Narzędzia:

W Senacie o sytuacji organizacji pozarządowych

03.12.2021
Fot. Hubert Pielas, Kancelaria Senatu

"#prosteNGO. Perspektywy rozwoju organizacji pozarządowych - przeszkody prawne dla wolności zrzeszania się” to temat  konferencji Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego, która odbyła się 3 grudnia br. w Senacie.  

Patronat nad wydarzeniem objęli: Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Portal Organizacji Pozarządowych ngo.pl oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie - Wydział Prawa i Administracji.

W wystąpieniu otwierającym konferencję Wicemarszałkini Senatu Gabriela Morawska-Stanecka podkreśliła, że społeczeństwo obywatelskie jest kluczem do demokracji, a jego istotą jest uczestnictwo obywateli w życiu publicznym. Mówiła, że organizacje pozarządowe rozwijają się w wielkiej różnorodności dziedzin, ale łączy jej jedno - działają nie dla zysku, a w interesie publicznym.  „Łączy je jeden cel – chcą zmieniać świat na lepsze” – powiedziała Wicemarszałkini Senatu. Przypomniała, że państwo demokratyczne dba o inicjatywy oddolne. Jednak „tego państwa demokratycznego mamy coraz mniej” – dodała. Wymieniła przejawy „ubezwłasnowolnienia społeczeństwa”, takie jak, jej zdaniem, brak nieskrępowanego przepływu informacji między ustawodawcą a społeczeństwem, hamowanie energii społecznej zawartej w inicjatywach nieaprobowanych przez władze, brak transparentności i dyskryminacyjne traktowanie organizacji pozarządowych. Gabriela Morawska-Stanecka mówiła o tym, że na całym świecie obserwuje się trend zmniejszania funduszy dla NGO, a co za tym idzie nieuchronne zmniejszanie się ich wpływu na życie polityczne i społeczne. A przecież, według niej, to właśnie te organizacje walczą z m.in. wykluczeniem społecznym, o prawa kobiet i społeczności LGBT. Wicemarszałkini Morawska-Stanecka uważa, że środki podejmowane przez władze w walce z koronawirusem zostały wykorzystane do ograniczania inicjatyw NGO i funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. W efekcie unikano konsultacji społecznych, faworyzowano organizacje bliskie ideologicznie, psuto proces legislacyjny. Wicemarszałkini Senatu wezwała do usuwania barier, które napotykają organizacje pozarządowe, co jest tym bardziej ważne, iż „jesteśmy w przededniu kolejnego cyklu wyborczego”.

W dyskusji wzięli udział liczni przedstawiciele organizacji pozarządowych działających w naszym kraju. Tomasz Schimanek ze Stowarzyszenia Dialog Społeczny, mówiąc, czym są organizacje pozarządowe i jakie jest ich znaczenie, przypomniał, że zasada dialogu społecznego oraz zasada pomocniczości są zapisane w Konstytucji, a działające zgodnie z nimi organizacje pozarządowe są podstawowym elementem społeczeństwa obywatelskiego , „a to jest fundament demokratycznego państwa prawa”.  Podkreślił konieczność obrony obywateli przed nadmierną ingerencją państwa.

Piotr Frączak z Zespołu OFOP „Proste prawo dla NGO” twierdził, że o wolności zrzeszania się mówi się mało, tym bardziej ważne jest to, że panują w tym obszarze prawnym niejasne przepisy, które można wykorzystywać przeciwko NGO i do ograniczania środków finansowych dla nich. Uważa on, że władze dotują organizacje sobie sprzyjające, co tylko zaburza równowagę i deformuje prawdziwy obraz sytuacji. Łukasz Gorczyński, także Zespół OFOP “Proste prawo dla NGO”, omówił długi proces rejestracji stowarzyszeń w Polsce, a jednocześnie poinformował, że od 2020r. trwają prace nad stworzeniem wzorca statutu organizacji pozarządowej (w tej chwili jest już przygotowana jego czwarta wersja). Zaapelował on do administracji państwowej o przyspieszenie prac nad tym dokumentem. Obecny na konferencji wicedyrektor Tomasz Moliński z Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM, wyraził poparcie dla uproszczenia procesu rejestracji stowarzyszeń.

W trakcie konferencji podawano konkretne  przykłady przeszkód prawnych dla wolności zrzeszania się i rozwoju organizacji pozarządowych w Polsce: Magdalena Pękacka z Forum Darczyńców, mówiła o „archaicznym i wąskim” zwolnieniu z CIT dochodów organizacji pozarządowych, Tomasz Pawłowski z  Fundacji trzeci.org, o wykluczeniu niektórych typów klubów sportowych z możliwości pozyskiwania sponsorów, wynikającym z „wadliwych” zapisów ustawy o sporcie, Rafał Kowalski z Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych wspominał o  braku przepisów zwalniających z PPK dla organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej, wynikających m.in. z niedostrzeżenia różnicy między mikroprzedsiębiorcą a NGO. Rafał Dymek z Fundacji Schumana podsumował te wątki w dyskusji, mówiąc, że całe polskie prawo staje się coraz bardziej skomplikowane, a „wybiórcze przepisy dotyczące organizacji pozarządowych poutykano w setkach różnych ustaw”.  

Posłanka Monika Falej, przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego, na zakończenie konferencji, wyraziła nadzieję na szybsze podejście administracji państwowej do problemów organizacji pozarządowych oraz na mniejszy poziom skomplikowania legislacji dotyczącej tych organizacji.   

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Konferencja pt. „Model Kręgów Wsparcia – kierunek: deinstytucjonalizacja”

Wicemarszałek Żywno wspólnie z Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i Biurem Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych zorganizował debatę praktyków Modelu Kręgów Wsparcia z przedstawicielami resortów

Wicemarszałkini Senatu na gali z okazji 50-lecia powołania komitetu powązkowskiego

Wicemarszałkini Magdalena Biejat na gali w Teatrze Dramatycznym

Debata „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”

Samorządność była głównym tematem kolejnej debaty z cyklu „Senat blisko obywatela. Co jest ważne dla Polski?”, która odbyła się w Kaliszu.