Narzędzia:

59. posiedzenie Senatu – pierwszy dzień

21.02.2023
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu

21 lutego 2023 r. zakończył się pierwszy dzień 59. posiedzenia Senatu. Senatorowie podjęli uchwałę w rocznicę agresji Rosji na Ukrainę. Tego dnia Izba rozpatrzyła 5 ustaw, m.in. ustawę o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych, a także nowelizację Kodeksu Wyborczego.

Izba jednomyślnie podjęła uchwałę w rocznicę agresji Rosji na Ukrainę, w której docenia żołnierskie męstwo, cywilną determinację oraz śmiałe przywództwo walczącej Ukrainy. Senatorowie bezwzględnie potępiają rosyjskie działania wojenne w Ukrainie i dokonywane w ich trakcie zbrodnie wojenne, które powinny być osądzone przez Międzynarodowy Trybunał Karny. W uchwale Senat oddaje hołd poległym żołnierzom i cywilom, w tym obywatelom Polski, łącząc się w bólu z rodzinami poległych, oraz dziękuje wszystkim wspierającym walczącą Ukrainę. Senatorowie wyrażają uznanie i szacunek dla obywateli i władz Ukrainy z prezydentem Wołodymyrem Zełeńskim za heroiczną i godną naśladowania postawę podczas działań wojennych. Tekst uchwały Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki wręczył ambasadorowi Ukrainy w Polsce Wasylowi Zwaryczowi, który w imieniu narodu ukraińskiego, rządu, prezydenta i parlamentu podziękował Senatowi za wsparcie i solidarność z jego krajem w obliczu rosyjskiej agresji. „Pokazujecie, jak trzeba działać nie słowem lecz czynem w sytuacji, gdy istnieje prawdziwe zagrożenie” – podkreślił. „Nigdy się nie zmęczymy w walce o wolność naszą i waszą” – zapewnił ambasador Ukrainy.

Ustawy rozpatrzone przez Senat pierwszego dnia 59. posiedzenia.

Ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (projekt rządowy) tworzy podstawy prawne do realizacji Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027, co umożliwi ubieganie się o środki finansowe z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) oraz z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). Wsparcie będzie skierowane głównie do rolników, ale także do innych obszarów mieszkańców obszarów wiejskich - przedsiębiorców oraz samorządowców. Na realizację Planu Strategicznego Polska otrzymała ponad 25 mld euro. Pomoc będzie udzielana przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), z wyjątkiem niektórych interwencji, w wypadku których wsparcia będą udzielać samorządy województw. Składanie wniosków o pomoc w ramach Planu Strategicznego oraz ich rozpatrywanie odbywać się będzie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ARiMR. Według autorów ustawy jej przepisy przygotowano tak, by jak najwięcej środków trafiło do rolników, którzy prowadzą małe i średnie gospodarstwa. Oprócz płatności podstawowej rolnicy mogą dostać także tzw. płatności związane, ONW (z tytułu niekorzystnych warunków gospodarowania) i inne dopłaty, np. z ekoschematów. Dzięki różnego rodzaju dopłatom 97% polskich gospodarstw będzie miało dopłaty na poziomie średniej unijnej.

Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) dostosowuje prawo do unijnych zmian w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS), mających usprawnić powroty obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na obszarze UE do swoich krajów i odprawy graniczne. Zmiany pozwolą na identyfikowanie obywateli państw trzecich objętych decyzją nakazującą powrót, którzy ukryli się i zostali zatrzymani w innym państwie członkowskim, a w konsekwencji – pomogą zapobiegać nieuregulowanej migracji. Nowelizacja przewiduje też obowiązkowe konsultacje między państwami, jeśli obywatel państwa trzeciego ma ważny dokument pobytowy lub ważną wizę długoterminową przyznaną w jednym państwie członkowskim lub może ją tam uzyskać, a inne państwo członkowskie zamierza dokonać lub już dokonało wpisu do SIS dotyczącego odmowy wjazdu i pobytu. Komendant główny Straży Granicznej uzyskał kompetencje do organizowania dobrowolnych powrotów i przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego UE.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) dostosowuje polskie przepisy do prawa unijnego w zakresie jurysdykcji w sprawach małżeńskich i dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz uprowadzeń dzieci za granicę. Przepisy te dotyczą automatycznej wykonalności orzeczeń, porozumień i dokumentów urzędowych objętych rozporządzeniem unijnym, a więc te sprawy będą podlegały w Polsce uznawaniu i wykonaniu bez potrzeby przeprowadzenia specjalnego postępowania. Objęte rozporządzeniem UE tytuły prawne pochodzące z Polski to orzeczenia sądów, m.in. w sprawie o rozwód, separację, o kontakty z dzieckiem czy zarządzenie powrotu dziecka do państwa jego zwykłego pobytu, i ugody zatwierdzone przez sąd. Tytuły prawne z innych państw członkowskich UE to – oprócz orzeczeń w sprawach małżeńskich (rozwód, separacja, unieważnienie małżeństwa) i dotyczących władzy rodzicielskiej – te wydane w trybie pozasądowym, np. zatwierdzone przez notariusza porozumienie stron w sprawie rozwodu. Rozporządzenie umożliwia również sądowi, który orzeka w sprawie powrotu uprowadzonego dziecka, rozstrzygnięcie co do władzy rodzicielskiej, kontaktów i alimentów, co ma przyspieszyć zakończenie sporu. Rozporządzenie dotyczy także zachowania tożsamości dziecka, gdy jest prowadzone postępowanie w sprawie o umieszczenie go w pieczy zastępczej w innym państwie członkowskim niż państwo pochodzenia. Organ innego unijnego państwa może poinformować sąd, który rozważa taką możliwość, o bliskim związku dziecka z danym państwem członkowskim, np. przekazać informacje na temat rodzica, krewnego lub innych osób, odpowiednich do sprawowania opieki nad dzieckiem.

Ustawa o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych (projekt komisyjny) wprowadza zmiany w 19 ustawach, m.in. kodeksach – postępowania administracyjnego i postępowania cywilnego, prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ustawach: o podatku od spadków i darowizn, o lasach, o broni i amunicji. Wprowadza wyjątek od zasady 2-instancyjności postępowania administracyjnego w wypadku decyzji wydanej w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony. Umożliwia organizacjom pozarządowym wytaczanie powództw lub przystępowanie do toczących się postępowań sądowych na rzecz każdego przedsiębiorcy będącego członkiem tej organizacji. Zwiększa kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn dla poszczególnych grup podatkowych i przewiduje 5-letni cykl ich rozliczania. Podnosi też kwotę przychodów (75% minimalnego wynagrodzenia za pracę), do której możliwe jest prowadzenie tzw. działalności nieewidencjonowanej. Nowe przepisy umożliwiają ponadto powstawanie budynków mieszkalnych na terenach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych i biurowców, a także wprowadzają obowiązek zapewnienia określonej liczby miejsc parkingowych (1,5-krotność liczby mieszkań) i minimalnego udziału powierzchni terenu biologicznie czynnego (25% powierzchni terenu inwestycji mieszkaniowej, co najmniej 50% tego terenu ma być ogólnodostępnym, nieogrodzonym, urządzony obszarem wypoczynku, rekreacji lub sportu). Nowela modyfikuje również zasady uzyskiwania pozwolenia na broń. Określa katalog osób, które będą mogły je uzyskać do celów ochrony osobistej, osób i mienia ze względu na zadeklarowaną „chęć wzmocnienia potencjału obronnego RP”. Uprawnienie to dotyczy funkcjonariuszy Policji, agencji: Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wywiadu, służb: Kontrwywiadu Wojskowego, Wywiadu Wojskowego, Ochrony Państwa, Więziennej i Celno-Skarbowej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, straży: Granicznej i Marszałkowskiej oraz żołnierzy zawodowych Sił Zbrojnych RP, jeżeli mają przydzieloną im broń służbową, a także osoby pełniące służbę w Wojskach Obrony Terytorialnej co najmniej 2 lata. Nowelizacja zwalnia ponadto posiadających pozwolenie na broń wydane w celu łowieckim z obowiązku przedstawiania co 5 lat orzeczenia lekarskiego i psychologicznego.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (projekty rządowe i poselski), która zakłada m.in. zwiększenie dostępu do lokali wyborczych dla mieszkańców małych miejscowości. Zgodnie z nowelą wójt gminy wiejskiej lub wiejsko-miejskiej ma zapewniać bezpłatny przewóz transportem publicznym, aby umożliwić wzięcie udziału w głosowaniu wyborcom ujętym w spisie wyborców w stałym obwodzie głosowania, jeżeli na obszarze danej gminy nie funkcjonuje w dniu wyborów publiczny transport zbiorowy lub jeżeli najbliższy przystanek funkcjonującego transportu zbiorowego jest w odległości ponad 1,5 km od lokalu wyborczego. Wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz ten, który najpóźniej w dniu głosownia kończy 60 lat, ma prawo do bezpłatnego transportu z miejsca zamieszkania do lokalu wyborczego właściwego dla obwodu głosowania. Stały obwód głosowania ma obejmować od 200 mieszkańców (obecnie od 500) do 4 tys. mieszkańców (bez zmian), co powinno zwiększyć liczbę lokali wyborczych i ich dostępność. Nowelizacja wprowadza też zmiany dotyczące okręgowych i rejonowych komisji wyborczych. W ich skład ma wchodzić od 4 do 10 osób „mających wyższe wykształcenie prawnicze oraz dające rękojmię należytego pełnienia tej funkcji” (dotychczas sędziowie) i z urzędu, jako przewodniczący, komisarz wyborczy. Nowelizacja przewiduje ponadto, że czynności obwodowej komisji wyborczej mogą być rejestrowane przez mężów zaufania od chwili podjęcia przez komisję pierwszych czynności aż do podpisania protokołu, a więc również w czasie trwania głosowania; dotychczas było to możliwe do rozpoczęcia głosowania. Do końca następnego dnia po dniu, w którym obwodowa komisja wyborcza przekazała protokół głosowania komisji wyborczej wyższego stopnia, muszą zostać usunięte nagrania z prac komisji. Nowela wprowadza też zmiany w zasadach dopisywania się do spisu przez wyborców oddających głos za granicą. Wyborca, który chce głosować za granicą, najpóźniej w 5. dniu przed dniem wyborów będzie mógł złożyć wniosek tylko na piśmie albo przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra spraw zagranicznych lub na adres poczty elektronicznej konsula jako odwzorowanie cyfrowe wniosku opatrzonego własnoręcznym podpisem. Powstanie Centralny Rejestr Wyborców (CRW), mający służyć ustaleniu liczby wyborców, sporządzaniu spisów wyborców i osób uprawnionych do udziału w referendum oraz sprawdzaniu posiadania prawa do wybierania. Dostęp do niego będą mieć wójtowie, Państwowa Komisja Wyborcza i komisarze wyborczy za pośrednictwem Krajowego Biura Wyborczego, minister ds. informatyzacji, minister spraw zagranicznych i konsulowie. Aktualizacji będą dokonywać gminy w ramach zadań zleconych. Wydatki na CRW latach 2022–31 mają wynieść maksymalnie 91,72 mln zł. 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

8. posiedzenie Senatu

Izba zakończyła obrady.

Prace w komisjach senackich – 13 marca 2024 r.

Komisja Petycji rozpatrzyła 7 petycji.

7. posiedzenie Senatu

Zakończyło się 7. posiedzenie Senatu.