Aktualności

Komisja Ustawodawcza przeprowadziła pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy wydarzeń Czerwca ’76, przygotowanego przez grupę senatorów, w którym Senat, przekonany o szczególnym znaczeniu dla dalszych dziejów Polski, w 45. rocznicę wydarzeń Czerwca ’76 oddaje w nim hołd wszystkim demonstrantom i ofiarom represji.

W projekcie senatorowie przypominają, że wydarzenia 25 czerwca 1976 r. to kolejny heroiczny zryw Polaków przeciwko komunistycznej władzy, będący reakcją na wygłoszoną w Sejmie PRL 24 czerwca 1976 r. zapowiedź wprowadzenia drastycznych podwyżek cen żywności. Protesty objęły wówczas ponad 90 zakładów pracy na terenie 24 województw. Wzięło w nich udział niemal 80 tys. osób. Rozpoczęto strajki. Najważniejsze wydarzenia Czerwca’76 miały miejsce w Radomiu, Ursusie i Płocku. Doszło tam do pochodów i demonstracji ulicznych. W Radomiu, gdzie odbyła się największa akcja protestacyjna Czerwca ’76, strajk rozpoczęli robotnicy Zakładów Metalowych, którzy wyszli na ulicę i ruszyli pod gmach KWPZPR. Do strajku przyłączyły się załogi 33 przedsiębiorstw, łącznie ok. 20 tys. osób. Do stłumienia protestów władze komunistyczne skierowały ok. 1,5 tys. funkcjonariuszy milicji i kompanie ZOMO. Doszło do walk ulicznych z demonstrantami. W trakcie tych walk 25 czerwca 1976 r. zginęły 2 osoby: Jan Łabęcki i Tadeusz Ząbecki, a w wyniku pobicia przez policjantów – Jan Brożyna, który zmarł 30 czerwca 1976 r. Za ofiarę tych wydarzeń uznać też należy ks. Romana Kotlarza. Jego prześladowania po tych wydarzeniach się nasiliły, a okoliczności śmierci nie zostały wyjaśnione. Przeprowadzano masowe aresztowania zarówno demonstrantów, jak i przygodnych osób, którym zarzucano uczestnictwo w niszczeniu mienia. Uczestników demonstracji poddawano represjom. Zatrzymanych brutalnie bito, przeprowadzając przez tzw. ścieżki zdrowia. Represje w stosunku do demonstrantów nie ustawały.

W Radomiu w trybie przyspieszonym postawiono przed sądem 51 osób. Na kary więzienia skazano 42 osoby. W procesie ursuskim 7 osób skazano na kary pozbawienia wolności, a w Płocku spośród sądzonych 34 osób na tę karę skazano 18. W ramach dalszych szykan zwalniano ludzi z pracy, wręczając im tzw. wilcze bilety. W wyniku tych wydarzeń ówczesne władze komunistyczne, w obawie przed powtórzeniem scenariusza z grudnia 1970 r., jeszcze 25 czerwca 1976 r. zdecydowały o wstrzymaniu podwyżki. Niestety, nie osądzono osób odpowiedzialnych za ofiary Czerwca ’76. Protesty czerwcowe po raz kolejny dały jasny sygnał, że ówczesny system polityczny w Polsce się nie sprawdza. Były one przykładem społecznego heroizmu i zapowiadały nadchodzące zmiany. Powstała wówczas zinstytucjonalizowana opozycja demokratyczna w Polsce, w tym Komitet Obrony Robotników, ruch obrony praw człowieka i wiele innych organizacji. Zmiany te urzeczywistniły się także w powstaniu ruchu społecznego „Solidarność”, którego działania na stałe zmieniły Polskę. „Dziś pamięć o tamtych wydarzeniach to nasza powinność” – czytamy w projekcie ustawy.