Aktualności

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu opowiedziała się za odrzuceniem  ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu przygotowanego przez posłów PiS. Wniosek w tej sprawie, który zgłosiła senator Joanna Sekuła, poparło 6 senatorów, a 5 było przeciw. Jak podkreśliła senator, nie zgadza się z opinią sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Tomasza Rzymkowskiego, że intencją projektodawców było wsparcie polskiej szkoły. Według niej najlepszym sposobem wsparcia jest zwiększenie wysokości subwencji oświatowej, a nie umożliwienie ministrowi edukacji ręcznego sterowania oświatą. Zgodnie z odrzuconą przez komisję nowelizacją minister edukacji i nauki w celu realizacji polityki oświatowej państwa mógłby ustanawiać programy i przedsięwzięcia, finansowane ze środków na oświatę i wychowanie.

Krytyczną opinię na temat nowelizacji przedstawili także senatorowie: Agnieszka Kołacz-Leszczyńska, Jacek Bury, Wojciech Konieczny i Bogdan Zdrojewski. Zarzuty dotyczyły m.in. trybu procedowania ustawy i wniesienia projektu przygotowanego prawdopodobnie w resorcie edukacji jako projektu poselskiego, braku konsultacji z korporacjami samorządowymi czy niezagwarantowania w nowelizacji trybu odwoławczego. Senatorów niepokoił również tryb dystrybuowania pieniędzy na cel określony w noweli, a także brak jasnych reguł i warunków przeprowadzania konkursów. Zdaniem senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej, w ustawie nie określono sztywnych zasad, w jaki sposób będą te pieniądze kierunkowane, jakie projekty będą najważniejsze, a także w jaki sposób będzie przeprowadzany nabór. Jak podkreśliła, nie ma też zgody na procedowanie z pominięciem środowisk samorządowych. Dlatego szczególna ostrożność w ocenie ustawy powinna być też podyktowana fatalnymi doświadczeniami z podziałem środków z Funduszu Inicjatyw Lokalnych. W ocenie senatora Jacka Burego nowelizacja umożliwia ministrowi edukacji ręczne sterowanie, a nie jest to tryb właściwy w państwie demokratycznym szanującym swoich obywateli. Senator Wojciech Konieczny stwierdził natomiast, że Lewica, przeciwna ustawie, widzi w niej zagrożenie dla transparentności wydatkowania pieniędzy na oświatę, a ustawa nie zawiera skutecznych zabezpieczeń.

Niezwykle krytycznie o ustawie wypowiadał się wiceprzewodniczący Związku Nauczycielstwa Polskiego Krzysztof Baszyński. Jego zdaniem tej ustawy w ogóle nie powinno być, ponieważ prawo oświatowe przyznaje uprawnienia ustanawiania programów i przedsięwzięć w oświacie  Radzie Ministrów. Tam też określono szczegółowo wszystkie zasady z tym związane, włącznie z trybem odwoławczym. Dlatego – jak mówił – nowelizacja ustawy będzie „uzurpacją ministra edukacji”.

Z przedstawianymi zarzutami nie zgodził się wiceminister edukacji Tomasz Rzymkowski. Jak wskazywał, ustawa jest kompatybilna z analogicznymi rozwiązaniami dobrze funkcjonującymi w szkolnictwie wyższym. Jego zdaniem nie ma też żadnego zagrożenia dla przyznawania i wydatkowania środków na cele wskazane w nowelizacji. Wiceminister zaznaczył, że pieniądze na projekty i przedsięwzięcia nie będą pochodzić z subwencji oświatowej. „Ona nie zostanie naruszona” – zapewnił. Dodał, że pochodzić będą ze środków pozostających w dyspozycji ministra edukacji i nauki. Przypomniał też, że każda złotówka wydatkowana z polskiego budżetu podlega tym samym, jasno określonym, mechanizmom kontrolnym.

Nowelizacja przewiduje, że minister edukacji i nauki w celu realizacji polityki oświatowej państwa będzie mógł ustanawiać programy i przedsięwzięcia, które będą ogłaszane przez niego w Biuletynie Informacji Publicznej w formie komunikatu, określającego przedmiot programu, podmioty uprawnione do udziału w nim, warunki udziału, tryb przeprowadzania naboru do programu oraz szczegółowe kryteria oceny wniosków. Środki na realizację programu, pochodzące z funduszy na oświatę i wychowanie, mają być przekazywane podmiotom uprawnionym na podstawie umowy. Szef resortu edukacji i nauki będzie udostępniał w BIP informację dotyczącą środków finansowych przyznanych w ramach programu albo przedsięwzięcia obejmującą nazwy podmiotów, które otrzymały środki finansowe oraz ich wysokość.