Aktualności

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zarekomenduje Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Z kolei do ustawy o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów zaproponuje wprowadzenie poprawek.

Komisja bez poprawek  przyjęła ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zachowuje regułę procentowego podwyższania świadczeń wskaźnikiem waloryzacji, jednak gwarantuje wzrost o minimum 50 zł. Na przestrzeni ostatnich lat zasady waloryzacji świadczeń i mechanizmu jej przeprowadzania ulegają modyfikacji na dany rok. Celem waloryzacji jest zapewnienie zachowania realnej wysokości tych świadczeń i ochrona poziomu świadczeń najniższych. Waloryzacja jest przeprowadzana corocznie od 1 marca.

Jak zaznaczył reprezentujący rząd sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Paweł Wdówik przyjęto plan waloryzacji gwarantujący kwotę podwyżki w wysokości 50 zł. Jednak wskaźnik, według którego określa się poziom waloryzacji, okazał się wyższy od prognozowanego. Osiągnął on poziom 4,24% i dla emerytury w wysokości 1200 zł oznacza wzrost o 50,88 zł. W związku z tym nastąpi wzrost kosztów o 1 mld zł i ma wynieść łącznie 10 mld 600 mln zł.

Senatorowie podkreślali, że waloryzacja rent i emerytur jest niezbędna, jednak wyrazili obawę, że przyjęty wskaźnik jest nieadekwatny do rzeczywistego poziomu inflacji i wzrostu cen. Ich zdaniem to za mało szczególnie dla osób otrzymujących najniższe świadczenia, których w zeszłym roku było ponad 230 tys. Senator Artur Dunin zgłosił 3 poprawki, które miały na celu zapewnienie wzrostu najniższych świadczeń o kwotę co najmniej 70 zł. Nie zostały jednak przyjęte przez komisję, dlatego senatorowie Artur Dunin i Magdalena Kochan zgłosili te poprawki jako wniosek mniejszości.

Komisja rozpatrzyła też ustawę o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów i zaproponuje Izbie wprowadzenie do niej poprawek, zgłoszonych przez senatora Artura Dunina. Jedna z nich przewiduje zniesienie progu dochodowego, uprawniającego do tzw. 14. emerytury, a następne zmianę źródła finansowania tego świadczenia. Tzw. czternastka byłaby wypłacana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a nie z Funduszu Solidarnościowego. Wniosek senatora Ryszarda Majera o przyjęcie ustawy bez poprawek nie uzyskał większości.

W trakcie dyskusji senatorowie pozytywnie ocenili proponowane rozwiązanie, ale zwracali uwagę, że środki na tzw. czternastkę nie powinny pochodzić z Funduszu Solidarnościowego, utworzonego na potrzeby osób niepełnosprawnych. Jak mówił senator Artur Dunin, jest to przykład często ostatnio stosowanego przez rząd transferu środków na niejasnych zasadach.

Ustawa zakłada wypłatę tzw. 14. emerytury w wysokości najniższej emerytury, obowiązującej od 1 marca 2021 r. dla osób pobierających świadczenie nieprzekraczające 2900 zł brutto. W przypadku osób z wyższym świadczeniem stosowana będzie zasada „złotówka za złotówkę", czyli tzw. czternastka będzie zmniejszana o kwotę przekroczenia ponad 2900 zł.

Obecny na posiedzeniu komisji wiceminister rodziny Paweł Wdówik poinformował, że koszt wypłaty tzw. czternastki szacuje się na 11,4 mld zł. Świadczenie ma otrzymać 9,1 mln osób.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych będzie rekomendowała Senatowi przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw.

Celem nowelizacji jest wzmocnienie nadzoru nad transgraniczną działalnością ubezpieczeniową i zapewnienie bardziej efektywnej ochrony klientów takich zakładów. Nowe przepisy wdrażają m.in. dyrektywę dotyczącą rynków instrumentów finansowych i regulacje Unii Europejskiej dotyczące ESAs - Europejskich Urzędów Nadzoru.

W skład ESAs wchodzą Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Urząd Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA).

Nowe regulacje w zakresie rynku kapitałowego dotyczą przeniesienia nadzoru nad tzw. usługami udostępniania informacji danych i statystyk z rynku kapitałowego z poziomu krajowego na poziom unijny.

W zakresie rynku ubezpieczeniowego regulacje dotyczą poprawy współpracy między unijnymi państwami. Zobowiązują Komisję Nadzoru Finansowego do przekazywania informacji, właściwym organom nadzorczym innych państw członkowskich oraz EIOPie, dotyczących krajowych zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji, które prowadzą lub zamierzają prowadzić działalność transgraniczną na terytorium innych państw. Usprawnienie wymiany informacji będzie mogło nastąpić dzięki nowemu narzędziu – platformie wymiany informacji.

Nowela wprowadza także rozwiązania prokonsumenckie związane z kwestią brexitu. Umożliwi wykonywanie umów ubezpieczeniowych zawartych do 31 grudnia 2020 r., przez zakłady ubezpieczeniowe z siedzibą na terenie Wielkiej Brytanii prowadzące działalność w Polsce, do dnia wygaśnięcia roszczeń z tytułu tych umów. Dzięki temu ubezpieczony zmuszony do skorzystania z ochrony ubezpieczeniowej, będzie mógł z niej skorzystać bez komplikacji prawnych.

Nowela wprowadza także zmiany dotyczące funkcjonowania spółek publicznych. Dotyczą one powszechnej dematerializacji akcji, tzn. całkowitej rezygnacji z postaci papierowej dokumentu akcji, które od 1 marca 2021 r. będą funkcjonować wyłącznie w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych lub w depozycie papierów wartościowych.

Komisja Zdrowia debatowała na temat  monitorowania i zarządzania medycznego epidemią COVID-19 oraz nadzoru medycznego nad bezpieczeństwem i jakością szczepień. Komisja zwróci się do Ministerstwa Zdrowia o pisemne przedstawienie zmian w harmonogramie i programie szczepień, a także o zorganizowanie okrągłego stołu na temat problemów branży fitness. 

Wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski omówił system nadzoru nad przechowywaniem i dystrybucją szczepionek. Podkreślił, że odpowiedzialna za to hurtownia medyczna Agencji Rezerw Materiałowych spełnia wszelkie wymogi inspekcji farmaceutycznej, czuwającej też nad bezpieczeństwem kolejnych ogniw w łańcuchu dostaw. Senatorowie i eksperci rozważali, czy nie lepiej byłoby, gdyby kilka wielkich magazynów dołączyło do głównej hurtowni, ponieważ mogłoby to usprawnić cały proces dostawy szczepionek do końcowego punktu szczepień. Jednak w odpowiedzi usłyszeli oni, że umowy przewidują, iż producenci dostarczają szczepionki do jednego punktu.  W odpowiedzi na pytanie senator Alicji Chybickiej, dyrektor Departamentu Innowacji w resorcie zdrowia Jarosław Kieszek poinformował, że do dziś niewykorzystanych zostało z różnych powodów 3331 szczepionek: w tym m.in. 574 zostały uszkodzone mechanicznie w punkcie szczepień, 275 z powodu niestawienia się pacjentów, 265 – z powodu błędów w przechowywaniu, zwłaszcza awarii chłodni, 188 – z powodu wad jakościowych, 114  zostało ukradzionych, a 57 zostało uszkodzonych w transporcie.  

Wiceminister zdrowia Waldemar Kraska przekonywał, że perturbacje w systemie szczepień wynikają z tego, że Polska nie ma tylu szczepionek, ile potrzebuje. „Gotowi jesteśmy szczepić 3–3,5 mln Polaków miesięcznie” – podkreślił. Według wiceministra Kraski, pandemia jest nieprzewidywalna, a liczba zakażeń podanych dziś przez Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że nasza sytuacja pandemiczna nie jest stabilna.

Ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. COVID-19 dr Paweł Grzesiowski zwrócił uwagę, że szczepionki przeciw COVID-19 nie mają 100 proc. skuteczności, a samo zaszczepienie nie zabezpiecza przed bezobjawowym czy skąpoobjawowym zakażeniem. Jego zdaniem, należy liczyć się z  rozpowszechnieniem wariantu brytyjskiego wirusa, który może zakażać i zaszczepionych i ozdrowieńców. "Szczepimy przeciwko śmiertelnej i ciężkiej postaci COVID-19. Fakt posiadania na błonach śluzowych namnażającego się wirusa po dwóch dawkach musimy uwzględnić w naszej strategii. Szczepienie to nie jest stuprocentowa ochrona przed transmisją" – podkreślił. Wyjaśnił, że osoby, które są zaszczepione, „mają niższą replikację wirusa, ale ją mają”. „Nie łudźmy się, że szczepionki całkowicie zlikwidują temat transmisji" – podkreślił.

Zdaniem przewodniczącej komisji Beaty Libery Małeckiej, kwestia dostaw szczepionek jest kluczowa, ale należy też przeanalizować dogłębnie strategię szczepień. W jej ocenie decyzje o ewentualnym poluzowaniu obostrzeń i w ślad za tym idące decyzje gospodarcze należy podejmować na podstawie badań i modeli naukowych. Wiceminister zdrowia Waldemar Kraska poinformował, że rządowe decyzje podejmowane są przy pomocy wskazań zespołu ds. monitorowania i prognozowania przebiegu epidemii COVID-19, w skład którego wchodzą m.in. naukowe grupy badawcze z Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej.

Szef tego zespołu, dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia – Państwowego Zakładu Higieny Grzegorz Juszczyk powiedział, że zespół ma charakter otwarty, w jego skład wchodzą przedstawiciele różnych instytucji, a w jego obradach często uczestniczy także minister zdrowia Adam Niedzielski. Prognozy i analizy zespołu są na bieżąco dostarczane do resortu zdrowia, a dotyczą różnorakich aspektów pandemii np. wariantów odmrażania gospodarki, narodowej kwarantanny, powrotu dzieci i młodzieży do szkół. Według dyr. Juszczyka około 4,5–6,5 mln Polaków mogło przejść zakażenie koronawirusem skąpo- lub bezobjawowo. Jak poinformował, większość modeli przygotowanych przez zespół przewiduje stopniowe zmniejszanie zakażeń, o ile nie pojawią się ogniska nowych wariantów. Wdrożono już także badania genetyczne nad sekwencją wirusa.

W trakcie posiedzenia senatorowie zwracali uwagę na chaos i niedociągnięcia w walce z koronawirusem. Senator Agnieszka Gorgoń-Komor pytała, dlaczego mamy tyle zgonów z powodu koronawirusa, dlaczego utrudniony jest dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej i jakie działania zostaną podjęte, aby pandemia się nie rozszerzała. Senator Alicja Chybicka pytała, co rząd zrobił, aby kupić dodatkowo  szczepionki, poza przydziałem unijnym. Pytano też, czy będą wcześniejsze szczepienia dla pacjentów nowotworowych i dzieci po przeszczepach.

W posiedzeniu komisji wziął udział prezes Polskiej Federacji  Fitnessu Tomasz Napiórkowski, który zaproponował, że kluby fitness mogłyby zaoferować profesjonalną rehabilitację dla ozdrowieńców covidowych. Wiceminister Waldemar Kraska zapowiedział, że resort zdrowia wkrótce ogłosi pakiet rozwiązań w kwestii rehabilitacji „na tu i teraz”, opierający się na trybie ambulatoryjnym i sanatoriach. Zdaniem przewodniczącej komisji Beaty Małeckiej -Libery, istnieje potrzeba zajęcia się tym tematem, ponieważ pacjenci covidowi pilnie potrzebują rehabilitacji.

Senatorowie z Komisji Rodziny, Polityki Społecznej i Senioralnej zapoznali się z informacją pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych Pawła Wdówika o stanie prac nad przygotowaniem nowego systemu orzekania o niepełnosprawności. Wprowadzając w problematykę posiedzenia, przewodniczący komisji senator Jan Filip Libicki przypomniał, że opracowanie nowego systemu orzekania zainaugurowała już premier Beata Szydło, powołując specjalny zespół międzyresortowy pod kierownictwem prezes ZUS Gertrudy Uścińskiej. Niestety, efekty dotychczasowych prac są poufne. Senator zapewnił jednocześnie, że zdaje sobie sprawę, iż problem jest niezwykle złożony i skomplikowany, budzi też szereg emocji wśród zainteresowanych środowisk, np. poradni psychologiczno-pedagogicznych czy opiekunów osób niepełnosprawnych. W jego ocenie nowy system orzekania o niepełnosprawności stanie się kamieniem węgielnym, na którym można będzie oprzeć porządkowanie innych kwestii związanych z funkcjonowaniem osób z niepełnosprawnościami.

Przedstawiając najważniejsze założenia projektowanego systemu, przygotowanego przez jego biuro we współpracy z ZUS na podstawie materiałów wypracowanych przez zespół międzyresortowy, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik podkreślił, że planowana zmiana ma służyć przede wszystkim stworzeniu jednolitego systemu, łączącego niewspółpracujące obecnie ze sobą systemy – tzw. powiatowy i zusowski, kluczowy dla przyznawania rent i orzekania o niepełnosprawności, a także rolniczy i rent inwalidzkich rodem z PRL-u. Przewiduje on m.in. 4 dodatkowe wymiary orzekania o zdolności do pracy, samodzielnego funkcjonowania i życia, samodzielności edukacyjnej, a także funkcjonowania w rodzinie czy życiu społecznym. Zostanie też utworzone Krajowe Centrum Orzecznicze, podległe ministrowi ds. zabezpieczenia społecznego. Reforma wpisuje się w rządową Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami na lata 2020–2030, której najważniejszym celem jest włączenie tej grupy w życie społeczne i zawodowe na równi z innymi. Istotnym celem strategii jest także wcielenie w życie postanowień ratyfikowanej przez Polskę w 2012 r. Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Przewiduje ona zasadniczą zmianę podejścia do osób niepełnosprawnych: z postrzegania ich przez ograniczenia fizyczne lub psychiczne na umożliwienie im funkcjonowania w społeczeństwie na równi z innymi obywatelami. Paweł Wdówik zapewnił senatorów, że planowana reforma nie jest po to by komuś coś zabrać. Jak podkreślił, wszystkie prawa nabyte zostaną zachowane, chyba że ktoś będzie chciał przystąpić do nowego systemu.

W trakcie dyskusji największe obawy senatorów budziła rola poradni psychologiczno-pedagogicznych  w nowym systemie orzekania o niepełnosprawności. Kolejne wątpliwości dotyczyły powodów poufności prac i dokumentów związanych zarówno z nową strategią rządową na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2020–2030, jak i projektem systemu orzekania o niepełnosprawności. Pytano też o termin zakończenia prac nad projektem ustawy w tej sprawie. Ponadto senatorowie interesowali się, kiedy zostanie zrealizowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie nierówności świadczeń wypłacanych różnym grupom opiekunów. Podsumowując dyskusję, senator Jan Filip Libicki zadeklarował, że w razie uchwalenia przez Sejm nowej ustawy, senacka komisja rodziny będzie procedować szybko, sprawnie i merytorycznie, tak by do końca 2021 r. zamknąć prace nad tą ustawą.