Aktualności

29–30 czerwca 2022 r. odbędzie się 45. posiedzenie Senatu. Zaplanowano na nim m.in. rozpatrzenie ustawy wprowadzającej wakacje kredytowe dla zadłużonych w złotówkach.

Na 45. posiedzeniu Senat rozpatrzy 12 ustaw.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma uszczelnić system zarządzania jakością powietrza, określa maksymalne limity wydatków na kolejne 10 lat obowiązywania przepisów, wdrażających wymagania unijnych dyrektyw w sprawie m.in. jakości powietrza i ograniczenia emisji lotnych związków organicznych. Określa odpowiedzialność za nieprzestrzeganie ograniczeń, nakazów lub zakazów, które zawarte są w uchwale sejmiku województwa w sprawie programu ochrony powietrza. Umożliwia nakładanie na gminy i powiaty kar finansowych za nieterminowe przygotowanie i przekazanie sprawozdań z realizacji działań naprawczych, określonych w programach ochrony powietrza. Nowela zmienia również termin przekazania ministrowi klimatu przez zarządy województw informacji o przyjęciu przez sejmiki województw programów ochrony powietrza i planów działań krótkoterminowych. Zmienia ponadto definicję stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza, uniezależniając podział od danych demograficznych GUS w wypadku miast mających ok. 100 tys. mieszkańców. Utrzymane zostanie 46 stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza. Nowela zakłada także, że minister klimatu i środowiska będzie miał 4, a nie – jak obecnie – 2 lata na dokonanie przeglądu norm jakości paliw stałych. Będzie też mógł wydać rozporządzenie dotyczące szczegółowych wymagań związanych z oceną dotrzymywania granicznych wielkości emisyjnych i sposobów postępowania z niepewnością pomiarową. Ustawa przedłuża ponadto do 2023 r. zaliczenie paliw z biomasy do zeroemisyjnych.

Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (projekt rządowy) wprowadza wsparcie kredytobiorców, m.in. możliwość skorzystania z wakacji kredytowych przez osoby zadłużone w złotych. Będą one mogły wnosić o 4 miesiące wakacji kredytowych w bieżącym roku (po 2 miesiące w III i IV kw. 2022 i po 1 miesiącu w każdym kwartale 2023 r.). Zawiera także przepisy mające wzmocnić Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, z którego udzielana jest im pomoc. Do końca roku banki mają wpłacić na niego dodatkowo 1,4 mld zł. Ustawa wydłuża ponadto z 31 lipca do 31 października tego roku działania tarcz antyinflacyjnych. W ich ramach stosowana jest m.in. niższa stawka podatku VAT na paliwa (8% zamiast 23%), na prąd i ciepło (5%), gaz (0%), a także akcyzy na prąd, na niektóre paliwa silnikowe. Ustawa zawiera także przepisy dostosowujące polskie prawo do rozwiązań UE dotyczących działalności platform crowdfundingowych, czyli służących finansowaniu społecznościowemu przedsięwzięć gospodarczych. Działalność tych platform zostanie uregulowana, a nadzór nad nimi obejmie Komisja Nadzoru Finansowego. Zgodie z ustawą podniesione zostaną limity, które pozwolą małym i średnim przedsiębiorstwom pozyskiwać większy kapitał, np. na inwestycje.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych (projekt rządowy) ma usprawnić finansowanie programu budownictwa socjalnego i komunalnego, obejmującego bezzwrotne wsparcie finansowe z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pożytku publicznego na rozwój budownictwa na potrzeby mieszkaniowe osób o niskich dochodach. Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł zawierać umowy finansowego wsparcia z beneficjentami w ramach limitu wydatków, ustalonego na dany rok budżetowy. Program będzie finansowany ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych. Nowela umożliwia wydłużenie przez gminy ponad ustawowe 3 miesiące okresu, za który osoby ubiegające się o lokal z gminnego zasobu mieszkaniowego będą musiały wykazać w deklaracji wysokość dochodu. Wprowadza zmiany dotyczące sprawozdawczości finansowej Krajowego Zasobu Nieruchomości (KZN), ogranicza też liczbę członków rad nadzorczych społecznych inicjatyw mieszkaniowych (SIM) wskazywanych przez KZN, i doprecyzowuje przepisy o ich wynagrodzeniu. Zgodnie z ustawą w razie niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy lub nierozpoczęcia przez SIM realizacji inwestycji w terminie określonym w umowie gmina może wystąpić o umorzenie udziałów lub akcji SIM objętych z wykorzystaniem rządowego wsparcia.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) umożliwia prowadzenie dziennika budowy i książki obiektu budowlanego w formie elektronicznej, reguluje też działania portalu e-budownictwo, który ma służyć do obsługi administracyjnej usług procesu budowlanego. Do 2030 r. dziennik budowy będzie można prowadzić również – jak obecnie – w formie papierowej. Nowela zakłada prowadzenie centralnego rejestru osób mających uprawnienia budowlane i karanych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Niezwłocznie po uznaniu kwalifikacji zawodowych właściwa krajowa rada izby samorządu zawodowego ma przekazywać te dane Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego za pomocą systemu e-CRUB i przy użyciu elektronicznych formularzy. Przy uzyskiwaniu decyzji budowlanych aktualne uprawnienia projektantów będą dostępne dla organów w postaci elektronicznej. Nowela umożliwia także uzgadnianie poszczególnych części projektu budowlanego sporządzanego w formie elektronicznej pod względem ochrony przeciwpożarowej.

Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (projekt rządowy) zakłada m.in., że nieletni sprawcy najpoważniejszych przestępstw, takich jak zabójstwo, gwałt, pedofilia, będą obligatoryjnie trafiać do zakładów poprawczych, a nie – jak obecnie – trafiać jedynie pod nadzór kuratora. Podwyższa z 21. do 24. roku życia górną granicę wieku przebywania w zakładzie poprawczym osób, wobec których dotychczasowa resocjalizacja nie przyniosła skutku. Wprowadza też stopień pośredni między zakładami poprawczymi a młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi, do których trafiają sprawcy czynów zarówno dość błahych, jak i poważniejszych. W całym kraju na bazie zakładów poprawczych mają powstać okręgowe ośrodki wychowawcze. Zgodnie z ustawą minimalna granica wieku odpowiedzialności za zachowanie naruszające porządek prawny lub stanowiące przejawy demoralizacji na poziomie to 10 lat. Dyrektorzy szkół będą mieć możliwość kierowania uczniów za mniej poważne występki do prac porządkowych na terenie szkoły i wokół niej. Ustawa przewiduje ponadto powołanie komisji ds. środka leczniczego dla nieletnich, która będzie organem pomocniczym dla sądu rodzinnego, odpowiedzialnym za wskazywanie zakładu leczniczego odpowiedniego dla nieletniego.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (projekt senacki) dopuszcza doręczanie pism na adres skrytki pocztowej w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Taką możliwość przewidują kodeks postępowania cywilnego, kodeks postępowania karnego i kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Zmiana ma ułatwić dostęp do sądu osobom, które z różnych przyczyn nie mogą odbierać korespondencji w miejscu zamieszkania, w tym bezdomnym, a także uwzględnić, że często korzystanie ze skrytki pocztowej jest dla adresata wygodniejsze.

Ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (projekt rządowy) zwiększa budżet programu Kolej Plus z 5,6 mld zł do ponad 11 mld zł. Ma to umożliwić dofinansowanie 34 projektów inwestycyjnych, m.in. modernizacji lub budowy nowych linii kolejowych, w tym mijanek czy łącznic kolejowych. Program będzie realizowany do 2028 r. Program Kolej Plus jest uzupełnienie istniejącej sieci o połączenia kolejowe miejscowości powyżej 10 tys. mieszkańców, które nie mają dostępu do połączeń pasażerskich z miastami wojewódzkimi. Dotyczy to także miejscowości, które mają dostęp do kolei, ale istniejące połączenia wymagają usprawnienia. Jest skierowany przede wszystkim do jednostek samorządu i związków metropolitalnych, które są zainteresowane rozwojem infrastruktury kolejowej na swoim terenie przy uwzględnieniu potrzeb komunikacyjnych mieszkańców. Nowela usprawni ponadto wnoszenie przez Polskie Koleje Państwowe SA (PKP) do spółki PKP PLK składników majątkowych, potrzebnych do zarządzania infrastrukturą kolejową, czyli umożliwi PKP SA przekazanie PLK linii kolejowych znajdujących się na gruntach o uregulowanym stanie prawnym, ale wymagających przeprowadzenia podziałów nieruchomości. Minister finansów będzie mógł także przekazywać w danym roku kalendarzowym na rzecz PLK dodatkowe skarbowe papiery wartościowe.

Ustawa o zmianie ustawy o bezpieczeństwie morskim oraz ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (projekt rządowy) wprowadza system certyfikacji odpowiednich wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska na poszczególnych etapach budowy morskich farm wiatrowych i urządzeń do wprowadzania z nich mocy. Nadzór i certyfikację będą wykonywać tzw. uznane organizacje z odpowiednim upoważnieniem. Przepisy regulują zakres wymagań koniecznych do otrzymania odpowiednich certyfikatów. Morska farma wiatrowa i zespół urządzeń do wyprowadzania mocy będą musiały uzyskać certyfikaty potwierdzające spełnienie wymagań. Certyfikat zgodności projektowej ma być wydawany przed rozpoczęciem budowy, certyfikat dopuszczenia do eksploatacji – po jej zakończeniu, a odnawialny certyfikat bezpieczeństwa eksploatacji w fazie działania raz na 5 lat.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) wdraża unijną dyrektywę Rady 91/271/EWG, dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych. Umożliwi też zamknięcie postępowania toczącego się wobec Polski w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego oraz uniknięcie ewentualnych kar w razie skierowania przez Komisję Europejską (KE) sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ustawa m.in. doprecyzowuje zakres i procedury przyjmowania wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w samorządach. Uściśla dotychczasowe obowiązki gmin, m.in. w kwestii ewidencjonowania i sprawozdawczości dotyczącej gospodarowania nieczystościami ciekłymi, w tym z przydomowych oczyszczalni ścieków. Określa zasady postępowania z nieczystościami ciekłymi z instalacji przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy. Precyzuje przepisy dotyczące procedur sprawozdawczych związanych z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK), reguluje też powiązania KPOŚK z wieloletnimi planami rozwoju modernizacji urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie będzie mogło prowadzić działalność gospodarczą także w zakresie innych odnawialnych źródeł energii niż elektrownie wodne, co ma zwiększyć jego przychody i zapewnić lepsze wykorzystanie potencjału majątku Skarbu Państwa.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) zmienia strukturę nadzoru górniczego, tak aby zoptymalizować jego strukturę bez szkody dla bezpieczeństwa w kopalniach. Likwiduje Specjalistyczny Urząd Górniczy, nadzorujący m.in. urządzenia wyciągowe, transportowe i energetyczne w kopalniach. Jego kompetencje i załogę ma przejąć Wyższy Urząd Górniczy. Nowelizacja wprowadza ponadto definicje: odkrywki, kopalni i przodka, by uporządkować procedury przyznawania emerytur i rent, głównie dla górników z kopalń odkrywkowych węgla brunatnego.

Ustawa o zmianie ustawy o Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) przewiduje przekształcenie Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia w Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego i poszerzenie zakresu jego działania na rzecz dialogu i porozumienia Polaków z narodami Europy Wschodniej, szczególnie z Ukraińcami, Białorusinami, Gruzinami, Mołdawianami i Rosjanami. Do zadań centrum należy prowadzenie badań naukowych, działalności wydawniczej, a także upowszechnianie w Polsce i poza jej granicami wiedzy o sytuacji politycznej, historii, kulturze i dziedzictwie narodów Europy Środkowej i Wschodniej, a także prowadzenie i wspieranie działalności edukacyjnej, zwalczanie stereotypów, przeciwdziałanie dezinformacji, organizowanie konferencji, seminariów, wykładów oraz debat publicznych, dofinansowywanie przedsięwzięć podejmowanych na rzecz dialogu i porozumienia w stosunkach Polaków z narodami Europy Wschodniej, prowadzenie programów stypendialnych, utrzymywanie kontaktów z ośrodkami akademickimi, eksperckimi, naukowymi, kulturalnymi i politycznymi. Centrum będzie współpracowało z dziennikarzami, organizacjami pozarządowymi i instytucjami w krajach, których dotyczy ustawa, także po to, aby informować o polskim punkcie widzenia na sytuację w Rosji środowiska opiniotwórcze w Europie Zachodniej.

Ustawa o zmianie nazwy Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu (projekt rządowy) zmienia nazwę Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu na: Akademia Wychowania Fizycznego im. Polskich Olimpijczyków we Wrocławiu.

Podczas tego posiedzenia Izba podejmie 2 uchwały.

W projektowane uchwale w 100. rocznicę objęcia części Górnego Śląska przez Polskę (inicjatywa grupy senatorów) Senat wyraża szacunek i uznanie wszystkim, którzy przyczynili się do objęcia części Górnego Śląska przez odradzające się państwo polskie. Senatorowie przypominają, że odrodzona Polska otrzymała 29% spornego obszaru z 46% mieszkańców. Na tym obszarze znajdowała się większa część przemysłu górnośląskiego, który miał ogromne znaczenie gospodarcze dla Polski, w tym 53 z 67 kopalń węgla kamiennego, niemal wszystkie kopalnie rud żelaza, połowa hut żelaza i koksowni, wszystkie huty cynku, ołowiu i srebra (18). Włączenie do Polski było poprzedzone przez trwającą kilka lat rywalizację polsko-niemiecką, odbywającą się na różnych polach: militarnym, dyplomatycznym i propagandowym. „Odzyskanie przez Polskę niepodległości, powszechnie kojarzone z datą 11 listopada 1918 roku, to proces skomplikowany i rozciągnięty w czasie. Kilkuletni okres zmagań o sporny region, w których stronami były odrodzona Polska i pokonane w I wojnie światowej Niemcy, został zakończony podpisaniem 16 lipca 1922 roku w Katowicach aktu objęcia części Górnego Śląska przez Polskę” – czytamy w projekcie uchwały.

W projektowanej uchwale w sprawie ustaleń poczynionych przez Senacki Zespół do spraw Spółki GETBACK SA (inicjatywa grupy senatorów) Senat – dostrzegając nieprawidłowości w działaniu organów państwowych powołanych do sprawowania kontroli i nadzoru nad rynkiem finansowym, ujawnione w sprawie spółki GETBACK SA – podziela wnioski, wypracowane przez senacki zespół, dotyczące konieczności wzmocnienia bezpieczeństwa rynku finansowego i integralności nadzoru finansowego. Jak czytamy w projekcie, ponieważ dotychczasowe regulacje prawne nie eliminują ryzyka podobnych naruszeń prawa analogicznych, „Senat uznaje za słuszny postulat podjęcia prac legislacyjnych, których celem będzie wprowadzenie zmian w zakresie monitorowania i przeciwdziałania niezgodnej z prawem działalności podmiotów rynku finansowego oraz efektywnego rozwiązywania zaistniałych problemów na rynku finansowym”. Senatorowie wyrażają również poparcie dla propozycji senackiego zespołu, aby wypracować rozwiązania, które umożliwią udzielenie pomocy instytucjonalnej poszkodowanym przez podmioty rynku finansowego w sprawie GETBACK SA i podobnych sprawach w przyszłości.

Zaplanowano ponadto, że senatorowie zapoznają się z informacją o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2020 r.