Aktualności

Komisja Infrastruktury jednogłośnie poparła ustawę o szczególnych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy. Ustawa nie budziła wątpliwości senatorów, pozytywną opinię przedstawiło też Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Przyjęte rozwiązania omówił sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel. Jak mówił, ze względu na ogromną liczbę uchodźców uciekających z Ukrainy do Polski przed okrutną agresją wywołaną  przez Rosję konieczne stało się opracowanie przepisów wspierających w tej szczególnej sytuacji transport kolejowy i morski. Ze względu na dynamikę wydarzeń wiceminister nie wykluczył, że przygotowane kilkanaście dni temu przepisy będą wymagały nowelizacji. Poinformował też, że rozwiązania zakładające wsparcie finansowe ze względu na udzielenie w ten sposób pomocy publicznej będą wymagały notyfikacji Komisji Europejskiej.

Ustawa o szczególnych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy dopuszcza wydłużenie czasu pracy obsady pociągów przewożących uchodźców z Ukrainy do Polski w związku z wydłużonym czasem odprawy granicznej. W wypadku niedoboru maszynistów ze znajomością szlaku w odniesieniu do konkretnych odcinków linii kolejowych ustawa umożliwia uruchomienie pociągów pasażerskich przez maszynistę posiadającego uprawnienia ograniczone wyłącznie do prowadzenia pociągów towarowych.

Ustawa zwalnia z opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej tych przewoźników, którzy uruchomią pociągi przeznaczone do przewozu uchodźców z Ukrainy. Finansowanie przewidziano dla przewoźników kolejowych, którzy uruchamiają dodatkowy pociąg pasażerski nieujęty w rocznym rozkładzie jazdy albo włączają dodatkowy wagon do pociągu pasażerskiego stałego kursowania. Z opłat zwolniono dostęp do kolejowej infrastruktury organizatorów transportów pomocy humanitarnej dla Ukrainy. Ustawa przewiduje też wypłatę rekompensat dla zarządców infrastruktury kolejowej. Zakłada także wypłatę rekompensat dla przewoźników kolejowych, którzy nie pobierali opłat za bilety wydawane uchodźcom z Ukrainy.

Ustawa ogranicza formalności administracyjne związane z koniecznością uzyskania świadectw dla kierowców z Ukrainy wykonujących międzynarodowy transport drogowy towarów u polskich przewoźników. Przewiduje zawieszenie do 31 grudnia 2022 r. obowiązku wymiany ukraińskiego prawa jazdy na polskie prawo jazdy po 6 miesiącach od uzyskania prawa stałego lub czasowego pobytu.

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej przyjęła bez poprawek nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Sprawozdawcą ustawy będzie senator Magdalena Kochan.

Ustawa przewiduje utworzenie w systemie teleinformatycznym ewidencji małoletnich obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski bez opieki osób sprawujących faktyczną pieczę nad nimi oraz byli umieszczeni w pieczy zastępczej w Ukrainie. Ewidencja ta będzie prowadzona przez ministra rodziny i polityki społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie. Ponadto centra te będą miały obowiązek wspierania ośrodków pomocy społecznej, centrów usług społecznych albo innych jednostek organizacyjnych przy sprawowaniu przez nie nadzoru nad realizacją praw i obowiązków opiekunów tymczasowych oraz przebywających pod ich opieką małoletnich obywateli Ukrainy. W przypadku grup zorganizowanych, które liczą 80-100 dzieci, ich opiekunami tymczasowymi byłyby osoby, które z nimi przyjeżdżają do Polski. W przypadku, kiedy na jedną osobę przypada więcej niż 15 dzieci, na władzach samorządowych spoczywałby obowiązek zatrudniania dodatkowych wychowawców. Ich reprezentantem prawnym w Polsce nadal pozostawałby opiekun tymczasowy. Ponadto powiatowe centra pomocy rodzinie będą zapewniały pomoc prawną, organizacyjną i psychologiczną opiekunom tymczasowym i przebywającym pod ich opieką dzieciom ukraińskim.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i będą obowiązywać z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji będzie rekomendowała przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek zgłosili senatorowie Krzysztof Kwiatkowski oraz Robert Mamątow. Sprawozdawcą na posiedzeniu będzie senator Halina Bieda.

Zgodnie z nowelą przepisami ustawy objęte będą nie tylko osoby, które trafiły do Polski bezpośrednio z Ukrainy. W dotychczasowym kształcie przepisy ustawy, które regulują kwestie m.in. legalizacji pobytu uchodźców, nadania im numeru PESEL, dostępu do opieki zdrowotnej czy udzielanej im pomocy, obejmują obywateli Ukrainy oraz ich małżonków, którzy po ataku Rosji z 24 lutego przybyli do Polski bezpośrednio z Ukrainy.

Z uzasadnienia do nowelizacji ustawy wynika, że obejmie ona obywateli Ukrainy, którzy  byli poza granicami i nie mieli możliwości już powrotu na lotniska ukraińskie, a wjechali do Polski po 24 lutego, natomiast przekroczyli granicę swojego kraju przed 24 lutego, a także obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, nie bezpośrednio, ale przekroczyli np. granicę ukraińsko-mołdawską i w następnej kolejności udali się do Polski, i którzy wyrażają zamiar pozostania w naszym kraju.

Kolejna zmiana uściślająca, wprowadzona przez Sejm, dotyczy zamiany wyrazu „przyjechali” na „przybyli”, która uwzględnia  fakt, że 30 proc. uchodźców przybyło – przeszło granicę ukraińsko-polską, a nie przyjechało. Dodany został także przepis, o tym, że ustawa nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.

Specustawa określa zasady legalizacji pobytu obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, a także udzielania im pomocy. Ustawa przewiduje, że ukraińscy uchodźcy będą mogli otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Będą mogli podjąć pracę, korzystać z opieki zdrowotnej i świadczeń rodzinnych. Uczniowie i studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach i uczelniach. Zgodnie z ustawą, osoby i podmioty, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom, otrzymają świadczenie pieniężne w wysokości 40 zł dziennie. Z kolei uchodźcy z Ukrainy dostaną jednorazowo 300 zł na osobę. Ustawa zakłada ponadto powstanie w Banku Gospodarstwa Krajowego specjalnego funduszu, z którego finansowana będzie pomoc na rzecz Ukrainy. Wprowadzono też przepisy zapewniające tzw. bezkarność urzędniczą w przypadku wojny, w tym wojny w kraju sąsiadującym z Polską.

Komisje: Kultury i Środków Przekazu oraz Infrastruktury zaproponuje Izbie przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o wsparciu gospodarstw domowych w ponoszeniu kosztów związanych ze zmianą standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej.

Nowelizacja ustawy ma na celu doprecyzowanie przepisów określających krąg osób uprawnionych do uzyskania wsparcia finansowego państwa w zakupie dekodera lub odbiornika TV pozwalającego na odbiór sygnału naziemnej telewizji cyfrowej w nowym standardzie nadawania. Beneficjentami świadczenia będą osoby, które są w trudnej sytuacji materialnej, gdy zakup sprzętu w sposób istotny zachwieje domowym budżetem przeznaczonym na zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych.

Senatorowie dopytywali się m.in. o sposób realizacji dopłaty w przypadku, gdy nabywane urządzanie będzie umożliwiało korzystanie z innych usług niż odbiór sygnału telewizyjnego, czy ulegnie zmianie oferta programowa.

Adam Andruszkiewicz sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wyjaśnił, że celem dopłaty jest refinansowanie podstawowej ceny urządzenia a nie innych odpłatnych, dodatkowo oferowanych usług. Zmiana standardu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej nie wiąże się z rozszerzeniem liczby programów.