Aktualności

Komisja Praw Człowieka, Petycji i Praworządności zapoznała się z „Informacją o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.”, którą przedstawił prezes IPN Jarosław Szarek. W swoim wystąpieniu podkreślił, że był to rok niezwykle ważny z racji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej i 40. rocznicy narodzin „Solidarności”. Jak mówił, w swych działaniach IPN pragnął pokazać na tle historii powszechnej znaczenie Polski dla powstrzymania nawały bolszewickiej, a następnie zapoczątkowania upadku komunizmu. Z tej okazji przygotowano szereg wydarzeń, które ukazywały także aspekt lokalny tych wydarzeń i udział szerokich rzesz społeczeństwa. Odsłonięto kilkanaście tablic upamiętniających bohaterów tamtych czasów. Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystawy przygotowane przez IPN: „Wojna światów”, przypominająca wydarzenia 1920 r. oraz „Tu rodziła się Solidarność”, prezentowana w wielu miastach Polski, m.in. Mielcu Świdniku i Lublinie. 

W trakcie dyskusji przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej wyraził wątpliwości co do skuteczności działań edukacyjnych prowadzonych przez IPN. Jego zdaniem przy tak ogromnym zaangażowaniu finansowym wyniki tych prac są mało satysfakcjonujące i nie widać ich przełożenia na zainteresowanie młodzieży polską przeszłością. „Jestem zadziwiony, jak młodzi ludzie  odchodzą od historii”  – wskazywał. W jego ocenie pisarze tacy jak Sienkiewicz, Kraszewski, Gołubiew czy Bunsch, czy Twardoch z powieścią „Król”, nie dysponując żadnymi środkami, zrobili znacznie więcej dla popularyzacji polskiej historii. W ocenie przewodniczącego komisji praw człowieka instytucja, która działa od tylu lat na rzecz popularyzacji polskiej historii po 1918 r., powinna swoją działalność powoli wygaszać, podczas gdy jej budżet ciągle się rozrasta.

Z tymi zarzutami nie zgodził się prezes IPN Jarosław Szarek. Jego zdaniem oferta Instytutu adresowana do nauczycieli historii oraz do dzieci i młodzieży jest niezwykle interesująca. W jego ocenie historyczne pasje młodych ludzi, stymulowane przez IPN, nie znajdują zainteresowania mediów, gdzie lepiej „sprzedają się” innego typu zachowania. Jak podkreślił, „zajmując się przeszłością, pracujemy dla przyszłości”.

Edukacyjną działalność Instytutu pozytywnie ocenił  senator Robert Mamątow. Senatorowie Marek Martynowski i Michał Seweryński pytali o działania podejmowane przez IPN w celu upamiętnienia takich miejsc, jak obóz dziecięcy na ul. Przemysłowej w Łodzi czy obóz przejściowy w Działdowie. Pytano też o kontynuację badań  nad Obławą Augustowską, a także poszukiwania i identyfikację szczątków ofiar okresu powojennego. Odpowiadając na to ostatnie pytanie, prezes Jarosław Szarek podkreślił, że poszukiwanie żołnierzy niezłomnych stanowi jedną z najważniejszych aktywności Instytutu. Poinformował też, że dokonano kolejnych identyfikacji znalezionych szczątków i IPN poinformuje o tym – tak jak było to do tej pory – na specjalnych konferencjach.

Po rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej zdecydowała, że zaproponuje Senatowi skreślenie wszystkich jej przepisów z wyjątkiem jednego. Przewiduje on, że czasowej niemożności wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej nie stanowi nieobecność z tytułu: urlopu wypoczynkowego, dnia wolnego za święto, dnia zwolnienia od pracy, zaktóre pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, każda nieobecność trwająca nie dłużej niż 33 dni nieprzerwanie z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, a także choroby w czasie ciąży, urlopów: macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego i na warunkach urlopu macierzyńskiego, trwająca nieprzerwanie nie dłużej niż 182 dni. Propozycję tej zmiany zgłosił senator Marcin Bosacki.

Omawiając nowelę, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Piotr Wawrzyk zaznaczył, że ma ona na celu m.in. doprecyzowanie przepisów i uzupełnienie przepisów przejściowych ustawy z 21 stycznia 2021 r., a także wydłużenie okresu obowiązywania niektórych przepisów ustawy o służbie zagranicznej z 2001 r.

Odnosząc się do zapisów ustawy, przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Służby Zagranicznej Zdzisław Raczyński podkreślił, że choć uwzględnia ona część uwag do ustawy z 21 stycznia 2021 r., to nie zmienia jej istoty. Negatywnie ocenił m.in. przepis, rozszerzający na wszystkich pracowników służby zagranicznej zasadę obligatoryjnego wygaszania stosunku pracy osób, które ukończyły 65 lat. Jego zdaniem regulacja ta jest nie tylko niezgodna z konstytucją, ale także sprzeczna z międzynarodowymi zobowiązaniami Polski i ma charakter dyskryminujący. Zastrzeżenia do tego przepisu zgłosiło też senackie biuro legislacyjne, podkreślając, że osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić jedynej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę.

Nowelizacja ustawy o służbie zagranicznej m.in. dookreśla skład służby zagranicznej. Rozszerza też zasadę wygaszania stosunku pracy w służbie zagranicznej ze względu na osiągnięcie 65 lat na pracowników zagranicznych zatrudnionych na podstawie powołania w celu wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej jako członka personelu dyplomatyczno-konsularnego.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisja Ustawodawcza przyjęły w pierwszym czytaniu projekt opinii w sprawie zasad wykorzystania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, utworzonego przez Unię Europejską. Przedstawia on oczekiwania, dotyczące spożytkowania unijnych pieniędzy w Krajowym Planie Odbudowy (KPO).

W projekcie opinii senatorowie przedstawiają oczekiwania, których wypełnienie jest konieczne dla, ich zdaniem, sprawnego, transparentnego, sprawiedliwego i pełnego wykorzystania środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.  Uznali, że 40% środków przeznaczanych dla poszczególnych komponentów Krajowego Planu Odbudowy powinno znaleźć się w dyspozycji samorządów. Podkreślają, że nakłady dotyczące ochrony zdrowia i wsparcia kadr medycznych powinny być znacząco zwiększone, aby doprowadzić do rzeczywistej przebudowy systemu ochrony zdrowia na system nowoczesny, efektywny, przyjazny pacjentowi i odporny na zagrożenia epidemiczne. Jednocześnie senatorowie przeciwstawiają się rządowym planom centralizacji systemu opieki zdrowotnej.

W projekcie opinii sprecyzowane także zostały oczekiwania związane z  Komitetem Monitorującym KPO, który powinien być złożony w równych częściach z reprezentatywnych przedstawicieli ministerstw, samorządów, pracodawców, organizacji pozarządowych i związkowych, z dwóch przedstawicieli uczelni wyższych i po dwóch przedstawicieli Sejmu i Senatu. Projekt opinii precyzuje także kompetencje Komitetu.

Autorzy projektu opinii wskazują także, że konieczne jest jak najszybsze przygotowanie ustawy wdrożeniowej, zawierającej zapisy gwarantujące sprawiedliwy, niewykluczający nikogo, skuteczny i transparentny sposób dystrybucji środków finansowych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów zmarginalizowanych. Proponują powołanie na poziomie regionalnym 16 instytucji koordynujących wdrażanie KPO, odpowiadających za wdrażanie jego transz regionalnych.

Senatorowie ocenili, że KPO nie tworzy kompleksowego i spójnego pakietu działań, lecz stwarza wrażenie niezintegrowanego połączenia 5 komponentów wskazanych przez Komisję Europejską, podzielonych na szereg działań inwestycyjnych, które nie mają wspólnego mianownika i nie są zintegrowane z ogólną polityką rozwoju czy Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego. Podkreślają  też, że nie wiadomo, jak się one mają do pozostałych funduszy unijnych.

Komisje Nauki, Edukacji i Sportu oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej rozpatrzyły „Informację o działalności Rzecznika Praw Dziecka za 2020 rok wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka”.

Przedstawiając ją, rzecznik Mikołaj Pawlak powiedział, że 2020 r. był rokiem nadzwyczajnym ze względu na pandemię COVID-19 i związane z nią ograniczenia, w szczególności dotykające dzieci i młodzież urodzone po 2000 r. Wielomiesięczne odseparowanie od siebie, edukacja zdalna, ograniczenia w przemieszczaniu się i wiele innych aspektów społecznych z pewnością będą skutkować koniecznością podejmowania nowych, nieprzewidywanych dotychczas wyzwań zarówno w zakresie legislacji, jak i wzajemnego wsparcia i odbudowania więzi społecznych. Według Mikołaja Pawlaka prawa zdrowotne, prawa do wychowania w rodzinie, prawa społeczne i socjalne, prawo do nauki będą wymagały przewartościowania i często nowego zdefiniowania, albo wręcz przeciwnie – przywrócenia im pierwotnej treści.

Rzecznik przypomniał, że w październiku 2020 r. zapadło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w zakresie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją RP części przepisów ustawy z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży dotyczących aborcji. Rzecznik poparł wniosek posłów w tej sprawie.

Rzeczni przedstawił także dane statystyczne, dotyczące swojej działalności. W sprawach rodzinnych, karnych i nieletnich do jego biura wpłynęło 1971 nowych spraw, 1610 kontynuowano z lat poprzednich, a 1887 – zakończono. Odnotowano 343 przystąpienia sądowe, w tym 209 kontynuowanych z lat ubiegłych; wpłynęło 18 wniosków o wniesienie nadzwyczajnych środków zaskarżenia, w tym 8 wniosków o wniesienie kasacji, 4 o wniesienie skargi kasacyjnej i 6 wniosków o wniesienie skargi nadzwyczajnej, we wszystkich brak było podstaw do wniesienia. Sprawy sądowe z udziałem dzieci i wymagające ochrony ich praw zgłaszane do rzecznika dotyczyły w szczególności: prawa do wychowania w rodzinie, w tym w szczególności przez oboje rodziców w razie rozstania i rozwodu (1371 spraw), prawa do życia i ochrony zdrowia (75), prawa do godziwych warunków socjalnych (27), prawa do nauki (5), prawa do ochrony przed przemocą (312). W 2020 r. rzecznik skierował w tych kwestiach 2 wystąpienia generalne do Ministerstwa Sprawiedliwości.

W 2020 r. odnotowano 9419 zgłoszeń telefonicznych, z czego 1317 to sprawy interwencyjne, 8102 – z telefonu zaufania. W związku z pojawiającym się w 2020 r. zgłoszeniami oraz potrzebą wsparcia dzieci i młodzieży w okresie pandemii rzecznik podjął decyzję o uruchomieniu od 7 grudnia 2020 r. Dziecięcego Telefonu Zaufania i czatu internetowego, czynnych przez całą dobę we wszystkie dni tygodnia. Do 31 grudnia 2020 r. odbyły się 3182 rozmowy.

Jeśli chodzi o działalność w sprawach edukacji i wychowania, to wpłynęły 1902 sprawy, 1846 zakończono, 8564 to sprawy przechodzące. Rzecznik występował 903 razy w takich sprawach. W 2020 r. skierował w tych kwestiach 12 wystąpień generalnych. Bardzo dużo (903) spraw dotyczyło postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli, dało się zauważyć duży wzrost.

W ramach działalności w sprawach socjalnych, społecznych i administracyjnych w 2020 r. biuro rzecznika prowadziło łącznie 1372 sprawy, w tym 206 kontynuowanych lat ubiegłych, 1245 spraw zostało zakończonych. Zarejestrowano 1166 nowych spraw, zakończono 996 z nich. Kwestii socjalnych dotyczyło 37% spraw zarejestrowanych w 2020 r., ochrony zdrowia 27%, pandemii koronawirusa 22%, niepełnosprawności 12%, spraw mieszkaniowych – 11%, bezpieczeństwa dzieci i kwestii konsumenckich po 5%, 4% dotyczyło instytucji kultury, mediów, internetu. W 2020 r. rzecznik skierował w tych kwestiach 24 wystąpienia generalne do różnych urzędów, instytucji i resortów, w tym do Ministerstwa Zdrowia.

Jeśli chodzi o działalność w kwestiach z aspektem międzynarodowym, w 2020 r. zgłoszono 4022 takie sprawy. W 2020 r. rzecznik skierował 9 wystąpień generalnych, w tym m.in. do resortów zdrowia i rodziny. Najbardziej dramatyczne dotyczyły porwań transgranicznych, w najtrudniejszych wypadkach rzecznik podejmował interwencje osobiste.

Rzecznik praw dziecka w 2020 r. brał udział w wielu inicjatywach, konkursach, akcjach, spotkaniach, konferencjach czy prelekcjach dotyczących dzieci i ich praw, a także im patronował. Ze względu na pandemię w znacznym stopniu ograniczył liczbę bezpośrednich spotkań. Łącznie odbył ich ponad 40. Gościł w przedszkolach, szkołach podstawowych i liceach, odwiedził także ośrodki kultury, hospicjum i uczelnie.

„Wszyscy nagle stanęliśmy przed egzaminem z umiejętności dostosowania się do nowych warunków, w których każdy przejaw naszej działalności, tej prywatnej i tej zawodowej, stał się pełen obostrzeń, zakazów i nakazów. Te nowe, surowe warunki dorośli narzucili młodym ludziom, nie pytając ich o zdanie, nie konsultując propozycji zmian w przepisach, nie dając do wyboru alternatyw. Z dnia na dzień zamknięto im szkoły, z dnia na dzień zamknięto ich w domach, z dnia na dzień zamknięto im okna na świat. Młodzi ten egzamin zdali na ocenę dobrą, w odróżnieniu od nas dorosłych, którym w zakresie podejścia do spraw dzieci, jako rzecznik praw dziecka, mogę wystawić ocenę co najwyżej dostateczną” – powiedział rzecznik, przechodząc do uwag o stanie przestrzegania praw dziecka. W jego opinii nauka zdalna, izolacja i pozostawienie dzieci i młodzieży samych w obliczu niespotykanych dotąd trudności i wyzwań spowodowały niepokojący wzrost problemów psychicznych. Wszelkie dostępne badania i opinie ekspertów wskazują na potrzebę podjęcia natychmiastowych działań, zarówno w zakresie profilaktyki, poradnictwa, jak i leczenia młodych osób, które wymagają pilnej pomocy medycznej. Poważne problemy, zwłaszcza dotyczące jakości dostarczanej wiedzy, rzecznik odnotował także w systemie nauczania zdalnego. Jak zauważył Mikołaj Pawlak, po powrocie do szkół nauczyciele powinni zwracać szczególną uwagę na swoich uczniów, przede wszystkim tych, którzy przed pandemią już mieli problemy. Zwrócił również uwagę na tzw. uczniów znikających z systemu edukacji. Mówiąc o problemach odnoszących się do niemowląt i małych dzieci umieszczanych w instytucjonalnej pieczy zastępczej, rzecznik wystąpił z apelem, aby znalazły się rodziny, chcące objąć takie dzieci rodzinną pieczą zastępczą.

W trakcie dyskusji senator Magdalen Kochan, popierając „ten chwytający za serce apel”, zwróciła uwagę, że przebywanie dzieci poniżej 10. roku życia w instytucjonalnej pieczy zastępczej to błąd legislacyjny. Zdaniem senator konieczna jest zmiana przepisów dotyczących pieczy zastępczej, a także wydłużenia czasu szkolenia z zakresu prawa rodzinnego w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie. Senator Michał Seweryński zaproponował natomiast, aby upowszechniać wiedzę o rodzinnej pieczy zastępczej pod taką opiekę.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie nazwy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wojciech Murdzek przedstawił ustawę, która od 1 września 2021 r. nadaje nazwę „Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich” Uniwersytetowi Technologiczno-Przyrodniczemu im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Podkreślił, że z inicjatywą tej zmiany wystąpił rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego prof. Marek Adamski, opowiedziały się za nią również senat i rada uczelni.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zdecydowała o podjęciu prac nad 4 z 10 rozpatrzonych petycji.

Komisja w sprawie 2 petycji (P10-103/20, P10-129/20), zmierzających do zniesienia obowiązku uiszczania opłat za abonament RTV, podjęła decyzję o skierowaniu ich do Biura Legislacyjnego Senatu  w celu przygotowania projektu zmian do ustawy o opłatach abonamentowych.

Opinię o postulacie zawartym w petycjach przedstawił Robert Banasiak, reprezentujący Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Zwrócił uwagę, że obecnie mediom publicznym potrzebne są kompleksowe rozwiązania ustawowe zapewniające stabilną pozycję finansową. Zauważył, że wpływy z abonamentu są coraz niższe, kolejne grupy społeczne otrzymują ulgi i zwolnienia, mniejsza jest również liczba nowych osób rejestrujących odbiorniki RTV. Zmniejszone wpływy z abonamentu rekompensowane są środkami budżetowymi i takie rozwiązanie - choć skuteczne - jest działaniem doraźnym, a potrzebne jest stworzenie nowych zasad finasowania działalności mediów publicznych.

Po wysłuchiwaniu opinii senatorowie zgłosili 2 przeciwne wnioski. Senator Robert Mamątow przypomniał, że zagadnienie zasadności wnoszenia opłat abonamentowych było przedmiotem prac komisji poprzedniej kadencji. Podkreślił, że opłata abonamentowa stanowi jedno ze źródeł finasowania mediów publicznych i zgłosił wniosek o niepodejmowanie prac nad petycjami. Przeciwny wniosek zgłosił senator Jerzy Fedorowicz, który wniósł o podjęcie prac nad petycjami. Jego zdaniem realizacja tych petycji może stać się impulsem do podjęcia działań legislacyjnych, prowadzących do zapewnienia stabilnego finansowania działalności publicznej w sferze mediów.

Komisja po zapoznaniu się postulatami petycji (P10-99/20), zmierzającej do zmiany art. 328 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego w celu umożliwienia stronom i pełnomocnikom obecnym podczas ogłoszenia wyroku, złożenia ustnie do protokołu rozprawy wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku postanowiła zwrócić się do Ministerstwa Sprawiedliwości ido Sądu Najwyższego o opinię w tej sprawie.

W sprawie postulatu, zawartego w petycji (P10-110/20), dotyczącego zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w celu uzupełnienia wykazu zwolnień przedmiotowych od podatku dochodowego od osób fizycznych o dochody z odsetek od obligacji komisja również postanowiła zwrócić się o opinię Ministerstwa Finansów.

Senatorowie postanowili nie kontynuować prac nad petycjami: P10-104/20, P10-105/20, P10-107/20, P10-109/20, P10-111/20, P10-112/20.

Komisja Obrony Narodowej zapoznała się z informacją na temat współpracy resortu z partnerami społecznymi i organizacjami proobronnymi, którą przedstawił Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz. Przewodniczący komisji senator Jarosław Rusiecki podkreślił, że tego typu działania resortu służą realizacji ważnego celu, jakim jest zwiększenie liczebności polskich Sił Zbrojnych i przekonanie młodzieży do związania się z wojskiem.  Jak mówił, temat wynikł z wielu inicjatyw podejmowanych przez resort wspólnie z partnerami społecznymi, nieznanych szerzej opinii publicznej, dzięki którym przypomina się historię polskiego oręża, popularyzujesłużbę wojskową czy propaguje postawy patriotyczne.

Wiceminister Wojciech Skurkiewicz omówił podstawy prawne i procedury, na podstawie których prowadzona jest współpraca z partnerami społecznymi i organizacjami pro obronnymi. Mówił też o jej formach i zasadach finansowania. Za ważną i niezwykle skuteczną uznał program certyfikowanych klas mundurowanych, planowany początkowo jako program pilotażowy, który miał być wygaszany, ale duże zainteresowanie zarówno ze strony organów założycielskich, przede wszystkim samorządów, jak i samych uczniów spowodowało, że resort przystępuje w roku szkolnym 2021/22do 5. edycji tego programu.  Niezwykle pozytywnie wiceminister ocenił działalność Wojskowego Liceum Informatycznego przy Wojskowej Akademii technicznej w Warszawie, które kształci wysokiej klasy specjalistów w branży ITI. Jak wskazał z pierwszego rocznika liceum nie odpadła ani jedna osoba, a na jedno miejsce w tej szkole aplikuje ponad 10 osób. Znakomicie rozwija się też Legia Akademicka.

Podczas posiedzenia wiele uwagi poświęcono też zmianom w systemie rekrutacji do Sił Zbrojnych RP. Zdaniem gen. bryg. Artura Dębczaka, dyrektora Biura Programu „Zostań Żołnierzem RP” przyniosły one oczekiwane zwiększenie zainteresowania służbą w polskim wojsku.  Stało się tak dzięki przemodelowaniu całego postępowania z kandydatem i zmianom wprowadzonym  w samym procesie rekrutacji, który skrócono z 80 do 27 dni w ramach korpusu szeregowca i uczyniono zdecydowanie bardziej przyjaznym dla potencjalnego ochotnika. Dużym zainteresowaniem cieszą się specjalny portal i aplikacja, gdzie można zgłosi swoją chęć uczestnictwa w różnych formach związanych z wojskiem. Do tej pory skorzystało z nich ponad 27 tys. osób, a co tydzień przybywa około 500 nowych chętnych.  Utworzono też wojskowe centra rekrutacji, gdzie w ciągu jednego przeprowadzić wszystkie procedury związane a aplikacją do sił zbrojnych. Jak wskazywał gen. Artur Dębczak podjęte działania przyniosły ponad 50-procentowy wzrost liczby powołań. Zapowiedział też, że nadal trzeba pracować nad systemami informatycznymi ułatwiającymi znacznie dostęp do służby wojskowej, a przede wszystkim nad orzecznictwem medycznym i psychologicznym.

Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zapoznała się z działaniami zgłoszonymi do Krajowego Planu Odbudowy (KPO) przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej oraz Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii w zakresie polityki społecznej.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Barbara Socha poinformowała, że resort zaproponował m.in. poprawę dostępu do instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, tj. nowe podejście do programu „Maluch Plus”. Podkreśliła, że dzięki KPO zostanie przeprowadzona rozbudowa systemu opieki instytucjonalnej  nad małymi dziećmi, powstaną nowe miejsca w żłobkach, także prowadzonych przez osoby prywatne i będą zapewnione środki na dofinansowanie ich utrzymania. Program „Maluch Plus” będzie finansowany z trzech źródeł: z budżetu państwa, z KPO i z Europejskiego Funduszu Społecznego. Minister Socha zapowiedziała także, że powstanie nowa ustawa o ekonomii społecznej, a w ramach KPO wspierane będą inwestycje służące integracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych marginalizacją społeczną. Poinformowała także o planowanym w KPO działaniu na rzecz spójności terytorialnej, które  ma sprzyjać tworzeniu miejsc pracy w miejscowościach zagrożonych depopulacją.

Dyrektor Departamentu Rynku Pracy z Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii Ewa Flaszyńska poinformowała, że na efektywne instytucje rynku pracy w KPO przewidziano 220 mln zł. Resort planuje je wydać głównie na cyfryzację oraz inwestycje i ekspertyzy.  Jak powiedziała, w KPO zostały zaplanowane m.in inwestycje związane z doposażeniem pracowników, by umożliwić im pracę zdalną. Jak powiedziała, resort pracuje nad nowymi uregulowaniami prawnymi dotyczącymi: wspierania zatrudnienia, zatrudniania cudzoziemców oraz umożliwiającymi zatrudnianie i rozliczanie umów o pracę przez niektórych pracodawców w formie elektronicznej. Poinformowała, że resort chce m.in. zamienić Powiatowe Urzędy Pracy w Centra Wspierania Zatrudnienia, chce także oddzielić osoby rejestrujące się jako bezrobotne dla uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego, od osób poszukujących pracy. Planowane jest także uproszczenie systemu zatrudniania cudzoziemców poszukiwanych przez polskich pracodawców poprzez przeniesienie uzyskiwania pozwolenia na pracę z województwa na szczebel powiatu.

Realizacja „Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych” (KPOŚK) to temat posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do spraw Klimatu. Przedstawiając informację w tej sprawie, zastępczyni dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w Ministerstwie Infrastruktury Małgorzata Bogucka-Szymalska przypomniała, że program służy realizacji inwestycji niezbędnych do wdrożenia dyrektywy UE dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, które miało zakończyć się 31 grudnia 2015 r. KPOŚK zawiera wykaz aglomeracji, które muszą zostać wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków. Dotychczas program był aktualizowany 5 razy. Ostatnia zmiana obejmuje lata 2016–21, dotyczy 1587 aglomeracji. Zaplanowano w niej budowę 116 nowych oczyszczalni ścieków i realizację różnych inwestycji w ponad 1 tys. oczyszczalni, budowę 14 tys. km sieci kanalizacyjnej i zmodernizowanie 3,5 tys. km istniejącej sieci. Na realizację tych zadań przewidziano 28 mld zł; w latach 2018–20 wykorzystano 15 mld zł. Na inwestycje w zakresie gospodarki ściekowej w latach 2003–19 wydatkowano 70 mld zł, w tym 49 mld zł na zbiorcze systemy kanalizacyjne.

Małgorzata Bogucka-Szymalska poinformowała, że Komisja Europejska w 2020 r. wszczęła wobec Polski formalną procedurę uchybienia zobowiązaniom traktatowym. Jak zaznaczyła, mimo wieloletnich starań i olbrzymich środków tylko 22% aglomeracji spełnia wszystkie warunki dyrektywy. Jako najważniejsze przyczyny tego stanu wskazała na niewłaściwe wyznaczanie obszarów i granic aglomeracji oraz niewłaściwe planowanie inwestycji. Zaznaczyła, że w 2019 r. rozpoczęto prace nad 6. aktualizacją KPOŚK; obecnie weryfikowane są dane przekazane przez gminy. Według wstępnych szacunków kwota na realizację programu wyniesie 24 mld zł.

Dyrektor Departamentu Ochrony Wód w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ewa Kamińska poinformowała, że dotychczas fundusz na realizację inwestycji z KPOŚK przeznaczył 14,5 mld zł. Zaplanowane środki w kwocie 1,7 mld zł zostały zwiększone najpierw do 2,8 mld zła, a następnie do 3,3 mld zł. W 2021 r. fundusz planuje zawarcie umów na realizację inwestycji o wartości 158 mln zł. Ponadto 700 mln zł zostanie przeznaczone dla gmin o rozproszonej zabudowie.

O aktualnym stanie środowiska w obszarze gospodarki ściekowej w Polsce mówił prezes zarządu Agencji Wspierania Ochrony Środowiska Romuald Lenkajtis. Zwrócił uwagę, że 93% ścieków ze zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni trafia nielegalnie do środowiska; corocznie jest to 266 mln m³ ścieków. Chociaż są odpowiednie przepisy, to gminy nie kontrolują częstotliwości wywozu ścieków przez mieszkańców. Brakuje też skutecznego systemu kontrolnego szczelności szamb. Poinformował ponadto, że agencja przygotowała raport dotyczący stanu gospodarki wodno-ściekowej w Polsce na koniec 2020 r. Wynika z niego, że do końca 2020 r. 1285 aglomeracje nie spełniały warunków dyrektywy. Po zmianie przepisów dotyczących zasad wyznaczania aglomeracji w lutym 2021 r. nadal 587 aglomeracji łamało zapisy dyrektywy. Romuald Lenkajtis zwrócił uwagę, że konsekwencje nieprawidłowego wdrożenia dyrektywy to nie tylko kara finansowa w wysokości 5,7 mld euro, ale także brak środków na inwestycje z zakresu gospodarki wodnej w nowej unijnej perspektywie finansowej. Prawidłowe zaplanowanie inwestycji w sektorze wodno-kanalizacyjnym na lata 2021–27 w KPOŚK jest warunkiem przyznania Polsce środków.