 poprawek do ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową (projekt rządowy), przede wszystkim o charakterze legislacyjnym i redakcyjnym. Wprowadza ona nowe narzędzie informatyczne – e-Urząd Skarbowy (e-US), umożliwiające podatnikom załatwianie on-line spraw obsługiwanych przez Krajową Administrację Skarbową (KAS), głównie z zakresu VAT, PIT i CIT. Podatnicy nie będą wnosić opłaty skarbowej za wydawanie zaświadczeń, jeśli złożą wnioski przez e-US. System e-Urząd Skarbowy będzie serwisem informacyjno-transakcyjnym dla: podatników, płatników, pełnomocników oraz komorników sądowych i notariuszy.

Ustawy przyjęte bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (pilny projekt rządowy) ma ułatwić obywatelom Ukrainy, przebywającym w Polsce w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium ich państwa, znalezienie pracy odpowiadającej ich kwalifikacjom. W tym celu nowelizacja zakłada utworzenie i zapewnienie funkcjonowania przez ministra ds. informatyzacji systemu teleinformatycznego, służącego do ułatwienia nawiązywania kontaktów między pracodawcami a poszukującymi pracy obywatelami Ukrainy. Zadaniem systemu będzie stworzenie bazy profili kandydatów do podjęcia zatrudnienia w Polsce. System będzie oparty na rejestrze numerów PESEL.

Ustawa o ustanowieniu Narodowego Dnia Powstań Śląskich (projekt prezydencki) ustanawia nowe święto państwowe, obchodzone 20 czerwca, w rocznicę wkroczenia w 1922 r. Wojska Polskiego do Katowic. Święto ma być hołdem dla bohaterskich uczestników 3 powstań śląskich w latach 1919–1921, które odegrały niezwykle ważną rolę w procesie jednoczenia ziem polskich po okresie zaborów i wywarły decydujący wpływ na kształt zachodniej granicy odrodzonego państwa polskiego.

Ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (projekt rządowy) zakładającą, że rolnicy – emeryci nie będą musieli kończyć działalności rolniczej, aby otrzymać świadczenie w pełnej wysokości. Reguluje też kwestie tzw. zbiegu tytułów ubezpieczenia z rolniczego (KRUS) i powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych (ZUS). Rolnicy będą mogli unikać niekorzystnych przerw w podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, które mogą być przeszkodą w ubieganiu się o pomoc ze środków wspólnej polityki rolnej bądź uniemożliwiać dalsze podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników w razie podejmowania dodatkowo – oprócz rolniczej – pozarolniczej działalności gospodarczej. Do wysokości części składkowej emerytury rolniczej będzie można zaliczać okresy odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim, a w razie braku stażu ubezpieczeniowego w ZUS – także okresy pełnienia zastępczych form służby wojskowej przed 1 stycznia 1999 r. Rolniczy emeryci będą mogli korzystać z rehabilitacji leczniczej w ośrodkach KRUS, a opiekunowie niepełnosprawnych – z turnusów regeneracyjnych.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw(projekt rządowy), która dostosowuje polskie prawo do unijnych przepisów przewidujących szczególne rozwiązania i preferencje w zakresie VAT w odniesieniu do działań obronnych realizowanych w ramach unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). Nowela zakłada zwolnienie z VAT importu towarów i usług przez siły zbrojne innych państw członkowskich do użytku tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego, jeżeli biorą one udział w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania UE w ramach WPBiO. Przypadki i tryb zwrotu VAT dla sił zbrojnych innych państw członkowskich mają być wskazane w rozporządzeniu ministra finansów.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 3 projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (inicjatywa grupy senatorów) przewiduje przywrócenie, zlikwidowanego 1 stycznia 2022 r., prawa osób samotnie wychowujących dziecko do wspólnego opodatkowania się, a także podwyższenie kwoty rocznych dochodów lub przychodów, których uzyskanie przez dziecko niemające ukończonego 25. roku życia i uczące się nie uniemożliwia skorzystania przez rodzica z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoby samotnie wychowującej dziecko.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) doprecyzowuje zasady przywracania do służby funkcjonariuszy: Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego w razie uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji o zwolnieniu ze służby oraz wygaśnięcia stosunku służbowego w związku z nieobecnością funkcjonariusza w służbie przez okres powyżej 3 miesięcy z powodu tymczasowego aresztowania. Projekt realizuje postulat zawarty w petycji P10–29/20, wniesionej do Senatu przez Helsińską Fundację Praw Człowieka.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Prawo o adwokaturze (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) zmienia zasady przeprowadzania przeszukania pomieszczenia należącego do adwokata lub radcy prawnego, a także zasady stosowania środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia adwokata lub radcy prawnego w wykonywaniu zawodu. Zgodnie z proponowanymi przepisami przed rozpoczęciem przeszukania zawiadomiony zostanie dziekan właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych, który będzie obecny podczas tego przeszukania. Z kolei o zawieszeniu adwokata i radcy prawnego w wykonywaniu zawodu będzie decydował wyłącznie sąd. Projekt realizuje postulat zawarty w petycji P10–14/21, wniesionej do Senatu przez Naczelną Radę Adwokacką.