Aktualności

10 sierpnia 2021 r. w Senacie odbyła się debata „Kneblowanie demokracji”, podczas której miało miejsce wysłuchanie ekspertów i parlamentarzystów na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, tzw. Lex TVN. Uczestnicy debaty zgodnie ocenili, że projekt jest wymierzony w TVN24, że jest to zamach na niezależność mediów w Polsce i kolejny krok w kierunku  przekształcenia w państwo autorytarne, czemu należy się wszelkimi sposobami przeciwstawiać.

Oprócz posłów i senatorów KO, Lewicy, Polski 2050 w debacie uczestniczyli eksperci z organizacji społecznych i dziennikarskich, m.in. z fundacji Akcja Demokracja, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Towarzystwa Dziennikarskiego oraz medioznawcy z Uniwersytetu Warszawskiego.

Prowadząca debatę poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska wyraziła opinię, że należy zrobić wszystko, by projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji „wylądował w koszu”, albowiem nie ma sensu jej poprawiać, a ponadto jej celem jest pozbycie się  niezależnego nadawcy. „Ta ustawa, w takim kształcie w ogóle się nie powinna się znaleźć w Sejmie. Ona jest i niepotrzebna i zbędna. Ona niczego nie rozwiązuje, a wręcz przeciwnie wprowadza zamieszanie, chaos i konflikt. Ta ustawa nie powinna być procedowana, a mimo to pani marszałek uznała, że można pracować nad ustawą, która łamie co najmniej trzy artykuły Konstytucji (prawo obywatela do informacji, wolność słowa i wolność prowadzenia działalności gospodarczej), która łamie prawo, która jakby podważa zaufanie obywateli do państwa i do prawa, która neguje prawa słusznie nabyte” – wyjaśniła poseł Śledzińska-Katarasińska. Dodała, że przyjęcie projektowanej ustawy dopięłoby system kneblowania demokracji, ponieważ „bez wolnych mediów, nie ma wolnych wyborów. A bez wolnych wyborów, nie ma demokracji”.

Zdaniem Andrzeja Krajewskiego, Towarzystwo Dziennikarskie, który zaprezentował materiał poświęcony programom informacyjnym „TVPiS”, nie ma najmniejszej wątpliwości, że bez TVN24 powstanie monopol informacyjny, który „zabije demokrację, zabije wolny wybory”. Wtórował mu prezes Towarzystwa Dziennikarskiego Seweryn Blumsztajn, który mówił o tym, że media zakneblowane, podporządkowane politycznym interesom uprawiają brutalną i kłamliwą propagandę,  są nieprofesjonalne i uczestniczą w procesie niszczenia niezależnych dziennikarzy. „To nas czeka, tak wyglądałby świat  bez TVN. Boimy się, jak daleko PiS się posunie” – mówił.

Profesor Tadeusz Kononiuk, Uniwersytet Warszawski, operował hasłem mówiącym, że jakość informacji równa się jakość demokracji. Według niego, pluralizm oznacza poszanowanie sfery prywatnej w mediach, zaś pluralizm i różnorodność w mediach tworzą przestrzeń dialogu, przyczyniając się do integracji społecznej. „Demokracja bez wolności prasy jest karykaturą demokracji” – powiedział.  Opisał proces, w którym następuje kryzys zaufania obywateli do władzy,  w którym pojawia się przepaść między informacjami politycznymi a wiedzą obywatela.  

Małgorzata Szuleka, sekretarz Zarządu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, podkreśliła, że projektowana nowelizacja jest zagrożeniem dla wolności słowa i swobodnego przepływu kapitału, jest pogwałceniem zasad państwa prawa. Jej zdaniem, kryzys praworządności i kryzys medialny, na który składają się przejęcie mediów publicznych oraz Polska Press, powstanie tuby propagandowej PiS, ataki na dziennikarzy i lawinowa rosnąca liczba postępowań prokuratorskich i sądowych przeciwko dziennikarzom i niezależnym mediom, próby tłumienia krytyki prasowej, polityka finansowania swoich mediów przez umieszczanie w nich reklam, prowadzą do erozji demokracji.

Profesor Tadeusz Kowalski, Uniwersytet Warszawski, zwrócił uwagę, że celem Pis jest „pluralizm koncesjonowany przez państwo, w którym istnieją propaganda hard i light, a także koncesjonowana opozycja”.  Ta chęć niszczenia wszelkich oznak pluralizmu jest, według niego, powodowana radykalizacją, a to dlatego że ogromne miliardy przeznaczone na media nie przynoszą efektów - partii nie wzrasta w sondażach.

Jerzy Baczyński, redaktor naczelny „Polityki” uważa, że  media powinny być niezależne od państwa, polityków i władzy, a warunkiem tej niezależności jest w naszych warunkach mocny i niesterowalny zagraniczny kapitał prywatny. Towarzyszą mu  standardy wydawców, etos dziennikarski i postawy odbiorców. „Jedyne, czego nie można dopuścić do mediów to kapitał państwowy, bo wtedy media stają się narzędziem władzy” – powiedział.  O tzw. mediach patriotycznych mówił, że są zblatowane z władzą, z czego mają wielkie korzyści materialne, a de facto są pseudopatriotyczne. Repolonizacja mediów oznacza, jego zdaniem, przesuwanie mediów do kategorii „patriotycznych”.  

Michał Wawrykiewicz, Wolne Sądy, podkreślił, że wolne media, sądy i wybory tworzą demokratyczne państwo prawa, natomiast kneblowanie mediów wiąże się z destrukcją praworządności. Przypomniał, że nie byłoby tego projektu nowelizacji, gdyby nie zdemontowano „bezpieczników” systemu, takich jak chociażby Trybunał Konstytucyjny, a w zamian wprowadzono „nie-sąd” np. Izbę Dyscyplinarną czy Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w Sądzie Najwyższym.   

Wiceprezes Wojciech Warski, Rada Pracodawców RP, zwrócił uwagę na konieczność poszanowania amerykańskich inwestycji w Polsce, zgodnie z podpisaną przed laty umową bilateralną, ogromne straty wizerunkowe i utratę wiarygodności biznesowej, jakie przynosi projekt lex TVN.  „Straci nie Pis, ale my jako Polska” – powiedział.

Karolina Skowron, Akcja Demokracja,  zapowiedziała, że ten ruch społeczny będzie się sprzeciwiać atakowi na TVN, ponieważ „idziemy w kierunku państwa autorytarnego”. „Musimy zatrzymać PiS na tej drodze. Koniec demokracji następuje powoli” –  przestrzegała.    

Poseł Mirosław Suchoń wezwał Krajową Radę Radiofonii i Telewizji do „opamiętania się” i stanięcia po stronie prawa, ponieważ media powinny wypełniać  swoją rolę w interesie publicznym.  

Senator Agnieszka Gorgoń-Komor zastanawiała się, jaka powinna  być strategia na najbliższy czas, aby „przerwać proces niszczenia demokracji, abyśmy nie byli świadkami agonii”.

30 lipca br. projekt zmian w ustawie o radiofonii i telewizji przyjęła sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu. Zmienia on zasady przyznawania koncesji na nadawanie dla mediów z udziałem kapitału zagranicznego. Zdaniem wielu dziennikarzy, ekspertów i polityków opozycji projekt jest wymierzony w Grupę TVN.