Narzędzia:

20. posiedzenie Senatu ‒ trzeci dzień

13.01.2021
Fot. Michał Józefaciuk, Kancelaria Senatu.

13 stycznia 2021 r. zakończyło się 20. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 10 ustaw, 1 odrzuciła, do 4 wprowadziła poprawki. Podjęła też rezolucję i uchwałę okolicznościową. Senat zdecydował ponadto o wniesieniu do Sejmu 5 projektów ustaw.

W ostatnim dniu obrad Senat postanowił odrzucić ustawę o rezerwach strategicznych (projekt rządowy); wcześniej poparcia większości nie uzyskał wniosek o przyjęcie jej z poprawką. W ocenie Izby ustawa może przyczynić się do pogłębienia problemów związanych z dotychczasowym zarządzaniem systemem rezerw strategicznych. Cel ustawy to przebudowa systemu rezerw strategicznych. Ustawa przewiduje, że Agencja Rezerw Materiałowych, pozostająca w gestii ministra właściwego ds. energii, zostanie zastąpiona Rządową Agencją Rezerw Strategicznych (RARS), nadzorowaną przez premiera. W sytuacjach kryzysowych RARS mogłaby dokonywać szybkich zakupów z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych. Ustawa poszerza też zakres zadań, które dotychczas wykonywała Agencja Rezerw Materiałowych, i zwiększa katalog asortymentu rezerw.

Izba z 23 poprawkami przyjęła ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Senatorowie zdecydowali, że pomoc finansową za okres stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii COVID-19 otrzymają również operatorzy publicznego transportu zbiorowego w komunikacji miejskiej. Postanowili też, że pracodawca będący zakładem aktywności zawodowej będzie mógł ubiegać się o rekompensatę poniesionych za dany miesiąc kosztów płacy, porównywalnych do analogicznego miesiąca 2019 r., a nie roku poprzedniego, w którym obowiązywały już obostrzenia epidemiczne. Izba opowiedziała się za przedłużeniem z 60 do 90 dni ważności skierowania na szczepienia ochronne przeciwko COVID-19. Przyjęte zostały też poprawki określające zasady składania przez muzea i inne instytucje kultury wniosków o zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz fundusze: pracy, solidarnościowy, gwarantowanych świadczeń pracowniczych lub emerytur pomostowych. Poparcie Senatu uzyskała poprawka umożliwiająca Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizowanie swoich zadań także poprzez stałą dopłatę do oprocentowania kredytów w związku z niwelowaniem niekorzystnych skutków COVID-19. Kolejne zmiany wprowadzają jednakowe zasady funkcjonowania organów samorządów adwokackiego i radców prawnych w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Skrócono też okres obowiązywania ograniczeń dotyczących stosowania przez kredytodawców maksymalnych wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu. Doprecyzowano ponadto, że aplikanta radcowskiego ma skreślać z listy aplikantów rada okręgowej izby radców prawnych, a nie okręgowa izba radców prawnych. Nowela przewiduje zwiększenie wsparcia dla pracodawców prowadzących zakłady aktywności zawodowej, którzy w związku z COVID-19 odnotowują spadek przychodów z działalności gospodarczej. Zapewnia też świadczenia integracyjne dla uczestników centrów integracji społecznej objętych kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych. Zmiany zakładają ponadto możliwość płacenia bonem turystycznym za 1-dniowe imprezy turystyczne, nieobejmujące noclegu.

Senat z 4 poprawkami poparł ustawę o zmianie ustawy o Służbie Więziennej, ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (projekt rządowy). Dwie z nich przewidują, że upoważnienie do wydania zarządzenia przez dyrektora generalnego Służby Więziennej, określające czasowe cele, strukturę organizacyjną i zadania podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności, będzie obowiązywało do końca stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, a podstawą jego wydania będzie ustawa. Nowela ustala na 96 923 tys. zł maksymalny limit wydatków Służby Więziennej na lata 2022–31 na ryczałt za dojazd do miejsca pełnienia służby, przysługujący funkcjonariuszowi, mieszkającemu poza miejscowością, w której pełni służbę. Nowelizacja reguluje ponadto dostęp osób pozbawionych wolności do opieki zdrowotnej w czasie pandemii.

Do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy) Izba wprowadziła 3 poprawki. Pierwsza ma charakter legislacyjny, kolejne zaś skreślają przepisy przesuwające z 1 marca na 1 lipca 2021 r. termin wejścia w życie regulacji dotyczących prostej spółki akcyjnej i elektronicznego postępowania rejestrowego. Nowela ma ułatwić udzielanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a także wydawanie zaświadczeń przez inne organy administracji w formie dokumentu elektronicznego. Po zmianach możliwe będzie udzielanie – w określonych sytuacjach i określonym podmiotom – informacji opatrzonych kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną za pomocą usługi sieciowej (webservice).

Izba z 1 poprawką legislacyjną przyjęła ustawę o zmianie zakresu obowiązywania Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 r. (projekt rządowy). Ustawa dotyczy wyrażenia zgody na dokonanie przez prezydenta zmiany zakresu obowiązywania tzw. konwencji stambulskiej; chodzi o zaktualizowanie zastrzeżeń, które Polska złożyła do konwencji przy ratyfikacji w 2015 r.

Ustawy przyjęte bez poprawek.

Ustawa o rozliczaniu ceny lokali lub budynków w cenie nieruchomości zbywanych z gminnego zasobu nieruchomości (projekt rządowy), tzw. ustawa lokal za grunt, ma na celu większe wykorzystanie gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, ograniczenie barier w prowadzeniu działalności inwestycyjnej i zwiększenie jej skali, a także wsparcie samorządów gminnych w wypełnianiu zadań, w tym realizacji polityki mieszkaniowej. Zakłada, że gmina za oddanie gruntu pod budowę mieszkań ma otrzymać od inwestora część lokali. Inwestor będzie się rozliczać z samorządem bez naliczania swojej marży, częściowo w formie pieniężnej. Ustawa wprowadza też tzw. grant na infrastrukturę (np. na drogę, żłobek, przedszkole) dla gmin, które zaangażują się w tworzenie mieszkań komunalnych i w formule TBS lub we współpracę z inwestorami na zasadach „lokal za grunt”.

Ustawa o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (projekt rządowy) wprowadza regulacje dotyczące wsparcia dla morskich farm wiatrowych. Przewiduje, że farmom o łącznej mocy zainstalowanej 5,9 GW w pierwszej fazie wsparcie będzie przyznawane w drodze decyzji administracyjnej przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Możliwość wejścia do tego systemu kończy się 30 czerwca 2021 r., wnioski trzeba złożyć do 31 marca. Taki mechanizm będzie wymagał jeszcze zgody Komisji Europejskiej. Dlatego do tej fazy systemu trafią najbardziej zaawansowane projekty na polskim Bałtyku. Maksymalny okres wsparcia morskich farm to 25 lat.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (projekt rządowy) uściśla i doprecyzowuje obowiązujące przepisy odnoszące się do gwarancji procesowych przysługujących pokrzywdzonym. Wprowadza m.in. zasadę domniemania wieku pokrzywdzonego, która rozszerza stosowanie szczególnych standardów dotyczących pokrzywdzonych małoletnich (tj. przesłuchanie w specjalnych pomieszczeniach z udziałem psychologa, wyznaczenie przedstawiciela ustawowego) na osoby, których wieku nie można ustalić, np. cudzoziemców o nieznanej tożsamości oraz cechach fizycznych i psychicznych świadczących o tym, że są niepełnoletni.

Ustawa o zasadach współpracy prawnej w sprawach karnych między Rzecząpospolitą Polską i terytorium, do którego stosuje się prawo karne należące do właściwości Ministra Sprawiedliwości Tajwanu (projekt rządowy) dotyczy wykonania Porozumienia o współpracy prawnej w sprawach karnych zawartego w 17 czerwca 2019 r. między Biurem Polskim w Tajpej a Biurem Przedstawicielskim Tajpej w Polsce w celu poprawy dotychczasowej współpracy.

Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu 5 projektów ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 29 kwietnia 2020 r. (sygn. akt P 19/16), umożliwiając zwolnienie pozwanego od kosztów sądowych w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Stanu (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) realizuje postulat zawarty w petycji (P9-52/19), wniesionej do Senatu. Przewiduje, że organem właściwym do uchwalenia regulaminu Trybunału Stanu byłby on sam, a nie, jak obecnie, Sejm. Zgodnie z proponowanymi przepisami Trybunał Stanu uchwalałby swój regulamin bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy składu, a jego tekst byłby ogłaszany w Monitorze Polskim.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo łowieckie (inicjatywa Komisji Ustawodawczej) dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 maja 2019 r. (sygn. akt K 45/16). Zakłada, że o odszkodowania za szkody łowieckie mogliby występować także ci właściciele gruntów rolnych, którzy nie zgodzili się na budowę urządzeń lub zabiegi zapobiegające szkodom, jeżeli szkody te nie miały związku przyczynowego z odmową i zostały wyrządzone podczas polowania.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa (inicjatywa grupy senatorów) określa zasady tworzenia młodzieżowych rad powiatów i młodzieżowych sejmików województw na wzór działających obecnie gminnych rad młodzieżowych. Rady miałyby mieć charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny, a ich statuty nadawane byłyby przez radę powiatu lub sejmik województwa. Projekt zakłada ponadto, że środki na realizację zadań statutowych młodzieżowych rad zapewniałyby gminy, powiaty i sejmiki województwa.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej (inicjatywa Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji) umożliwia podpisywanie umów o prowadzenie rodzinnego domu pomocy również z gminą sąsiadującą z tą, na której terenie znajduje się taki dom, pod warunkiem, że gmina ta nie zapewnia na swoim terenie możliwości korzystania całodobowo z usług bytowych i opiekuńczych prowadzonych w takiej formie. Rozwiązanie to realizuje postulat zawarty w petycji (P9–47/19), wniesionej do Senatu.

Senat, solidaryzując się z narodem amerykańskim po tragicznych wydarzeniach w Waszyngtonie 6 stycznia 2021 r., w wyniku których zginęło 5 osób, podjął rezolucję w sprawie wzmocnienia współpracy ze Stanami Zjednoczonymi (inicjatywa grupy senatorów). Senatorowie wyrażają w niej „głębokie ubolewanie z powodu próby zamachu na procedury demokratyczne kluczowego sojusznika Polski”. „Potępiamy tych, którzy w niej uczestniczyli i do niej podżegali. Jednocześnie wyrażamy niezachwianą wiarę w siłę amerykańskiej demokracji i instytucji państwa oraz nadzieję, że przekazanie władzy w Stanach Zjednoczonych zostanie dokończone w sposób pokojowy i sprawny, a państwo i naród amerykański wyjdą z tego doświadczenia silniejsze” – czytamy w rezolucji.

Izba podjęła też uchwałę na zakończenie obchodów 100. rocznicy urodzin św. Jana Pawła II (inicjatywa grupy senatorów), w której wyraża wdzięczność i uznanie wszystkim instytucjom, szkołom, uczelniom, muzeom, fundacjom, placówkom kultury, jak również osobom, które przyczyniły się do upamiętnienia życia i dzieła naszego wielkiego rodaka. „Niech mijająca 100. rocznica urodzin św. Jana Pawła II będzie przypomnieniem mądrości płynącej z Jego posługi i nauczania” – zaapelowano w uchwale.

Więcej o posiedzeniu w Diariuszu Senatu