Aktualności

„Dla zapobiegania zakażeniom COVID-19 trzecia dawka szczepienia ma kluczowe znaczenie” - powiedział prof. Ran Balicer, przewodniczący Krajowej Rady Eksperckiej ds. COVID-19 przy Kancelarii Premiera Izraela, ekspert Światowej Organizacji Zdrowia. Podkreślił, że skuteczna walka z koronawirusem w Izraelu jest możliwa dzięki temu, że zaszczepiła się większość populacji.

W Senacie odbyło się spotkanie Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej z prof. Ranem Balicerem, którego uczestnicy dowiedzieli się, jak Izrael pokonał Deltę i w jaki sposób przygotowuje się na walkę z Omikronem.

Przewodniczący Polsko-Izraelskiej Grupy Parlamentarnej poseł Michał Szczerba przypomniał, że obecnie sytuacja epidemiologiczna w Polsce przedstawia się niepokojąco – w ciągu ostatniej doby zarejestrowano 20 tys. nowych przypadków chorych na Covid-19, 826 hospitalizacji oraz 504 zgony z powodu Covid-19. „Wiemy, że Izrael poradził sobie z Deltą, przygotowuje się do walki z Omikronem, a my chcielibyśmy skorzystać z tych doświadczeń” – podkreślił.

W Izraelu zaszczepiło się około 6,5 na 9 mln mieszkańców, czyli 2/3 populacji, w tym ponad 4 mln osób przyjęło 3. dawkę. Przy czym do szczepienia kwalifikuje się łącznie ok. 5 milionów mieszkańców i 85 proc. otrzymało już dawkę boosterową, a wśród osób powyżej 60. roku życie – ponad 90 proc. Dlatego w Izraelu obserwuje się tak pozytywne trendy.

Prof. Balicer poinformował, że w Izraelu nadal istnieje obowiązek noszenia maseczek w zamkniętych pomieszczeniach. Funkcjonują także zielone certyfikaty, wydawane osobom trzykrotnie zaszczepionym, przy czym okres od przyjęcia ostatniej dawki szczepionki nie może być dłuższy niż 6 miesięcy. Bez takiego certyfikatu nie można wejść do pomieszczeń, w których znajduje się wiele osób – np. pubów, restauracji, kin czy teatrów, chyba że dysponuje się negatywnym wynikiem test PCR z trzydniową ważnością. Wprowadzenie tych restrykcji pozwoliło na opanowanie przyrostu zakażeń. Obecnie w Izraelu odnotowuje się ok. 500 przypadków zakażeń oraz maksymalnie 2 przypadki śmiertelne dziennie i ten poziom jest stabilny. Znacząco spadła też liczba przypadków ciężkiego przebiegu choroby. Do tej pory w tym kraju odnotowano zaledwie 25 przypadków zachorowań na wariant Omikron. Opracowane zostały procedury zapobiegające rozprzestrzenianiu się tego wariantu. Wśród zakażonych są również osoby, które przyjęły trzecią dawkę szczepionki, ale nie ma żadnego ciężkiego przebiegu zachorowania w przypadku zakażonych Omikronem.

Prof. Ran Balicer poinformował, że w Izraelu fala zachorowań na Deltę rozpoczęła się w czerwcu i trwała do końca października. Ten wariant jest bardziej zakaźny niż poprzedni wariant, Alfa. W czerwcu w Izraelu złagodzono restrykcje pandemiczne ze względu wysoki poziom wyszczepienia społeczeństwa. Wkrótce po tym jednak zaobserwowano przyrost ponownych infekcji – najpierw było ich kilkanaście, a potem do 10 tys. dziennie. Gdy przeanalizowano przyczyny gwałtownego wzrostu zakażeń, okazało się, że efekt 2 dawek szczepionki po prostu wygasał i że głównym powodem zakażeń jest zmniejszająca się odporność. Dlatego podjęto decyzję o wprowadzeniu obowiązkowej trzeciej dawki szczepionki  i przeprowadzeniu kampanii zachęcającej społeczeństwo do ponownego zaszczepienia się. Ekspert podkreślił, że jednym z poważnych sygnałów zmniejszającej się odporności populacyjnej był wzrost liczby przypadków poważnego przebiegu choroby wśród osób po dwóch dawkach szczepionki z 20% do 70%, co oznaczało, że poziom ochrony znacząco spadł. Tak było nie tylko w Izraelu, ale również w wielu innych krajach, w których zapewniono mieszkańcom otrzymanie dwóch dawek szczepionki. Wszędzie zaobserwowano, że po sześciu miesiącach odporność spada i zmniejsza się poziom ochrony, również przed poważnym przebiegiem choroby, co oznacza zasadność wprowadzenia trzeciej dawki, tzw. boosterowej, która umożliwi zmniejszenie fali zakażeń i zapewni lepszą ochronę przed ciężkim przebiegiem choroby. Po odkryciu tego zjawiska izraelscy eksperci opublikowali swoje wyniki badań, ale jednocześnie nadal prowadzą badania nad tym, jak wyglądają tendencje i jaka będzie efektywność trzeciej dawki. Jak wynika z dostępnych danych, podanie trzeciej dawki po upływie 5 miesięcy od pierwotnego zaszczepienia zmniejsza o 90% podatność na ciężki przebieg choroby, wymagający hospitalizacji, i o 81% obniża zagrożenie śmiertelnością w porównaniu do osób, które przyjęły tylko dwie dawki szczepionki. Dlatego eksperci są zdania, że trzecia dawka jest kluczowa dla zachowania ochrony populacji przed Deltą. Wyniki tych badań zostały opublikowane w czasopiśmie „The Lancet”. Delta to wariant o wiele bardziej zakaźny niż Alfa, a zimowe warunki stanowią dodatkowe warunki sprzyjające rozwojowi infekcji, co ma poważne konsekwencje, jeśli chodzi o śmiertelność.

Uczestniczący w spotkaniu konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, główny doradca premiera ds. COVID-19, przewodniczący Rady Medycznej prof. Andrzej Horban poinformował, że sytuacja zdrowotna w Polsce wygląda podobnie, jak w krajach ościennych, a gwałtowny skok liczby zakażeń spowodowany jest m.in. ochłodzeniem. Zakażenia drogą kropelkową są typowe dla jesieni i wczesnej wiosny. Podkreślił, że zdecydowana większość hospitalizacji dotyczy osób niezaszczepionych, podobnie zgony odnotowuje się głównie w tej grupie. Nieliczne przypadki zgonu osób zaszczepionych dotknęły chorych, u których występowało wiele innych chorób. Prof. Horban przypomniał też, że trzecia dawka w Polsce została wprowadzona wcześniej niż w innych krajach Unii Europejskiej. W Polsce trwa obecnie dyskusja na temat obligatoryjności szczepień. Dotychczas w UE taki obowiązek wprowadziła tylko Austria. Polska nie chce wprowadzać dużych ograniczeń, ale za pewnymi restrykcjami przemawia duża liczba zakażeń i niewystarczający odsetek zaszczepionych. Prof. Horban zapytał o kwestię zielonych certyfikatów, a także o to, czy w Izraelu jakieś grupy zawodowe były objęte obligatoryjnymi szczepieniami.

W odpowiedzi prof. Balicer zwrócił uwagę, że w walce z pandemią najważniejszą kwestią jest wskaźnik wyszczepialności – chodzi o to, żeby cała populacja otrzymała chociaż jedną dawkę szczepionki. Duży odsetek osób, które nie otrzymały ani jednej dawki szczepionki, stanowi bardzo poważny problem. Tak więc najistotniejszym zadaniem jest odnalezienie osób, które nie przyjęły szczepionki, i przekonanie ich do zaszczepienia się, a także maksymalne ułatwienia w dostępie do szczepionki. „My staraliśmy się, żeby szczepionki były dostępne prawie na każdym rogu, i udało nam się dotrzeć niemal do wszystkich obywateli, ale w każdym kraju są inne uwarunkowania i nie ma jakiejś uniwersalnej matrycy działań” – podkreślił.