Aktualności

Komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Środowiska zapoznały się z informacją o wynikach kontroli „Przeciwdziałanie niedoborom wody w rolnictwie”, przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. Rozmawiano także o lokalnych partnerstwach ds. wody, powoływanych w celu przeciwdziałania niedoborom wody.

Podczas posiedzenia wyniki kontroli NIK przedstawili wiceprezes Małgorzata Motylow i dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Adamiak. Jak poinformowali, NIK oceniła działania podejmowane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie oraz resorty infrastruktury, gospodarki morskiej i rolnictwa. Kontrola wykazała brak skuteczności w przeciwdziałaniu niedoborom wody w rolnictwie, spowodowany m.in. rozproszeniem kompetencji i działań w tym zakresie. Mimo wskazywania tego problemu w materiałach strategicznych nadal brak jest jednego spójnego dokumentu, wyznaczającego cele i określającego źródła finansowania koniecznych działań i inwestycji. Jak zaznaczył, dyrektor Marek Adamiak, problem braku wody w polskim rolnictwie jest coraz bardziej dotkliwy, a niemal 40% obszarów rolnych i leśnych jest ekstremalnie i silnie zagrożonych wystąpieniem suszy rolniczej. W ocenieNIK nie zapobiegły temu ani działania dotyczące gospodarki wodnej podejmowane w okresie objętym kontrolą, ani wcześniejsze. Nie były bowiem ani konsekwentne, ani spójne, na co miało wpływ rozproszenie kompetencji związanych z zarządzaniem zasobami wodnymi. I choć zagrożenie suszą ciągle rośnie, to nadal brakuje  spójnej koncepcji, która zapewniałby strategiczne i systemowe ujęcie zagadnień związanych z gospodarowaniem wodą w rolnictwie. Wnioski pokontrolne Najwyższa Izby Kontroli skierowała do ministrów infrastruktury i rolnictwa oraz do prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Do ministrów infrastruktury i rolnictwa zwrócono się o wypracowanie rozwiązań w zakresie przeciwdziałania niedoborowi wody w rolnictwie z uwzględnieniem niezbędnych narzędzi i mechanizmów zapewniających warunki ich realizacji, a także o podjęcie współpracy na rzecz edukacji i kreowania świadomości rolników w zakresie właściwego gospodarowania wodą. Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie zobowiązano do pilnego wprowadzenia w kraju jednolitego sposobu prowadzenia ewidencji urządzeń melioracji wodnych w systemie teleinformatycznym, co przyczyni się do poprawy zarządzania gospodarką wodną na obszarach wiejskich, a także do zapewnienia prawidłowej realizacji zadań związanych z prowadzeniem postępowań administracyjnych, dotyczących obowiązku utrzymania urządzeń melioracji wodnych.

Senatorowie wysłuchali także informacji na temat lokalnych partnerstw wodnych, powoływanych na terenie całego w ramach programu pilotażowego przygotowanego w celu przeciwdziałania niedoborom wody przez resort rolnictwa we współpracy z Wodami Polskimi, koordynowanego przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Jak mówiła wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Anna Gembicka, mają one zainteresować lokalne społeczności rozwiązywaniem problemów związanych z brakiem wody. W ich skład wchodzą przedstawiciele lokalnych spółek wodnych, samorządu czy izb rolniczych. W 2020 r. w ramach pilotażu partnerstwa powstały w 18 powiatach, a w 2021 r. już w około 100 powiatach. O praktycznych aspektach i pożytkach z funkcjonowania tego programu mówili wicedyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Katarzyna Bobek i dyrektor  Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Ryszard Zarudzki. Ich zdaniem dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności w rozwiązywanie problemów związanych z brakiem wody, a także prowadzeniu szkoleń dotyczących np. próchnicy w glebie, we współpracy z jak najszerszym gronem interesariuszy wiele można zrobić dla poprawy lokalnej gospodarki wodnej.

W trakcie dyskusji krytyczną ocenę funkcjonowania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskieprzedstawił senator Stanisław Gawłowski. Jego zdaniem podejmowane przez to przedsiębiorstwo mikroinstalacje nie mają żadnego znaczenia dla skutecznej ochrony przed suszą rolniczą. W ocenie senatora Ryszarda Bobera działalność powstałych w 2018 r. Wód Polskich wciąż jest na etapie  planowania i opracowywania działań, a nie etapie ich realizacji. „To ciągle zbyt mało, nawet mimo podjęcia tematu małej retencji” – mówił, wskazując jednocześnie, że zaniechano dużej retencji. Zdaniem senatora Józefa Łyczaka gospodarka wodna to temat niezwykle drażliwy, ponieważ przez ostatnie 30 lat wszystkie rządy po kolei zajmowały się w tej sprawie głównie nicnierobieniem i doprowadziły do niezwykle sytuacji. Jak mówił, konieczny jest drugi stopień wodny na Wiśle w Siarzewie, a spółki wodne powinny być jak najszybciej reaktywowane.