Aktualności

Na konferencji Senackiego Zespołu ds. Spółki GetBack 26 kwietnia 2022 r. zaprezentowane zostały propozycje legislacyjne, których celem jest usprawnienie pracy instytucji państwowych, aby obywatel nie został poszkodowany przez oszukańcze podmioty działające na rynku finansowym i pozostawiony sam sobie ze swoją stratą, niejednokrotnie oznaczającą utratę dorobku życiowego, tak jak to miało miejsce w wyniku afery spółki GetBack.

W konferencji podsumowującej działalność zespołu udział wzięli m.in. Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki, Wicemarszałkini Senatu i wiceprzewodnicząca zespołu Gabriela Morawska-Stanecka, Wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz, Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Jacek Jastrzębski,  Zastępca Rzecznika Finansowego Paweł Zagaj oraz przedstawiciele stowarzyszenia osób poszkodowanych przez GetBack.    

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki podziękował za zaangażowanie w prace zespołu przewodniczącemu senatorowi Leszkowi Czarnobajowi, a także  wszystkim jego członkom, gościom i ekspertom, podkreślając, że temat jest może trochę zapomniany, ale niezwykle istotny. Jego zdaniem, działalność zespołu, który się podjął prawie niewykonalnego zadania,  sprawiła, że wiedza na temat afery jest pełniejsza. "Senat, w nieustającej krucjacie do odkrywania prawdy i transparentności rządu w RP, wykonał znakomitą pracę” - ocenił Marszałek Senatu. Przypomniał, że politycy są dla obywateli, a nie odwrotnie, mówiąc: „Wasza praca służy obywatelom RP”.  

Przewodniczący zespołu senator Leszek Czarnobaj zapowiedział, że chce przedstawić przedmiot jego prac na posiedzeniu plenarnym Senatu i przypomniał, że Izba nie ma uprawnień do powołania komisji śledczej. Powiedział, że system nadzoru nad  rynkiem finansowym w naszym kraju powinien zostać wzmocniony, a ponadto powinien istnieć system obrony nieprofesjonalnych inwestorów. Przywołał przykład piramidy finansowej Madoffa, w której poszkodowani odzyskali ponad 70 proc. zainwestowanych środków w ciągu dwóch lat.     Tymczasem poszkodowani przez GetBack w latach 2016-17 na 2,5 mld zł polscy inwestorzy systemowo nie odzyskali nic i mają wielkie problemy z dochodzeniem swoich roszczeń.    

Rzecznik Praw Obywatelskich  Marcin Wiącek poinformował, że wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego, aby ten zadał pytanie prejudycjalne Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kwestii następującej: realizacja unijnej dyrektywy restrukturyzacyjnej uniemożliwia realizację unijnej dyrektywy dotyczącej praw konsumenckich. Chodzi o to, że wydając decyzję o przymusowej restrukturyzacji podmiotów finansowych Bankowy Fundusz Gwarancyjny zamknął poszkodowanym drogę do roszczeń majątkowych. „Z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej jest sytuacja nieakceptowalna, bo przyczyniło się do niej państwo” -  oświadczył rzecznik Marcin Wiącek.

Wiceprzewodniczący zespołu i przewodniczący Komisji Ustawodawczej senator Krzysztof Kwiatkowski wyraził ubolewanie, że na posiedzenia zespołu , a także komisji senackich, nigdy nie przyjął zaproszenia przedstawiciel prokuratury prowadzącej postępowanie dotyczące afery GetBack. „Państwo polskie przez swoje instytucje nie dopilnowało tej sprawy, polski obywatel został sam. Uważam, że musza być pociągnięci do odpowiedzialności oszuści, którzy oszukiwali ludzi. Państwo zawiodło, nie pomogło” – oświadczył senator Krzysztof Kwiatkowski.    

Doktor Paweł Szcześniak , Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, zaprezentował szereg eksperckich propozycji legislacyjnych wynikających z analizy afery GetBack.  Poinformował, że zespół rekomenduje niektóre rozwiązania wzorowane na ustawodawstwie niemieckim, na przykład oddzielenie wykonywania usług atestacyjnych od doradztwa podatkowego. Następna propozycja przewiduje, że biegli mają ponosić odpowiedzialność nieograniczoną nie tylko za umyślne działania, ale także rażące zaniedbania. Zwiększone powinny zostać kary za umyślne działania biegłych rewidentów. Wprowadzone mają zostać mechanizmy urealniające współdziałanie organów sieci bezpieczeństwa finansowego. Minister finansów powinien przedstawiać roczne sprawozdanie na temat rynku finansowego. Minister ma nadzorować BFG i być odpowiedzialny za jego bieżącą kontrolę. W Komisji Nadzoru Finansowego należy utworzyć departament zwalczania przestępczości finansowej. Na wniosek przewodniczącego KNF prokurator generalny powoływałby prokuratorów prowadzących postępowania w takich sprawach. Na podstawie decyzji KNF powinien móc szybko  blokować środki finansowe, wydzielać aktywa, wywłaszczać bez odszkodowania środki finansowe powierzone oszukańczym podmiotom.

Należy także przyjąć ustawę powołującą zintegrowany system ochrony klientów instytucji finansowych i utworzyć fundusz rekompensacyjny, a prawo unijne i krajowe daje taką możliwość – kontynuował doktor Paweł Szcześniak. Jeżeli chodzi o osoby poszkodowane przez GetBack, które inwestowały w niewypłacalne podmioty, zespół postuluje wypłatę niewielkich sum, określonych procentowo, jako pomoc z budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych działających w sektorze finansów publicznych. Można też wprowadzić korektę do podatku dochodowego, na przykład odliczyć od podstawy opodatkowania część zainwestowanych środków w podmiot finansowy do kwoty 20 tys. zł.  Zespół proponuje , aby przyznać rzecznikowi finansowemu uprawnienia do wszczynania postępowań grupowych. Należy też wprowadzić opłatę stałą w postępowaniach wytaczanych przez poszkodowanych przed sądem oraz zasadę, że posiedzenia sądu powinny odbywać się w miejscu zamieszkania poszkodowanego.