Narzędzia:

40. posiedzenie Senatu

12.04.2022
Fot. Tomasz Ozdoba, Kancelaria Senatu

12 kwietnia 2022 r. zakończyło się 40. posiedzenie Senatu. Senatorowie rozpatrzyli 7 ustaw; do 6 z nich wprowadzili poprawki. Do Sejmu wniesiono 2 projekty ustaw.

Izba nie podjęła uchwały o odwołaniu i wyborze Marszałka Senatu. Senatorowie nie zgodzili się na odwołanie prof. Tomasza Grodzkiego z funkcji Marszałka Senatu RP i powołanie w to miejsce Wicemarszałka Senatu Marka Pęka. Wniosek w tej sprawie zgłosiła grupa senatorów Prawa i Sprawiedliwości.

Ustawy przyjęte z poprawkami.

Senat wprowadził poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym (projekt komisyjny). Doprecyzowuje ona, że przepisy nowelizacji zostaną zastosowane po raz pierwszy podczas konsultacji społecznych w sprawie budżetów partycypacyjnych na 2023 r., o ile zgłaszanie projektów do budżetu obywatelskiego w danej gminie nie zostało już zakończone. Nowela uelastycznia i ułatwia zarządzanie budżetami obywatelskimi w gminach. Umożliwia dzielenie ich na pule lub kategorie kwotowe, obejmujące całość gminy bądź jej części, np. sołectwa, dzielnice, osiedla. Uelastyczni to dysponowanie budżetami obywatelskimi przez rady gminy, zapewni bardziej równomierną dystrybucję środków między różne rejony gminy, dostosowaną do uwarunkowań, a także może zwiększyć zaangażowanie mieszkańców gmin, umożliwiając im decydowanie o projektach w ich najbliższej okolicy.

Z 30 poprawkami przyjęto ustawę o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (projekt rządowy). Senatorowie dodali zakaz wprowadzania na terytorium RP i przemieszczania przez nasz kraj gazu płynnego LPG pochodzącego z Rosji lub Białorusi lub będącego przedmiotem wywozu z terytorium tych państw, analogicznie do zakazu dotyczącego węgla. Zdecydowali też, że  odpowiedzialny za wpisywanie osób i podmiotów na listę objętą sankcjami będzie prezes Rady Ministrów, a nie minister spraw wewnętrznych i administracji. Izba postanowiła, że w razie zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji wpisu na listę sąd będzie miał 3 dni na rozpoznanie skargi od jej wniesienia, 3 dni na kasację będzie miał też Naczelny Sąd Administracyjny. Senatorowie zobowiązali prezesa Rady Ministrów do przedstawienia raz w roku sprawozdania z wykonania ustawy przed Sejmem i Senatem i przeprowadzenia debaty nad tym dokumentem. Ustawa przewiduje zamrożenie wszystkich funduszy i zasobów gospodarczych osób oraz podmiotów, które zostaną wskazane na specjalnej liście prowadzonej przez ministra właściwego ds. wewnętrznych, w związku ze wspieraniem rosyjskiej agresji na Ukrainę, w tym stworzenie odrębnej od wykazów zawartych w rozporządzeniach Unii Europejskiej listy osób i podmiotów, wobec których można będzie zastosować środki zawarte w unijnych przepisach. Wpisane na listę osoby i podmioty nie będą mogły przystępować do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Ustawa wprowadza zakaz przywozu i tranzytu węgla z Federacji Rosyjskiej i niekontrolowanych przez Ukrainę obszarów ukraińskich obwodów donieckiego i ługańskiego. Zakazuje ponadto używania i propagowania symboli wspierających agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Ustawa przewiduje, że minister spraw wewnętrznych będzie przekazywał w internetowym biuletynie informacji publicznej listy osób lub podmiotów, wobec których zastosowano przepisy tej ustawy.

Senat wprowadził 50 poprawek do ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (projekt rządowy). Senatorowie wydłużyli z 14 do 30 dni termin naodpowiedź na zaproszenie do składu komitetu monitorującego dla ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego, organizacji związkowych, organizacji pracodawców oraz organizacji pozarządowych. Uwzględnili samorząd województwa i miejskie obszary funkcjonalne, realizujące zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) jako potencjalne instytucje odpowiedzialne za realizację inwestycji. Rozszerzono także katalog zadań komitetu monitorującego o zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, monitorowanie wyboru przedsięwzięć i zatwierdzanie kryteriów udzielania pomocy bezzwrotnej. Izba opowiedziała się też za skreśleniem przepisu umożliwiającego emisję obligacji przez Polski Fundusz Rozwoju, w wypadku gdy KE nie przekaże płatności wkładu finansowego z Funduszu Odbudowy. Tzw. ustawa wdrożeniowa, umożliwia wydawanie przez Polskę środków z nowego budżetu wieloletniego UE na lata 2021–2027 oraz z unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Wprowadza mechanizmy koordynacji programów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności. Ustala też podmioty zaangażowane we wdrażanie tych funduszy, ich zadania i tryb współpracy, a także zasady i podstawowe dokumenty służące wdrażaniu funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności. W ustawie określono również zasady wyboru projektów, procedurę odwoławczą oraz zasady monitorowania postępu i sprawozdań z realizacji programów i projektów współfinansowanych z funduszy UE. Zawarto też w niej przepisy szczegółowe dotyczące wdrożenia planu rozwojowego, tj. Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), m.in. wyboru i sposobu realizacji przedsięwzięć, ich finansowania, a także kontroli i audytu oraz monitorowania KPO. Ustawa powołuje ponadto Rzecznika Finansów Europejskich.

Senatorowie uchwalili 2 poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (projekt poselski). Zdecydowali, że średnie wynagrodzenie nauczycieli wzrośnie o 20%, a subwencja oświatowa do 10 mld zł. Senat uznał zaproponowane w nowelizacji podwyższenie średniego wynagrodzenia nauczycieli o 4,4% za niewystarczające. Za konieczne uznano też odpowiednie zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej w celu zapewnienia środków na sfinansowanie 20-procentowego wzrostu wynagrodzenia nauczycieli. Ustawa zakłada wzrost średniego wynagrodzenia nauczycieli od 1 maja o 4,4%. Nauczyciele mają otrzymać podwyżkę najpóźniej do 30 czerwca 2022 r. z wyrównaniem od 1 maja. Subwencja oświatowa na ten cel zostanie zwiększona o 1 mld 671 mln 100 zł z rezerwy celowej budżetu państwa, przeznaczonej na zmiany systemowe w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego, w tym zadań oświatowych.

Izba wprowadziła 3 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (projekt poselski). Senatorowie zdecydowali o wykreśleniu z ustawy przepisu budzącego wątpliwości co do zgodności trybu jego uchwalenia z konstytucją. Nowelizacja wydłuża o 3 lata spoczywający na właściwej gminie obowiązek zapewnienia najemcom prawa do lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki w związku z koniecznością remontu lub rozbiórki budynku, który jest w złym stanie technicznym i wymaga opróżnienia. Ustawa wydłuża obowiązywanie przepisu ustawy z 2001 r., który w wymienionych sytuacjach zapewnia najemcom takie prawo i zobowiązuje właściwe gminy do zapewnienia lokalu zamiennego, ale jego stosowanie skończyło się 31 grudnia 2021 r.

Senatorowie uchwalili 8 poprawek do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem publicznych systemów teleinformatycznych (projekt poselski). Izba zdecydowała, że zadania związane z tworzeniem systemów teleinformatycznych służących realizacji tej ustawy nie będą zlecane wykonawcom bez zachowania przepisów o zamówieniach publicznych. Wydłużono też termin na wdrożenie rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie doręczeń elektronicznych. Do ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa dodano przepis, na podstawie którego minister właściwy do spraw informatyzacji będzie mógł przekazać nieodpłatnie zakupiony sprzęt komputerowy gminom lub innym jednostkom sektora finansów publicznych na potrzeby realizacji przez nie zadań publicznych. Ustawa ma przyspieszyć budowę Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK 2.0). Umożliwi też budowę jednolitych rozwiązań do obsługi procesów związanych z rejestracją pojazdów i wydawaniem dokumentów stwierdzających uprawnienia, analogicznie jak w wypadku Systemu Rejestrów Państwowych. Nowela rozszerza też funkcjonalność systemu CEPiK o aplikację, z której będą korzystać organy właściwe do wydawania dokumentów uprawniających do kierowania pojazdami. Wprowadza także zmiany usprawniające utrzymanie prawidłowego funkcjonowania Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE) i uzupełniające zadania jej operatora o działania wspierające cyfryzację systemu oświaty, funkcjonowanie organów prowadzących szkoły i samych szkół. Nowela umożliwia również Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK), jako operatorowi OSE, zamawianie usług informatycznych w Centralnym Ośrodku Informatyki. Z kolei NFZ, bez czekania na weryfikację z rejestrem Straży Granicznej, niezwłocznie po numerze PESEL będzie mógł umożliwić osobom, które przyjechały do Polski z Ukrainy, korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej. 

Ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) została przyjęta bez poprawek. Ma ona m.in. przyspieszyć rejestrację obywateli Ukrainy w systemie PESEL. Przewiduje też, że leki stronie ukraińskiej będzie dostarczać Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych. Umożliwia tymczasowe dopuszczenie lekarzy z Ukrainy do wykonywania zawodu w Polsce w celu udzielania pomocy medycznej obywatelom tego kraju. Nowelizacja wprowadza przepisy, które umożliwią finansowanie działań polskich służb na rzecz bezpieczeństwa uchodźców z Funduszu Pomocy. Przewiduje, że w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie Fundusz Gwarancji Kryzysowych. W związku z wojną BGK będzie mógł udzielać poręczeń i gwarancji spłaty kredytów lub innych zobowiązań zaciągniętych przez przedsiębiorców. Nowela zawiera też rozwiązania dla obywateli Białorusi, którzy uciekli z Ukrainy do Polski przed wojną. Przewidują one m.in. wydawanie im w naszym kraju wiz humanitarnych. Ustanowiony ma być też nowy rodzaj zezwolenia na pobyt czasowy na okres 3 lat po wygaśnięciu takiej wizy.

Senat wniósł do Sejmu 2 projekty ustaw. 

Projekt ustawy o niekaraniu ochotników broniących wolności i niepodległości Ukrainy (inicjatywa grupy senatorów) przewiduje, że nie będą ścigane i karane osoby, podejmujące w 2022 r. służbę w siłach zbrojnych Ukrainy lub innych ukraińskich formacjach wojskowych bez zgody właściwego organu. Niezwłocznie po powrocie do kraju osoby takie musiałyby pisemnie zawiadomić ministra obrony narodowej o terminie i miejscu przyjęcia oraz zakończenia pełnienia obowiązków wojskowych na Ukrainie.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw podatkowych w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy (inicjatywa grupy senatorów) wprowadza okresowe, od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r., ulgi zwolnienia podatkowe dla obywateli Ukrainy i Białorusi, którzy w związku z wojną w Ukrainie przenieśli swoje miejsce zamieszkania do Polski. Zmiany dotyczą m.in. podatków PIT i CIT oraz podatków od spadków i darowizn. Projekt rozszerza ponadto zakres beneficjentów  tzw.  ulgi  na  powrót, tzw. ryczałtu od przychodów zagranicznych czy beneficjentów tzw. estońskiego  CIT-u. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, „ważny interes państwa wymaga, aby korzystne regulacje  prawnopodatkowe  były  odnoszone  do  zdarzeń  ściśle  związanych z datą agresji zbrojnej Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy”.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?” w Żyrardowie

28 marca 2024 r. w Żyrardowie kontynuowano dyskusję o samorządzie w ramach cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”.

Spotaknie marszałek Senatu z premierem i ministrami rządu Ukrainy

Premier Denys Szmyhal wraz z delegacją rządową rozmawiał z marszałek Małgorzatą Kidawą-Błońską i przewodniczącymi komisji UE i gospodarki o dalszej współpracy

Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Wietnamu Tran Quang Phuong w Senacie

Wicemarszałek Michał Kamiński spotkał się w Senacie z wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Narodowego Socjalistycznej Republiki Wietnamu Tranem Quang Phuongiem.