Aktualności

16‒18 grudnia 2020 r. odbyło się 19. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła na nim 20 ustaw, 2 odrzuciła, a do 6 wprowadziła poprawki. Skierowała do Sejmu 6 projektów ustaw. Podjęła też uchwałę okolicznościową i dokonała zmiany składu komisji senackich.

Przed przystąpieniem do obrad marszałek Tomasz Grodzki przyjął od harcerzy Betlejemskie Światło Pokoju.

Senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć zmarłych senatorów: VII–IX kadencji ‒ Macieja Grubskiego, VI kadencji ‒ Mieczysława Maziarza i I kadencji ‒ Andrzeja Tomaszewicza.

Poprawki Senatu do ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021

Ustawa, uchwalona na 21. posiedzeniu Sejmu, 19 listopada 2020 r., z przedłożenia rządu, zawiera propozycje zmian niektórych ustaw, wynikających z potrzeby prawidłowej realizacji ustawy budżetowej na rok 2021. Przewiduje zamrożenie na poziomie z 2020 r. wynagrodzeń w jednostkach i podmiotach sektora finansów publicznych, a także płac sędziów, prokuratorów, asesorów i referendarzy sądowych oraz sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku. Zmienia też zasady naliczania nagród uznaniowych, przyznawanie nagród za szczególne osiągnięcia czy zachowania zamiast z funduszu nagród możliwe będzie ze środków będących w dyspozycji kierowników jednostek w funduszu wynagrodzeń, które z przyczyn obiektywnych nie zostały wydatkowane.

Ustawa o 20 mln zł, do 55 mln zł, podnosi również kwotę środków na wynagrodzenia pracowników instytucji kultury i limit środków na realizację przez gminy świadczeń wynikających z ustawy o Karcie Dużej Rodziny. Dotyczy także dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wychowania przedszkolnego, zakupu szczepionek do przeprowadzenia obowiązkowych szczepień. Stwarza ramy prawne dla zapewnienia środków na wypłatę z tytułu prawa do bezpłatnego węgla.

Przewiduje ponadto emisję obligacji na rzecz Polskiego Funduszu Rozwoju i dokapitalizowanie go kwotą 6,6 mld zł; umorzenie pożyczek udzielonych ‒ Funduszowi Solidarnościowemu z Funduszu Rezerwy Demograficznej w 2019 r. i Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie. O rok, do końca 2021 r., przedłuża możliwość nabywania przez Skarb Państwa udziałów w spółkach ze środków Funduszu Reprywatyzacji.

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych senatorowie wprowadzili 5 poprawek do ustawy. Dwie z nich zapewniają parlamentarną kontrolę nad przenoszeniem wydatków w części: Obrona narodowa i środków z tzw. blokad, przeznaczonych na wpłatę do Funduszu Solidarnościowego. Kolejna przewiduje, że utworzenie w 2021 r. nowej rezerwy celowej na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych oraz epidemii będzie wymagać uzyskania opinii sejmowej komisji właściwej ds. budżetu. Następna zmiana skreśla przepis, uprawniający ministra finansów do przekazania w 2021 r. Funduszowi Reprywatyzacji skarbowych papierów wartościowych o wartości 3 mld zł. Ostatnia zmienia, wprowadzoną na potrzeby ustawy, definicję dochodów jednostki samorządu terytorialnego, formułując ją poprzez zastosowanie odesłania do definicji w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Za przyjęciem ustawy w takim kształcie głosowało 99 senatorów, a 1 wstrzymał się od głosu.

Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił podczas 21. posiedzenia, 19 listopada 2020 r., na podstawie projektu rządowego, przewiduje, że za 2020 r. gminy będą się rozliczały z recyklingu jak dotychczas, tzn. metodą odnoszącą się do 4 frakcji odpadów (papier, metale, tworzywa sztuczne i szkło), a nie wszystkich wytworzonych, dzięki czemu będą mogły wykazać wyższy poziom ich zagospodarowania. Powinno to pozwolić zaoszczędzić gminom ok. 900 mln zł na karach, które musiałby zapłacić. Gminy były bowiem zobowiązane do osiągnięcia 50-procentowego poziomu recyklingu, liczonego w stosunku do wszystkich odpadów komunalnych, i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych.

Metoda liczona do wszystkich wytworzonych odpadów zacznie obowiązywać wobec obliczeń za 2021 r., sprawozdanie za ten okres będzie składane w 2022 r. 55-procentowy poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia wszystkich wytworzonych odpadów gminy będą musiały osiągnąć dopiero w 2025 r., 60-procentowy za 2030 r., a 65-procentowy ‒ za 2035 r.

Dzięki zniesieniu obowiązującego limitu 30-procentowego termicznego przekształcania odpadów komunalnych i pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych zostanie również uwolniony ograniczony potencjał spalarni odpadów.

Z 1 stycznia 2021 r. na 1 stycznia 2022 r. nowela przesuwa ponadto uruchomienie tzw. modułu potwierdzeń w ramach bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO), który służy do elektronicznego rozliczania się m.in. z recyklingu i odzysku. Ma to związek z prowadzonymi obecnie pracami nad tzw. ROP, czyli ustawą dotyczącą rozszerzonej odpowiedzialności producentów, zgodnie z którą producent ma również ponosić część kosztów selekcji, recyklingu i utylizacji odpadów, powstałych z jego produktów.

W wyniku głosowania Izba uchwaliła 4 poprawki do nowelizacji, 3 zaproponowane przez komisje: Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Nadzwyczajną do spraw Klimatu oraz Środowiska i 1 przez senatora Zdzisława Pupę. Jedna z nich ma na celu umożliwienie zawieszenia zapłaty kary pieniężnej nałożonej na gminę, która nie osiągnęła w danym roku wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Kolejna przesunęła wejście przepisów w życie na 31 grudnia 2020 r. Pozostałe miały charakter ujednolicający spójność terminologiczną i redakcyjny. Za przyjęciem ustawy z tymi zmianami głosowało 99 senatorów, 1 był przeciw.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona na 21. posiedzeniu Sejmu, 19 listopada 2020 r., z inicjatywy rządu, z 3 do 14 dni wydłuża czas na powiadomienie przez dyrektora rzecznika dyscyplinarnego nauczycieli o podejrzeniu popełnienia przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka. Maksymalny czas na złożenie przez rzecznika dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego lub o jego umorzenie to nie później niż w 3 miesiące od wszczęcia postępowania. Postępowania dyscyplinarnego nie będzie można wszcząć po upływie 5 miesięcy od dnia uzyskania przez organ, przy którym działa komisja dyscyplinarna pierwszej instancji, informacji o popełnieniu czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, i po upływie 2 lat od popełnienia tego czynu.

Nowelizacja umożliwia ponadto m.in. publikowanie, w formie komunikatu dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, listy jawnych zadań egzaminacyjnych z ustnej matury z języka polskiego, języka mniejszości narodowej, języka mniejszości etnicznej i języka regionalnego. Będzie to dotyczyć egzaminów maturalnych od roku szkolnego 2022/23.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu proponowała o przyjęcie ustawy bez poprawek, ale wniosek nie uzyskał wymaganej większości (49 głosów za, 50 – przeciw, 1 wstrzymujący się). W wyniku głosowań Izba opowiedziała się za poprawkami, zgłoszonymi przez senatorów: Halinę Biedę, Władysława Komarnickiego, Ewę Matecką, Gabrielę Morawską-Stanecką i Bogdana Zdrojewskiego. Izba doprecyzowała m.in., że minister właściwy ds. oświaty i wychowania będzie mógł zlecać ‒ w drodze konkursu ‒ zadania z zakresu przeprowadzania działalności innowacyjnej lub eksperymentalnej w systemie oświaty. Skróciła też termin na przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego z 3 do 1 miesiąca od dnia jego wszczęcia. Dookreśliła czyn naruszający prawa i godność dziecka. Uściśliła też terminologię. Jednomyślnie, 100 głosami, senatorowie poparli ustawę z tymi poprawkami.

Ustawa trafi teraz ponownie do Sejmu.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, którą Sejm uchwalił podczas 21. posiedzenia, 19 listopada 2020 r., na podstawie projektu rządowego, zakłada zwiększenie o 3 mld zł, do 39 mln zł, Funduszu Dróg Samorządowych, którego nazwę zmienia na: Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg. Jego środki trafią na dofinansowanie budowy obwodnic na drogach wojewódzkich (ok. 2 mld zł), przebudowy lub remontu dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych w największych ośrodkach miejskich, tj. zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa (ok. 1 mld zł), a także na poprawę bezpieczeństwa pieszych na przejściach.

Samorząd województwa będzie mógł otrzymać dofinansowanie w wysokości do 80% kosztów realizacji. Ostateczna kwota środków przyznanych na zadania budowy obwodnic nie może być większa niż 100 mln zł, a w wypadku zadań miejskich ‒ 30 mln zł. W ramach zadań powiatowych i gminnych wyodrębniona zostanie podkategoria zadań służących poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach.

Zgodnie z wnioskiem komisji: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Izba wprowadziła 5 poprawek do ustawy, ustawę z nimi poparło 99 senatorów, 1 był przeciw. Senat zdecydował o obniżeniu z 5 do 1% wysokości rezerwy w ramach środków przeznaczonych na dofinansowanie zadań obwodnicowych. Pozostawił obecną nazwy Funduszu Dróg Samorządowych, nie zgodził się na jej zmianę na: Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg.

Do zmian wprowadzonych przez Senat ustosunkuje się teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw

Celem nowelizacji, uchwalonej z inicjatywy rządu na 21. posiedzeniu Sejmu, 27 listopada 2020 r., jest wdrożenie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z marca 2019 r., zgodnie z którym obowiązujący w Polsce system udzielania zezwoleń na przejazd pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t jest sprzeczny z przepisami unijnymi. Dzięki nowelizacji samorządy będą mogły wprowadzać ograniczenia w takich ruchu pojazdów, a straż miejska i gminna ‒ kontrolować, czy przepisy nie są łamane. Ruch pojazdów ciężkich, np. ciężarówek czy tirów, będzie mógł zostać ograniczony przez zarządcę drogi (znaki drogowe) lub samorządy (uchwała rady gminy/miasta).

W wypadku samorządów będzie możliwe wprowadzenie ograniczenia w ruchu pojazdów ciężkich po spełnieniu jednocześnie 2 ustawowo określonych warunków ‒ gdy stan techniczny drogi uniemożliwia poruszanie się po niej pojazdów ciężkich i gdy droga przebiega w pobliżu obszarów lub obiektów, na które ruch takich pojazdów może wywierać szczególnie negatywny wpływ (tereny chronione przyrodniczo, usytuowane w sąsiedztwie budynków mieszkalnych, przedszkoli, uzdrowisk lub obszarów górniczych).

Zakazu ruchu nie będzie można wprowadzać na: drogach publicznych w transeuropejskiej sieci drogowej; drogach krajowych, z wyjątkiem dróg krajowych zarządzanych przez prezydentów miast na prawach powiatu; drogach publicznych wybudowanych lub przebudowanych z udziałem środków z budżetu UE. Jedynym ustawowym wyjątkiem będą drogi gruntowe, po których możliwy będzie ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 8 t, ponieważ nie spełniają one odpowiednich wymogów nośności.

Za naruszenia zakazu ruchu pojazdów ciężkich ustawa przewiduje kary. Ich wysokość będzie zależeć od procenta przekroczenia nacisku osi ‒ im większy, tym wyższa kara. Nowe przepisy umożliwią również odzyskanie opłat i kar zapłaconych przed wyrokiem TSUE i umorzenie postępowań. Przewoźnicy, którzy zapłacili opłatę i karę administracyjną za brak zezwolenia jeszcze przed wyrokiem TSUE, w ciągu miesiąca od wejścia noweli w życie będą mogli złożyć odpowiedni wniosek o zwrot środków.

Senat poparł nowelę z 6 poprawkami, przedstawionymi w stanowisku Komisji Infrastruktury. Izba uchyliła dodatkowe przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby zarządca drogi publicznej niedostosowanej do ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej powyżej 10 t lub powyżej 8 t mógł ustanowić na niej zakaz ruchu takich pojazdów. Doprecyzowała, że komendant straży gminnej lub miejskiej jest uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych o nałożeniu kary pieniężnej na podstawie upoważnienia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Senatorowie zdecydowali też, że środki z kar za naruszenie zakazu ruchu pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej większym od dopuszczalnego będą przekazywane do budżetu jednostki samorządu terytorialnego, która jest zarządcą drogi. Pozostałe zmiany miały charakter doprecyzowujący i korygujący błędne odesłanie. Za wprowadzeniem tych poprawek do ustawy jednomyślnie głosowało 99 senatorów.

Do zmian uchwalonych przez Senat ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego ‒ przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Infrastruktury Izba poparła bez poprawek (98 głosów za, 1 – przeciw i 1 wstrzymujący się) nowelizację, uchwaloną podczas 21. posiedzenia Sejmu, 27 listopada 2020 r., na podstawie projektu rządowego.

Do podpisu prezydenta trafi teraz ustawa, która  wydłuża do końca 2025 r. termin, który umożliwia zakładającym lotniska, zarządzającym lotniskami, a także Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej korzystanie z rozwiązań dotyczących inwestycji, przewidzianych w specustawie lotniskowej. Zgodnie z nią inwestycja taka oznacza budowę, przebudowę lub rozbudowę lotniska użytku publicznego lub urządzeń i obiektów do obsługi ruchu lotniczego. Ze względu na pandemię COVID-19 branża lotnicza przeżywa kryzys, aby zapewnić środki na bieżącą działalność, wstrzymano rozbudowę infrastruktury. Rozwijanie istniejącej infrastruktury portów lotniczych zaspokoi bieżące i przyszłe potrzeby portów lotniczych oraz przewoźników.

Ustawa o ratyfikacji Porozumienia o wygaśnięciu dwustronnych traktatów inwestycyjnych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, sporządzonego w Brukseli dnia 5 maja 2020 r. ‒ przyjęta bez poprawek

Na wniosek komisji: Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Izba jednomyślnie (99 głosów za) poparła ustawę, która dotyczy ratyfikacji porozumienia, dostosowującego stan prawny do orzeczenia TSUE w sprawie holenderskiego ubezpieczyciela Achmea. Sejm wyraził zgodę na ratyfikację na 22. posiedzeniu, 10 grudnia 2020 r.

TSUE stwierdził w nim niezgodność z prawem UE postanowień pozwalających inwestorowi na pozywanie państw goszczących bezpośrednio przed międzynarodowe trybunały arbitrażowe. Orzeczenie nałożyło na państwa członkowskie obowiązek wypowiedzenia łączących je z innymi państwami członkowskimi umów o wzajemnej ochronie inwestycji (intra-EU BIT) i podjęcie wszelkich działań mających na celu skrócenie obowiązywania ich postanowień w celu zapewnienia pewności prawa.

Ustawa o wypowiedzeniu Porozumienia Prowizorycznego w sprawach handlowych i nawigacyjnych między Polską a Bułgarją, podpisanego w Sofji dnia 29 kwietnia 1925 roku ‒ przyjęta bez poprawek

Prezydent może teraz ratyfikować wypowiedzenie porozumienia, które nie jest stosowane w relacjach pomiędzy stronami i jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Niektóre artykuły, regulujące kwestie związane z żeglugą handlową i rybołówstwem oraz dotyczące obowiązywania i wypowiedzenia porozumienia, zachowały moc obowiązującą.

Na wniosek komisji: Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Infrastruktury Izba zgodziła się na ratyfikację jednomyślnie, głosami 99 senatorów. Wcześniej uczynił to Sejm podczas 22. posiedzenia, 10 grudnia 2020 r.

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. oraz niektórych innych ustaw ‒ przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych senatorowie zdecydowali o przyjęciu bez poprawek nowelizacji, uchwalonej na 22. posiedzeniu Sejmu, 10 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego. Głosowało za tym 98 senatorów, 1 wstrzymał się od głosu.

Ustawa, która trafi teraz do podpisu prezydenta, ma na celu płynną realizację i rozliczenie projektów dofinansowywanych w ramach programów operacyjnych w warunkach kryzysu wywołanego pandemią. Wprowadza regulacje stanowiące odstępstwa i wyjątki od obowiązujących zasad wdrażania, realizacji i rozliczania projektów w ramach programów operacyjnych w ramach kończącej się perspektywy finansowej UE na lata 2014‒20, która może być rozliczna do końca 2023 r.

Nowela do 31 grudnia 2023 r. wydłuża obowiązywanie przepisów specustawy funduszowej, mających na celu szczególne i nadzwyczajne rozwiązania, niwelujące negatywny wpływ COVID-19 na realizację unijnych programów operacyjnych. Pozwoli to też przyspieszyć przygotowanie przez ministerstwo rodziny i polityki społecznej programu finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus na zwalczanie deprywacji materialnej.

Nowela zakłada ponadto wprowadzenie planu rozwojowego, określającego reformy i inwestycje z udziałem środków UE również po 2021 r., służące łagodzeniu społecznych i gospodarczych skutków kryzysu i wzmocnieniu zrównoważonego rozwoju kraju.
Ustawa umożliwia ponadto pracę zdalną komisji oceniających projekty, komitetów monitorujących oraz kontroli i audytów, a także zawieszenia oceny, przedłużenie terminów w postępowaniach administracyjnych albo ich zawieszenie i wstrzymanie wykonania decyzji. Uzasadnione niedotrzymanie warunków umowy o dofinansowanie nie będzie skutkować pozbawieniem możliwości otrzymania środków europejskich w kolejnych konkursach.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw  ‒ przyjęta bez poprawek

Nowelizacja ma uprościć i unowocześnić rozliczanie podatku VAT, wprowadza m.in. pakiet uproszczeń, tzw. Slim VAT. Zgodnie z założeniami to podatek prosty w obsłudze, dostosowany do specyfiki państwa i nowoczesny. Dzięki nowym rozwiązaniom technologicznym zmniejszą się obowiązki podatników.

Nowelizacja wprowadza zmiany uproszczające m.in. fakturowanie, ułatwienia dla eksporterów i pakiet korzyści finansowych dla przedsiębiorców, co powinno ułatwić i przyspieszyć rozliczenia między firmami. Wydłuża też z 3 do 4 miesięcy termin na VAT-owskie rozliczenie faktur, a z 2 do 6 miesięcy od momentu otrzymania zaliczki ‒ czas na wysłanie towaru do kontrahenta spoza Unii Europejskiej bez negatywnych konsekwencji w zakresie VAT. W wypadku zapłaty w walucie obcej przedsiębiorca nie będzie musiał obliczać jej kursu na różnych zasadach dla podatków dochodowych i VAT.

Nowela wprowadza również rozwiązania o charakterze doprecyzowującym i uszczelniającym, dotyczące ochrony wiążących informacji stawkowych, które będzie można stosować tylko przez 5 lat. Przewiduje też zmiany w zakresie systemu zwrotu podatku podróżnym (Tax Free) ‒ m.in. elektroniczny system rejestracji i obiegu dokumentów. Zgodnie z założeniami pozwoli to ograniczyć proceder wywozu towarów z zastosowaniem dokumentów Tax Free i ułatwić kontrole podatkowe sprzedawców.

Na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Izba poparła (98 głosów za, 1 wstrzymujący się) ustawę w wersji uchwalonej przez Sejm podczas 21. posiedzenia, 27 listopada 2020 r., na podstawie projektu rządowego.

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw ‒ przyjęta bez poprawek

Głosami 98 senatorów, przy 1 wstrzymującym się, Izba ‒ na wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych ‒ przyjęła bez poprawek nowelę, uchwaloną przez Sejm na 22. posiedzeniu, 10 grudnia 2020 r., z przedłożenia rządu.

Prezydent może teraz podpisać ustawę, która ma na celu uproszczenie zasad monitorowania dostaw wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (paliwa lotnicze i żeglugowe oraz gaz LPG) na podstawie elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD).

Monitorowanie z użyciem systemu EMCS PL2 (system teleinformatyczny służący do obsługi przemieszczania wyrobów akcyzowych) obejmie niektóre dostawy zwolnionych od akcyzy wyrobów węglowych oraz transport eksportowanych i wyprowadzanych poza obszar celny UE wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową akcyzą ze względu na ich przeznaczenie.

Nowe przepisy dotyczą również zasad monitorowania z użyciem systemu EMCS PL2 przemieszczania wyrobów energetycznych rurociągiem i zmiany środka transportu wyrobów przemieszczanych na podstawie e-DD z użyciem EMCS PL2, umożliwiają także podział przemieszczenia poza terytorium kraju wyrobów energetycznych przemieszczanych transportem kolejowym. Do 31 stycznia 2022 r. wydłużono termin, w którym będzie możliwe alternatywne stosowanie dotychczasowej papierowej dokumentacji do tych dostaw wyrobów akcyzowych.

Ustawa o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw ‒ odrzucona

Na wniosek senatorów: Haliny Biedy, Marcina Bosackiego, Stanisława Gawłowskiego, Janusza Gromka, Danuty Jazłowieckiej, Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej, Ewy Mateckiej, Jadwigi Rotnickiej, Janusza Pęcherza i Jerzego Wcisły, Izba (51 głosów za, 45 – przeciw) odrzuciła nowelizację, uchwaloną przez Sejm na 22. posiedzeniu, 10 grudnia 2020 r., z inicjatywy rządu. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wnosiła o wprowadzenie do niej 21 poprawek. Jak napisano w uzasadnieniu stanowiska Izby, ustawa, która „w założeniu miała zwiększać efektywność administrowania państwem, nie zrealizuje zamierzonego celu, a wręcz przyczynić się może do pogłębienia problemów związanych z dotychczasowym, niedoskonałym zarządzaniem administracją, w szczególności kadrami”.

Ustawa, stanowiąca konsekwencję reorganizacji Rady Ministrów i zmniejszenia liczby resortów, przewiduje m.in. wyodrębnienie nowych działów administracji rządowe: geologia, leśnictwo, łowiectwo i centrum administracyjnego rządu, a także utworzenie Narodowego Centrum Sportu (NCS).

Nowy dział: geologia ma objąć kwestie wpływające na racjonalne gospodarowanie surowcami kopalnymi i zapewnienie bezpieczeństwa surowcowego państwa. Dział: leśnictwo i łowiectwo zostanie wyodrębniony z działu: środowisko. Centrum administracyjne rządu ma określać strategiczne kierunki rozwoju państwa i oceniać funkcjonalność jego struktur, analiz, prognoz oraz ocen skutków społeczno-gospodarczych projektowanych regulacji. Będzie się także zajmować koordynacją działań związanych ze współdziałaniem rządu i premiera z prezydentem, Sejmem, Senatem i innymi organami państwowymi.

Nowo utworzone Narodowe Centrum Sportu przejmie część obowiązków dotychczasowego Ministerstwa Sportu. Jego prezes, powoływany przez premiera w wyniku otwartego i konkurencyjnego naboru, a nadzorowany przez ministra właściwego ds. kultury fizycznej, będzie centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach kultury fizycznej. Prezes NCS będzie też pełnił funkcję organu założycielskiego i sprawował nadzór nad Centralnym Ośrodkiem Sportu. Jego zadaniem będzie również powoływanie i odwoływanie dyrektora Agencji Antydopingowej.

Stanowisko Senatu rozpatrzy teraz Sejm.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

Nowela, uchwalona z inicjatywy rządu na 21. posiedzeniu Sejmu, 19 listopada 2020 r., wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958, która określa zasady przeprowadzania oceny proporcjonalności przed wprowadzeniem nowych przepisów lub zmianą tych, które zawierają wymogi ograniczające dostęp do zawodów regulowanych albo ich wykonywanie. Ustawa zobowiązuje podmiot opracowujący projekt aktu prawnego, w tym aktu normatywnego, zawierającego przepisy regulacyjne lub wymogi dotyczące świadczenia usług transgranicznych, do przekazania koordynatorowi informacji o tym projekcie i przeprowadzeniu ocen zgodności projektowanych przepisów lub wymogów z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru w ciągu 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

Komisja Nauki, Edukacji i Sportu rekomendowała przyjęcie ustawy bez poprawek. W trakcie dyskusji senator Bogdan Zdrojewski zaproponował wydłużenie z 14 do 28 dni terminu przekazania koordynatorowi informacji przez podmioty opracowujące projekty aktów prawnych. W wyniku głosowań Izba odrzuciła wniosek komisji (46 głosów za, 51 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i jednomyślnie, 93 głosami, poparła nowelę wraz z poprawką.

Teraz do tej zmiany ustosunkują się posłowie.

Ustawa o zmianie ustawy o Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie – przyjęta bez poprawek

Izba 97 głosami, przy 1 wstrzymującym się, przyjęła nowelę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm podczas 21. posiedzenia, 27 listopada 2020 r., na podstawie przedłożenia rządowego, o co wnosiła Komisja Nauki, Edukacji i Sportu.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, zmienia status akademii z uczelni państwowej na publiczną i doprecyzowuje, że podstawowym źródłem finansowania jej działalności będzie subwencja. Zakłada ponadto, że wysokość subwencji w danym roku nie może być niższa niż w poprzednim, a minister właściwy ds. wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych będzie mógł udzielać dotacji na dofinansowanie wynagrodzeń nauczycieli akademickich pracujących na Wydziale Teologicznym.

Ustawa o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z propozycją komisji: Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, przyjął bez poprawek ustawę, uchwaloną przez Sejm na 22. posiedzeniu, 10 grudnia 2020 r., na podstawie projektu rządowego. Stanowisko takie poparło jednomyślnie 99 senatorów.

Nowelizacja dostosowuje przepisy do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE oraz wdraża przepisy Umowy wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, jeśli chodzi o prawa obywateli UE i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Wprowadza m.in. ograniczenia przepływu osób z uwagi na zagrożenie dla bezpieczeństwa, jednolity format dokumentów wydawanych obywatelom UE oraz członkom ich rodzin, którzy korzystają ze swobody przemieszczania się (obraz linii papilarnych na karcie pobytowej i karcie stałego pobytu oraz w dokumentach wydawanych obywatelom Zjednoczonego Królestwa i członkom ich rodzin), nowe przesłanki odmowy wydania wizy dla członka rodziny obywateli UE (złożenie fałszywych zeznań, przedstawienie podrobionych dokumentów, ubieganie się o wizę w celu obejścia prawa).

Nowela umożliwia też wydanie zaświadczenia potwierdzającego, że w stosunku do obywatela Unii Europejskiej lub członka jego rodziny istnieje domniemanie, iż są ofiarami handlu ludźmi w rozumieniu kodeksu karnego. Pozwoli to na skorzystanie przez taką osobę z prawa m.in. do pomocy społecznej w formie interwencji kryzysowej, schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania i zasiłku celowego.

Ustawa umożliwia ponadto Straży Granicznej przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i sprawdzenia w miejscu pobytu obywatela UE w razie podejrzenia fikcyjnego małżeństwa. Zgodnie z nowymi przepisami decyzję o wydaleniu obywatela UE i członka rodziny niebędącego obywatelem UE będzie wydawał komendant oddziału Straży Granicznej lub komendant placówki Straży Granicznej, a nie ‒ jak dotychczas ‒ wojewoda.

Ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 99 głosami, poparła wniosek Komisji Nauki, Edukacji i Sportu o przyjęcie bez poprawek noweli, uchwalonej z inicjatywy rządu podczas 21. posiedzenia Sejmu, 27 listopada 2020 r.

Ustawa, którą może teraz podpisać prezydent, dostosowuje polskie przepisy do znowelizowanego Światowego Kodeksu Antydopingowego i międzynarodowych standardów dotyczących walki z dopingiem w sporcie. Modyfikuje definicje okresu podczas zawodów i dopingu. Okres podczas zawodów będzie rozpoczynał się o 23.59 w dniu poprzedzającym zawody, a nie ‒ jak obecnie – 12 godzin przed zawodami. Zgodnie ze zmienioną definicją za doping będzie uznawane m.in.: zniechęcanie osoby zgłaszającej naruszenie przepisów antydopingowych lub grożenie jej przez zawodnika lub inną osobę, unikanie pobrania próbki fizjologicznej, niewyrażenie zgody na jej pobranie lub niezgłoszenie się na pobranie bez ważnego uzasadnienia.

Nowela zobowiązuje ponadto Polskie Laboratorium Antydopingowe do stosowania dokumentów technicznych, określonych przez Światową Agencję Antydopingową, podczas analiz antydopingowych próbek fizjologicznych zawodników, a także do działań związanych z zapewnieniem prawidłowych wyników analitycznych.

Ustawa o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z propozycją Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 22. posiedzeniu, 10 grudnia 2020 r., na podstawie przedłożenia rządowego, co poparło jednomyślnie 99 senatorów.

Nowela, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, przewiduje, że opłata na rzecz Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów, wnoszona przez podmioty reklamujące napoje alkoholowe, ma być uiszczana na wyodrębniony rachunek właściwego urzędu skarbowego. Powiązanie płatności z deklaracją ma usprawnić przekazywanie środków z opłaty do Funduszu Zajęć Sportowych dla Uczniów oraz windykację należności przez urzędy skarbowe.

Obecna na posiedzeniu Senatu wiceminister sportu Anna Krupka poinformowała, że w 2020 r. na Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów przeznaczono ponad 20 mln zł. W ramach tego funduszu prowadzony jest m.in. program powszechnej nauki pływania „Umiem pływać” czy akcje promujące i upowszechniające sporty zimowe, gimnastykę korekcyjną i kompensacyjną. W 2021 r. przychody funduszu planowane są w wysokości 18 mln zł. Na zajęcia sportowe dla uczniów zostanie przeznaczonych 16 mln zł, a na zadania z zakresu zdrowia publicznego – 5 mln zł.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii kadr medycznych – odrzucona

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm na 21. posiedzeniu, 27 listopada 2020 r., z inicjatywy poselskiej, jest umożliwienie zatrudniania na uproszczonych zasadach lekarzy, dentystów, pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych spoza Unii Europejskiej, a także powrotu do zawodu lekarzy, pielęgniarek, farmaceutów, ratowników medycznych i diagnostów laboratoryjnych mających przerwę w jego wykonywaniu dłuższą niż 5 lat; osoby takie nie musiałyby zdawać egzaminów.

Nowela przewiduje, że w razie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii dentysta miałby takie same uprawnienia w zakresie świadczeń zdrowotnych jak lekarz, czyli mógłby m.in. badać stan zdrowia, diagnozować, udzielać porad lekarskich, wydawać opinie i orzeczenia lekarskie. Zakłada też, że wojewoda może powierzyć prowadzenie dyspozytorni medycznej dysponentowi zespołów ratownictwa medycznego, a kierownikiem zespołu może zostać ratownik lub pielęgniarka bez wymogu 5-letniego doświadczenia zawodowego.

Nowe przepisy wydłużają okres finansowania z NFZ dodatkowych wynagrodzeń dla lekarzy specjalistów, pielęgniarek i ratowników medycznych. Przewidują również przesunięcie wejścia w życie przepisów dotyczących podjęcia niektórych działań przez Krajowe Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego i zmianę regulacji odnoszących się do składu lotniczych zespołów ratownictwa medycznego.

Komisja Zdrowia wnosiła o odrzucenie ustawy. Senator Marek Martynowski proponował wprowadzenie do niej 11 poprawek, m.in. skreślających przepisy liberalizujące dostęp do wykonywania zawodów medycznych. Senat 49 głosami, przy 49 – przeciw i 1 wstrzymującym się, odrzucił wniosek komisji, a następnie odrzucił też poprawki. Poddany pod głosowanie po raz drugi wniosek o odrzucenie ustawy poparło 51 senatorów, 48 było przeciw. W opinii Izby kolejna liberalizacja dostępu do wykonywania zawodów lekarza, lekarza dentysty, ratownika medycznego, pielęgniarki i położnej przez osoby, które uzyskały stosowne kwalifikacje poza Unią Europejską, stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjentów, gdyż umożliwia ich wykonywanie przez osoby, których kwalifikacje zawodowe i znajomość języka polskiego nie zostaną należycie zweryfikowane. Senat zwrócił ponadto uwagę na niekonstytucyjność niektórych przepisów ustawy.

Do stanowiska Senatu ustosunkuje się Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 99 głosami, poparła wniosek Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności o przyjęcie bez poprawek noweli, uchwalonej z inicjatywy rządu, podczas 21. posiedzenia Sejmu, 27 listopada 2020 r. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Nowela przedłuża o 7 lat finansowanie z budżetu państwa prac zabezpieczających, likwidacyjnych czy odwadniających w zabytkowych kopalniach soli Bochnia i Wieliczka, dawnej kopalni siarki Machów i w obiektach Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Łączna wartość dotacji dla nich maksymalnie wyniesie 999,2 mln zł. Najwięcej środków ma otrzymać kopalnia soli w Wieliczce. W nowelizacji przewidziano również dotację dla Spółki Restrukturyzacji Kopalń, przeznaczoną na działalność centralnej przepompowni Bolko w Bytomiu, odwadniającej dawne wyrobiska rud cynku i ołowiu, a także dla Agencji Rozwoju Przemysłu, monitorującej sytuację w górnictwie, rynek węgla i postępy restrukturyzacji sektora węglowego.

Ustawa o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych oraz ustawy o gospodarce komunalnej – przyjęta bez poprawek

Senat, w wyniku głosowania (97 głosów za, 1 – przeciw), przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 22. posiedzeniu, 11 grudnia 2020 r., na podstawie projektu sejmowej Komisji do Spraw Petycji, o co wnosiła Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.

Nowelizacja, która zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta, realizuje postulat zawarty w petycji skierowanej do Sejmu. Dostosowuje odesłania i terminologię zawartą w ustawie nowelizowanej do aktualnego stanu prawnego. Porządkuje m.in. przepisy dotyczące wysokości odprawy przysługującej w wypadku odwołania dyrektora przedsiębiorstwa.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Senat 54 głosami, przy 44 – przeciw i 1 wstrzymującym się, zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy grupy senatorów. Do reprezentowania Izby w dalszych pracach nad tym projektem został upoważniony senator Zygmunt Frankiewicz.

Celem projektowanej noweli jest wyrównanie ubytków w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, spowodowanych wprowadzeniem w 2019 r. zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu, bez proponowanej rekompensaty nie będzie możliwe powstrzymanie spadku tempa rozwoju polskich gmin, powiatów i województw, który jest nieuniknionym skutkiem ubytku dochodów własnych.

Projekt ustawy przewiduje zwiększenie wysokości udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z PIT. W wypadku gmin ma on wzrosnąć z 39,34% do 43,93%, powiatów – z 10,25% do 11,49 %, województw – z 1,60% do 1,79%. Projekt przewiduje też zmianę wskaźnika podstawy wyliczania udziałów gminy, powiatu i województwa we wpływach z PIT, stanowiącego dochód budżetu państwa.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy

W wyniku głosowania Izba zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy (52 głosy za, 44 – przeciw, 3 wstrzymujące się) i upoważniła senatora Aleksandra Pocieja do reprezentowania jej w dalszych pracach nad projektem.

Senacka inicjatywa ma na celu pełną realizację prawa osoby tymczasowo aresztowanej do kontaktu z obrońcą i uproszczenie czynności organizacyjnych organu procesowego. Zgodnie z proponowanymi przepisami organ, do którego dyspozycji pozostaje tymczasowo aresztowany, po otrzymaniu informacji o ustanowieniu obrońcy niezwłocznie przesyła do dyrektora aresztu śledczego, gdzie przebywa tymczasowo aresztowany, zarządzenie o zgodzie na wielokrotne widzenie tego obrońcy z aresztowanym. Gdy aresztowany pozostaje w dyspozycji kilku organów, obrońca nie będzie musiał uzyskiwać zgody na widzenie od każdego z nich.

Projekt ustawy został wniesiony do marszałka Senatu przez grupę senatorów.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Izba 52 głosami, przy 46 – przeciw i 1 wstrzymującym się, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego z inicjatywy Komisji Ustawodawczej. Upoważniła też senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego do jej reprezentowania podczas prac nad projektem w Sejmie.

Projekt przewiduje zwiększenie, z 4,6% do 10% równowartości tzw. kwoty bazowej, maksymalnej kwoty zwrotu utraconego wynagrodzenia lub dochodu, przysługującego świadkom w postępowaniach karnych i cywilnych za każdy dzień udziału w czynnościach postępowania. Obecnie maksymalna kwota zwrotu wynosi 82,31 zł. Na kwestię zaniżonej wysokości kwoty zwrotu utraconego zarobku lub dochodu zwracał uwagę rzecznik praw obywatelskich. W ocenie Senatu podwyższenie tej kwoty może doprowadzić do zwiększenia skuteczności wezwań do stawiennictwa świadków, co przyczyni się do przyspieszenia postępowań.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego

Za przyjęciem projektu ustawy, który ma na celu uproszczenie procedur administracyjnych związanych z nadaniem numeru PESEL, zameldowaniem i uzyskaniem dowodu osobistego przez osoby, które nie mają numeru PESEL i urodziły się poza Polską, głosowało 52 senatorów, 46 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu. Izba upoważniła senatora Wadima Tyszkiewicza do reprezentowania jej w pracach sejmowych nad tym projektem.

Projekt ustawy, przygotowany z inicjatywy grupy senatorów, przewiduje, że od 1 stycznia 2022 r. wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast uzyskaliby dostęp do rejestru stanu cywilnego w zakresie aktu urodzenia; chodzi o dane przewidziane dla odpisu skróconego aktu urodzenia. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, dzięki temu rozwiązaniu obywatele bez nadanego numeru PESEL nie będą musieli dostarczać odpisu aktu urodzenia przy ubieganiu się o wydanie dowodu osobistego lub przy zameldowaniu.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Senat jednomyślnie, 98 głosami, zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy i upoważnił senatora Ryszarda Bobera do reprezentowania stanowiska Izby w dalszych pracach nad nim.

Projekt przewiduje dodatek do emerytury w wysokości 20 zł za każdy rok udokumentowanej czynnej służby dla strażaków ochotników, którzy co najmniej przez 20 lat byli członkami ochotniczych straży pożarnych i brali bezpośredni udział w działaniach ratowniczych. Przyznawany byłby on także osobom, które pełniły służbę w analogicznych jednostkach OSP w innych państwach Unii Europejskiej.

Inicjatorami zmian byli senatorowie.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

Izba 96 głosami, przy 1 wstrzymującym się, zdecydowała o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy, przygotowanego na podstawie propozycji grupy senatorów. Do reprezentowania Senatu w dalszych pracach nad projektem został upoważniony senator Bogdan Zdrojewski.

Projekt przewiduje, że rodzic przedstawiałby informację, czy dziecko ma wymagane programem szczepień ochronnych szczepienia lub przeciwwskazania do szczepień, dziennemu opiekunowi, a także przy zapisywaniu dziecka do żłobka lub klubu dziecięcego. Zaświadczenie o wymaganych szczepieniach byłoby też dodatkowym kryterium, uwzględnianym podczas pierwszego etapu rekrutacji dzieci do przedszkoli lub oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych w wypadku większej liczby kandydatów. Wymóg ten nie dotyczyłby dziecka w wieku 6 lat, odbywającego roczne przygotowanie przedszkolne.

W uzasadnieniu projektu zaznaczono, że efektem wejścia w życie projektowanej ustawy będzie spadek liczby osób uchylających się od obowiązkowych szczepień i zarazem wzrost poziomu wyszczepialności, co bezpośrednio przełoży się na znacznie mniejszą liczbę zachorowań na choroby zakaźne.

Uchwała w sprawie upamiętnienia 50. rocznicy wydarzeń Grudnia ’70

Izba jednomyślnie, 95 głosami, podjęła uchwałę, której projekt wniosła grupa senatorów. Senat oddaje w niej hołd wszystkim ofiarom wydarzeń Grudnia ʼ70. Przypomniano, że protesty były odpowiedzią na drastyczne podwyżki cen żywności, wprowadzone 12 grudnia 1970 r. Był to, jak podkreślono, heroiczny zryw Polaków przeciwko komunistycznej władzy, który został krwawo stłumiony. Władze użyły sił wojska, milicji i służby bezpieczeństwa. Łącznie użyto ok. 27 tys. żołnierzy, 550 czołgów, 750 transporterów opancerzonych, 2100 samochodów, 108 samolotów i śmigłowców, 40 jednostek pływających Marynarki Wojennej oraz ok. 9 tys. milicjantów, funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Według oficjalnych danych śmierć poniosło 45 osób, 1165 zostało rannych, a ok. 3 tys. najpierw bestialsko pobito, a następnie aresztowano. W uchwale podkreślono, że osoby odpowiedzialne za ofiary Grudnia ’70 nie zostały osądzone. Zaznaczono też, że „nie siła i przemoc, a dialog oraz kompromis winny służyć rozwiązywaniu konfliktów między społeczeństwem i władzą”.