Narzędzia:

56. posiedzenie Senatu – drugi dzień

12.01.2023
Fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu

12 stycznia 2023 r. zakończyło się  56. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 5 ustaw, do 3 wprowadziła poprawki. Senatorowie zdecydowali o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw, wprowadzili też zmiany w składzie komisji senackiej.

Drugiego dnia obrad Senat zapoznał się z informacją Prezesa Rady Ministrów na temat prawidłowości procesu negocjacji, zmian warunków i ostatecznego kształtu połączenia PKN Orlen S.A. i Lotos S.A., wraz ze sprzedażą dotychczasowych składników majątkowych obu spółek ze szczególnym uwzględnieniem kryterium legalności i gospodarności przeprowadzenia wyżej wymienionych działań. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Maciej Małecki.

Ustawy przyjęte z poprawkami.

Izba wprowadziła 77 poprawek do ustawy budżetowej na rok 2023.  Senatorowie zwiększyli o 6,5 mld zł budżet Narodowego Funduszu Zdrowia o 6,5 mld zł, aby zrekompensować funduszowi zaprzestanie finansowania części zadań służby zdrowia z budżetu państwa. Z tej kwoty 5,5 mld zł  zostanie przekazane na pokrycie kosztów świadczeń opieki zdrowotnej, a 1 mld zł na oddłużenie szpitali. Środki na ten cel mają pochodzić ze zwiększenia dochodów budżetu z dywidend. O 2 mld zł zwiększono wydatki na leczenie chorób nowotworowych u dzieci, 700 mln zł przeznaczono na psychiatrię dziecięcą, a 500 mln zł na program zapłodnienia in vitro. Środki na ten cel mają pochodzić m.in. z podatku od towarów i usług oraz z podatku akcyzowego. 50 mln zł skierowano na finansowanie zadań określonych w Narodowym Programie Zdrowia, kosztem zmniejszenia o tę kwotę wydatków bieżących jednostek budżetowych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 320 mln zł przeznaczono na dotację dla Narodowego Funduszu Zdrowia i pokrycie kosztów refundacji dopłat do leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych dla osób powyżej 75. roku życia oraz leków dla kobiet w ciąży. Senatorowie wykreślili zapis, na mocy którego publiczna radiofonia i telewizja miała otrzymać 2,7 mld zł w obligacjach jako rekompensatę za utracone wpływy z abonamentu. Jednocześnie z 25 mld zł do 22,3 mld zł zmniejszono limit emisji papierów skarbowych, które mają zostać przekazane różnym instytucjom. Kolejna poprawka dotyczy podwyżki dla nauczycieli. Zgodnie z nią wynagrodzenia nauczycieli zwiększono poprzez ustalenie służącej do określenia tego wynagrodzenia kwoty bazowej w wysokości 4 432,15 zł, kosztem zwiększenia dochodów z podatku od towarów i usług o 7 mld zł. Senatorowie zdecydowali też o przywróceniu 10 mln zł dla Kancelarii Senatu z przeznaczeniem na działania na rzecz Polonii i Polaków za granicą; jednocześnie o 10 mln zostanie zmniejszona rezerwa celowa. Na pomoc dla repatriantów Izba przeznaczyła 20 mln zł.

Zwiększeniu o 15 mln zł uległy wydatki na Ochotnicze Straże Pożarne. 2 mln 642 tys. zł przekazano Rzecznikowi Praw Obywatelskich z przeznaczeniem na wynagrodzenia osobowe, kosztem zmniejszenia o tę kwotę wydatków bieżących jednostek budżetowych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Senat zdecydował też o utworzeniu rezerwy celowej na wynagrodzenia osobowe pracowników Biura Krajowej Rady Sądownictwa w wysokości 750 tys. zł kosztem zmniejszenia o tę kwotę wydatków bieżących jednostek budżetowych Krajowej Rady Sądownictwa. Dodatkowe 3 mln otrzyma Państwowa Komisja ds. wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15. Źródłem pokrycia tych wydatków będzie budżet Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Senatorowie zwiększyli o ponad 51 mln zł wydatki budżetowe Najwyższej Izby Kontroli.  28 mln 420 tys. zł przeznaczono na realizację zadań Państwowej Inspekcji Pracy oraz na wynagrodzenia dla inspektorów pracy i innych pracowników.

Izba przekazała 4 mln zł Europejskiemu Centrum Solidarności w Gdańsku kosztem wydatków majątkowych w resorcie kultury i dziedzictwa narodowego. Na podstawie senackich poprawek utworzono rezerwę celową na utworzenie na terenie stoczni w Szczecinie Ośrodka Stocznia – Wolność i Solidarność w Szczecinie z kwotą wydatków majątkowych 5 mln zł, a także rezerwę celową stanowiącą fundusz rekompensat dla armatorów statków rybołówstwa rekreacyjnego, z kwotą dotacji i subwencji 25 mln zł. Senatorowie zdecydowali również o utworzeniu 3 rezerw celowych przeznaczonych na dopłaty do  zakupu nawozów rolniczych (2 mld zł), paliwa rolniczego (160 mln zł) oraz ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (150 mln zł). Zmienili także zapisaną w budżecie inflację średnioroczną z 9,8% na 13,1%, czyli do poziomu prognozowanego przez Narodowy Bank Polski.

Izba przekazała 50 mln zł na pogłębienie toru wodnego i modernizację portu w Elblągu, inwestycji mającej dokończyć przekop Mierzei Wiślanej. Akceptację senatorów uzyskało też szereg poprawek zwiększających finansowanie lokalnych inwestycji infrastrukturalnych, takich jak m.in. budowa obwodnic Opola, Świdnicy czy Starogardu Gdańskiego. Większe środki przekazano na dokończenie budowy i wyposażenie Zagłębiowskiego Centrum Onkologii w Dąbrowie Górniczej, rozbudowę Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze o Centrum Onkologii, a także Wielospecjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim. Dodatkowymi środkami wsparto też budowę i przebudowę lokalnych sieci kolejowych.

Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2023 wydatki budżetu wyniosą 672,7 mld zł, dochody 604,7 mld zł, a deficyt budżetu nie może być większy niż 68 mld zł. Wskaźnik waloryzacji wynagrodzeń w sferze budżetowej określono na 7,8%, a świadczeń emerytalno-rentowych na 13,8%. Zaplanowano także wzrost wydatków na obronność – do 3% PKB. Tegoroczny budżet na obronę narodową ma wynieść blisko 100 mld zł oraz 30–40 mld zł z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Senatorowie uchwalili 30 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Jedna ze zmian przesuwa o miesiąc – z marca na kwiecień – termin, od którego uchodźcy zaczną dopłacać do utrzymania w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Senatorowie skreślili też zapis, zgodnie z którym niepubliczne szkoły dla dorosłych nie otrzymują dotacji na uczących się w nich ukraińskich uchodźców. Izba umożliwiła Urzędowi do Spraw Cudzoziemców korzystanie z bazy odcisków palców, które ukraińscy uchodźcy składają przy okazji wnioskowania o nadanie numeru PESEL. Senatorowie wprowadzili liczne zmiany zmierzające do zachowania uprawnień, które przysługiwały obywatelom Ukrainy do 31 grudnia 2022 r. na podstawie nowelizowanej obecnie ustawy, przedłużenia terminów wykonania niezrealizowanych obowiązków, które upłynęły z końcem ubiegłego roku, a także przedłużenia okresu tymczasowego zawieszenia skutków prawnych przewidzianych przepisami prawa. Są one konsekwencją niewejścia w życie rozpatrywanej nowelizacji przed 31 grudnia 2022 r. Kolejne poprawki zmierzają do objęcia jednostek sektora finansów publicznych obowiązkiem sprawozdawczym w zakresie wykazania wysokości niewykorzystanych odsetek od środków Funduszu Pomocy, analogicznie do obowiązku nałożonego na jednostki samorządu terytorialnego. Senat przyjął także szereg poprawek doprecyzowujących lub porządkujących
rozwiązania ustawowe.

Nowelizacja zmienia zasady udzielania pomocy przez wojewodów, samorządy i inne instytucje publiczne w miejscach zbiorowego zakwaterowania. Od marca taką pomoc uchodźcy będą mogli otrzymywać do 120 dni od ich pierwszego przyjazdu do Polski. Po tym terminie będą musieli pokrywać 50% kosztów, ale nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Od maja dla uchodźców, których pobyt w Polsce przekroczy 180 dni, udział w kosztach wzrośnie do 75%, ale nie więcej niż 60 zł dziennie. Niepełnosprawni i ich opiekunowie, dzieci, osoby w wieku emerytalnym, kobiety w ciąży, osoby wychowujące dziecko do 12. miesiąca życia, opiekunowie co najmniej trojga dzieci, a także osoby w trudnej sytuacji nie będą musieli płacić za utrzymanie. Po 120 dniach od ich przyjazdu do Polski pomoc będzie kontynuowana bez opłat. Nowelizacja uszczelnia również system wypłaty świadczeń dla uchodźców. Jeżeli uchodźca wyjedzie z Polski, wypłaty dla niego zostaną wstrzymywane. Zgodnie z obowiązującymi już przepisami jeśli taki wyjazd przekroczy 30 dni, obywatel Ukrainy straci status i przysługujące mu świadczenia. Taki status może być znowu nadany, jeśli Ukrainiec ponownie ucieknie do Polski w wyniku działań wojennych w jego kraju. Nowelizacja sankcjonuje ponadto dokument elektroniczny, dostępny w aplikacji Diia.pl (odpowiednik mObywatela), jako dokument pobytowy ukraińskich uchodźców. Wraz z dokumentem podróży będzie on uprawniał obywatela Ukrainy do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy. O zgodę na pobyt czasowy od 1 kwietnia 2023 r. będą mogli występować ukraińscy uchodźcy, którzy podjęli pracę lub prowadzą działalność gospodarczą. Uchodźcy od przybycia do Polski będą mieli 30 dni (dotychczas 90 dni) na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL. Nowela przewiduje też wydłużenie legalności pobytu obywateli Ukrainy, którzy mieszkali w Polsce zgodnie z prawem przed wojną, do 24 sierpnia 2023 r. Obowiązujące w 2022 r. preferencje podatkowe dla pomagających Ukrainie pozostaną w mocy. Nowelizacja przewiduje też dalsze wsparcie finansowe dla samorządów na dodatkowe zadania oświatowe dla dzieci z Ukrainy. Na 2023 r. na te zadania w Funduszu Pomocy zaplanowano ponad 2 mld zł. Środki z niego zostaną też przeznaczone m.in. na digitalizację obiektów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Ukrainie, a także na finansowanie zadań Polskiego Czerwonego Krzyża, realizowanych przez Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań.

Senat wprowadził 71 poprawek do ustawy o fundacji rodzinnej (projekt rządowy). Senatorowie zdecydowali, że po 3 latach od wejścia w życie ustawy Rada Ministrów dokona przeglądu funkcjonowania przepisów i przedłoży Sejmowi i Senatowi informację o skutkach jej obowiązywania wraz z propozycjami zmian. Izba objęła fundację rodzinną tzw. estońskim CIT. Większość uchwalonych poprawek doprecyzowuje zapisy ustawy; uściślono m.in. zakres działalności w ramach gospodarstwa rolnego, którą będzie mogła prowadzić fundacja rodzinna; wyłączono ją też spod reżimu przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego dotyczących prawa pierwokupu udziałów i akcji w spółce oraz nabywania nieruchomości rolnej od spółki osobowej. Senat umożliwił wnoszenie do fundacji rodzinnej kapitału przez fundację prywatną (fundację użyteczności prywatnej) prawa zagranicznego. Fundację rodzinną zwolniono też z podatku od przychodów z budynków.

Ustawa ma na celu zarządzanie majątkiem i jego ochronę zgodnie z wolą określoną przez fundatora w statucie. Powołuje nową instytucję, czyli fundację rodzinną, która ma pomóc firmom rodzinnym kontynuować prowadzenie biznesu w perspektywie dłuższej niż jedno pokolenie. Majątek firmy zostanie zatrzymany w jednych rękach, co pomoże jej rozwojowi. Fundacja ma też zapewnić środki dla beneficjentów wskazanych przez fundatora. Fundator będzie miał swobodę w określeniu zarówno zasad zarządzania fundacją, jej funkcjonowania, jak i celu, dla którego zostaje ona powołana. Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, a więc m.in. prawo swobodnego dysponowania swoim majątkiem. Fundację rodzinną będzie mogło utworzyć także kilku fundatorów. Fundacja rodzinna będzie ustanawiana na czas określony albo nieokreślony. Będzie mogła prowadzić działalność gospodarczą, polegającą na obrocie majątkiem, w tym udziałami w spółkach, ale nie może ich nabywać tylko dla dalszej odsprzedaży, najmu, udzielania pożyczek spółkom, w których ma udziały, lub beneficjentom, obrotu obcą walutą ani prowadzenia gospodarstwa rolnego. Założenie fundacji i przekazanie majątku do fundacji nie będzie opodatkowane.

Ustawy przyjęte bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (projekt rządowy) zakłada zwiększenie wysokości środków na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) o dodatkowe ponad 400 mln zł rocznie. Wysokość dotacji dla PFRON na miesięczne dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych ustala na 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok. Wysokość dotacji wyniesie 1,08 mld zł, czyli wzrośnie o prawie 60%. Poziom dofinansowań dla pracodawców ze środków PFRON zostanie też podniesiony: z 1950 zł do 2400 zł w wypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, z 1200 zł do 1350 zł – dla tych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, a z 450 zł do 500 zł w odniesieniu do osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (projekt rządowy) przenosi z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) do Krajowej Administracji Skarbowej kontrolę finansowania programów rolnych (owoce, warzywa i mleko w szkołach, wsparcie pszczelarstwa) z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Dotyczy to przejęcia kontroli wydatkowania środków na te programy, która wykonywana jest ex-post. Nowe rozwiązania mają zwiększyć efektywność nadzoru nad prawidłowością dokonywanych transakcji finansowych. Ministerstwo Finansów przejmie od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zadanie przeprowadzania analizy ryzyka i opracowywania projektu rocznego programu kontroli ex-post EFRG.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 2 projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) umożliwia złożenie zażalenia także w przypadku postanowienia sądu o niesprzeczności interesów między oskarżonymi, których reprezentuje ten sam obrońca. Obecnie zażalenie przysługuje jedynie na postanowienie sądu stwierdzające, że interesy oskarżonych są sprzeczne. W ocenie senatorów takie rozwiązanie będzie sprzyjało poprawie standardów w zakresie korzystania z pozostałych uprawnień procesowych, wynikających z prawa do obrony. Na zróżnicowanie sytuacji prawnej osób, w wypadku których sąd stwierdził istnienie konfliktu interesów i osób, w wypadku których tego nie stwierdził, wskazywali uczestnicy postępowań sądowych oraz Rzecznik Praw Obywatelskich. Do reprezentowania Senatu w pracach sejmowych nad projektem został upoważniony senator Krzysztof Kwiatkowski.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw (inicjatywa Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą) przewiduje zwiększenie limitu wydatków z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu repatriacji w latach 2023–26 do wysokości 569 mln 133 tys. zł, czyli po 20 mln zł na każdy rok. Zdaniem senatorów podwyższenie tej kwoty umożliwi zapewnienie warunków do osiedlenia się w Polsce większej liczbie osób oczekujących na repatriację, a także zapewni płynność wypłat świadczeń repatriantom już mieszkającym w naszym kraju. Według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na zapewnienie warunków do repatriacji oczekuje ponad 7,7 tys. osób. Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach sejmowych nad projektem został upoważniony senator Kazimierz Michał Ujazdowski.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?” w Żyrardowie

28 marca 2024 r. w Żyrardowie kontynuowano dyskusję o samorządzie w ramach cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”.

Spotaknie marszałek Senatu z premierem i ministrami rządu Ukrainy

Premier Denys Szmyhal wraz z delegacją rządową rozmawiał z marszałek Małgorzatą Kidawą-Błońską i przewodniczącymi komisji UE i gospodarki o dalszej współpracy

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.