Aktualności

16–18 czerwca 2021 r. odbyło się 26. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 15 ustaw, 2 odrzuciła, do 5 wprowadziła poprawki. Senatorowie zdecydowali o wniesieniu do Sejmu 5 projektów ustaw, podjęli 3 uchwały okolicznościowe. Senat nie wyraził ponadto zgody na powołanie Lidii Staroń na rzecznika praw obywatelskich. Senatorowie wysłuchali również informacji o działalności Instytutu Pamięci Narodowej w 2020 r.

Uchwała w sprawie uczczenia 65. rocznicy Poznańskiego Czerwca ’56

Izba jednomyślnie, 85 głosami, podjęła uchwałę przygotowaną przez grupę senatorów. Senat wyraża w niej wdzięczność bohaterom Poznańskiego Czerwca i składa najwyższy hołd jego ofiarom. „Uznanie i pamięć należą się także pracownikom poznańskiej służby zdrowia ratującym rannych, osobom represjonowanym po Czerwcu ’56 oraz ich odważnym adwokatom” – czytamy w uchwale. Senatorowie dziękują również wszystkim, którzy dbali i dbają o pamięć tamtych dni, zwłaszcza osobom, które narażając się na represje, głosiły prawdę o Poznańskim Czerwcu w latach komunizmu.

W uchwale Senat przypomniał, że 28 czerwca 1956 r. o 6.30 dźwięk syren fabrycznych zakładów Hipolita Cegielskiego dał sygnał do największego od 1944 r. wystąpienia przeciw władzy komunistycznej w Polsce. Do maszerujących ku centrum miasta robotników dołączyły dziesiątki tysięcy poznaniaków. Protest, wywołany głównie przez pogarszające się warunki życia i pracy, a szczególnie przez dyskryminację ekonomiczną Wielkopolski w okresie stalinizmu, szybko przekształcił się w wystąpienie polityczne. Do haseł „My chcemy chleba dla naszych dzieci” i „Precz z normami” doszły „Chcemy wolności”, „Precz z cenzurą”, „Precz z komunistami”. Pierwsze strzały do demonstrantów padły z gmachu Urzędu Bezpieczeństwa. Tam zapewne zginął 13-letni Romek Strzałkowski, uznany później za symbol Poznańskiego Czerwca. Do pacyfikacji zbuntowanego miasta użyto ponad 10 tys. żołnierzy, 360 czołgów i blisko tysiąca innych pojazdów wojskowych. Walki zakończyły się nad ranem 30 czerwca. Zginęło w nich co najmniej 58 osób, ok. 650 zostało rannych, a 750 aresztowano.

W uchwale podkreślono, że choć poznański bunt krwawo stłumiono, to przyczynił się do zakończenia okresu stalinizmu w Polsce i do odwilży październikowej 1956 r. Poznański Czerwiec odbił się też głośnym echem w świecie i był inspiracją dla antykomunistycznego powstania węgierskiego z jesieni 1956 r.

Uchwała w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy wydarzeń Czerwca ’76

Jednomyślnie, 83 głosami, Senat podjął uchwałę, której projekt wniosła grupa senatorów.

Senatorowie podkreślili w niej, że wydarzenia 25 czerwca 1976 r., do których doszło m.in. w Radomiu, Ursusie i Płocku, to kolejny heroiczny zryw Polaków przeciwko komunistycznej władzy, będący reakcją na zapowiedź wprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności. Przypomnieli, że protesty objęły wówczas ponad 90 zakładów pracy w 24 województwach. Wzięło w nich udział około 80 tysięcy osób.

Jak napisali senatorowie w uchwale, w Radomiu, gdzie odbyła się największa akcja protestacyjna Czerwca ’76, strajk rozpoczęli robotnicy Zakładów Metalowych, którzy wyszli na ulicę i ruszyli pod gmach KW PZPR. Do strajku przyłączyły się załogi 33 przedsiębiorstw, łącznie około 20 tysięcy osób. Do stłumienia protestów władze komunistyczne skierowały 1500 funkcjonariuszy milicji i kompanie ZOMO. W trakcie walk z demonstrantami zginęły 2 osoby: Jan Łabęcki i Tadeusz Ząbecki, a w wyniku pobicia przez policjantów – Jan Brożyna. Za ofiarę tych wydarzeń uznać też należy ks. Romana Kotlarza. Jego prześladowania po tych wydarzeniach się nasiliły, a okoliczności śmierci nie zostały wyjaśnione.

Senatorowie wspomnieli, że przeprowadzano wówczas masowe aresztowania, a uczestników demonstracji poddawano represjom. Zatrzymanych brutalnie bito, przeprowadzając przez tzw. ścieżki zdrowia. „Niestety nie osądzono osób odpowiedzialnych za ofiary Czerwca ’76” – czytamy w uchwale. Senatorowie podkreślili w niej, że w wyniku robotniczych protestów ówczesne władze komunistyczne, w obawie przed powtórzeniem scenariusza z grudnia 1970 r., jeszcze 25 czerwca 1976 r. zdecydowały o wstrzymaniu podwyżek cen. „Protesty czerwcowe po raz kolejny dały jasny sygnał, że ówczesny system polityczny w Polsce się nie sprawdza” – czytamy w uchwale. Senatorowie przypominają, że po tych wydarzeniach powstała zinstytucjonalizowana opozycja demokratyczna w postaci Komitetu Obrony Robotników, Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i innych organizacji.

„Senat, przekonany o szczególnym ich znaczeniu dla dalszych dziejów Polski, w 45. rocznicę wydarzeń Czerwca ’76 oddaje hołd wszystkim demonstrantom i ofiarom represji” – czytamy w uchwale.

Uchwała w sprawie upamiętnienia ofiar wywózek na Syberię w 80. rocznicę IV deportacji

W uchwale, którą jednomyślnie podjęło 83 senatorów, Izba oddała cześć i złożyła hołd wszystkim ofiarom represji sowieckich, w szczególności deportowanym. Senatorowie przypomnieli, że na przełomie maja i czerwca 1941 r. miała miejsce czwarta, ostatnia deportacja ludności polskiej w głąb Związku Sowieckiego, m.in. na Syberię. Podkreślili, że przeprowadzone w tak dużym zakresie w latach 1940–41 przez ówczesne władze sowieckie masowe wywózki były bezprecedensowym wydarzeniem na skalę światową.

„Deportowano kilkaset tysięcy Polaków. Wielu z nich nie przeżyło samego transportu, którego warunki były bardzo trudne, a śmiertelność wyniosła ok. 10%. Wielu Polaków na samej Syberii zmarło z głodu, zimna, chorób i wyczerpania spowodowanego pracą fizyczną ponad siły” – czytamy w uchwale. Prawie 120 tys. żołnierzy i cywilów zostało uratowanych dzięki układowi Sikorski – Majski.

Zdaniem senatorów mimo że od ostatniej deportacji minęło 80 lat, skutki dla rodzin nią dotkniętych trwają do dzisiaj. Zwracają też uwagę, że wiele osób polskiego pochodzenia nadal żyje na terenie byłego Związku Sowieckiego. „Senat wyraża przekonanie o możliwości ich powrotu do Macierzy” – czytamy w uchwale, przygotowanej z inicjatywy grupy senatorów.

Ustawa o zmianie ustawy o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym – przyjęta bez poprawek

Izba, zgodnie z wnioskiem komisji: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego. Stanowisko takie poparło 97 senatorów, 1 był przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, zakłada, że Skarb Państwa będzie mógł nabywać akcje Krajowej Spółki Cukrowej (KSC) z prawem głosu, co umożliwi dokapitalizowanie KSC i budowę Polskiej Grupy Spożywczej. Ma to być silny holding, który wzmocni polski przemysł rolno-spożywczy i zwiększy konkurencyjność polskich firm na rynku międzynarodowym.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich

Na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba wprowadziła 5 poprawek o charakterze legislacyjnym do nowelizacji, uchwalonej z inicjatywy rządu na 30. posiedzeniu Sejmu, 28 maja 2021 r. Za jej przyjęciem z wprowadzonymi zmianami głosowało 98 senatorów, 1 był przeciw.

Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, przewiduje, że kompetencje w zakresie pomocy udzielanej kołom gospodyń wiejskich będzie miał minister właściwy ds. rozwoju wsi, a nie – jak dotychczas – minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Nowelizacja doprecyzowuje też przepisy dotyczące reprezentacji koła przed jego wpisem do rejestru i przyznawania pomocy finansowej.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych

Nowela, uchwalona przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego, wydłuża z 1 roku do 2 lat termin na wykorzystanie vouchera przez podróżnego, co umożliwi mu udział w imprezie turystycznej w warunkach bezpiecznych epidemicznie, organizatorom turystyki zaś − bezgotówkowe rozliczenie się z podróżnymi. Przesuwa też do końca grudnia 2021 r. termin zwrotu środków, jakie Turystyczny Fundusz Zwrotów (TFZ) wypłacił podróżnym z tytułu umów o udział w imprezach turystycznych, które się nie odbyły z powodu pandemii.

Nowelizacja przewiduje ponadto wsparcie dla sklepików szkolnych w postaci dofinansowania do wynagrodzeń, świadczenia postojowego, małej dotacji oraz zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Na pomoc mogą liczyć ci przedsiębiorcy, którzy prowadzili sklepik szkolny przed końcem września 2020 r. i zanotowali 40-procentowy spadek przychodów.

Nowela pozwala także na przesunięcie terminów dotyczących pomocy w wysokości 120 mln zł dla podmiotów branży filmowej, które poniosły straty w związku z pandemią.

Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności postulowała 2 poprawki do ustawy, zmiany zaproponowali także senatorowie: Jacek Bury, Kazimierz Kleina, Krzysztof Kwiatkowski, Adam Szejnfeld i Wojciech Piecha. W wyniku głosowań Izba uchwaliła 25 poprawek do nowelizacji, ustawę wraz z nimi jednomyślnie poparło 98 senatorów. Senatorowie uzupełnili ustawę o przepisy, określające, w jakiej formie ma następować odmowa przyznania pomocy, oraz umożliwiające jej weryfikację przez organ odwoławczy na podstawie wniosków złożonych do 28 lutego 2021 r. Przyjęte poprawki mają też na celu wsparcie podmiotów prowadzących sklepiki szkolne, a także przyznanie przedsiębiorcom prawa do odwołania się od decyzji odmowy przyznania pomocy. Senatorowie opowiedzieli się również za umożliwieniem weryfikacji przez organ odwoławczy odmowy przyznania pomocy na podstawie wniosków złożonych do 28 lutego 2021 r. Izba zaproponowała ponadto uzależnienie wydłużenia okresu realizacji vouchera na udział w przyszłych imprezach turystycznych od zgody podróżnego. Pozostałe zmiany miały charakter redakcyjny, legislacyjny i doprecyzowujący.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat, głosami 50 senatorów, przy 48 – przeciw i 1 wstrzymującym się, poparł bez poprawek nowelizację, uchwaloną z inicjatywy rządu na 30. posiedzeniu Sejmu, 28 maja 2021 r. Wniosek taki przedstawiły komisje: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. W trakcie dyskusji propozycje zmian złożyli senatorowie Jacek Bury i Tadeusz Kopeć.

Nowelizacja, która trafi teraz do podpisu prezydenta, przewiduje wprowadzenie dodatkowego narzędzia realizacji polityki mieszkaniowej przez gminy − pośrednictwa mieszkaniowego w formie społecznych agencji najmu (SAN). SAN to model pośrednictwa pomiędzy właścicielami mieszkań a osobami fizycznymi, których dochody lub sytuacja życiowa nie pozwalają na wynajem mieszkania na zasadach komercyjnych. Osoby, które przejdą weryfikację przez gminę, będą mogły wynająć od SAN mieszkanie na preferencyjnych warunkach i ubiegać o dopłaty do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start. Współpraca samorządu z SAN umożliwi wykorzystanie istniejących już lokali, pozyskanych np. z komercyjnego rynku najmu. Pozwoli to gminom zwiększyć ofertę mieszkaniową na swoim terenie bez konieczności ponoszenia wydatków na budowę mieszkań.

Działalność SAN ma ponadto łagodzić negatywne dla właścicieli mieszkań na wynajem skutki pandemii, przewidziano dla nich zwolnienia podatkowe, w tym z podatku VAT. Oferując długoletnią dzierżawę z gwarancją czynszu, SAN będą mogły wynegocjować obniżenie jego stawki.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego, implementuje do polskiego porządku prawnego unijny pakiet VAT e-commerce, który ma uszczelnić pobór tego podatku w zakresie handlu internetowego.Nowe przepisy powinny wyrównać szanse unijnych przedsiębiorców w konkurowaniu na rynku handlu elektronicznego z podmiotami z krajów trzecich. To szczególnie ważne dla rodzimych pośredników, portali aukcyjnych i sprzedażowych, które zmagają się często z nieuczciwą konkurencją spoza UE. Nowe rozwiązania przewidują m.in. likwidację w całej UE zwolnienia z VAT dla importu tzw. małych przesyłek o wartości do 22 euro, znaczne rozszerzenie zakresu transakcji, które dla celów VAT mogą być rozliczone za pomocą uproszczonej procedury. Ułatwi to sprzedaż towarów importowanych z państw trzecich w przesyłkach o rzeczywistej wartości nieprzekraczającej 150 euro i dostawę produktów konsumentom w UE.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o wprowadzenie 4 poprawek do ustawy. Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności przedstawiła stanowisko, zgodnie z którym poparcia większości nie uzyskały ani wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, ani o wprowadzenie zmian. W wyniku głosowania poparcia nie uzyskał wniosek senatora Wojciecha Piechy o przyjęcie noweli bez poprawek. Izba uchwaliła natomiast do niej 11 zmian, za poparciem ustawy wraz z nimi jednomyślnie głosowało 99 senatorów. Senatorowie przesunęli z 1 lipca na 1 września 2021 r. termin wejścia ustawy w życie. Skreślili przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które zostały wprowadzone do ustawy po jej pierwszym czytaniu. Przyjęli również zmiany legislacyjne i doprecyzowujące.

Nowelizacja z senackimi poprawkami ponownie trafi do Sejmu.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw – odrzucona

Komisji Zdrowia wniosła o odrzucenie ustawy, argumentując to m.in. tym, że stanowi ona kolejny krok do centralizacji służby zdrowia i nie odpowiada na potrzeby pacjentów. Senat poparł to stanowisko i odrzucił ustawę (50 głosów za, 48 − przeciw, 1 wstrzymujący się), uchwaloną przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego. Sejm ustosunkuje się teraz do decyzji Senatu.

Nowela przewiduje, że minister zdrowia będzie musiał przygotować tzw. mapę potrzeb zdrowotnych, dokonać ich analizy oraz opracować strategię w ochronie zdrowia na podstawie 5-letniego krajowego planu transformacji, którego projekt będzie konsultowany m.in. z Radą Dialogu Społecznego, Narodowym Funduszem Zdrowia, konsultantami krajowymi w ochronie zdrowia i Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładem Higieny. Pierwszy krajowy i wojewódzki plan transformacji byłby ustalony na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. Wojewodowie dla swojego regionu mają ustalać swój plan, a − po zaopiniowaniu m.in. przez wojewódzkich konsultantów w ochronie zdrowia, marszałka województwa i przez konwent powiatów danego województwa − przekazywać ministrowi zdrowia do oceny i zatwierdzenia.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

Izba jednomyślnie, 98 głosami, poparła nowelę z 11 poprawkami legislacyjnymi i redakcyjnymi, zaproponowanymi przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Ustawa, uchwalona przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego, dostosowuje prawo krajowe do przepisów unijnych, dotyczących oznakowania broni palnej i jej istotnych komponentów oraz specyfikacji technicznych broni alarmowej i sygnałowej. Ustawa definiuje broń alarmową i sygnałową, upoważnia do wydania rozporządzenia, zawierającego specyfikacje techniczne tych rodzajów broni. Urządzenie zostanie uznane za broń alarmową lub sygnałową, a nie za strzelecką broń palną, jeżeli państwowy podmiot uprawniony (Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji) zweryfikuje sposób wykonania i wyda świadectwo potwierdzające zgodność ze specyfikacją. Za weryfikację i wydanie świadectwa będzie pobierana opłata. Zmiana dokumentacji technicznej wytwarzanej już broni alarmowej i sygnałowej oraz technologii jej wytwarzania będzie wymagać ponownej weryfikacji i wydania nowego świadectwa. W nowych przepisach zostaną również ustalone m.in. zasady oznakowania broni alarmowej i sygnałowej.

Do zmian wprowadzonych przez Senat odniosą się teraz posłowie.

Ustawa o zmianie ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego. Stanowisko to poparło jednomyślnie 98 senatorów.

Ustawa, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, doprecyzowuje definicję ratownika wodnego, dookreślając inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym. Chodzi m.in. o kierowanie statkami na wodach śródlądowych, pojazdami uprzywilejowanymi, uprawianie turystyki wodnej, wykonywanie zawodu: ratownika medycznego, lekarza i pielęgniarki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, nurka. Nowela upoważnia też ministra właściwego ds. wewnętrznych do wydania rozporządzenia określającego kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym. Wprowadza także wykaz dokumentów je potwierdzających.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o prokuraturze, ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

W wyniku głosowania (98 głosów za, 1 – przeciw) senatorowie przyjęli bez poprawek nowelizację, którą Sejm uchwalił na 30. posiedzeniu, 20 maja 2021 r., z inicjatywy rządu. Takie stanowisko przedstawiły Izbie komisje: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Podczas dyskusji 6 zmian zaproponował senator Jacek Bury.

Nowela, która trafi teraz do podpisu prezydenta, ma na celu efektywną kontrolę zarządzania środkami pieniężnymi, uzyskanymi w związku z postępowaniami prowadzonymi lub nadzorowanymi przez prokuraturę. Środki te będą przechowywane na rachunkach depozytowych ministra finansów, prowadzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, na tych samych zasadach, co depozyty sądowe. Dotyczyć to będzie również środków związanych z bieżącym funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych prokuratury, które nie będą ponosić kosztów prowadzenia rachunków depozytowych. Zdeponowane przez nie środki będą oprocentowane tak jak depozyty sądowe.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego, wprowadza mechanizm wzrostu kwoty kryterium dochodowego, uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, co 3 lata zwiększającej się o wskaźnik waloryzacji (procentowy skumulowany wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę), począwszy od 2023 r.

Nowela doprecyzowuje również, że trzynasta emerytura otrzymana w 2019 r. nie będzie wliczana do dochodu uprawniającego do świadczeń rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego. Zmniejszenie wysokości dochodów z powodu COVID-19 i utrata dodatku solidarnościowego będą również uwzględniane przy ustalaniu prawa do świadczeń rodzinnych i z funduszu alimentacyjnego na okres 2021−22.

Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej postulowała 3 poprawki do noweli, a senator Magdalena Kochan w trakcie dyskusji − 2 zmiany. Senatorowie jednomyślnie, 97 głosami, opowiedzieli się za przyjęciem ustawy z tymi 5 zmianami. Zdecydowali, że waloryzacja progu dochodowego, który uprawnia do alimentów z funduszu świadczeń alimentacyjnych, będzie się odbywać corocznie, począwszy od 2022 r., a nie co 3 lata od 2023 r. Wprowadzili też zmiany legislacyjne.

Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych – odrzucona

Senat w wyniku głosowania (50 głosów za, 48 – przeciw, 1 wstrzymujący się) odrzucił ustawę, uchwaloną przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 28 maja 2021 r., z inicjatywy poselskiej, o co wnosiła Komisja Nauki, Edukacji i Sportu. Teraz do stanowiska Izby ustosunkują się posłowie.

Nowela przewiduje, że minister edukacji i nauki w celu realizacji polityki oświatowej państwa będzie mógł ustanawiać programy i przedsięwzięcia. W Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) ogłaszane będą szczegółowe kryteria dla podmiotów, chcących realizować konkretny program lub przedsięwzięcie. Minister edukacji i nauki w BIP będzie udostępniał informacje na temat tego, komu i jakie środki zostały przyznane w ramach programu albo przedsięwzięcia.

Ustawa o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Nauki, Edukacji i Sportu Senat jednomyślnie, 99 głosami, poparł bez poprawek nowelizację, uchwaloną przez Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r., na podstawie projektu rządowego.

Ustawa, którą może już podpisać prezydent, nadaje Uniwersytetowi Technologiczno-Przyrodniczemu im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy nazwę: „Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich”.

Ustawa o ratyfikacji Konwencji z Minamaty w sprawie rtęci, sporządzonej w Kumamoto dnia 10 października 2013 roku – przyjęta bez poprawek

Jednomyślnie 98 senatorów zdecydowało o wyrażeniu zgody na ratyfikację konwencji w sprawie rtęci, mającej na celu ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed antropogenicznymi emisjami i uwolnieniami rtęci i jej związków. Taki wniosek przedstawiły komisje: Środowiska oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Swojej zgody udzielił wcześniej Sejm podczas 30. posiedzenia, 20 maja 2021 r.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z objęciem prawem do zasiłku pogrzebowego nowej grupy uprawnionych

Izba jednomyślnie, 98 głosami, przyjęła projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Izbę w sejmowych pracach nad tym projektem będzie reprezentowała senator Joanna Sekuła.

Projekt ustawy przewiduje możliwość uzyskania zasiłku pogrzebowego przez osoby, które pokryły koszty pogrzebu dziecka martwo urodzonego, dla którego nie sporządzono aktu urodzenia, lecz kartę zgonu. Obecnie w celu pochowania dziecka martwo urodzonego, także na wczesnym etapie ciąży, kiedy nie ma możliwości określenia jego płci, sporządza się kartę zgonu, która nie uprawnia jednak do otrzymania zasiłku pogrzebowego.

Projekt ustawy, tożsamy z obecnym, Senat wniósł do Sejmu w 2017 r., ale nie został on rozpatrzony do końca ówczesnej kadencji. O ponowne podjęcie przez Senat działań w tej sprawie zwrócił się rzecznik praw obywatelskich.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskim Bonie Turystycznym

Senat 54 głosami, przy 43 wstrzymujących się, zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i upoważnił senatora Marka Borowskiego do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad nim.

Projekt ustawy, przygotowany przez grupę senatorów, zakłada, że emeryci i renciści otrzymają dopłatę do wypoczynku w wysokości 500 zł w formie Polskiego Bonu Turystycznego. Będzie można zapłacić nim za pobyt w hotelu, pensjonacie czy gospodarstwie agroturystycznym w Polsce od 1 września 2021 r. do 31 marca 2022 r. Prawo do świadczenia będzie ustalać Polska Organizacja Turystyczna. Obecnie z bonu turystycznego mogą korzystać dzieci do lat 18.

W ocenie Izby rozwiązanie to przyczyni się do finansowego wsparcia nie tylko polskiej branży turystycznej dotkniętej społeczno-gospodarczymi skutkami COVID-19, ale także osób z niskimi emeryturami i rentami.

Projekt ustawy o chorobach zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody w systemie ochrony zdrowia

Za przyjęciem projektu ustawy, z inicjatywą którego wystąpiła Komisja Zdrowia, głosowało 51 senatorów, 43 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu. Izba upoważniła senator Beatę Małecką-Liberę do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad tym projektem.

Celem projektu jest uproszczenie postępowania w sprawie stwierdzania chorób zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody w systemie ochrony zdrowia. Zgodnie z proponowanymi przepisami decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej spowodowanej przez COVID-19 byłaby podejmowana przez państwowego inspektora sanitarnego w ciągu 7 dni od otrzymania ostatecznego orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu tej choroby. Projekt przewiduje też zrównanie wysokości zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku wyrównawczego, przysługujących osobom wykonującym zawody w systemie ochrony zdrowia, niezależnie od formy zatrudnienia. Zmienione zasady obowiązywałyby tylko w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i w ciągu 90 dni po ich odwołaniu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów

W wyniku głosowania (51 głosów za, 43 – przeciw, 1 wstrzymujący się) Izba postanowiła wnieść do Sejmu projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy grupy senatorów. W dalszych pracach nad nim Senat będzie reprezentowany przez senatora Zygmunta Frankiewicza.

Projekt umożliwia udzielenie dotacji z budżetu państwa Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, które zarządza zakładem górniczym – Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach. Środki te zostałyby przeznaczone na utrzymanie, zabezpieczenie i ratowanie zabytkowych części tej kopalni. Chodzi m.in. o renowację zabytkowych wyrobisk, maszyn i urządzeń, zabezpieczenie sąsiednich kopalni przed zagrożeniem wodnym i rekultywację terenów pogórniczych.

Zdaniem senatorów koszty utrzymania, zabezpieczenia i ratowania obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – a kopalnia jest na tej liście od 2017 r. – nie mogą obciążać wyłącznie organizacji pozarządowej. Zwrócili też uwagę, że w związku z pandemią COVID-19 Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej poniosło duże straty finansowe. Łączne wpływy ze sprzedaży biletów wstępu w 2020 r. były mniej więcej o 65% niższe niż w 2019 r.

Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.

„Instytut Pamięci Narodowej to prawie 2,5 tys. pracowników, 11 oddziałów, 7 delegatur, ponad 30 krajowych i 10 zagranicznych centrów edukacyjnych „Przystanek Historia” (…) to działalność archiwalna, naukowa, edukacyjna i wydawnicza, a także lustracja, ściganie zbrodni przeciwko narodowi polskiemu i poszukiwanie ofiar systemów totalitarnych” – wyliczał prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek, przedstawiając informację o działalności IPN w 2020 r. Do ważnych aktywności zaliczył „opowieść” o wolności, którą Polacy odzyskiwali dwukrotnie w XX w. Chodzi o rok 1920 – zatrzymanie armii bolszewickiej na przedpolach Warszawy, Lwowa i pod Zadwórzem oraz rok 1980 – narodziny „Solidarności”, początek końca komunizmu. Spośród przedsięwzięć związanych z wojną 1920 r., prezes IPN wskazał m.in. na odsłonięcie tablic upamiętniających ochotników wojny 1920 r., album J. Odziemkowskiego poświęcony Armii Ochotniczej gen. Józefa Hallera, film o zamordowanej przez bolszewików młodej sanitariuszce Teresie Grodzieńskiej, wystawę „Wojna światów” i związaną z nią kampanię w mediach społecznościowych, adresowaną do młodego pokolenia. Poinformował, że planowana konferencja międzynarodowa „1920 rok – wojna światów” nie odbyła się z powodu ograniczeń sanitarnych, ale w 2021 r. IPN wydał pierwszy tom przygotowanych wystąpień.

Z okazji rocznicy powstania „Solidarności” IPN przygotował wystawę „Tu rodziła się «Solidarność»”, którą pokazano w 53 miastach. Wystawie towarzyszyły filmy i materiały edukacyjne. Kontynuowano też odsłanianie tablic poświęconych działaczom Wolnych Związków Zawodowych; w ten sposób upamiętniono Alinę Pienkowską-Borusewicz, Magdalenę Modzelewską-Rybicką i Jana Koziatka. IPN w 2020 r. wydał 4. tom „Encyklopedii «Solidarności»” i uruchomił w nowej odsłonie graficznej elektroniczną wersję encyklopedii. Przygotowano ponadto pierwszą w Polsce tekę edukacyjną „O wieś polską wolną, niezależną, samorządną. Od PSL do NSZZ RI «Solidarności»”.

Instytut w 2020 r. zorganizował wiele przedsięwzięć – wystawy, publikacje, konferencje, odsłonięcie tablic – związanych z rocznicami innych wydarzeń z naszej historii, m.in. powrotu Pomorza do Polski, plebiscytu na Powiślu, Warmii i Mazurach, II powstania śląskiego, zbrodni katyńskiej, masowych wywózek Polaków w głąb Związku Sowieckiego, Grudnia ’70.

Jednym z ważnych tematów w działalności IPN to II wojna światowa. „Opowieść o II wojnie światowej jest w tym momencie szczególnie ważna, bo za granicą słyszy się wiele przekłamań dotyczących tych dziejów. Ich liczba będzie rosła, jeżeli państwo polskie nie będzie aktywne” – ocenił prezes Jarosław Szarek. „Dlatego Instytut Pamięci Narodowej bada i opisuje czas okupacji niemieckiej” – dodał. W 2020 r. zakończony został 3. etap prac ekshumacyjnych na terenie Fortu III Twierdzy Modlin w Pomiechówku, gdzie zamordowano kilkanaście tysięcy Polaków. Ważnym wydarzeniem było sprowadzenie z Izraela do Polski rzeźb Samuela Willenberga, więźnia obozu w Treblince.

W ramach współpracy z państwowymi archiwami ukraińskimi do zbiorów IPN trafiły kopie ponad 700 tys. dokumentów dotyczących operacji polskiej NKWD 1937–38, w której zginęło 118 tys. Polaków. Instytut zaprezentował też zaplanowany na kilka lat projekt „Baza zbrodni i ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1939–1945”, dostępny na portalu zbrodniawolynska.pl. Ofiar Zbrodni Wołyńskiej. W bazie będą publikowane dane osób – w układzie: powiat po powiecie – które tam zostały zamordowane.

W 48 miejscach w Polsce i za granicą, m.in. na Litwie, prowadzone były poszukiwania ofiar systemów totalitarnych; ekshumowano szczątki 116 osób.

Jeśli chodzi o działalność wydawniczą, to w 2020 r. opublikowano 308 tytułów. Były wśród nich prace naukowe i popularyzatorskie, monografie, biografie, wspomnienia, albumy, ale też broszury, komiksy, gry czy puzzle. Wydawanych jest też 7 naukowych periodyków. Nowością jest polsko-angielski „Polish-Jewish Studies”.

W 2020 r. IPN ogłosił, bez organizowania uroczystości, kolejnych laureatów swoich nagród: „Kustosz Pamięci Narodowej” i „Semper Fidelis”.

Ustawa o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem Komisji Infrastruktury Izba poparła bez poprawek (50 głosów za, 4 – przeciw i 42 wstrzymujące się) nowelizację, uchwaloną przez Sejm na 31. posiedzeniu, 15 czerwca 2021 r., z przedłożenia rządowego.

Ustawa, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, przewiduje przesunięcie terminów wdrożenia publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej, a także złożenia przez wyznaczonego operatora projektów cennika i regulaminu świadczenia tych usług.

Senackie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

Ustawa, uchwalona z inicjatywy rządu podczas 31. posiedzenia Sejmu, 15 czerwca 2021 r., ma na celu usunięcie przepisów powalających na jednokrotne przedłużenie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego i brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej metodą otworową bez konieczności uprzedniego uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Komisje: Środowiska oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności wniosły o wprowadzenie 2 poprawek legislacyjnych, a senatorowie poparli nowelę wraz z nimi (94 głosy za, 1 wstrzymujący się).

Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych

W wyniku głosowania (51 głosów za, 42 – przeciw, 6 wstrzymujących się) Izba postanowiła wnieść do Sejmu projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy grupy senatorów, i upoważniła senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do reprezentowania Senatu w pracach nad nim.

Projektowana nowelizacja przewiduje, że niespełnienie wymogu odległości zabudowań mieszkalnych od elektrowni wiatrowej nie może stanowić przesłanki odmowy wydania decyzji o warunkach zabudowy albo pozwolenia na budowę, pod warunkiem że odległość ta jest równa lub większa od 5-krotności wysokości tej elektrowni.