Narzędzia:

Prace w komisjach senackich – 6 września 2022 r.

06.09.2022
Komisje: budżetu i samorządu terytorialnego (fot. Marta Marchlewska-Wilczak, Kancelaria Senatu)

Komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Budżetu i Finansów Publicznych zaproponują Senatowi wprowadzenie 3 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Senatorowie poparli 3 zmiany zasygnalizowane przez Związek Powiatów Polskich, a zgłoszone następnie przez senatora Zygmunta Frankiewicza, przewodniczącego komisji samorządu. Dwie z zaakceptowanych poprawek uzyskały poparcie przedstawiciela rządu wiceministra finansów Sebastiana Skuzy. Pierwsza z poprawek ma charakter redakcyjno-legislacyjny. Druga, która nie uzyskała poparcia rządu, zmierza do tego, by wartość 15% obligatoryjnych wydatków JTS przeznaczonych na poprawę efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii była liczona od realnych dochodów samorządów, czyli od 5,9 mld zł zapisanych w ustawie, a nie całości kwoty przeznaczonej dla samorządów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Jak uzasadniał Adrian Pokrywczyński ze Związku Powiatów Polskich,  nowelizacja nie gwarantuje, że wszystkie samorządy otrzymają nadwyżkę 15-procentową. „Chcemy, aby to obligatoryjne 15% było liczone od kwoty mniejszej” – zaznaczył. Trzecia poprawka powoduje, że wydatki na zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej, rozwoju odnawialnych źródeł energii samorządowych jednostek kultury, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i spółek kapitałowych, gdzie decydentem jest samorząd terytorialny, wliczane będą do kwoty przeznaczonej przez samorządy na ten cel.

Podczas posiedzenia na potrzebę wprowadzenia poprawek do ustawy wskazywał także przedstawiciel Związku Miast Polskich Marek Wójcik; jedna z nich dotyczyła zapewnienia jednostkom samorządu terytorialnego udziału w podatku zryczałtowanym. Krytyczną opinię o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Zygmunt Frankiewicz. Jak mówił, ta niezwykle ważna dla finansów samorządowych ustawa została przekazana do Sejmu bez konsultacji z komisją rządu i samorządu. Jego zdaniem podejmowane przez rząd działania robią wrażenie chaotycznych reakcji na trudną sytuację jednostek samorządowych wywołaną m.in. inflacją i galopującymi cenami energii, a przede wszystkim zmniejszaniem się dochodów własnych wskutek zmian podatkowych od 2019 r. Według senatora samorządy oczekują osłony antyinflacyjnej i pokrycia ubytkow w ich dochodach własnych, które wynoszą obecnie około 42 mld zł. Mechanizm proponowany przez rząd niejako ad hoc uznał za niesprawiedliwy i w nierówny sposób traktujący polskie samorządy, demolujący dotychczasowy system. „To klasyczne psucie państwa, niepoważna zabawa, niszczenie tego, co od 30 lat było najlepsze” – ocenił przewodniczący komisji samorządu.

Z tymi argumentami nie zgodził się wiceminister finansów Sebastian Skuza. Nie zgodził się też, że ustawa jedynie przesuwa środki dla samorządów w 2022r., a nie przyznaje dodatkowe, rekompensujące poniesione ubytki.„Przekazujemy kwotę wyższą i szybciej” – przekonywał. Jak zauważył, zwiększenie udziału w podatkach nie jest remedium na wszystkie bolączki JST, szczególnie w gminach mniej zamożnych.

Nowelizacja umożliwi przekazanie samorządom 13,7 mld zł jeszcze w 2022 r. Te pieniądze mają m.in. zrekompensować ubytki w dochodach bieżących jednostek samorządu terytorialnego (JST). Mogą służyć na inwestycje, mogą także i powinny być przeznaczone na poprawę efektywności energetycznej. Na dodatkowe środki składają się 2 kwoty składowe. Pierwsza – w wysokości 7,793 mld zł – nawiązuje do wysokości części rozwojowej subwencji ogólnej, która zostałaby przekazana odpowiednio do gmin, powiatów i województw w 2023 r. Środki z tej kwoty otrzymają wszystkie jednostki samorządowe – proporcjonalnie do wysokości dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT planowanych na rok 2023. Druga kwota składowa (5,880 mld zł) ma odpowiadać części rozwojowej subwencji ogólnej i zostanie rozdzielona na części przysługujące poszczególnym rodzajom JST: gminom, powiatom i województwom, proporcjonalnie do wysokości udziału planowanych na rok 2023 dochodów z tytułu udziałów we wpływach z PIT. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu rządowego, szczegółowy podział na poszczególne JST opiera się na określonych w ustawie o dochodach JST, odpowiednio dla gmin, powiatów i województw, minimalnych wartościach dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT, i stanowi dopełnienie rozdysponowanych dochodów do tych wartości.

Zgodnie z nowymi przepisami blisko 7,8 mld zł ma zostać rozdzielone między: gminy – w wysokości ponad 5,7 mld zł; powiaty (ponad 1,6 mld zł); województwa (ponad 434 mln zł). Dzięki nowelizacji każda z gmin otrzyma nie mniej niż 2,8 mln zł; powiaty nie mniej niż 6 mln zł; województwa nie mniej niż 32,6 mln zł. Nowela przewiduje ponadto, że ze względu na wcześniejsze zasilenie finansowe samorządów, w 2023 r. nie otrzymają one części rozwojowej subwencji ogólnej.

Ustawa zawiera także przepisy dotyczące m.in. stworzenia regulacji, które będą umożliwiać dofinansowanie rzecznych przepraw promowych do czasu oddania do użytkowania mostu lub tunelu zastępującego dotychczasową rzeczną przeprawę promową. Chodzi o uniknięcie sytuacji, kiedy to po oddaniu mostu lub tunelu przeprawy promowe nadal będą dofinansowywane z budżetu.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wyraziła pozytywną opinię w sprawie kandydatury profesor Joanny Bożeny Tyrowicz na członka Rady Polityki Pieniężnej. 

Profesor Joanna Bożena Tyrowicz powiedziała senatorom, że jej zdaniem Rada Polityki Pieniężnej na najbliższe 6 lat powinna mieć dwa priorytety: obniżenie stopy inflacji i usprawnienie komunikacji banku centralnego ze społeczeństwem.  „Przy tak dalekiej od celu inflacji i przy tak dużym chaosie informacyjnym to będą dwa podstawowe priorytety dla kogokolwiek, kto by został członkiem RPP dzisiaj” – mówiła.  Dodała, że zadaniem członków RPP jest poprawa zaufania Polaków wobec polityki pieniężnej. Jej zdaniem, Polacy powinni mieć poczucie, że w Polsce troszczy się o wartość pieniądza, na który ciężko pracują. Jako sprawę fundamentalną wskazała informowanie społeczeństwa  o obecnej sytuacji ekonomicznej w sposób przystępny i konkretny. „W czasach, w których byłam związana z Narodowym Bankiem Polskim, wiele opracowań analityków było na bieżąco publikowanych i upowszechnianych. To nie były materiały dla tzw. szerokiego odbiorcy, ale dzięki współpracy z mediami mogły przenikać do debaty publicznej i być częścią codziennej narracji na temat tego, co się dzieje w gospodarce” – mówiła  Tyrowicz. „Senat ma 3 przedstawicieli w RPP, 1 osoba, a nawet 3, nie jest wstanie bezpośrednio kształtować polityki pieniężnej, ale jest w stanie zmniejszyć chaos informacyjny, na temat tego co się dzieje w polskiej gospodarce i polityce pieniężnej w związku z polską gospodarką” - dodała.

Senator Krzysztof Mróz zapytał, jak kandydatka odnosi do przyjęcia euro. „RPP nie ma nic w tej sprawie do powiedzenia, jest to wyłącznie decyzja rządu. Na dzisiaj wejście do strefy euro jest niemożliwe, ponieważ nie spełniamy żadnego kryterium gospodarczego i permanentnie nie spełniamy kryterium prawnego.  Kwestie prawne są poza kontrolą RPP, w tej sprawie decyzyjny jest Sejm i Senat. Formalno-prawnie Polska ma obowiązek wstąpienia do strefy euro” – odpowiedziała  Tyrowicz. Dodała, że bycie w strefie euro, raczej wcześniej niż później, jest w naszym interesie, a nie przeciw niemu. 

Kandydatura została zgłoszona przez senatorów: Pawła Arndta, Halinę Biedę, Marcina Bosackiego, Jacka Burego, Leszka Czarnobaja, Roberta Dowhana, Jerzego Fedorowicza, Zygmunta Frankiewicza, Tomasza Grodzkiego, Jolantę Hibner, Kazimierza Kleinę, Wojciecha Koniecznego, Krzysztofa Kwiatkowskiego, Jana Filipa Libickiego, Beatę Małecką-Liberę, Gabrielę Morawską-Stanecką, Ryszarda Świlskiego, Wadima Tyszkiewicza, Bogdana Zdrojewskiego.

Joanna Bożena Tyrowicz ukończyła studia ekonomiczne na Uniwersytecie Warszawskim w 2002 r. oraz Katholieke Universiteit Leuven w 2004 r. W 2006 r. uzyskała tytuł doktora. W 2013 habilitowała się, a w 2019 r. uzyskała tytuł profesora nauk społecznych.  Od 2006 r. jest związana zawodowo z Uniwersytetem Warszawskim. Kieruje ośrodkiem badawczym GRAPE (Group for Research in APplied Economics). W latach 2007 – 2017 była doradcą ekonomicznym w Instytucie Ekonomicznym Narodowego Banku Polskiego. Kandydatka wyróżnia się licznymi publikacjami krajowymi i zagranicznymi oraz autorstwem i współautorstwem wielu książek.

Komisje Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zarekomendowały Senatowi przyjęcie ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze.

Senatorowie przegłosowali wprowadzenie do ustawy jednej poprawki o charakterze redakcyjnym. Zapowiedzieli także przygotowanie dziesięciu poprawek merytorycznych podczas posiedzenia Senatu.

Członkowie komisji wskazywali, że ustawa powinna dokładnie wskazywać płatników składek uprawnionych do otrzymania jednorazowego świadczenia pieniężnego poprzez wskazanie rodzajów wykonywanej przez nich działalności według określonych kodów PKD, wskazanie, których powiatów nadodrzańskich dotyczyć ma wsparcie i za jakie miesiące ma być wypłacane. Zgodnie z zapisami ustawy te kwestie mają być określane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, które obecnie jest w fazie projektu. Jednak zdaniem senatorów uniemożliwia to ocenę skutków wprowadzenia tej ustawy i skuteczności zapewnienia pomocy poszkodowanym przedsiębiorcom. Również Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu wskazywało, że odsyłanie w ustawie do aktów wykonawczych jest niezgodne z zasadami techniki prawodawczej. Zdaniem przedstawicieli rządu utrzymanie takich zapisów ustawy ma zapewnić elastyczność i możliwość szybkiego reagowania, jeśli zaszłaby potrzeba objęcia pomocą następnych grup podmiotów w kolejnych miesiącach, niż obecnie jest to przewidziane.

Ustawa ma na celu pomoc przedsiębiorcom, który ucierpieli w wyniku katastrofy ekologicznej na Odrze poprzez wypłacenie świadczenia w wysokości 3010 zł na pracownika. Z informacji Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wynika, że obecnie zaplanowano wypłatę świadczenia za sierpień, z zastrzeżeniem, że może być rozszerzone na kolejne miesiące. Wsparcie otrzymają podmioty działające głównie w obszarze turystyki, gastronomii, sportu i rekreacji. Do jej otrzymania będą uprawnione podmioty, których przychód w danym miesiącu był niższy o min. 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w jednym z dwóch poprzedzających miesięcy albo w analogicznym miesiącu zeszłego roku. Środki na wypłatę świadczeń mają pochodzić z Funduszu Pracy. Oszacowano, że ze wsparcia skorzysta około 40% wszystkich podmiotów działających na terenie powiatów nadodrzańskich z wybranych klas PKD, a suma wypłat wyniesie około 82 mln zł.

Ustawa przewiduje także przedłużenie do 31 marca 2023 r. ważności bonu turystycznego. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami płatność bonem musi być zrealizowana do końca września 2022 r. Przepis wydłużający termin obowiązywania bonu został wprowadzony do ustawy podczas prac w Sejmie. Podczas obrad senackich komisji wzbudził zastrzeżenia. Wskazywano, że zmiana ta wykracza poza materię ustawy dlatego powinna zostać przedmiotem odrębnej ustawy i przejść pełny proces legislacyjny.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności  na posiedzeniu opowiedziała się za wprowadzeniem kilkunastu poprawek do ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Poprawki mają charakter doprecyzowujący, legislacyjny i redakcyjny. Senat zajmie się ustawą na najbliższym posiedzeniu rozpoczynającym się w środę, 7 września br.

Wiceprzewodniczący komisji Wojciech Piecha zaproponował 4 poprawki, przyjęte następnie przez komisję. Jedna z nich uszczegóławia zapisy ustawy w ten sposób, że średnią cenę ciepła z rekompensatą kalkuluje się dla poszczególnych źródeł ciepła. Kolejna poprawka zmienia restrykcyjny zapis dotyczący przedsiębiorców, którzy zaprzestają produkcji ciepła. Nie nakłada się na nich nadmiernych obciążeń, jeśli wcześniej dokonają rozliczenia rekompensaty.

Zgłoszenie kolejnych poprawek podczas obrad plenarnych Izby zapowiedziała wiceprzewodnicząca komisji gospodarki, senator Jolanta Hibner. Dotyczyć one będą m.in.: wydłużenia okresu obowiązywania rekompensat wzrostu cen ciepła do 31 grudnia 2027 r., a nie jak przewiduje ustawa do 30 kwietnia 2023 r. Zaproponuje też poprawkę, by wysokość rekompensaty obliczać na dzień 30 marca 2022 r., a także by średnia rekompensata wynosiła 40 proc. bez spełniania warunków ujętych w ustawie. Senator zapowiedziała, że będzie proponować także dodatek w wysokości 3 tys. zł dla wszystkich gospodarstw domowych oraz upodmiotowienie zarządców budynków w kontekście tej ustawy. Senator Hibner dodała, że nie ma zgody jej środowiska politycznego, by pozwolić na palenie w piecach wszystkim.

Ustawao szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (projekt rządowy) wprowadza obowiązek ustalenia przez wytwórców tzw. średniej ceny ciepła z rekompensatą na 150,95 zł za gigadżul (GJ) netto dla ciepła wytwarzanego w źródłach ciepła opalanych gazem ziemnym lub olejem opałowym, a 103,82 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach ciepła. Oznacza to średni wzrost rachunków odbiorców o 42%. Jeżeli realne koszty wytwarzania ciepła będą wyższe z powodu wzrostu cen paliw, wytwórcom ciepła stosującym wprowadzane ustawą ceny będzie przysługiwać rekompensata wynikająca z tej różnicy i sprzedanego wolumenu. Za niezastosowanie się do przepisów wytwórcom będzie grozić odpowiedzialność finansowa. Rekompensata obejmie jedynie sprzedaż ciepła dla gospodarstw domowych i podmiotów wskazanych w ustawie, m.in. wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni dostarczających ciepło do lokali mieszkalnych, placówek ochrony zdrowia, oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, żłobków, klubów dziecięcych, kościołów i związków wyznaniowych, placówek kulturalnych, straży pożarnych, pozarządowych organizacji pożytku publicznego, spółdzielni socjalnych. System rekompensat będzie działać od 1 października 2022 do 30 kwietnia 2023 r. Ustawa wprowadza też jednorazowe dodatki dla gospodarstw domowych, które ogrzewają się przy pomocy kotłów lub pieców na biomasę, LPG lub olej opałowy. Warunkiem otrzymania dodatku będzie wpis źródła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. Dodatek ma wynieść 3 tys. zł, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na pellet drzewny lub inny rodzaj biomasy, jeśli używa się drewna kawałkowego – 1 tys. zł, dla ogrzewania na LPG 500 zł, a na olej opałowy to 2 tys. zł.


 

 

 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?” w Żyrardowie

28 marca 2024 r. w Żyrardowie kontynuowano dyskusję o samorządzie w ramach cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”.

Spotaknie marszałek Senatu z premierem i ministrami rządu Ukrainy

Premier Denys Szmyhal wraz z delegacją rządową rozmawiał z marszałek Małgorzatą Kidawą-Błońską i przewodniczącymi komisji UE i gospodarki o dalszej współpracy

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.