Aktualności

Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zapoznała się z „Informacją o sytuacji osób starszych w Polsce za 2019 r.”. Rozpatrzono też „Informację o funkcjonowaniu Centrów i Klubów Integracji Społecznej działających na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym – za okres 2018–2019”.

Podczas posiedzenia dokument poświęcony sytuacji seniorów przedstawił wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed. Podkreślił, że realizowane we współpracy z samorządami i organizacjami programy adresowane do osób starszych służą m.in. ich aktywizacji i umożliwieniu samodzielnego i niezależnego życia, a w razie niesamodzielności zapewnieniu odpowiedniego wsparcia. Przedstawiony dokument pozytywnie ocenił wiceprzewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego prof. dr hab. Piotr Błędowski. Zaproponował też, by tego typu dokumenty na etapie ich przygotowywania były konsultowane z  ekspertami w celu wypracowania bardziej kompleksowej analizy czy rekomendacji i wniosków, wynikających ze szczegółowych danych dotyczących realizacji programów adresowanych do seniorów. Pozwoli to, jego zdaniem, na lepsze kreowanie w przyszłości polityki senioralnej.  

Podczas dyskusji nad dokumentem, przygotowanym przez Departament Polityki Senioralnej w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, senatorowie odnosili się także do trudnej obecnie sytuacji seniorów wynikającej z epidemii COVID-19. Jak podkreślano, stanowią oni najbardziej zagrożoną grupę, ponoszą też dotkliwe konsekwencje związane ze społeczną izolacją i wykluczeniem, pogłębiającą się samotnością. Zdaniem przewodniczącego komisji rodziny senatora Jana Filipa Libickiego trzeba będzie położyć szczególny nacisk na pomoc psychologiczną dla osób starszych. Jak oceniła senator Magdalena Kochan, czas pandemii ujawnił w jeszcze większym stopniu niedostatki polskiej służby zdrowia, m.in. te związane z brakiem należytej opieki geriatrycznej. Senator Bogusława Orzechowska, przekonując, że raport po raz kolejny pokazał, jak wiele w ostatnich latach zrobiono dla seniorów, wskazała jednocześnie, iż realizowane w ramach polityki senioralnej programy zaktywizowały społecznie osoby starsze, co ułatwiło im przetrwanie tego trudnego czasu i uruchomiło wzajemną pomoc. Dlatego w kolejnym raporcie o sytuacji seniorów należałoby się pokusić o porównanie lat 2019 i 2020. Jak podkreślił wiceminister Stanisław Szwed, mimo trudnej sytuacji epidemicznej realizowane są wszystkie programy adresowane do seniorów. Przypomniał, że uruchomiono Solidarnościowy Korpus Wsparcia Seniorów. By przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu, które w sytuacji koniecznej izolacji społecznej ze szczególną siła dotknęło osoby starsze, uruchomiono natomiast wolontariat cyfrowy.

Jak podkreślono w rozpatrywanym przez komisję rodziny dokumencie, jednym z priorytetowych działań w nadchodzących latach jest rozwój polityki społecznej wobec osób starszych, zapewniającej samodzielne, niezależne i satysfakcjonujące życie w okresie starości. W opracowanym przez resort rodziny dokumencie „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030 BEZPIECZEŃSTWO – UCZESTNICTWO – SOLIDARNOŚĆ” wyznaczano kluczowe kierunki działań w zakresie polityki senioralnej. Dokument uwzględnia rozwiązania w najważniejszych obszarach życia, m.in. promowanie profilaktyki zdrowotnej, wsparcie w niesamodzielności, rozwój usług, inicjowanie i realizowanie działań wspierających różne formy aktywności osób starszych, a także włączenie do tych działań młodszego pokolenia, co pozwoli na budowanie trwałych więzi międzypokoleniowych. Chodzi m.in. o zapewnienie optymalnego dostępu do usług zdrowotnych, rehabilitacyjnych i opiekuńczo-pielęgnacyjnych, dostosowanych do potrzeb osób starszych, w tym teleopieki i telemedycyny; wsparcie niesamodzielnych osób starszych i ich opiekunów w codziennym funkcjonowaniu z wykorzystaniem nowych technologii; likwidowanie barier funkcjonalnych w pełnym udziale seniorów w życiu społecznym i publicznym oraz wzbogacenie oferty spędzania czasu wolnego; organizowanie zajęć, szkoleń czy kursów umożliwiających nabywanie nowych umiejętności i kompetencji wśród osób starszych, wzmacniających ich pozycję na rynku pracy; wzmacnianie integracji wewnątrz- i międzypokoleniowej; kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych w społeczeństwie oraz wykorzystanie ich potencjału, wiedzy i doświadczenia w ramach np. wolontariatu na rzecz społeczności lokalnej; przeciwdziałanie przemocy i dyskryminacji wobec osób starszych. W dokumencie wskazano też, że wszelkie nowe działania podejmowane na poziomie centralnym i regionalnym powinny być projektowane przy udziale osób starszych, a także na podstawie kompleksowej diagnozy ich potrzeb i zasobów.

Podczas posiedzenia Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zapoznała się także  z „Informacją o funkcjonowaniu Centrów i Klubów Integracji Społecznej działających na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym – za okres 2018–2019”. Dokument omówił wiceminister rodziny Stanisław Szwed. Jak napisano w podsumowaniu informacji, 15 lat obowiązywania ustawy o zatrudnieniu socjalnym pozwoliło na zaobserwowanie pewnych trendów związanych np. z umiejscowieniem działań związanych z zatrudnieniem socjalnym. Wyraźnie można zaobserwować ich nierównomierne rozmieszczenie w poszczególnych regionach kraju. Istnieją bardzo silne ośrodki doceniające wagę zatrudnienia socjalnego jako narzędzia pomocy społecznej, które pełnią rolę opiniotwórczą, są aktywne, potrafią zewrzeć siły w celu promowania zatrudnienia socjalnego w samorządzie i na szczeblu centralnym. Niestety, występują też białe plamy zatrudnienia socjalnego, co z jednej strony może świadczyć o zmieniającym się profilu osób korzystających z udziału w podmiotach zatrudnienia socjalnego, z drugiej zaś o niedostrzeganiu podmiotów zatrudnienia socjalnego jako kluczowego elementu pracy z osobami doświadczającymi wykluczenia.Dlatego konieczne jest postawienie diagnozy w celu wskazania czynników tworzenia i stabilności centrów integracji społecznej oraz klubów integracji społecznej w układzie terytorialnym, a także faktycznego popytu na usługi reintegracji społecznej i zawodowej w poszczególnych województwach.