Aktualności

Komisja Środowiska zapoznała się z informacją na temat gospodarowania odpadami medycznymi w czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. „Wiemy, że jest problem z tymi odpadami” – mówił przewodniczący komisji senator Zdzisław Pupa, wprowadzając w problematykę posiedzenia. Przedstawiając informację, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba podkreślił, że to jedno z pierwszych spotkań na temat odpadów medycznych w czasie pandemii. Poinformował, że resort, zdając sobie sprawę z wagi problemu, już 14 marca 2020 r. uruchomił specjalną infolinię w celu weryfikowania informacji na temat tych odpadów. Wiceminister przypomniał, że w sytuacji pandemii zarówno Unia Europejska, jak i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nie wiedziały początkowo, w jaki sposób należy postępować z odpadami pochodzącymi z placówek medycznych leczących chorych na Covid-19 czy od osób pozostających w kwarantannie. Ostatecznie opinie ekspertów, konsultacje prowadzone z UE i WHO, doprowadziły do przekonania, że nie ma potrzeby traktowania tych odpadów w sposób szczególny - jako odpadów niebezpiecznych. We współpracy z Głównym Inspektorem Sanitarnym ministerstwo przygotowało wytyczne w sprawie postępowania z odpadami wytwarzanymi w czasie epidemii. I tak odpady powstające w miejscach kwarantanny lub izolacji, ze względu na miejsce powstawania i ich skład uznano za odpady komunalne, z uwagi jednak na możliwe zagrożenie epidemiczne zalecono postępowanie z nimi przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności. Odpady z placówek medycznych podlegały natomiast spalaniu, zgodnie z zasadami postępowania ze wszystkimi odpadami medycznymi. Na początku pandemii, kiedy odbywały się jeszcze zabiegi planowe, w kilku miejscach w Polsce wystąpił problem z odbiorem odpadów medycznych spowodowany przede wszystkim zbyt małą liczbą instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i niebezpiecznych, których w Polsce jest obecnie tylko 23. „Mimo tych trudności nie wystąpił na szczęście problem, który przerósłby cały system” – podkreślił wiceminister Jacek Ozdoba. Jak przyznał, w kilku województwach pojawiły się jednak problemy z odbiorem odpadów medycznych z placówek służby zdrowia idomów pomocy społecznej. Poinformował, że przygotowano też zmianę przepisów, upoważniającą wojewodów do wydania decyzji administracyjnych, np. umożliwiających utylizację odpadów medycznych w innych instalacjach niż spalarnie czy ich odbiór przez straż miejską lub inne służby. Wiceminister klimatu zapewnił, że sytuacja jest cały czas monitorowana, podejmowane są także działania zmierzające do budowy kolejnych spalarni medycznych. Oprócz działania punktowego, jak określił to wiceminister klimatu, resort planuje przygotowanie po pandemii odpowiednich przepisów w celu zapobiegania takim sytuacjom. Poinformował, że ministerstwo zainicjowało budowę dużej instalacji do utylizacji odpadów medycznych, co powinno spowodować spadek cen ich odbioru m.in. ze szpitali czy DPS-ów. Jak dodał, rozważane jest także opracowanie specustawy, która pomogłaby w budowie instalacji z udziałem prywatnych podmiotów i Skarbu Państwa. 

Przewodnicząca Komisji Zdrowia senator Beata Małecka-Libera oceniła, iż wiceminister klimatu podszedł do tematu odpadów medycznych w czasie pandemii, jakby nic się nie stało. Tymczasem w szpitalach zwiększyła się nie tylko liczba oddawanych odpadów medycznych, wzrosły przede wszystkim koszty ich utylizacji, często nawet o 100%, co stanowi ogromny problem dla placówek borykających się z trudnościami finansowymi. Za niepokojące uznała też doniesienia o zniesieniu częściowej segregacji w DPS-ach. Odpowiadając, wiceminister Jacek Ozdoba zapowiedział przygotowanie raportu w sprawie znacznego zmniejszenia od 2015 r. liczby firm odbierających odpady. Jak przekonywał, w tym sektorze wystąpiła widoczna luka inwestycyjna. W ocenie wiceministra klimatu problemem jest przede wszystkim, gdzie unieszkodliwiać odpady medyczne i bliskość spalarni. Bez zwiększenia liczby takich instalacji trudno będzie o zmniejszenie kosztów ich utylizacji.

Senator Beata Małecka-Libera zwróciła się do wiceministra klimatu o przesłanie konkretnych danych dotyczących liczby odpadów medycznych i kosztu ich odbioru, istotnego elementu funkcjonowania placówek publicznych, w których przede wszystkim leczy się chorych na Covid-19. Postulowała też dopuszczenie innych metod utylizacji odpadów medycznych, jak –jej zdaniem – dzieje się to w Europie. W odpowiedzi wiceminister Jacek Ozdoba stwierdził, że nie widzi przeszkód dla wprowadzania innych metod, pod warunkiem, że zgodę wyrażą wszyscy zainteresowani, pozytywną opinię przedstawią eksperci i będzie to zgodne z prawem unijnym. Obecnie trzeba jednak uruchomić szybką ścieżkę budowania instalacji do spalania odpadów, ponieważ na skutek likwidowania takich obiektów przez lata jesteśmy skazani przede wszystkim na instalacje prywatne. Przypomniał również, że wojewódzkie fundusze ochrony środowiska przeznaczyły znaczące kwoty na wsparcie placówek medycznych znajdujących się w trudnej sytuacji w związku z wysokimi cenami odbioru odpadów, podyktowanymi mała liczbą spalarni odpadów medycznych i niebezpiecznych.

Komisja Środowiska oraz Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zdecydowały o przyjęciu bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz niektórych innych ustaw.

Celem nowelizacji jest dopełnienie przystosowania polskiego prawa do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2018/410 z 14 marca 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia redukcji emisji, efektywnych pod względem kosztów oraz inwestycji niskoemisyjnych. Dyrektywa zakłada m.in. powołanie tzw. Funduszu Modernizacyjnego, który będzie działał w latach 2021-2030. Jego najważniejszym celem jest wsparcie osiągnięcia redukcji gazów cieplarnianych o 40% w 2030 r. w porównaniu do 1990 r. poprzez dofinansowywanie inwestycji. Fundusz powstał z myślą o państwach członkowskich, których PKB per capita było w 2013 r. niższe niż 60% średniej UE. Korzystać z niego będzie dziesięć państw z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska. Środki Funduszu zostaną przeznaczone na modernizację systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej.  Fundusz zasilą środki pochodzące ze sprzedaży przez Komisję Europejską uprawnień do emisji stanowiących 2% całkowitej puli unijnej. Z danych przedstawionych przez Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, że szacunkowo przy obecnych cenach na aukcji uprawnień do emisji, Polska będzie mogła skorzystać ze wsparcia w wysokości 20 mld zł.

Ustawa wprowadza  przepisy, dotyczące krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego. Celem tej zmiany jest umożliwienie realizacji przez Polskę zapisów dyrektywy dotyczących wykorzystania przypadających na kraj środków z Funduszu Modernizacyjnego. Krajowym operatorem funduszu będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Finansowanie inwestycji będzie odbywało się w ramach przyjętych programów priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Powstać ma także Rada Konsultacyjna, która będzie organem doradczym, składającym się z przedstawicieli każdego z ministerstw.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw i wnosi o jej przyjęcie bez poprawek.

Omawiając nowelę, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Anna Gębicka podkreśliła, że dostosowuje ona przepisy do unijnych rozporządzeń. Ma także na celu usprawnienie procesu rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy rolnikom. Zaapelowała o szybkie prace nad nowelą ze względu na terminy składania wniosków.

Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu przedstawiło kilka uwag do ustawy i propozycje poprawek doprecyzowujących i legislacyjnych. Senatorowie poparli jednak wniosek przewodniczącego komisji senatora Jerzego Chróścikowskiego o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Nowela m.in. określa ostateczny termin składania zmian do wniosku; będzie to 31 maja roku, w którym został złożony wniosek. Terminy na składanie wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu nie zostały zmienione (od 15 marca do 15 maja danego roku).

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła kontynuować prace nad dwiema z jedenastu rozpatrzonych petycji. Pierwsza z nich (P10-72/20) dotyczy umożliwienia osobom ubezwłasnowolnionym korzystania z czynnego prawa wyborczego w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Petycję wniosła Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Zawiera ona postulat zmiany art.10 par. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy. Zdaniem wnoszących petycję wykluczenie możliwości brania udziału w wyborach przez osoby ubezwłasnowolnione jest niezgodne z wiążącym prawem międzynarodowym i prawem unijnym. Senatorowie wskazywali, że konieczne jest zniesienie instytucji ubezwłasnowolnienia i zastąpienie jej innymi formami opieki. Zdecydowali, że należy podjąć prace nad tą petycją i wyrazili nadzieję, że będzie to pierwszy krok do zniesienia tej instytucji. Komisja zdecydowała, że zanim podejmie prace nad inicjatywą legislacyjną w tej sprawie zasięgnie opinii prawników, w tym konstytucjonalistów, resortu sprawiedliwości oraz psychiatrów i psychologów. 

Komisja zdecydowała także o zasięgnięciu opinii i zadaniu szeregu pytań ministerstwu sprawiedliwości i Sądowi Najwyższemu w kwestii petycji (P10-77/20)dotyczącej zmiany ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, w celu określenia terminów przewlekłości postępowania.

Komisja nie będzie kontynuować prac nad petycjami: P10-62/20, P10-61/20, P10-65/20, P10-69/20, P10-89/20, P10-75/20, P10-82/20, P10-79/20, P10-86/20-1 i P10-86/20-2.