Narzędzia:

15–16 lipca 2021 r.

sprawy międzynarodowe 16.07.2021

„Budujmy naszą tożsamość, patrzmy w przyszłość, wzmacniajmy V4, ale nie zapominajmy, że jesteśmy jedną wielką rodziną europejską” – apelował marszałek Tomasz Grodzki podczas spotkania Przewodniczących Parlamentów Polski, Czech, Węgier i Słowacji, które odbyło się 15–16 lipca 2021 r. w Budapeszcie i Fehérvárcsurgó w związku z objęciem przez Węgry przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej. Debatowano na temat tożsamości środkowoeuropejskiej i ochrony dziedzictwa kulturowego. W spotkaniu uczestniczyli także: marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek, przewodniczący Rady Narodowej Republiki Słowackiej Boris Kollar, przewodniczący Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej Miloš Vystrčil oraz przewodniczący Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej Radek Vondráček. Gospodarzem spotkania był przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér.

W swoim wystąpieniu poświęconym tożsamości środkowoeuropejskiej marszałek Tomasz Grodzki podkreślił, że jej zdefiniowanie nie jest łatwe. „Podzielam raczej pogląd, że ciągle tę tożsamość budujemy” – przyznał. Jak dodał, składają się na nią m.in. wzajemna sympatia, tradycje kulinarne i kulturowe, a także wiara, wolność, solidarność, szacunek dla demokracji, wolności wyborów, wolności prasy czy trójpodziału władzy. Marszałek Senatu przyznał, że „te wartości nas łączą, ale w przeszłości bywało różnie”. W tym kontekście wskazał m.in walki po przeciwnych stronach w wojnach na przestrzeni dziejów. „To jest trudna historia i trudne dziedzictwo, ale jeśli mamy wykuwać mocniejszą wspólną tożsamość, to musimy patrzeć bardziej w przyszłość niż w przeszłość” – podkreślił. Jak dodał, „byłoby kardynalnym błędem, gdybyśmy budując tożsamość środkowoeuropejską i wzmacniając Grupę Wyszehradzką, przyjęli syndrom oblężonej twierdzy”. Marszałek Tomasz Grodzki zauważył też, że „do Unii Europejskiej nikt nas nie ciągnął na siłę, nikt nie ma prawa nas pouczać, ale nie byłoby dobrym posunięciem pouczanie przez nas innych”. „Raczej budowałbym to w długotrwałym dialogu, rozmowie, próbie wzajemnego przekonywania się do argumentów” – podkreślił.

W ocenie marszałka Senatu przed Unią Europejską i Grupą Wyszehradzką jest dobra przyszłość, ponieważ zarówno UE, jak i Wyszehradowi zależy, żeby Europa była zamożnym kontynentem i przyjaznym miejscem do życia. Jak zauważył, ludzie masowo tu migrują, szukając spokoju, dobrobytu i ochrony przed wojną. Przypomniał, że w poszukiwaniu lepszego losu do Polski przyjechało 2 mln Ukraińców. „Tolerancja, obecna w Polsce od wieków, powoduje, że mamy nieco inne spojrzenie na kwestie migracji” – powiedział. Marszałek Tomasz Grodzki zaapelował, by budując naszą tożsamość, patrzeć w przyszłość, wzmacniać V4, ale też nie zapominać, „że jesteśmy jedną wielką rodziną europejską i nawet jeśli mamy trochę inne poglądy na wiele spraw, to mamy poczucie wspólnoty i starajmy się je utrzymać jak najdłużej dla dobra nas wszystkich”.

Zabierając głos podczas debaty poświęconej ochronie dziedzictwa kulturowego, marszałek Tomasz Grodzki zauważył, że w polskim dziedzictwie mieszczą się m.in. gościnność, tolerancja, czy przyjmowanie wygnańców z innych krajów. Jak podkreślił, „w Polsce niezwykle doceniamy rolę kobiet, które przez okres, gdy byliśmy wymazani z mapy świata, w zasadzie wzięły na siebie ciężar utrzymania języka, kultury, obyczajów”. „Przez to naród przetrwał, chociaż państwa nie było” – zaznaczył. Dodał, że kultywowanie dziedzictwa, czy uczenie o nim to są zadania, przed którymi stoją kraje Grupy Wyszehradzkiej. „Ochrona realnych elementów naszego dziedzictwa przed grabieżą to też jest nasze zadanie, ale ono będzie lepiej wykonane, jeśli to zrobimy w komplementacji,  a nie w kompetycji z Unią Europejską” – podkreślił marszałek Senatu, zwracając m.in. uwagę na handel antykami, wykup czy zabór dzieł sztuki, które powinny być powstrzymywane także na poziomie instytucji europejskich.

Podczas debaty przewodniczący parlamentów V4 podkreślali wagę ochrony dziedzictwa kulturowego w krajach Grupy Wyszehradzkiej i znaczenie wspólnej tożsamości środkowoeuropejskiej. „Nie tylko nasze granice, ale też nasze kultury powinniśmy lepiej chronić” – mówił przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér. Przewodniczący Rady Narodowej Republiki Słowackiej Boris Kollar  zauważył, że w obecnym świecie jest bardzo ważne, by utrzymać tożsamość narodową, kulturową i religijną oraz dziedzictwo historyczne, a także dzielić się tym z innymi krajami Unii Europejskiej. W ocenie przewodniczącego Senatu Parlamentu Republiki Czeskiej Miloša Vystrčila, jeśli nie będziemy w stanie ochronić dziedzictwa kulturowego, zagubimy swoją tożsamość. Jego zdaniem kraje V4 powinny bardziej intensywnie wymieniać informacje o swoim dziedzictwie i inspirować się wzajemnie swoimi doświadczeniami, tak by doprowadzić do zbliżenia 4 narodów tworzących Grupę Wyszehradzką. Jak mówił, tożsamość środkowoeuropejska stanowi sumę narodowych tożsamości i jednocześnie nowej tożsamości. Przewodniczący Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej Radek Vondráček dodał, że ochrona dziedzictwa kulturowego to także ochrona relacji międzyludzkich. Zaproponował powołanie komisji zajmującej się w ramach V4 projektami kulturalnymi.

Mówiąc o dziedzictwie kulturowym, marszałek Sejmu Elżbieta Witek nawiązała do projektu ustawy o odbudowie Pałacu Saskiego, który złożył prezydent Andrzej Duda. Zwróciła także uwagę, że nie wszyscy jednakowo rozumieją wartości europejskie, warto je zatem nazwać, by ułatwić wzajemne porozumienie. „Dziedzictwo kulturowe to jest jedna z podstawowych płaszczyzn współpracy między państwami i bardzo ważny element naszej tożsamości, bo łączą nas wspólne doświadczenia” – podkreśliła. Nawiązując do deklaracji ustanawiającej 30 lat temu Grupę Wyszehradzką, marszałek Sejmu przypomniała, że różnorodność kulturowa i uniwersalny system wartości stały się dla naszych państw budulcem do tworzenia społeczności środkowoeuropejskiej – ludzi tolerancyjnych wobec siebie i innych, wolnych od nienawiści i sąsiedzkich waśni, połączonych wspólnymi celami rozwojowymi i światopoglądem. „Dziś możemy z dumą spoglądać na ten piękny dorobek, który jest fundamentem naszej tożsamości i gwarantem udanej przyszłości” – podkreśliła marszałek Elżbieta Witek.

Przewodniczący parlamentów Grupy Wyszehradzkiej zgodzili się, że dla ochrony dziedzictwa kulturowego i budowania wspólnej tożsamości ważna jest edukacja młodzieży, uczenie języków swoich sąsiadów czy tworzenie lepszych warunków dla wymiany studentów i współpracy naukowej.

Podczas spotkania przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kövér przedstawił priorytety prezydencji swojego kraju w Grupie Wyszehradzkiej. Znalazły się wśród nich m.in. odbudowa po pandemii koronawirusa, stabilność wewnątrz UE i aktywny udział parlamentów narodowych w dyskusji o przyszłości Wspólnoty w ramach Konferencji o przyszłości Europy, a także projekt V4+ dotyczący rozszerzenia partnerstwa krajów ją tworzących z Europą Południowo-Zachodnią, w tym Bałkanami Zachodnimi.

Na zakończenie wizyty na Węgrzech marszałkowie Elżbieta Witek i Tomasz Grodzki oraz przewodniczący László Kövér w towarzystwie burmistrza Fehérvárcsurgó złożyli kwiaty przed znajdującą się w tej miejscowości statuą Matki Boskiej ufundowaną przez polskich żołnierzy uchodźców, którzy w czasie II wojny światowej przebywali w tym mieście.

15 lipca, pierwszego dnia spotkania, szefowie parlamentów Polski, Czech, Słowacji i Węgier spotkali się na roboczej kolacji w Budapeszcie.

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Marszałek Senatu spotkała się z przewodniczącym Parlamentu Estonii

Małgorzata Kidawa-Błońska rozmawiała z Lauriem Hussarem o bezpieczeństwie w regionie, pomocy Ukrainie, a także o współpracy w ramach NATO oraz z państwami bałtyckimi i nordyckimi.

148. sesja Zgromadzenia Unii Międzyparlamentarnej w Genewie

Senatorowie z Polskiej Grupy Unii Międzyparlamentarnej: Gabriela Morawska-Stanecka, Stanisław Gawłowski i Wiktor Durlak uczestniczą w 148. Zgromadzeniu Unii Międzyparlamentarnej.

Marszałek Senatu z oficjalną wizytą w Rumunii

18–19 marca 2024 r. marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska wraz z delegacją przebywała z oficjalną wizytą w Rumunii. Wizyta odbyła się na zaproszenie przewodniczącego Senatu Rumunii.