Aktualności

Senator Ewa Matecka i senator Ewa Gawęda 6 września br. reprezentowały Senat RP podczas uroczystego pochówku polskich więźniarek obozu koncentracyjnego Ravensbrück. We współpracy ze stroną niemiecką pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej zidentyfikowali szczątki 45 ofiar.

Przedstawicielki Senatu wzięły udział w oficjalnym przekazaniu do zbiorów Muzeum Miejsca Pamięci i Przestrogi Ravensbrück artefaktów odnalezionych w trakcie wykopalisk w 2019 r. Protokół przekazania podpisali dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN, i dr Andrea Genest, dyrektor Muzeum.

„Przez wiele długich dni, mozolnie, na sitach, oddzielaliśmy od ziemi prochy ludzkie, maleńkie fragmenciki kości ludzkich, ale także przepalone elementy garderoby, spinki do włosów, klamerki, sprzączki, zapinki, haftki, guziki" – powiedział dyr. Krzysztof Szwagrzyk. „W 2019 roku powróciliśmy po swoich” – dodał.

Wraz z innymi członkami polskiej delegacji senatorki złożyły wieniec od Narodu Polskiego pod pomnikiem ofiar KL Ravensbrück. Wzięły także udział w ceremonii złożenia białych i czerwonych róż na tafli jeziora Schwedt, w którego wodach spoczywają prochy wielu zamordowanych więźniarek.

W imieniu Marszałka Senatu RP prof. Tomasza Grodzkiego senatorki złożyły wieńce przed tablicą upamiętniającą polskie ofiary obozu oraz na miejscu straceń.

Senator Ewa Matecka i senator Ewa Gawęda wzięły też udział we mszy św. polowej w intencji ofiar, celebrowanej w Fuerstenbergu. W liturgii uczestniczyły byłe więźniarki obozu Ravensbrück – Barbara Piotrowska i prof. Wanda Półtawska, która w swoim przemówieniu apelowała, by pomnik na cmentarzu w Fürstenbergu „przypominał o człowieczeństwie” – oraz rodziny Polek rozstrzelanych w obozie w 1942 r. „W tym cmentarzu, w tym pomniku kryją się wszyscy ludzie, którzy zrozumieli, kim są" – mówiła prof. Półtawska.

Odczytane zostały listy od Pierwszej Damy Agaty Kornhauser-Dudy, marszałek Sejmu Elżbiety Witek i premiera Mateusza Morawieckiego.

Senator Ewa Matecka odczytała list od marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego, w którym profesor wskazał na przesłanie, które niosą miejsca takie jak KL Ravensbrück. „Są państwo w miejscu, które jak Auschwitz, jest przestrogą, najbardziej przerażającą, jaką dała nam historia. Ostrzeżeniem przed nienawiścią, przed rasizmem, ksenofobią i rządami szaleńców. Przestrogą wciąż aktualną, bo na świecie nie brak totalitarnych rządów i zbrodniczych ideologii, dla których moralność, współczucie, szacunek dla człowieka, jego praw i godności nic nie znaczą” – ostrzegał marszałek Grodzki.

„Żegnamy dziś panie, które walczyły w strukturach polskiego państwa podziemnego. Tak jak pozostali rodacy przeciwstawiły się złu" – powiedział szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Była więźniarka obozu KL Ravensbrück Barbara Piotrowska odniosła się do wojny w Ukrainie. Powiedziała, że „świat nie wyciągnął dostatecznych wniosków z tragedii wojennych, z doświadczeń byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i łagrów sowieckich”.
„Pokolenie ocalonych z piekła drugiej wojny światowej odchodzi i tym głośniej wołamy, apelujemy do polityków wszystkich opcji o powstrzymanie przemocy i zbrodni ze strony agresora – Rosji. Potrzebna jest solidarność wszystkich państw w staraniach o zakończenie działań wojennych i oswobodzenie Ukrainy” – dodała.

Po zakończeniu mszy świętej kondukt pogrzebowy udał się na cmentarz w Fürstenbergu, na którym pracownicy IPN odnaleźli szczątki zamordowanych Polek. Wśród 45 zidentyfikowanych ofiar są m.in. Henryka Dembowska z córką Małgorzatą, siostry Poborcówny – Irena i Halina, Zenona Kierska i Krystyna Niemirycz.
Modlitwie przewodniczył ks. abp Andrzej Dzięga, metropolita szczecińsko-kamieński. Przed złożeniem trumien odbyła się ceremonia złożenia w grobie urny z ziemią z Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, podjętą z pod Pomnika-Mauzoleum Ofiar Obozów Koncentracyjnych.

Po zakończeniu uroczystości pogrzebowych delegacja udała się do grobu Marka Rzewuskiego – jedynego dziecka urodzonego w Ravensbrück w grudniu 1944 r., któremu w nieludzkich warunkach obozowych udało się przeżyć 5 miesięcy.

„Na miejscu kaźni tych bohaterskich kobiet, bezradna wobec ich tragicznego, niesprawiedliwego losu, zadawałam sobie pytanie, czy coś możemy dla nich zrobić” – relacjonowała swoją wizytę senator Ewa Gawęda podczas 48. posiedzenia Senatu. „Mamy wszyscy bardzo konkretne zobowiązania wobec poległych bohaterek: obowiązek działania i pamięci! Takiego działania i wspólnej pracy, aby podobna, bezmierna tragedia i nieludzkie okrucieństwo już nigdy się nie powtórzyły. Bo przecież od kilku miesięcy znów wiemy – choć tu, gdzie teraz jesteśmy, nie wybuchają rakiety i nie słychać mordowanych ludzi – że pokój i wzajemny szacunek między narodami nie są dane na zawsze. Że bestialstwo i okrucieństwo nie wyginęło w naszym świecie bezpowrotnie” – podkreślała senator.

Obóz koncentracyjny w Ravensbrück powstał w marcu 1939 r. Pierwszymi więźniarkami były działaczki niemieckiego ruchu oporu i niemieckie komunistki. Ravensbrück był głównym obozem koncentracyjnym dla kobiet zorganizowanym i prowadzonym przez Niemcy podczas II wojny światowej. Łącznie do obozu w całym okresie jego funkcjonowania przywieziono 100-120 tys. kobiet, z których zamordowano ponad 90 tys., w tym ponad 30 tys. więźniarek z Polski. Personel obozu wywodził się z SS.
KL Ravensbrück działał do 30 kwietnia 1945 r., do czasu wkroczenia armii sowieckiej.
Więziono tam kobiety z całej Europy. Największą grupę, niemal 40-tysięczną, stanowiły Polki. Kobiety z Polski stanowiły także większość więźniarek, na których przeprowadzono eksperymenty pseudomedyczne. W sierpniu i wrześniu 1944 roku do obozu trafiły Polki z Warszawy w ramach represji popowstaniowych.
Ponad 30 tys. Polek osadzonych w Ravensbrück zmarło z wycieńczenia lub zostało zamordowanych. Zaledwie ok. osiem tysięcy doczekało oswobodzenia. Okaleczone fizycznie i psychicznie niejednokrotnie nie były w stanie pracować ani założyć rodziny.