Narzędzia:

Prace w komisjach senackich – 7 lutego 2023 r.

legislacja budżet i finanse 07.02.2023
Komisja Zdrowia (fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu)

Po rozpatrzeniu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi Komisja Zdrowia postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie do niej kilkunastu poprawek. Pierwsza przewiduje, że sponsorem badań klinicznych będzie mogło być towarzystwo naukowe farmaceutów. Kolejna zakłada, iż farmaceuci będą mogli być głównymi badaczami w badaniach klinicznych produktów leczniczych. Następna ma na celu umożliwienie pacjentom skorzystania z refundacji w przypadku recepty wystawionej w aptece na szczepionkę przeciw grypie. Wnioskodawczynią tych zmian była senator Alicja Chybicka. Poparcie komisji uzyskały także propozycje poprawek przedstawione przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Jedna z nich zobowiązuje Rzecznika Praw Pacjenta do określenia w rozporządzeniu wzorów wniosków o przyznanie świadczenia kompensacyjnego oraz o wpis do wykazu organizacji pacjentów. Kolejna wprowadza przepis przejściowy dotyczący szkód powstałych w związku z udziałem w badaniach klinicznych rozpoczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy. Pozostałe zmiany mają charakter legislacyjny i językowy.

Ustawa ma na celu implementację przepisów unijnego rozporządzenia z 2014 r. w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Określa m.in. tryb powoływania i zadania Naczelnej Komisji Bioetycznej ds. Badań Klinicznych, zasady i tryb przeprowadzania oceny etycznej i inspekcji badania klinicznego, a także obowiązki i zasady odpowiedzialności cywilnej i karnej sponsora oraz badacza. Ustawa przewiduje ponadto, że receptę na szczepionkę przeciw grypie pacjent otrzyma w aptece, ale nie będzie ona refundowana. Jak podkreślił wiceminister zdrowia Piotr Bromber, ustawa ma zapewnić ochronę uczestników badań klinicznych. Zakłada utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Badań Klinicznych, udział przedstawicieli organizacji pacjentów w Naczelnej Komisji Bioetycznej ds. Badań Klinicznych oraz w komisji odwoławczej.

Komisja Nadzwyczajna ds. Klimatu dyskutowała z ekspertami, jak w niezbyt kosztowny sposób doprowadzić do zmniejszenia zużycia energii. Zdaniem specjalistów w Polsce konieczne jest wprowadzenie odnawialnych źródeł energii. Trzeba jednak to robić małymi krokami. Dodali, że przez następne 8 lat Europa mogłaby zmniejszyć koszty wytwarzania energii o 323 milionów euro, ale potrzebne byłoby do tego 8 gigawatów źródeł odnawialnych  rocznie. W ocenie ekspertów są narzędzia, które mogą pomóc w tym procesie, takie jak ograniczenie strat ciepła w pomieszczeniach.

Zdaniem przewodniczącego komisji, senatora Stanisława Gawłowskiego w Polsce energetyka cieplna będzie musiała przejść najtrudniejszą zmianę. Jest ona bowiem skupiona na węglu i gazie, co powoduje, że ludzie z powodów ekonomicznych będą szukać rozwiązań w odnawialnych źródłach energii. Dodał, że państwo musi zastanowić się nad stroną formalną i ustawową, wdrożenia tego systemu.

Komisje: Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyły ustawę o zmianie  ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, której celem jest podniesienie wysokości emerytury rolniczej i wniosą o przyjęcie jej bez poprawek.

Nowelizacja zmienia m.in. definicję emerytury podstawowej, która ma być równa 90% najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. Jak podkreśliła wiceminister rolnictwa Anna Gembicka, „emerytura podstawowa” to wskaźnik, który ma służyć do wyliczania emerytur rolniczych i nie oznacza, że każda emerytura będzie równa 90% minimalnej emerytury z ZUS.  Ustawa zawęża krąg uprawnionych do korzystania z rehabilitacji leczniczej członków rodziny uprawnionych do renty rodzinnej, wyłączając z nich małżonka (wdowę, wdowca) i rodziców zmarłego.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych po raz kolejny dyskutowała o sytuacji prawno-finansowej obligatariuszy Idea Banku i Getin Noble Banku, którzy w wyniku restrukturyzacji obu podmiotów stracili pieniądze ulokowane w akcjach i obligacjach tego banku. Na posiedzeniu przedstawiciele Komisji Nadzoru Finansowego i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego przedstawili uwarunkowania prawne, na podstawie których zapadła decyzja o przymusowej restrukturyzacji obu podmiotów. Poinformowali także, że sprawa restrukturyzacji Idea Banku znajduje się w postepowaniu apelacyjnym przed Naczelnym Sądem Administracyjnym po tym, jak w I instancji Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że restrukturyzacja Idea Banku nie odbyła się z naruszeniem prawa.

W przypadku Getin Noble Banku sprawa jego upadłości po skargach 8,5 tys. klientów tej instytucji znalazła się w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. WSA zdecydował się jednak  na zadanie 4 pytań prejudycjalnych Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, co w ocenie przedstawicieli BFG wydłuży procedowanie w tej sprawie. BFG poinformował także, że tzw. zdrowe aktywa Getin Noble Banku trafiły do nowo utworzonego Velo Banku, natomiast te same aktywa w przypadku Idea Banku przejęte zostały przez bank Pekao S.A. Do obu tych banków trafili także klienci, posiadający depozyty w restrukturyzowanych podmiotach.

Senatorowie interesowali się w dyskusji, czy w odpowiednim czasie zostały wdrożone wszystkie procedury, by klienci obu banków ucierpieli w wyniku ich restrukturyzacji jak najmniej. Jak zauważył przewodniczący komisji, senator Kazimierz Kleina, choć wszystko odbyło się zgodnie z prawem, to straty obywateli okazały się być bardzo duże. Zastępca rzecznika finansowego Paweł Zagaj tłumaczył, że największy problem dotyczy tych klientów, którzy są przekonani, że zostali wprowadzeni w błąd – sprzedawane im obligacje były bowiem przedstawiane jako produkt oszczędnościowy, a nie inwestycyjny, co spowodowało, że jako obligatariusze banków stracili swoje pieniądze. Rzecznik zauważył, że zdecydowana większość poszkodowanych to osoby starsze, po 60. roku życia. Wyjaśnił, że jego biuro wyjaśnia proces sprzedaży obligacji przez Getin Noble Bank.

Senator Kazimierz Kleina podkreślił, że Senat przygotował kilka inicjatyw ustawodawczych, które mają zapobiec powtórzeniu się takich sytuacji, nad kolejnymi propozycjami ustawowymi trwają prace. Nie wykluczył też, że komisja będzie powracać do sprawy w przypadku pojawienia się nowych okoliczności.

Większość senatorów z komisji: Środowiska oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności poparła z poprawką redakcyjną ustawę o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw, mniejszość zaś zaproponuje wprowadzenie do noweli 2 dodatkowych zmian techniczno-legislacyjnych.

Omawiając ustawę, wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński podkreślił, że dzięki nowym przepisom proces licencjonowania elektrowni jądrowej skróci się od 1 do 1,5 roku. Zmieniona została kolejność wydawania decyzji, tzw. decyzja zasadnicza ma być wydawana na początkowym etapie, przed decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji. Z kolei decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji będzie można przedłożyć w trakcie trwania postępowania o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji takiej inwestycji. Rozszerzono ponadto katalog inwestycji towarzyszących, w szczególności o inwestycje niezbędne do prowadzenia badań środowiskowych i lokalizacyjnych na potrzeby budowy elektrowni jądrowej oraz infrastruktury towarzyszącej.

Komisje: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Ustawodawcza zarekomendują Senatowi wprowadzenie poprawek do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. Na wniosek senatorów Magdaleny Kochan i Aleksandra Pocieja połączone komisje proponują wykreślenie przepisów art. 12, 24 i pkt 1 w art. 25, a także art. 13 i pkt 2 w art. 25 jako wykraczających poza zakres ustawy nowelizowanej. Przepisy zawarte w art. 12 dotyczą zmiany ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w celu rozszerzenia katalogu wyłączającego świadczenia pieniężne, od których posiadania zależy nabycie prawa do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Przepisy art. 13 zmieniają natomiast ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która usuwa przepis przedłużający ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, ważność kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych, a także przedłużający okres, na jaki zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej w związku z niepełnosprawnością. Pozostałe poprawki poparte przez senatorów mają charakter legislacyjny i doprecyzowujący.

W ocenie senator Magdaleny Kochan nowelizacja przewiduje bardzo wiele korzystnych zmian i wypełnia luki, na jakie wskazywały środowiska udzielające pomocy ofiarom przemocy. Zwróciła jednak uwagę, że na etapie prac sejmowych do projektu rządowego wprowadzono przepis uchylający jeden z artykułów specustawy covidowej, który dotyczy orzeczeń o niepełnosprawności. „Nikt przytomny, powiem wprost, nie będzie szukał tych rozwiązań w ustawie zmieniającej ustawę o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Czemu to państwo robicie? To jest niezgodne z zasadami legislacji i będę wnioskować o usunięcie tych zapisów” – powiedziała senator Magdalena Kochan.

Nowelizację omówiła sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Anna Schmidt, która podkreśliła, że ustawa zawiera wiele oczekiwanych rozwiązań, zmienia też sposób myślenia o przeciwdziałaniu przemocy, czego dowodem jest już zmiana nazwy z przemocy w rodzinie na przemoc domową. Za istotne uznała m.in. wprowadzenie nowej kategorii ofiar czyli dzieci będących świadkami przemocy czy uwzględnienie przemocy ekonomicznej. Wskazywała, że regulacja ma na celu zwiększenie podmiotowości ofiar przemocy i opieki nad nimi, usprawnienie działań służb i skuteczną penalizację działań sprawców.

Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw zmienia określenie: „przemoc w rodzinie” na: „przemoc domowa”. Przemoc zdefiniowano jako umyślne działania lub zaniechania naruszające prawa lub dobra osobiste ofiary przemocy, w szczególności narażające ją na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, jej cierpienie lub krzywdę, mające na celu uzyskanie nad nią kontroli w zakresie zasobów ekonomicznych i cyberprzemocy (zachowania, zwłaszcza wykorzystujące środki komunikacji elektronicznej na odległość, mogące wzbudzić w osobie doznającej przemocy poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia). Rozszerza ponadto krąg osób objętych ochroną na niezamieszkujących razem byłych partnerów oraz dzieci będące świadkami przemocy domowej.

Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą wysłuchała informacji na temat zadań oraz planu finansowego Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego.  Dyrektor prof. Jacek Gołębiowski podkreślił, że instytut, który został powołany w październiku 2022 r.  jest jeszcze w fazie organizacji. Na ten cel przewidziano 18 mln zł.  Prezentując strategię dystrybucji środków dyrektor Instytutu zapewnił, że w pierwszej kolejności szkoły będą otrzymywały pieniądze na czynsze i wynagrodzenia, a następnie na programy. Na realizację dofinansowania działalności edukacyjnej za granicą dla instytucji oświatowych przewidziano 34 mln zł. Osobom szczególnie zaangażowanym w naukę lub nauczanie języka polskiego, jako obcego w 2023 r. przyznawane będą stypendia w łącznej kwocie 1 mln zł. Dyrektor Instytutu poinformował również o planach organizacji I Światowego Kongresu Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą, którego koszt oszacowano na 1 mln 800 zł. Na cel: wspieranie inicjatyw oraz projektów edukacyjnych i naukowych w ramach działania „Spójnik Maksymiliana łączący narody i społeczeństwa” zaplanowano 2 mln zł. 1,5 mln zł Instytut przeznaczy na współpracę jednostek oświatowych z tzw. szkołami partnerskimi i organizację wspólnych wycieczek do Polski.

Senatorowie wysłuchali rekomendacji ekspertów w sprawie urealnienia reprezentacji politycznej Polonii i Polaków za granicą. Rozważane były m. im. takie rozwiązania, jak zwiększenie liczby mandatów dla okręgu wyborczego Warszawa, czy stworzenie tzw. okręgu zagranicznego. Eksperci oceniali, jak głosy z zagranicy mogłoby wpłynąć na wyniki wyborów. Celem dyskusji było przygotowanie rekomendacji i propozycji rozwiązań, które będą mogły być wykorzystane w dalszych pracach legislacyjnych przy zmianie systemu wyborczego.      

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych opowiedziała się za odrzuceniem ustawy o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych. Jej celem jest usunięcie zbyt daleko idących regulacji. Jest ona efektem pierwszych miesięcy pracy sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji powołanej przez Sejm RP uchwałą z dnia 21 lipca 2021 r. Celem tej komisji jest m.in. przejrzenie przepisów regulujących kwestie społeczne, ekonomiczne i gospodarcze i wskazania tych, które są niejasne, nieskutecznych lub zbędne, aby usunąć je z polskiego prawa. Ustawa wprowadzić ma zmiany w 19 ustawach, m.in. kodeksie postępowania administracyjnego, kodeksie postępowania cywilnego, prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ustawie o podatku od spadków i darowizn, czy ustawach o lasach, a także o broni i amunicji.

Komisja Ustawodawcza przeprowadziła pierwsze czytanie i przyjęła dwa projekty uchwał  okolicznościowych. Projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego powstał na podstawie dwóch propozycji – wniesionej przez Wicemarszałka Senatu Michała Kamińskiego i wniesionej przez senatorów Jerzego Czerwińskiego, Marka Komorowskiego  i Marka Martynowskiego.  Senatorowie przypominają, że Powstanie Styczniowe było największym zrywem narodowowyzwoleńczym w okresie zaborów, skierowanym przeciwko Imperium Rosyjskiemu. W projektowanej uchwale podkreśla się, że będące pod rosyjskim jarzmem narody tworzące dawną Rzeczpospolitą – Polacy i Litwini – a także wykuwający swą tożsamość narodową Ukraińcy i Białorusini oraz przedstawiciele żydowskiej wspólnoty religijnej i innych narodów – chwyciły za broń. Ludzie różni urodzeniem, religią i stanem wspólnie stanęli do walki przeciwko rosyjskiemu samodzierżawiu. W projekcie czytamy, że udział w Powstaniu wzięło około 350 tysięcy osób ze wszystkich klas społecznych, powstało państwo podziemne, a do jesieni 1864 roku stoczono około 1200 bitew i potyczek. Choć po półtorarocznej, nierównej walce Powstanie upadło, okupione krwią walczących i męczeństwem prześladowanych, to jednak było przykładem heroicznej walki o niepodległość i suwerenność Polski oraz inspiracją dla następnych pokoleń Polaków- czytamy w uchwale. „Dzisiaj Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przywołując historyczną dewizę „za naszą i waszą wolność”, składa hołd Powstańcom Styczniowym, dziękując za ich głęboki i szczery patriotyzm, który połączył wszystkie klasy społeczne w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę.” – napisali senatorowie. W projekcie Senat „wyraża szacunek i wdzięczność Siostrom i Braciom Ukraińcom za ich heroiczną postawę wobec rosyjskiej agresji”, a także „przekazuje wyrazy solidarności i wsparcia Siostrom i Braciom Białorusinom, walczącym dziś z dyktaturą, oraz oddaje cześć każdemu więźniowi prorosyjskiego reżimu Aleksandra Łukaszenki”.

Projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 450. rocznicy uchwalenia konfederacji warszawskiej przypomina, że w 2023 r. mija 450. rocznica uchwalenia konfederacji warszawskiej, pierwszego na świecie dokumentu gwarantującego równość religijną i etniczną obywateli, oraz 20. rocznica wpisania tego dokumentu na światową listę programu UNESCO Pamięć Świata. „Akt konfederacji warszawskiej podpisano 28 stycznia 1573 roku. Było to wydarzenie bezprecedensowe, nazywane dziś początkiem końca prześladowań religijnych. Polska aktem najwyższego rzędu wprowadziła powszechną tolerancję wyznaniową oraz równość obywateli wobec prawa. Prawo do wolności religii stało się w ten sposób filarem Rzeczypospolitej, a do jego przestrzegania musiał zobowiązać się każdy nowo wybrany władca” - czytamy w uchwale. Senatorowie napisali w projekcie, że po raz pierwszy w dziejach wprowadzono do ustroju państwa wymogi obecnie nazywane prawami człowieka, wyprzedzając o kilka wieków powszechne prawodawstwo. W konsekwencji doprowadziło to do  błyskawicznego rozwoju ówczesnej Rzeczypospolitej, tzw. złotego wieku. W „kraju bez stosów” osiedlali się bowiem ludzie różnych wyznań z całej Europy, wzbogacając go kulturowo i finansowo – głosi projekt.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności podjęła temat transformacji ciepłownictwa i ogrzewnictwa w dobie kryzysu energetycznego. W dyskusji przypomniano, że w sezonie grzewczym 2022/2023 wprowadzono szereg działań chroniących gospodarstwa domowe przed drastycznym wzrostem kosztów ogrzewania. Wsparcie systemu ciepłowniczego zostało przedłużone do końca tego roku.  Eksperci dyskutowali o tym, co udało się już zrealizować w transformacji ciepłownictwa oraz jakie stoją przed nimi wyzwania. Mówili o wzrostach cen na rynku i o wsparciu innych instytucji w  konieczności inwestowania w ciepłownictwo. Specjaliści uznali, że powinno być więcej zaangażowania finansowego w tworzenie magazynów energii. Zwracali uwagę, aby przy projektowaniu rozwiązań patrzeć na nie w sposób kompleksowy i  inwestycyjny. Podkreślali, że rola ciepła systemowego jest ważna i jako naród stajemy przed wielkim wyzwaniem, aby pozyskać pieniądze na modernizację tej gałęzi gospodarki. 

Po przeprowadzeniu dyskusji nad ustawą o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności nie poparła ani wniosku senatora Adama Szejnfelda o odrzucenie ustawy, ani wniosku senator Marii Koc o przyjęcie jej bez poprawek.

Zastrzeżenia do ustawy zgłosiło senackie biuro legislacyjne, a także przedstawiciele samorządu oraz organizacji pracodawców i architektów. Pracodawcy i architekci apelowali przede wszystkim o rezygnację ze sztywnie określonego normatywu parkingowego i pozostawienie tej kwestii do rozstrzygnięcia w lokalnych standardach urbanistycznych. Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich zwrócił uwagę, że podniesienie kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn spowoduje obniżenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Poinformował, iż w 2021 r. z tytułu podatku od spadków i darowizn do budżetu samorządów trafiło 418 mln zł, a w latach 2016–21 prawie 2 mld zł.

Ustawa zmienia przepisy w 16 ustawach. Wprowadza wyjątek od zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego w wypadku decyzji wydanej w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony. Umożliwia organizacjom pozarządowym wytaczanie powództw lub przystępowanie do toczących się postępowań sądowych na rzecz każdego przedsiębiorcy będącego członkiem tej organizacji. Ustawa zwiększa kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn dla poszczególnych grup podatkowych i przewiduje 5-letni cykl ich rozliczania. Podnosi też kwotęprzychodów (75% minimalnego wynagrodzenia za pracę), do której możliwe jest prowadzenie tzw. działalności nieewidencjonowanej. Nowe przepisy umożliwiają ponadto budowę budynków mieszkalnych na terenach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych i biurowców, a także wprowadza obowiązek zapewnienia określonej liczby miejsc parkingowych (1,5-krotność liczby mieszkań) oraz minimalnego udziału powierzchni terenu biologicznie czynnego (25% powierzchni terenu inwestycji mieszkaniowej urządzonych terenów sportu i rekreacji).

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęła bez poprawek ustawę o finansowaniu wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027, która dostosowuje polskie prawo do unijnych przepisów. Określa m.in. właściwość organów w zakresie uruchamiania środków publicznych pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zawiera przepisy dotyczące zasad uruchamiania środków z budżetu państwa na wyprzedzające współfinansowanie kosztów kwalifikowanych oraz wyprzedzające finansowanie pomocy finansowej w ramach interwencji objętych planem strategicznym, a także pomocy technicznej. Funkcję agencji płatniczej będzie pełnić Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), a jednostki certyfikującej – szef Krajowej Administracji Skarbowej. Środki z europejskich funduszy, na wniosek ministra rolnictwa i rozwoju wsi, będą przekazywane do ARiMR na podstawie zapotrzebowań przez nią składanych. Środki na współfinansowanie krajowe i przejściowe wsparcie krajowe będą trafiały w formie dotacji celowej ministra rolnictwa.

Senatorowie zapoznali się też z informacją na temat rejestracji drobiu w gospodarstwach indywidualnych i przydomowych, którą przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik. Komisja zwróciła się o tę informację ze względu na wątpliwości dotyczące odstępstw w rejestracji drobiu ze względu na małą liczbę sztuk. Jak wyjaśnił wiceminister rolnictwa, odstępstwo od rejestracji ma zastosowanie dla małoliczebnych stad poniżej 350 sztuk. Poinformował, że resort pracuje obecnie nad przygotowaniem rozwiązań legislacyjnych, które precyzyjnie określą warunki odstępstw w zgłaszaniu zwierząt. Niepokój rolników związany jest z ustawą z 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. „Dzisiejsza dyskusja uświadomiła nam, z jakimi absurdami mamy do czynienia. Mam nadzieję, że te przepisy przestaną działać” – zaapelował senator Józef Łyczak.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zapoznała się z sytuacją panującą w Zakładzie Karnym w Barczewie, w którym wizytatorzy Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich stwierdzili liczne nieprawidłowości, w tym domniemane stosowanie tortur.  Zgodnie z raportem KMPT w więzieniu tym wizytatorzy „ustalili z dużym prawdopodobieństwem”, że funkcjonariusze zastraszają osadzonych, stosują represje, przemoc fizyczną i słowną. „Osadzeni są wyciągani z celi, doprowadzani do pomieszczeń niemonitorowanych, gdzie następnie są bici, obrażani, zastraszani, podduszani, a nawet podtapiani (tzw. waterboarding)” - wskazano.

Jak mówił na posiedzeniu komisji zastępca RPO Wojciech Brzozowski, informację o podtapianiu przekazał wizytatorom jeden z osadzonych. W placówce ma panować też atmosfera zastraszania, która „uderzyła kontrolerów na samym początku wizytacji”. W zakładzie tym według zastępcy rzecznika praw obywatelskich dochodziło do przypadków niedopuszczalnego traktowania więźniów, które są czymś więcej, niż tylko zwykłymi  nieprawidłowościami. W ocenie prof. Brzozowskiego, jeśli fakty te zostaną potwierdzone przez organy ścigania, będzie można mówić o stosowaniu tortur, które są zabronione polską konstytucją i licznymi konwencjami międzynarodowymi. O stosowaniu tortur mówili także przedstsawiciele Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz były sędzia  Europejskiego Ttybunału Praw Człowieka prof Mirosław Wyrzykowski.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Woś powiedział, że resort pozostaje w kontakcie z biurem RPO i wykazuje gotowość do współpracy w wyjaśnieniu tej sprawy. Jak mówił, jest absolutnie oczywiste, że nie można dopuścić do tego, by w państwie prawa ktokolwiek był poddawany torturom albo nieludzkiemu traktowaniu. „Jeśli gdziekolwiek byłyby tego symptomy, trzeba je wypalić gorącym żelazem” – powiedział minister Woś. Dodał, że właściwym organem do wyjaśnienia tego zdarzenia są organy ścigania – sprawa trafiła już do prokuratury. Jednocześnie Michał Woś zaznaczył, że sprawa badana jest przez Centralny Zarząd Służby Więziennej i Ministerstwo Sprawiedliwości i że pojawiają się w niej „istotne znaki zapytania”. Według ministra więzień, który miał informować o podtapianiu osadzonych, „wykazuje głębokie zdolności manipulacyjne”, co zostało odnotowane w opiniach z innych placówek, w których przebywał. Minister Woś zakwestionował także rzetelność raportu Krajowego Mechanizmu Prewencji i obiektywizm kontrolera z biura RPO, który jak mówił „pozostaje w głębokim sporze” z dyrekcją Zakładu Karnego w Barczewie. Chodzi o przebywanie kontrolera w jednej celi z osadzonym o kategorii „niebezpieczny” i przebieg tego spotkania, w tym niemożność opuszczenia celi przez kontrolera.

Wiceszef Służby Więziennej Andrzej Leńczuk podkreślił, że po przedstawieniu raportu Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur zakład w Barczewie poddany został kontroli przez komisję powołaną przez Centralny Zarząd Służby Więziennej. Funkcjonariusze analizowali monitoring i dokumenty, odebrali oświadczenia od pracowników więzienia oraz zapoznali się z aktami osadzonego, który miał poinformować o stosowaniu tortur. Przedstawił też chronologię wydarzeń, z której ma wynikać, że nie było możliwości zastosowania tortur wobec osadzonego. Andrzej Leńczuk podkreślił, że więzień ten nie miał na ciele śladów świadczących o torturowaniu, a funkcjonariusze Służby Więziennej, którzy towarzyszyli osadzonemu oświadczyli, że nie stosowali i nie byli świadkami stosowania tortur lub poniżającego traktowania więźnia. Na takie działania nie wskazuje także zapis monitoringu. Zaznaczył, że osadzony ten jest osobą trudną, na co wskazują liczne raporty zgromadzone w jego kartotece.

Dr Hanna Machińska, która w czasie wizytacji zakładu w Barczewie pełniła funkcję zastępcy RPO zwróciła uwagę, że o możliwości stosowania tortur w tym więzieniu mówił kontrolerom także inny więzień. W jej przekonaniu nie można stygmatyzować skazanego, który przekazał informację kontrolerom, ujawniając informacje o jej stanie psychicznym. Zwróciła uwagę na fakt, że jeden z funkcjonariuszy, który miał brać udział w zdarzeniu odszedł na emeryturę i wyraziła przekonanie, że będzie on do dyspozycji prokuratury, która prowadzi postępowanie w sprawie. Uznała też raport przedstawiony przez RPO za obiektywny. „Sygnały, które otrzymałam świadczą o tym, że nie była to jednostkowa sytuacja” – powiedziała dr Machińska, odnosząc się do domniemanego stosowania tortur.

Przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej podsumowując posiedzenie, apelował o dogłębne wyjaśnienie całej sprawy. Podkreślił jednocześnie, że dyskusja na temat zakładu w Barczewie nie jest atakiem na całą służbę więzienną. „Jest kwestia tego, czy jest problem kilku funkcjonariuszy w jednej z jednostek, czy grupa osób nie przekroczyła tam pewnych granic” – powiedział.

Komisja nadzwyczajna ds. Klimatu zaproponuje wprowadzenie czterech poprawek do  ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących oraz niektórych innych ustaw. Komisja chce, by stroną postępowania w sprawie wydawania decyzji środowiskowych dotyczących tych inwestycji był każdy obywatel. Senatorowie poparli ponadto trzy poprawki techniczno-legislacyjne przedstawione przez senackich legislatorów.

Senator Kazimierz Kleina zapowiedział zgłoszenie trzech kolejnych poprawek na posiedzeniu Senatu. Dotyczyć one będą  wyrównania ewentualnych strat mieszkańcom na obszarze oddziaływania elektrowni atomowej.

Wiceminister klimatu i środowiska Adam Guibourgé-Czetwertyński podkreślił, że celem ustawy jest przyspieszenie realizacji strategicznych dla bezpieczeństwa energetycznego projektów. Zmniejszy ona ryzyko po stronie inwestorów. Ustawa przewiduje rozszerzenie katalogu inwestycji towarzyszących budowie elektrowni jądrowych, w szczególności o inwestycje niezbędne do prowadzenia badań środowiskowych i lokalizacyjnych na potrzeby budowy samej elektrowni oraz infrastruktury towarzyszącej.

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zaproponują Izbie wprowadzenie do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw oraz niektórych innych ustaw ponad 30 poprawek, w większości doprecyzowujących, legislacyjnych i redakcyjnych. Propozycje zmian przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu oraz senatorowie Janusz Gromek (poprawka rozszerzająca katalog podmiotów objętych ustawą o podmioty prowadzące działalność w zakresie kultury fizycznej), Jolanta Hibner (poprawka skreślająca przepis zobowiązujący wytwórcę energii elektrycznej do odpisu na fundusz w zakresie wytwarzania energii elektrycznej oraz obrotu energią elektryczną) i Maria Koc (11 poprawek, m.in. modyfikujących i doprecyzowujących definicje; zmieniona została też data obowiązywania cen dostawy ciepła z 30 na 15 września 2022 r.). Senatorowie Adam Szejnfeld i Wadim Tyszkiewicz zapowiedzieli zgłoszenie poprawek podczas posiedzenia Senatu, np. obniżających stawki VAT na ciepło systemowe.

Nowela przewiduje, że od 1 lutego do 31 grudnia 2023 r. maksymalna cena dostawy ciepła nie może być wyższa niż 40% ceny dostawy ciepła stosowanej w danym systemie ciepłowniczym 30 września 2022 r. Przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają wyrównanie, aby odbiorca nie został obciążony nadmiernym wzrostem kosztów ogrzewania. Przedsiębiorstwa nieposiadające koncesji samodzielnie ustalą maksymalną cenę dostawy ciepła.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.

Konkurs „Poznajemy Senat Rzeczypospolitej Polskiej”

Kancelaria Senatu wspólnie z biurami senatorskimi organizuje ogólnopolski konkurs wiedzy o historii i działalności Senatu RP, jego roli w polskim systemie konstytucyjnym, mający przybliżyć funkcjonowanie władzy ustawodawczej.

Senatorowie na 71. sesji plenarnej COSAC

Senatorowie Grzegorz Schetyna oraz Kazimierz Ujazdowski wzięli udział w 71. posiedzeniu plenarnym COSAC w Brukseli.