Aktualności

21 lipca 2021 r. wieczorem zakończył się pierwszy dzień 27. posiedzenia Senatu. Izba wyraziła zgodę na powołanie Marcina Wiącka na Rzecznika Praw Obywatelskich. Senatorowie przyjęli z poprawkami nowelizację ustawy o rynku mocy i zdecydowali o wniesieniu do Sejmu projektu nowelizacji ustawy covidowej, mającego na celu m.in. zapewnienie prawidłowości funkcjonowania systemu pracowniczych planów kapitałowych.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie uczcili minutą ciszy zmarłego 10 lipca br. Tadeusza Lewandowskiego, senatora IV i VI kadencji.

Senat wyraził zgodę na powołanie Marcina Wiącka na Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego kandydaturę poparło 93 senatorów, nikt nie był przeciw, 5 senatorów wstrzymało się od głosu. Występując przed Senatem, prof. Marcin Wiącek podkreślił, że nie należy i nigdy nie należał do żadnej partii politycznej. Zaznaczył też, że ważne jest dla niego doprecyzowanie i rozwijanie kierunków działania rzecznika, aby skuteczniej wspierać osoby z poczuciem wykluczenia, wynikającym np. z niepełnosprawności, nieporadności, kryzysu bezdomności czy osobistych przekonań. „W Biurze RPO otworzę szeroko drzwi osobom potrzebującym rady, wsparcia czy działań procesowych” – zapewniał. Stwierdził też, że widzi potrzebę większego zaangażowania RPO w urzeczywistnienie praw człowieka. Mówił m.in. o prawie do życia w czystym środowisku, pokojowego demonstrowania swoich poglądów, niezależnego, sprawnego i rzetelnego sądu, ochrony zdrowia. „Działania moje jako RPO chciałbym oprzeć na 3 definiujących się filarach, jakimi są godność, równość i dialog” – podkreślił. W trakcie debaty senatorowie podkreślali, że prof. Marcin Wiącek jest najlepiej przygotowany merytorycznie do pełnienia funkcji RPO spośród dotychczasowych kandydatów na to stanowisko. Senator Marek Borowski apelował, aby w sprawach rażącego naruszania praworządności głos nowego rzecznika brzmiał donośnie. Z kolei senator Kazimierz Michał Ujazdowski stwierdził, że bliska jest mu postawa „środka”, którą zaprezentował w swoim wystąpieniu prof. Marcin Wiącek, albowiem nie jest zwolennikiem stosowania przez RPO „agendy doktrynalnej”. Życzył mu odwagi w byciu bezstronnym, budowaniu konsensusu, a także „jasnego głosu” w obronie polskiej konstytucji. Dziękując senatorom za wybór, prof. Marcin Więcek zapewnił, że przez najbliższe 5 lat jego credo jako RPO będzie ochrona godności każdego człowieka.

Izba przyjęła z 9 poprawkami legislacyjnymi i redakcyjnymi ustawę o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy), która dostosowuje polskie prawo do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2019/943. Nowelizacja ma na celu stworzenie korzystnych warunków do inwestowania w nowe jednostki wytwórcze, cechujące się niższą emisją szkodliwych substancji do atmosfery, spełniające unijne wymagania dotyczące polityki ochrony środowiska. Zgodnie z ustawą od 1 lipca 2025 r. jednostki wytwórcze o emisji powyżej 550 kg CO2 na MWh nie będą mogły korzystać ze wsparcia w postaci rynku mocy.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Projekt ten został przygotowany przez Komisję Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej na podstawie art. 69 ust. 1 Regulaminu Senatu, czyli na podstawie tzw. szybkiej ścieżki, bez pierwszego czytania. Zakłada on, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii COVID-19 oraz w ciągu roku od ich odwołania, wezwanie do podmiotu zatrudniającego do zawarcia umowy o zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi (PPK) będzie mogło być wysyłane z wykorzystaniem profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a nie jak obecnie za pośrednictwem poczty. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, został on przedłożony w celu ograniczenia negatywnych społecznych i gospodarczych skutków epidemii COVID–19, podniesienia poziomu ochrony zdrowia, a jednocześnie w celu zapewnienia prawidłowości funkcjonowania systemu PPK.

Ustawy rozpatrzone przez Senat:

Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma na celu uporządkowanie i racjonalizację systemu ubezpieczeń społecznych, wprowadzenie jednolitych rozwiązań w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń oraz usprawnienie funkcjonowania ZUS w zakresie gospodarki finansowej i rozliczeń z płatnikami składek. Przewiduje m.in. ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółek jawnych, partnerskich lub komandytowych, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz ich wypłaty. Rozwiązuje też problem tzw. emerytur czerwcowych poprzez wprowadzenie zasady ustalania wysokości emerytury w tym miesiącu w taki sam sposób, jak w maju danego roku, jeśli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (projekt poselski) zakłada przedłużenie kadencji organów statutowych związków zawodowych, związku lub organizacji przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy do czasu wyboru nowych organów, jeżeli ich kadencja upływa w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19 albo w ciągu 30 dni po ich odwołaniu, nie dłużej jednak niż do 90 dni od dnia odwołania tych stanów.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (projekt rządowy) wprowadza uproszczenia rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług, tzw. pakiet SLIM VAT 2. Nowela wydłuża termin na stosowanie ulgi na tzw. złe długi z 2 do 3 lat, upraszcza sposób obłożenia podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości, a także wprowadza możliwość przesyłania środków pomiędzy rachunkami VAT-owskimi w różnych bankach czy możliwość płacenia z rachunku VAT składek na KRUS.

Ustawa o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) reguluje status prawny zwierząt w służbach nadzorowanych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, Siłach Zbrojnych RP, Służbie Więziennej i Straży Marszałkowskiej. Nowe przepisy zapewniają psom i koniom służbowym m.in. dożywotnie utrzymanie i opiekę weterynaryjną finansowaną przez państwo. Zwierzę po wycofaniu ze służby pozostanie na stanie formacji, a pierwszeństwo do przejęcia nad nim opieki będzie miał jego dotychczasowy opiekun.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (pilny projekt rządowy) zmienia termin wdrożenia dowodów osobistych z odciskami palców i podpisem posiadacza, które miały być wydawane od 2 sierpnia 2021 r. Zgodnie z nowelą nowy termin zostanie ogłoszony w osobnym komunikacie w Dzienniku Ustaw.

Ustawa o zmianie ustawy o partiach politycznych (projekt poselski) wyłącza możliwość ujawniania informacji o adresie osób wchodzących w skład organów uprawnionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz do zaciągania zobowiązań majątkowych, a także o adresie osób popierających zgłoszenie partii do ewidencji.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (projekt prezydencki) przewiduje, że w razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd będzie mógł przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednie zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (projekt poselski) dostosowuje polskie prawo do wyroków TSUE dotyczących ochrony konsumentów. W wypadku pozwania konsumenta na podstawie weksla, który wystawił np. bankowi, sąd będzie musiał z urzędu zbadać umowę, która była podstawą wystawienia tego weksla, pod kątem nieuczciwych postanowień. Nowela umożliwia też oddanie pisma procesowego w placówce dowolnego operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, co będzie równoznaczne z wniesieniem go do sądu.

Ustawa o gatunkach obcych (projekt rządowy) określa zasady zwalczania inwazyjnych gatunków obcych: roślin, zwierząt i innych organizmów, które zagrażają rodzimym ekosystemom, żywności, mogą też negatywnie wpływać na zdrowie człowieka. Regulacja wdraża przepisy unijne w tym zakresie.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022 (projekt rządowy) określa zadania organów administracji publicznej i służb, sposób ich współpracy oraz źródła finansowania organizacji XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w 2022 r. (WUF11).