Aktualności

18 czerwca 2021 r. zakończyło się 26. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 15 ustaw, 2 odrzuciła, do 6 wprowadziła poprawki. Postanowiła wnieść do Sejmu 5 projektów ustaw, podjęła 3 uchwały okolicznościowe.

W ostatnim dniu obrad Senat nie wyraził zgody na powołanie Lidii Staroń na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich. Podczas debaty, powołana przez Sejm na RPO senator Lidia Staroń przekonywała, że za jej kandydaturą przemawia ponad 20-letnie doświadczenie w pracy na rzecz pokrzywdzonych ludzi. „Chciałabym, aby urząd Rzecznika Praw Obywatelskich był faktycznie dla obywateli, by nie był zawłaszczony przez żadną partię, po prostu, żeby był dla ludzi” – stwierdziła. Senatorowie pytali Lidię Staroń m.in. o ocenę podstaw prawnych do zawieszania swobód obywatelskich i konstytucyjnych w celu przeciwdziałania pandemii Covid-19, a także jej stosunek do Konwencji Stambulskiej, uchwał w sprawie „stref wolnych od LGBT” i metody in vitro.

Wicemarszałek Michał Kamiński zadeklarował, że nie poprze kandydatury senator Lidii Staroń na Rzecznika Praw Obywatelskich ze względu na jej poglądy w sprawie praw obywatelskich, zbieżne z poglądami obozu rządzącego. W opinii wicemarszałka są one szkodliwe dla interesu polskich obywateli, zwłaszcza w kontekście unijnej dyskusji o powiązaniu praworządności z funduszami z Europejskiego Funduszu Odbudowy. Podkreślił, że we wszystkich ważnych głosowaniach Lidia Staroń stawała po stronie PiS-u a nie interesu obywateli. O wybór senator Lidii Staroń na Rzecznika Praw Obywatelskich apelował senator Józef Łyczak. Jego zdaniem jest to dobra kandydatura, a zgłaszane pod jej adresem zastrzeżenia mają inną przyczynę niż jej kompetencje i poglądy.

W wyniku głosowań Senat odrzucił 2 ustawy:

Ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Zdaniem senatorów nowela jest kolejnym krokiem do centralizacji służby zdrowia i nie odpowiada na potrzeby pacjentów. Ustawa przewiduje, że minister zdrowia będzie musiał przygotować tzw. mapę potrzeb zdrowotnych, dokonać ich analizy oraz opracować strategię w ochronie zdrowia na podstawie 5-letniego krajowego planu transformacji, którego projekt będzie konsultowany m.in. z Radą Dialogu Społecznego, Narodowym Funduszem Zdrowia, konsultantami krajowymi w ochronie zdrowia i Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładem Higieny. Pierwszy krajowy i wojewódzki plan transformacji byłby ustalony na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. Wojewodowie dla swojego regionu mają ustalać swój plan i przekazywać ministrowi zdrowia do oceny i zatwierdzenia.

Nowelizację ustawy o systemie oświaty i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (projekt poselski). Senat wskazał, że ustawa nie przewiduje możliwości odwoływania się od decyzji ministra edukacji. Zwrócił też uwagę na brak konsultacji podczas prac nad ustawą; samorządowcy protestowali przeciwko trybowi, mechanizmowi wprowadzania tej ustawy. Ustawa przewiduje, że minister edukacji i nauki w celu realizacji polityki oświatowej państwa będzie mógł ustanawiać programy i przedsięwzięcia. W Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) ogłaszane będą szczegółowe kryteria dla podmiotów, chcących realizować konkretny program lub przedsięwzięcie. Minister edukacji i nauki w BIP będzie udostępniał informacje na temat tego, komu i jakie środki zostały przyznane w ramach programu albo przedsięwzięcia.

Ustawy przyjęte z poprawkami.

Senat wprowadził 5 poprawek legislacyjnych i doprecyzowujących do ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich (projekt rządowy), która przewiduje, że kompetencje w zakresie pomocy udzielanej kołom gospodyń wiejskich będzie miał minister właściwy ds. rozwoju wsi, a nie – jak dotychczas – minister właściwy ds. rozwoju regionalnego.

Z 25 poprawkami senatorowie poparli ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Mają one na celu m.in. wsparcie podmiotów prowadzących sklepiki szkolne, a także przyznania przedsiębiorcom prawa do odwołania się od decyzji odmowy przyznania pomocy. Senatorowie opowiedzieli się też za umożliwieniem weryfikacji przez organ odwoławczy odmowy przyznania pomocy na podstawie wniosków złożonych do 28 lutego 2021 r. Nowela wydłuża z 1 roku do 2 lat termin na wykorzystanie vouchera przez podróżnego, a do końca grudnia 2021 r. termin zwrotu środków, jakie Turystyczny Fundusz Zwrotów wypłacił podróżnym z tytułu umów o udział w imprezach turystycznych, które się nie odbyły z powodu pandemii. Nowelizacja przewiduje ponadto wsparcie dla sklepików szkolnych w postaci dofinansowania do wynagrodzeń, świadczenia postojowego, małej dotacji oraz zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Izba wprowadziła 11 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Senatorowie skreślili przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które zostały wprowadzone do ustawy po jej pierwszym czytaniu. Zdecydowali ponadto, że ustawa wejdzie w życie 1 lipca, a nie 1 września 2021 r. Pozostałe przyjęte poprawki mają charakter legislacyjny i doprecyzowujący. Ustawa implementuje do polskiego porządku prawnego unijny pakiet VAT e-commerce, który ma uszczelnić pobór tego podatku w zakresie handlu internetowego. Nowe rozwiązania przewidują m.in. likwidację w całej UE zwolnienia z VAT dla importu tzw. małych przesyłek o wartości do 22 euro i znaczne rozszerzenie zakresu transakcji, które dla celów VAT mogą być rozliczone za pomocą uproszczonej procedury.

Senatorowie z 11 zmianami legislacyjnymi i redakcyjnymi przyjęli ustawę o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (projekt rządowy). Nowela dostosowuje prawo krajowe do przepisów unijnych, dotyczących oznakowania broni palnej i jej istotnych komponentów oraz specyfikacji technicznych broni alarmowej i sygnałowej. Ustawa definiuje broń alarmową i sygnałową, upoważnia do wydania rozporządzenia, zawierającego specyfikacje techniczne tych rodzajów broni.

Izba poparła z 5 zmianami, głównie legislacyjnymi, ustawę o zmianie niektórych ustaw związanych ze świadczeniami na rzecz rodziny (projekt rządowy). Senat zdecydował o wprowadzeniu corocznej waloryzacji progu dochodowego, który uprawnia do alimentów z funduszu świadczeń alimentacyjnych, począwszy od 2022 r., a nie co 3 lata od 2023 r., jak uchwalił Sejm. Nowela wprowadza m.in. mechanizm wzrostu kwoty kryterium dochodowego, uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, co 3 lata zwiększającej się o wskaźnik waloryzacji, począwszy od 2023 r.

Senatorowie wprowadzili 2 poprawki legislacyjne do ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (projekt rządowy). Nowela ma na celu usunięcie przepisów pozwalających na jednokrotne przedłużenie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego i brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej metodą otworową bez konieczności uprzedniego uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Ustawy przyjęte bez poprawek.

Ustawa o zmianie ustawy o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym (projekt rządowy) zakłada, że Skarb Państwa będzie mógł nabywać akcje Krajowej Spółki Cukrowej (KSC) z prawem głosu, co umożliwi dokapitalizowanie KSC i budowę Polskiej Grupy Spożywczej.

Ustawa o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje wprowadzenie dodatkowego narzędzia realizacji polityki mieszkaniowej przez gminy − pośrednictwa mieszkaniowego w formie społecznych agencji najmu (SAN).

Ustawa o zmianie ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (projekt rządowy) doprecyzowuje definicję ratownika wodnego, dookreślając inne kwalifikacje przydatne w ratownictwie wodnym.

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o prokuraturze, ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) ma na celu efektywną kontrolę zarządzania środkami pieniężnymi, uzyskanymi w związku z postępowaniami prowadzonymi lub nadzorowanymi przez prokuraturę. Środki te będą przechowywane na rachunkach depozytowych ministra finansów, prowadzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego, na tych samych zasadach, co depozyty sądowe.

Ustawa o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy (projekt rządowy) przewiduje, że dotychczasowy Uniwersytet stanie się Politechniką Bydgoską im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich.

Nowela ustawy o doręczeniach elektronicznych (projekt rządowy) zmienia terminy wdrożenia publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego i publicznej usługi hybrydowej, a także złożenia przez wyznaczonego operatora projektów cennika i regulaminu świadczenia tych usług.

Ustawa o ratyfikacji Konwencji z Minamaty w sprawie rtęci, sporządzonej w Kumamoto dnia 10 października 2013 roku (projekt rządowy) dotyczy ratyfikacji konwencji w sprawie rtęci, mającej na celu ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed antropogenicznymi emisjami i uwolnieniami rtęci i jej związków.

Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu 5 projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z objęciem prawem do zasiłku pogrzebowego nowej grupy uprawnionych (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) przewiduje możliwość uzyskania zasiłku pogrzebowego przez osoby, które pokryły koszty pogrzebu dziecka martwo urodzonego, dla którego nie sporządzono aktu urodzenia, lecz kartę zgonu. Obecnie w celu pochowania dziecka martwo urodzonego, także na wczesnym etapie ciąży, kiedy nie ma możliwości określenia jego płci, sporządza się kartę zgonu, która nie uprawnia jednak do otrzymania zasiłku pogrzebowego.

Projekt ustawy o chorobach zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody w systemie ochrony zdrowia (inicjatywa Komisji Zdrowia) ma na celu uproszczenie postępowania w sprawie stwierdzania chorób zawodowych wywołanych COVID-19 u osób wykonujących zawody medyczne, a także zrównania wysokości niektórych świadczeń przysługujących osobom wykonującym zawody w systemie ochrony zdrowia z tytułu chorób zawodowych wywołanych COVID-19, niezależnie od formy wykonywania zawodu. Świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek wyrównawczy miałyby być wypłacane tym osobom na jednakowych zasadach. Nowe zasady obowiązywałyby tylko w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i w ciągu 90 dni po ich odwołaniu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskim Bonie Turystycznym (inicjatywa grupy senatorów) zakłada, że emeryci i renciści otrzymają dopłatę do wypoczynku w wysokości 500 zł w formie Polskiego Bonu Turystycznego. Będzie można zapłacić nim za pobyt w hotelu, pensjonacie czy gospodarstwie agroturystycznym w Polsce od 1 września 2021 r. do 31 marca 2022 r. Prawo do świadczenia będzie ustalać Polska Organizacja Turystyczna.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów (inicjatywa grupy senatorów) umożliwia udzielenie dotacji z budżetu państwa Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, który zarządza zakładem górniczym – Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia „Czarnego Pstrąga” w Tarnowskich Górach, z przeznaczeniem na utrzymanie, zabezpieczenie i ratowanie zabytkowych części tej kopalni.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) zakłada zmniejszenie minimalnej odległości, jaka musi być zachowana od budynku mieszkalnego do elektrowni wiatrowej. Tzw. kryterium 10H – minimalna odległość wynosi dziesięciokrotność wysokości elektrowni wiatrowej – zostałaby zastąpiona kryterium 5H. Obecnie zasada 10H obowiązuje zarówno w przypadku nowych budynków mieszkalnych, jak i stawiania elektrowni wiatrowych w pobliżu domów.

Więcej o posiedzeniu w Diariuszu Senatu