Narzędzia:

21. posiedzenie Senatu – pierwszy dzień

legislacja 17.02.2021
Fot. Michał Józefaciuk, Kancelaria Senatu

17 lutego 2021 r. zakończył się pierwszy dzień 21. posiedzenie Senatu. Tego dnia rozpatrzono 6 ustaw i 6 projektów inicjatyw ustawodawczych.

Izba rozpatrzyła następujące ustawy:

Ustawa o służbie zagranicznej (projekt rządowy) wprowadza nową strukturę tej służby, określa jej organizację i funkcjonowanie, a także prawa i obowiązki osób ją tworzących. Zgodnie z nową ustawą w skład służby zagranicznej wejdą członkowie korpusu służby cywilnej zatrudnieni w urzędzie obsługującym ministra właściwego ds. zagranicznych, w tym dyplomaci zawodowi i pracownicy krajowi, pełnomocni przedstawiciele RP w innym państwie lub przy organizacji międzynarodowej oraz pracownicy zagraniczni zatrudnieni na podstawie powołania w celu wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej jako członkowie personelu dyplomatycznokonsularnego. Ustawa przewiduje, że służbą zagraniczną kierować będzie minister właściwy do spraw zagranicznych. W celu zarządzania zasobami ludzkimi w służbie zagranicznej tworzy się stanowisko szefa służby zagranicznej, odrębne od stanowiska dyrektora generalnego w MSZ. Będzie on czuwał nad przestrzeganiem zasad służby zagranicznej, nadawał stopnie dyplomatyczne, z których najwyższym będzie minister pełnomocny, a nie jak obecnie ambasador. Szef Służby Zagranicznej będzie też kierował Akademią Dyplomatyczną, przygotowywał projekty aktów normatywnych dotyczących służby zagranicznej oraz monitorował i nadzorował wykorzystanie środków finansowych na wynagrodzenie członków służby zagranicznej. Ustawa zmienia też zasady naboru kandydatów do służby zagranicznej, zakłada udostępnienie Instytutowi Pamięci Narodowej archiwów MSZ obejmujących okres do 1990 r. Zgodnie z nowymi przepisami dyplomata będzie mógł być oddelegowany do Kancelarii Prezydenta, a prezydent będzie mógł powoływać ambasadorów specjalnych. Ponadto ustawa wprowadza granicę wieku (65 lat), której osiągnięcie spowoduje wygaśnięcie stosunku pracy w służbie zagranicznej członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędzie obsługującym ministra właściwego ds. zagranicznych.

Odrzucenie ustawy o służbie zagranicznej zarekomendowała Senatowi Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. Przedstawiając stanowisko koisji w tej sprawie, senator Bogdan Klich podkreślił, że podczas prac nad ustawą, oprócz przedstawiciela rządu nie było nikogo, kto nie poddałby jej krytyce. Senator szczegółowo omówił opinie Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Służby Zagranicznej, Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, senackiego Biura Legislacyjnego czy Rzecznika Praw Obywatelskich. Najważniejsze zarzuty dotyczyły m.in. trybu procedowania ustawy, naruszenia norm konstytucyjnych. antypracownicznego, antyzwiązkowego i dyskryminującego charakteru  niektórych przepisów, wprowadzenia nowego pojęcia tajemnicy dyplomatycznej, pozostającego w sprzeczności z innymi unormowaniami prawnymi czy rozwiązań prowadzących do konfliktów w zarządzaniu placówkami dyplomatycznymi. Jak podkreślił senator Bogdan Klich, zdaniem senatorów tej ustawy nie da się naprawić, a wprowadzanie do niej poprawek mija się z celem. W jego ocenie prowadzi ona do dalszej destrukcji, a w rezultacie likwidacji, profesjonalnej dyplomacji polskiej; implementuje też mechanizmy „żywcem” przejęte z komunistycznego państwa i odtwarza partyjną nomenklaturę w polskiej służbie zagranicznej. W trakcie debaty niezwykle krytyczną opinię o ustawie o służbie zagranicznej przedstawili senatorowie Marcin Bosacki, Danuta Jazłowiecka, Wadim Tyszkiewicz oraz wicemarszałkini Gabriela Morawska-Tyszkiewicz. Senator Marcin Bosacki wyraził przekonanie, że Senat stawiający za swój cel nadrzędny interes państwa, ją odrzuci.   

Ustawa o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (projekt rządowy) określa warunki nabywania prawa do tzw. czternastej emerytury, ustala też zasady jej wypłaty. Zgodnie z ustawą kolejne dodatkowe świadczenie, w wysokości minimalnej emerytury (1250 zł brutto), otrzymają seniorzy pobierający świadczenie w wysokości nieprzekraczającej 2900 zł brutto. W wypadku emerytów i rencistów pobierających świadczenie w wysokości powyżej 2900 zł stosowana będzie zasada „złotówka za złotówkę”, a więc tzw. czternasta emerytura będzie pomniejszona o kwotę przekroczenia ponad 2900 zł. Dodatkowe świadczenie zostanie wypłacone z urzędu wraz z listopadową emeryturą czy rentą. Trzy poprawki do ustawy zgłosiła Komisja Rodziny, Polityki Społecznej i Senioralnej. Jedna z nich przewiduje zniesienie progu dochodowego, uprawniającego do dodatkowego świadczenia, a 2 następne zmianę źródła jego finansowania. Tzw. czternastka byłaby wypłacana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a nie z Funduszu Solidarnościowego.

Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) przewiduje, że od marca 2021 r. emerytury i renty wzrosną o 3,84%, ale nie mniej niż o 50 zł brutto. Najniższe emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinne i renty socjalne mają być podniesione do 1250 zł, a renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – do 937,50 zł. Obecnie minimalna emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna wynoszą 1200 zł brutto, renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi natomiast 900 zł brutto. Przyjęcie noweli bez poprawek zarekomendowała Komisja Rodziny, Polityki Społecznej i Senioralnej. Do stanowiska komisji zgłoszono wniosek mniejszości zawierający 3 poprawki, mające na celu zapewnienie wzrostu najniższych świadczeń o co najmniej 70 zł.

Ustawa o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) dostosowuje ona polskie prawo do nowych regulacji unijnych, będących wynikiem przeglądu przepisów dotyczących Europejskich Urzędów Nadzoru (ESAs).Nowela wdraża m.in. 3 unijne dyrektywy w sprawie: podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, rynków instrumentów finansowych oraz zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Uzupełnia też wdrożenie dyrektywy w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego. Nowelizacja wprowadza zmiany w zakresie działalności dostawców usług udostępniania informacji, funkcjonowania spółek publicznych i ochrony akcjonariuszy mniejszościowych, a także wzmocnienia nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową i reasekuracyjną. Nowe przepisy wprowadzają m.in. mechanizmy wzajemnego przekazywania informacji między organami nadzorczymi poszczególnych państw członkowskich i Europejskim Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA).

Ustawa o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (poselskie i rządowy projekty ustaw) ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Nowelizacja wprowadza zasadę pierwszeństwa pieszych przy wchodzeniu na pasy. Zgodnie z nowymi przepisami pieszy znajdujący się już na przejściu będzie miał pierwszeństwo przed każdym pojazdem, a pieszy dopiero na nie wchodzący – pierwszeństwo przed każdym pojazdem z wyjątkiem tramwaju. Ustawa przewiduje też, że piesi przechodzący przez jezdnię lub torowisko nie będą mogli korzystać z telefonu. Ponadto nowelizacja wprowadza zakaz jazdy zbyt blisko następnego pojazdu na autostradach i drogach ekspresowych, czyli tzw. jazdy na zderzaku. Odstęp między nimi ma być nie mniejszy niż połowa prędkości, z jaką porusza się dany pojazd; oznacza to, że kierowca jadący z prędkością 100 km/h powinien jechać w odległości 50 m za pojazdem przed nim. Wyjątkiem ma być manewr wyprzedzania. Nowelizacja ujednolica także dopuszczalną prędkość w obszarze zabudowanym, obniżając ją do 50 km/h bez względu na porę doby.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie osób i mienia oraz ustawy o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (projekt rządowy) ma na celu ustawowe uregulowanie szczegółowych rozwiązań w zakresie sprawowania nadzoru nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi (SUFO), działającymi na obszarach, obiektach i urządzeniach jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez ministra obrony narodowej. Nowelizacja przewiduje, że nadzór nad tymi formacjami będzie sprawować minister obrony narodowej za pośrednictwem komendanta głównego Żandarmerii Wojskowej. Nadzór będzie dotyczył organizacji, zasad działania, uzbrojenia i wyposażenia, współpracy z innymi formacjami i służbami, a także zgodności aktualnego stanu ochrony jednostki z planami. Kontrolujący będą mieli prawo wstępu na teren obszarów i obiektów objętych ochroną, żądania wyjaśnień, dostępu do dokumentacji ochronnej, wstępu na teren siedziby przedsiębiorcy prowadzącego działalność ochronną oraz wydawania pisemnych zaleceń zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości i dostosowania działalności firmy ochroniarskiej do przepisów prawa. Przebieg czynności nadzoru będzie można rejestrować.

Senat przeprowadził też drugie czytanie następujących projektów ustaw:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (inicjatywa komisji: Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej) przewiduje m.in. zmianę terminów wdrażania pracowniczych planów kapitałowych będą mogły zawierać umowy o prowadzenie PPK najpóźniej do 11 kwietnia 2022 r. Z kolei pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 osób, a także co najmniej 20 lub 50 osób mogliby zawrzeć umowy o zarządzanie PPK do 31 grudnia 2021 r., a umowy o ich prowadzenie do 10 stycznia 2022 r. Projekt uchyla też przepis wprowadzający kary za niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK do 27 października 2020 r. lub umowy o ich prowadzenie do 10 listopada 2020 r. Zakłada, że z programów pomocowych w celu przeciwdziałania skutkom COVID-19 będą mogli skorzystać także mikroprzedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników w ramach stosunku pracy. W celu utrzymywania płynności finansowej przedsiębiorców z 60 do 14 dni skrócono termin na wydanie przez naczelnika urzędu skarbowego zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek bankowy przedsiębiorcy. Projekt rozszerza także krąg podmiotów uprawnionych do świadczenia postojowego w związku z COVID-19 o wspólników spółek: jawnej, partnerskiej, komandytowej i jednoosobowej z ograniczoną odpowiedzialnością. Przewiduje ponadto, że pracownikowi za okres choroby COVID-19 lub niemożności wykonywania pracy wskutek obowiązkowej kwarantanny lub izolacji z powodu COVID-19 będzie przysługiwał od pierwszego dnia zasiłek chorobowy, wypłacany przez ZUS w wysokości 100% podstawy jego wymiaru.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców (inicjatywa grupy senatorów) przewiduje, że samozatrudnieni, którzy prowadzą działalność gospodarczą nieprzerwanie przez okres przekraczający 6 miesięcy, będą mogli skorzystać w danym roku kalendarzowym, w jednym wybranym przez siebie miesiącu z 50-procentowej obniżki składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu realizacji prawa do wypoczynku. Z ulgi będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, których przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej z 6 miesięcy poprzedzających miesiąc zgłoszenia zamiaru skorzystania z obniżonych składek nie przekroczył 60 tys. zł.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (inicjatywa grupy senatorów) wprowadza zmiany w sposobie powoływania i składach osobowych rad nadzorczych i zarządów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zgodnie z projektem w skład rady nadzorczej wejdzie 7 przedstawicieli administracji samorządowej i rządowej, samorządów gospodarczych i organizacji ekologicznych, powoływanych i odwoływanych przez sejmik województwa. Projekt zakłada ponadto przekazanie zarządom województw wyłącznej kompetencji do kształtowania składu osobowego zarządów wojewódzkich funduszy, a także nadawania wojewódzkim funduszom statutów określających ich organizację wewnętrzną.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) ma na celu przyspieszenie postępowań dotyczących przyznania kompensat. Zgodnie z proponowanymi przepisami na rozstrzygnięcie takich spraw sąd będzie miał nie więcej niż 6 miesięcy, a w wypadku apelacji 3 miesiące. Projekt rozszerza też zakres dochodzonej przez osobę pokrzywdzoną zaliczki, w drodze zabezpieczenia roszczenia, o utracone zarobki lub inne koszty utrzymania. Zakłada ponadto, że kompensaty będą wypłacane przez ministra sprawiedliwości za pośrednictwem sądów rejonowych ze środków funduszu pomocy pokrzywdzonym oraz pomocy postpenitencjarnej. Projekt nakłada na ministra sprawiedliwości obowiązek informowania osób pokrzywdzonych o możliwości uzyskania zabezpieczenia na poczet kompensaty w pouczeniu o uprawnieniach i obowiązkach pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) zakłada, że odszkodowanie i zadośćuczynienie będzie przysługiwało także w wypadku niewątpliwie niesłusznego przedstawienia zarzutów lub oskarżenia. Obecnie o odszkodowanie mogą ubiegać się osoby niesłusznie skazane, tymczasowo aresztowane lub zatrzymane. Projekt przewiduje ponadto, że we wszystkich wymienionych wypadkach roszczenia przedawniałyby się po 3 latach.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) rozszerza krąg osób uprawnionych do ubiegania się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznane krzywdy. Prawo takie uzyskałyby osoby represjonowane przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organy pozasądowe za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, które mieszkają lub mieszkały w chwili śmierci na ziemiach, znajdujących się na mocy postanowień Traktatu Ryskiego w granicach Polski.

 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

8. posiedzenie Senatu

Izba zakończyła obrady.

Prace w komisjach senackich – 13 marca 2024 r.

Komisja Petycji rozpatrzyła 7 petycji.

7. posiedzenie Senatu

Zakończyło się 7. posiedzenie Senatu.